صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Namen H. de Furstenberge

[merged small][ocr errors]
[blocks in formation]

(W. de Bernhusen, Fr. de Nippenburc, und Wolfr. dapif. de Steten Caluwe Gulsten

fehlen hier)

[ocr errors]

Ilsvelt

-

Esselingen.

1280. 1. Jun. Albert, Edler v. Hoheneck gibt seine Einwilligung ebenfalls zu diesem Verkauf in Beziehung auf diejenigen Güter und Rechte, welche der ältere Friderich v. Echterdingen und seine Söhne von ihm zu Lehen hatten, und vergabt sein Eigenthumsrecht an das Kloster Bebenhausen.

Albertus, nobilis de Hoenekke

de premissis superius ad nos titulo proprietatis pertinuerint et de illis a nobis dictus R. suique filii prenotati infeodati fuerint atque feodi titulo possederint, vniuersis constare cupimus.

Mit dem runden Siegel des A. v. Hoheneck in gelblichgrauem Wachs an Pgm. mit dreieckigem Schilde, in welchem 3 Kugeln (2. 1) und der Umschr.: S. ALBERTI. HACONIS. D. HOENE . . . Undeutliches Gepräge.

Alles Uebrige wie in der Urkunde des Grafen Gotfrid v. Tübingen, nur daß unter den Zeugen hier noch H. M. de Baden, Gotfridus comes de Thuingen ftatt Albertus nobilis dictus Hacge de Hohenekke steht.

1280.

1. Jun.

Der Edle Conrad Stofeler v. Winberg gibt ebenfalls seine Einwilligung zu demselben Verkaufe rücksichtlich derjenigen Güter, welche die Verkäufer von ihm zu Lehen gehabt hatten, und überträgt sein Eigenthumsrecht als Schenkung an das Kloster Bebenhausen.

Cynradus, nobilis dictus Stofeler de Winberc de premissis superius ad nos titulo proprietatis pertinuerint et de illis a nobis dictus Fr. suique filii prenotati infeodati fuerint atque feodi titulo possiderunt, vniuersis constare cupimus etc.

[ocr errors]

Mit dem dreieckigen, stark beschädigten Siegel des Conrad Stofeler v. Winberg in dunkelgrünem Wachs an Pergamentstreifen, mit einem rechts gerichteten Löwen. Umschr.: S. (CV)ONR(ADI. DE. STO)FFE(LN).

Alles Uebrige ist auch hier wie in der Urkunde des Grafen Gotfrid v. Tübingen, nur daß immer Ehtertingen - abwechselnd adque und atque plenarium adhibendo consensu geschrieben ist, und unter den Zeugen nach dem Markgr. H. v. Baden hier Gotfridus comes de Thuingen, Albertus nobilis de Hoenekke dictus Hage stehen.

Von welcher, nun wahrscheinlich ganz abgegangenen Burg oder von welchem Befißthume dieser Zweig der Stöffeln fich v. Winberg nannte, ist mir nicht bekannt. Sie führen auch den Namen „Straifen,“ und waren nach Salemer Urkunden, die ich in Regesten hier mittheile, auch zu Elchingen im bayerischen Oberdonaukreise, unweit Ulm begütert.

1294. 5. Aug. (Non. Aug.) Cvnradus miles de Blochingen monasterio in Salem possessiones suas in Aelchingen iuxta monasterium Aelchingen cum pratis, agris etc., nec non hominibus, jurisdictionibus et piscariis, ac iure pa

tronatus ecclesie dicti loci, omnibus suis pertinenciis etc. vendidit pro quingentis quinquaginta libris den. hall. Et quia possessiones easdem a nobilibus viris, dominis, videlicet dicto Straife et Ernesto fratribus de Stoepheln in feodum habuit, ipsas cum omnibus attinenciis resignauit. (Cod. Salem. II, p. 351.)

1295. 13. Sept. (Id. Spt.) Cvnradus dictus de Aelchingen monasterio in Salem curiam suam in villam Aelchingen iuxta parochialem ecclesiam sitam cum agris etc., que vvlgariter dicuntur Selthivser, pro sua, parentum et progenitorum suorum animarum salute legauit et donauit propter deum. Et quia curiam eandem cum appendiciis a nobilibus viris, videlicet dominis dicto Straife et Ernesto fratribus de Stoepheln in feodum habuit, ipsam curiam ad manus eorundem fratrum, vna cum Marquardo Germano suo, resignauit. Testes: Cvno dictus Stoephelær etc. Acta sunt in Metzingen in cymiterio. (c. S. II, p. 353.)

1295. 16. Nov. (An fante Othmars tage. Graue Cinrat der alte, vnde graue Cvnrad der junge Kirchperck, graue Hartman von Brandenburch, vnde graue Otte von dem Nivwenhuse bestätigen und gewähren dem abbte vnd der famenunge von Salmanswiller um 44 Pfd. H. den Kauf des Gutes ze Aelchingen, daz fi hant geköfet vmbe den hern Cinrad von Blochingen, daz fien kierchsage, akker, wisen, éhafti, vnde swaz dar zỷ hoeret, daz er von dem Straife vnd Erneste, zwain gebrüdern von Stoepheln ze lehen hat, vnd des Cvnrattes gåt von Aelchingen, daz die von Salmanswiller vmbe in gekofet haut, vnd daz er öch uon den selben von Stocpheln ze lehenne hat, vnd fie von den Grafen ze lehen hant gehebet die vorgenamten von Stoepheln, vnd die Grafen von dem gothuse der Richun owe. Ze Vlme. (c. S. II, p. 350.)

1296. 26. Jul. (vII. Kal. Aug.). Straîfo et Ernestus nobiles de Winberg germani cum abbati et conuentui monasterii de Salem in possessionibus eorundem apud Altmanshusen grauia dampna intulissent et ob hoc ab eisdem gravibus excommunicationis sententiis innodati, tandem reuersi ad cor, in restauram eorundem dampnorum omnium, receptis ab eisdem de Salem quatuor vrnis vini mensure in Ezzelingen, ipsis promiserunt iuramento prestito corporali, quod possessiones in Aelchingen vniuersas cum iure patronatus eisdem annexo ac aliis attinenciis et iuribus vniuersis ad manus nobilium virorum dominorum suorum comitum Cvnradi de Kilperg, Ottonis von dem Nivwenhuse, Hart. de Brandenburg, et Cŷnradi de Bernegge, a quibus easdem possessiones omnes singulas hactenus in feodum habuerunt, resignabunt et renunciabunt. Dant insuper eis in restauram eorundem dampnorum possessiones in Zv tzishusen cum iure proprietatis omnes, quas miles dictus Zivttelman de Nivwertingen ab ipsis in feodum tenuit ibidem, renunciantes omni iuri, quod ipsis in eisdem compeciit. Actum in Metzingen. (c. S. II, p. 297.)

1296. 12. Dec. (pridie Idus Decemb.) Hainricus dictus Hainzeli, quondam Fridrici de Aichtertingen militis filius, mansum in loco dicto zv der aiche, dictum Hainzelinz hvbe, sibi hactenus titulo feodi pertinentem, cum vniuersis eiusdem mansus fundis etc. religioso monasterio de Salem pro 30 et totidem sol. den. bonor. hall. monete vendidit, consensu dominorum feodi, scilicet virorum nobilium Straifonis et Ernesti fratrum de Stoffeln dictorum Beitschrift. III. 23

de Winberg plenius accedente. Resignans itaque ipsum feodum ad manus nobilium prefatorum petiit et effecit, quod iidem nobiles proprietatem seu verum dominium rei vendite in predictum monasterium transtulerunt. Datum Ezzelingen. (s. S. III, p. 215.)

1297. 29. Oct. (IV. Kal. Nov.) Vlricus prepositus, Johannes decanus, totusque conuentus monasterii Augie maioris, cum monasterium suum oppressum foret grauibus oneribus debitorum et ab eisdem non possent nisi per alienacionem bonorum eiusdem aliquatenus liberari, dominium directum possessionum suarum cum ipsarum attinenciis vniuersis et specialiter cum iure patronatus eisdem annexo, (sitarum in Aelchingen, quas cum dictis suis pertinenciis et iure patronatus eisdem annexo C. miles de Blochingen a dictis .. Straifen in feodum habuit et possedit, quas quidem dicti .. Straifen a nobilibus de Kilchberg comitibus in feodum habuerunt, et quas iidem nobiles de Kilchberg comites a dicti monasterii abbatibus et ab ipso monasterio in feodum habuerunt, item possessiones et dominium earundem sitas ibidem, quas C. de Aelchingen a dictis Straiffen in feodum habuit et possedit, quas iidem dicti Straiffen a nobilibus de Kilchberg comitibus in feodum habuerunt, quasque iidem nobiles ab iisdem abbatibus et monasterio in feodum habuerunt, item dominium possessionum, quas VI. dictus Rotte, ciuis in Vlma, ibidem sitas ab eodem monasterio in feodum habuit et possedit, vendicioni decreuerunt exponenda, et cum inter alios ad empcionem procedere volentes abbas et conuentus monasterii in Salem ipsis maius et vtilius precium obtulissent, receptis ab eisdem viginti quinque marcis argenti puri et legalis ponderis Constant., dominium directum possessionum supradictarum, que ad decem hibas se extendunt, cum iure patronatus eis annexo ipsarumque pertinenciis in prefatos abbates et conuentum monasterii in Salem titulo vendicionis transtulerunt. Datum Augie maiori. (c. S. II, p. 315.)

1298. 23. Jul. (x. Kal. Aug.) H.(einricus II) dei gracia Constant. episcopus nec non gubernator Augie maioris supradictum vendicionem ac tradicionem ratificat, approbat et confirmat. Datum et actum in monasterio Augie maioris. (c. S. II, p. 316.)

1300. 26. Jan. (vi. Kal. Febr.) Straifo et Ernestus fratres nobiles de Winberc, recepta resignacione possessionum sitarum in Aelchingen omnium, quas strenuus vir C. de Blochingen abbati et conuentui monasterii in Salem noscitur uendidisse, quasque vir discretus C. de Aelchingen eisdem de Salem legauit nomine testamenti, possessiones easdem omnes et singulas in restauram dampnorum per ipsos illatorum monasterio de Salem ad manus nobilium virorum dominorum suorum C. et C. comitum de Kirchberc, Ottonis comitis von dem Nivwenhuse resignat et renunciat omni iuri tam in genere quam in specie, quod in possessionibus sepedictis ipsis competebat. Actum in Vlma. (c. S. II, p. 346.)

1300. 1. Apr. (Kal. Aprilis.) C. nobilis de Winberg cum abbati et conuentui monasterii in Salem in possessionibus eorundem sitis in Almanshusen dampna grauia per rapinam et incendium intulisset, tandem ad cor reuersus, in restitucionem eorundem dampnorum indulsit et concessit eisdem, quod vbicunque et a quibuscunque personis ipsi possesiones aliquas, que ab ipso Cvnrado in feodum tenentur, per empcionem, donacionem, vel alio quo

cunque modo poterunt adipisci, ius proprietatis vel aliud quodcunque, quod eidem in ipsis possessionibus competit, libere teneant et possideant, renuncians omni iuri sibi competenti. Actum et datum in Metzingen. (c. S. H, p. 402.)

1303. 7. Jan. (Id. Jan.) C. de Winberc dictus Straifo curiam seu possessiones sitas in Alchingen, dictas Rvmelgershof, quas ab ipso Sifridus de Berolfstat senior in feudum tenuit, quasque abbas et conuentus de Salem a Sifrido juniore de Berolfstat comparaverunt, ad manus nobilium virorum Cvnradi, Ottonis et C. comitum de Kirchperg resignauit et renunciat. Metzingen. (c. S. I. p. 327.)

1303. 26. Jan. (An dem nahsten tage nah sante Paules bekerde.) Graue Cinrat der alt, vnd graue Cvnrat der junge von Kirchberc, vnd graue Otte von dem Nivwenhus haben den hoffe ze Aelchingen, den der abbete vnd der conuent von Salmanswiler gekovfet hant vmbe Sifridin von Berolfftat den jungen mit allem dem rehten, div zv dem selben hof horten oder hoerent, vf enphangen vnd genomen von þern Cvnraten von Winberg, dem Straifen, der in von inen ze lehen hat, vnd fie von dem gozehvs von Richenowe. Vnd wan die vorgenanten von Salmanswilær die aigenschaft dez selben hofes, vnd andere gåt da ze Alchingen von dem vorgenanten Goßehus zv der Richenowe gewunen hant vnd gevertigüt, so verzihen si sich gen den selben von Salmanswilar alles dez rehtes, dez wirt von lehenscheft ald von kainen sachen an dem vorgenanten hof vnd allem dem, waz dar zv gehort, vnd vergehen, daz fie noch kain ihr erbe an dem hofe niemmerme kain reht svlen haben. Ze Vlme. (c. S. I, p. 326.)

1309. 1. Mart. (Kai. Mar.) Sivridus miles de Berolfstat senior, Otto miles, Sifridus, Cûnradus, R., et Sifridus, eius filii, abbati et conuentui monasterii in Salem curiam suam dictam Cunrades Rvmmelgers hoef in villa Aelchingen iuxta cimiterium parochialem ecclesie sitam, ad redditus sex librarum hallen. estimatam, cum omnibus pertinenciis, receptis ab eisdem 105 lib. hall. vendiderunt. Et quod eandem curiam a nobili viro, domino Cŷnrado dicto de Stoffeln in feodum habuerunt, ad manus memorati domini C. de Stoffeln per C. dictum Hvntvis, ciuem de Vlma, ejusdem feodotarium resignauerunt. Idemque C. de Stoffeln discretos viros N. N. de curia prefata cum suis attinentiis rite et legitime infeodavit ad vtilitatem et commodum abbatis et conventus in Salem. Vlme. (c. S. III, p. 311.)

D.

Das

ehemals fanktblafische Amt Gutenburg.

Dieses Amt unterschied sich von den bisher behandelten sanktblasischen Amtsgebieten darin, daß es nicht durch Ankaufe und Austausche einzelner Besigungen, Gefälle und Rechte seit ältern Zeiten

[ocr errors]

her allmählig erwuchs, sondern als eine schon ziemlich abgerundete kleine Herrschaft erst später (1480) von dem Stift erworben wurde. Daher ist über den ursprünglichen Güterbestand desselben keine Darstellung zu geben, wie wir solche aus den trefflichen Urbaren von 1352 (bis 59) und 1374 über die Aemter Schönau, Klingenau, Basel und Krozingen geben konnten. Dagegen dürfte hier in anderer Hinsicht manches Interessante vorkommen.

Wenn man von Thiengen oder Waldshut her das kleine Thal betritt, wo die Schlücht, kurz vor ihrer Mündung in die Wutach (und mit dieser in den nahen Rhein) aus einer engen Bergschlucht in ein freieres Bette hervor stürzt, stellt sich, eine halbe Wegstunde oberhalb des Dorfes Gurtweil, am linken Ufer des Flusses, ein mäßiger Felshügel dar mit den Trümmern der alten Veste Gutenburg. Vor einigen Jahren erhob sich daselbst noch das eine Eck eines mächtigen Geviertturms aus dem wuchernden Gesträuche, zur besondern Zierde der kleinen malerischen Berglandschaft; da unterwühlten Schazgräber die Grundmauer desselben und es stürzte ein. Zwischen den Burghügel und die Schlücht schmiegt sich eine Müle, und rechter Hand, am sanftern Bergabhange ligt der alte Gutenburger Maierhof; links aber an der freien, weithin schauenden Höhe (auf dem s. g. Nägeli 2249′) das schöne Pfarrdorf Weilheim.

Diese Gegend gehörte zum schwarzwäldischen Albgau, wo lang vor dem Aufblühen von St. Blasien die uralten Stifte Säkingen, St. Gallen und Rheinau schon stark begütert waren. In der Nähe von Gutenburg, zu Weilheim, Dietlingen, Aispel und Gurtweil, wie jenseits des Hungerberges zu Birkingen, Alpfen, Kuchelbach, Buch, Ezweil, Hechweil und Birndorf lagen vornehmlich viele sanktgallischen Güter, deren Bewirtschaftung und Verwaltung einer örtlichen Aufsicht bedurften, wie die dortigen Bauleute eines nahen Schuzes. Nun erzählt uns Abt Caspar in seiner Chronik (sicherlich nach dem verloren gegangenen liber fundationis) Folgendes:

,,Da jezt Gütempurg stat, an der Schluecht, da ist von anfang allain der Thurn gestanden, der noch da stat. Den hat ein Abbt zu Sant Gallen ingehept als für sein aigentumb. Neben disem so

1 Arr, Gesch. v. St. Gall. I, 155. Neugart, cod. Alem. I, 153, 452, 495, 584. Hienach wären schon 774 und 814 Güter in villa Biridorf und in villa Birchinga an St. Gallen übergeben worden, in den übrigen Orten zwischen 874 und 929.

« السابقةمتابعة »