صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Von österreichischen Uditoren liegen hier die Diarien des Karl Mathias von Strassaldo vom Jahre 1784-1798 in zwei Bänden, nicht aber dessen Vota, und dann Bruchstücke der Akten des Grafen J. Thun, österreichischen Uditore vom Jahre 1739-1745. Zum 17. November 1739 liest man im betreffenden Diario rotale: ,Postquam Iosephus de Thun, Germanus, omnia exacte iuxta stylum sacri Auditorii peregerat, publicas habuit conclusiones in Aula Cancellariae Apost. intersedentibus Cardinalibus etc." Zum 3. Oktober 1740: Fuit apertio Rotae et equitaverunt RR. DD. Vicecomes et Mollinus. R. D. Thun habuit elegantem oratioZum 13. December 1745: Deinde facta fuit sedium mutatio per cessum R. D. de Thun Locumtenentis nunc Episcopi Gurcensis, in hanc diem delata. Seine Vota fehlen 1).

nem.

[blocks in formation]

Obwohl diese an Druckwerken ziemlich reiche Bibliothek in den amtlichen Notizie per l'anno 1854, dem sogenannten Cracas, unter die öffentlichen gezählt wird, so wird sie doch nur als eine semi-publica behandelt, d. h. es hängt, wie oben S. 5 d. W. gesagt wurde, von dem Bibliothekar Abbate Rezzi ab, wann sie geöffnet werden solle und wann nicht. Die Druckwerke kann wohl Jedermann benützen, die Handschriften jedoch, die zur Geschichte des 17. Jahrhunderts ungemein wichtig sind, nur derjenige, welcher dem Bibliothekar von dem Haupte der Familie Corsini hiezu eine specielle Erlaubniss vorweist, und selbst dann darf nichts per

1) Man sagte mir, dass der grösste Theil des älteren Archivs der Rota in die Archivii Camerali, die sich im Palazzo Salviati befinden, übertragen wurde. Ich sah sie nicht.

extensum kopirt werden, eine Einrichtung, die ich auch in der Bibl. Casanatense antraf. Der Kardinal Neri Corsini, gest. 1678, Neffe des Papstes Klemens XII. (1730—1740), wird als ihr Stifter angesehen; ihren Glanz erhielt sie jedoch erst durch den genannten Papst Klemens XII. welcher noch als Prälat unter dem Namen Lorenzo Corsini seine reichen Einkünfte von jährlichen 8000 Scudi der Bibliothek zuwandte. Einen bedeutenden Zuwachs

gewann sie durch die Incunabel-Sammlung des Abbate Nicolo de Rossi, welche Bartholomäus Corsini, als Vicekönig von Neapel, angekauft und seinem Hause geschenkt hatte. Ihre Kupferstichsammlung gehört zu den ausgezeichnetsten Europa's 1).

Ueber die Handschriften ist vorhanden ein „Indice generale de' libri manoscritti, che si conservano nella libreria dell' eccellentissima Casa Corsini, diviso in tre parti. Nella prima si comprende l'inventario di dd. libri secondo l'ordine, con cui sono disposti, intitolati e numerati (im Ganzen 1449 Nummern Mss.). Nella seconda, il Catalogo degli Autori di dd. libri e scritture in esse comprese. Nella terza, l'indice alfabetico delle cose notabili. l'Anno 1738. Composto e manoscritto da A. R. Aus diesem Index habe ich Folgendes verzeichnet 2), und zwar aus dem

1. Theil, wo die Mss. nach ihren Standorten geordnet erscheinen: Codex Tridentini Concilii a secretario notariisque eiusdem concilii cum originali collatus et emendatus. Impressus Romae apud Paulum Manutium 1564 cum correctionibus, additamentis et subscriptionibus authographis R. P. B. Angeli Massarelli, E. Telesini S. C. Tridentini secretarii et Marci Antonii peregrini ac Cinthii Panfili, eiusdem Concilii Notariorum. Mss. fol. N. 12. Acta et Decreta Consistorialia in 15 Bänden von N. 42 bis incl. 56 fol. (wichtig). Praeconia secundum Diocesum denominationes ordine alphabetico descripta, in IV Tomos distributa. fol. von N. 59 bis incl. 62. Prosperi Tironis Aquitanici Chronicon, Eutropii

[ocr errors]

1) Was Blume über diese Bibl. sagte, ist zu lesen in seinem Iter. Ital. Bd. III. S. 137. Bd. IV. S. 287. ff.; umständlicher in Moroni's Dizionario Vol. V. p. 235. ff. Pertz sah die Mss. nicht. Arch. V. S. 9. 2) In Blume's oft genannten bibl. ms. ital. Bd. IV. p. 188-191 sind mit wenigen Ausnahmen nur Klassiker verzeichnet.

[ocr errors]
[ocr errors]

historia cum continuatione Pauli Diaconi Aquilegensis. fol. perg. N. 122.1) Annali del Alessandro Passoni († 1635) in 4 Bänden ab anno 397-1400. fol. N. 123—126 incl.2) Nicolai Segundini Epis. Modrusiensis. De bello Gothorum, et alia opuscula in 4. fol. N. 127. Diaria Pontificum von 1327-1599. von N. 128-145 incl. Unter diesen wären besonders für uns durchzusehen: Diaria Sixti IV. authore Barthol. Platina fol. N. 130 und Alexandri VI. Diaria a Ioh. Burchardo edita. Tomi IV. in fol. N. 131-135. Res gestae sub Urbano VI. Petri Cardinalis de Corsinis Tractatus iuris et facti super. Schisma et initium schismatis tempore Urbani VI. fol. N. 146. Commentariorum Pii II. Libri XII. a Iohanne Gobellino Vicario Bonnoniensi exscripti anno D. 1464. P. Pio II. volente. fol. Pergam. N. 147.3) Animadversiones, siue Dissertatio in praefatum Codicem Ms. Comment. Pii II. Autore I. Nicolao Bandiera (sic). fol. N. 148. Relazione del sacco di Roma sub Clemente VII. fol. N. 151 und 152; dieselbe Relation von Luigi Guicciardini. fol. Relazione storica del Concilio di Trento, compendiata da H. H. fol. N. 153. — Storia del Concilio di Trento, scritta da Antonio Milledoni. fol. N. 154. Legatio apostolica Petri Aloysii Carafae ad Traetum Rheni et provincias Germaniae inferiores sedente Urbano VIII. fol. N. 166.4) Relazioni et Informazioni diverse mandate dalla

[ocr errors]

1) Schon Blume hat in seiner Biblioteca librorum Mss. italica, Gottingae 1834 auf diesen in Italien mit der beneventanischen Minuskel schön geschriebenen Pergament-Codex fol. sec. XV. aufmerksam gemacht. Für Prosper und Paulus Diaconus ist diese Handschrift immerhin brauchbar, indem Diaconus sehr viel abweicht von der Edit. princ. des Eutrop vom J. 1471. Romae. gr. 4. nach welcher der Text des Ms. mit dem Cap. 4. libri 17. endet. Uebrigens hat Muratori diesen Codex zum Theil schon benützt.

2) Diese Annalen sind nichts anderes, als eine Umarbeitung des Baronius in lateinischer Sprache, „um der Wahrheit Zeugniss zu geben". Sie kamen nie zum Druck, und sollten mehr beachtet werden, als dies bis jetzt der Fall war. Die Pariser Bibliothek

soll das Authograph besitzen.

3) Prachtvoll geschrieben. S. S. 57. ff. d. W.

4) Herausgegeben von Dr. Jos. Aug. Ginzel. Wirceburgi 1840. 8.

[ocr errors]

[ocr errors]

corte di Roma a Mr. Tanara, nunzio in Vienna, supra il fatto successo in Roma fra gl' Aiduchi dell' Ambasciadore Caesareo et Sbirri, sub Innocentio XII. fol. N. 177. Historiae Conclavium von N. 218 bis incl. 237. Index infeudationum status ecclesiastici, bullarum et aliarum expeditionum adnotatarum in libris existentibus in Archivio s. Angeli de Urbe. fol. N. 247 und 248 in 2 Bänden. Indice delle Scritt e fatte per la R. O. A. da M. de Rossi dall' anno 1644 fino all' anno 1673, le quali si conservano nel Archivio Vaticano in sedici Volumi. fol. N. 265. Index Scripturarum existentium in Castro s. Angeli in Camera Thesaurario. fol. N. 244, 279 und 671. Osservazioni storiche delle cose più notabili accorse in Germania e Corte di Vienna durante la nunziatura di M. D'Elce Arcivescovo di Pisa; vi è una breve Relazione de' trattati fatti negl' anni 1658 et 1659, per l'elezione all' Impero Leopoldo I. fol. N. 288. Relazioni et scritture diverse appartenenti alla guerra d'Ungheria e assedio di Vienna et liberazione dell' anno 1683 con altre notizie e memorie di guerra et di politica concernenti le Corti di Roma, dell' Impero et di Francia. fol. N. 293 1). Cronica di Venezia, e compendio di notizie dell' origine et progresso di tutte le familie nobili di Venezia. fol. N. 334. Andreae Danduli Ducis Venet. annales, seu chronica. fol. N. 335. Ius austriacum in monarchiam Hispanicam assertum, et de investitura regni Neapolitani a. s. Sede post obitum Caroli II. Hispan. regis dando Austriacis iure, cum Summario diplomatum et documentorum. 4. N. 358. tiquae Legendae Sanctorum in Membr. fol. N. 364. Consistorii sub Pio IV. a die prima Ianuarii 1563 usque ad 7. Novemb. 1565 inclusive, scripta per Card. de Gambara. fol. N. 3842). Acta s. Consistorii sub Pio V. et Gregor XIII. a die

[ocr errors]
[ocr errors]

una

An

Acta s.

') Welchen Werth solche Relationen haben, hat Ranke, der die Corsiniana in dieser Richtung fleissig benützte, gezeigt in seinem Werke: Geschichte der römischen Päpste im 16. und 17. Jahrhunderte. Berlin 1834. 8.

2) Dieser Giovan. Franc. Gambara, ein Brescianer von Geburt, durch Pius IV. Kardinal und später unter Pius V. Erzbischof von Viterbo († zu Rom 1587), zeichnete sich durch seine grosse Anhänglichkeit Dudik's Forschungen.

7

7. Mai 1570, per totum annum 1574, descripta per Cardin. de s. Seuerino. fol. N. 385. Vite di personagi ed uomini illustri. fol. 405. Notizie di molti familie illustri in Europa e di loro armi. fol. N. 413. Raccolta di varie armi di Pontefici, Principi, Cardinali et di famiglie e case private dell' Europa, principalmente dell' Italia. Blasonate et miniate co' suoi giusti e veri colori. Divisa in IX tomi coll' indice universale di tutte le familie nell' ultimo Tomo. N. 418-426 incl. (Von deutschen Familien sehr wenig.) Prouerbia per R Fr. Hyalbertum de Pergamo Ord. F. F. Minor. s. Francisci collecta et explicationibus illustrata. Ms. de anno 1414. fol. N. 434. Instruktionen für Nuntien, und ihre Relationen, besonders über Wien. N. 478 und 492; letzte Nummer: Relazioni della nunziatura di Vienna fatte da Mr. Tanara per il suo successore. Registro di Lettere, scritte nella nunziatura di Vienna alla Corte di Roma da Mr. d'Elce, Arcivescovo di Pisa, Nunzio in quella corte dall' anno 1652 a tutto l'anno 1657. II Tomi. fol. N. 536 et 537. Theotocon, sive de laudibus B. M. V. lib. IV. in quorum primo de vita et obitu B. M. V. in secundo de eius immortalis gloria, in tertio et quarto de templis in eius honorem per orbem universum erectis agitur Fr. Dominico Ioannis Clusino Ord. Praedicatorum auctore. 4. chart. et pergam. N. 603. Alphonsi Roman. et hispan. regis, tabulae Astronomicae. fol. cart. perg. N. 656. Inventaria, indices et notulae variae librorum et scriptorum in biblioth. et archivis tum publicis cum privatis existentium, ex authenticis documentis in hoc volumine transcriptae. fol. N. 671. Relazione diverse appartenenti alla Corte di Roma, di Venezia, di Vienna, di Spagna, et di Polonia. fol. N. 738. Chronica Fr. Ioannis de Capistrano ex exemplari Mss. Iacobi Boncompagni ducis Sorae, transcripta a. D. 1586. fol. N. 776 1). Passionarium et vitae Sanctorum. fol. pergam. Chronica incerti authoris (Gualfridi?); accedit Iustini

N. 777.

[ocr errors]

an das Haus Oesterreich aus. Eine Durchsicht dieser ConsistorialAkten gibt viel Licht über die damaligen Zustände unserer Länder. Siehe S. 46 d. W.

') Auch für das Wirken des Johann Capistran († 23. Oktober 1456) in unserer Heimat wichtig.

« السابقةمتابعة »