[HYMNUS S. COLMANI MIC UI CLUASAIGH.] T]SÉn Dé do'n fe for don'te, for a oessam dún in macc Maire ro'n'feladar 8 immo'n'tesat thedII Moysi degh-thóisech dria mare 'snade 14. ainset Mochaba Glossae TF] I don fe] .i. ro'n fuca leis T do'n fuca leis cip e leth tiasam F fordonte] forund de .i. tí forn (forrnn F) TF ronfeladar].i. ro'n fialadar F + do`rata a fial torund (fial torond F) di-ar ditin TF 2 oessam] for a oessitin T oesitin F innocht].i. in nocte tribulationis T a nocte, dictum est, quia in nocte ambulauerant ut quidam, no in tempore tribulationis et ain tis furri-side F cia].i. cepé leth tíasam T.i. secip e leth F cain] .i. alaind T temadar].i. co ro'emdar sinn di-ar ditin .i. doné ar ǹditin T .i. don fem(adar), do'n dithne tar a doen .i. ditinus F 3 foss] .i. cid fossidecht T cid i fosidech F utmaille] cid for imtecht TF 4 ruire].i. rori TF fri].i. contra TF ades-am].i. atchimit TF 5 itge].i. guidmit TFing Abeil].i. luctus1 TFmg Adaim].i. terrenus uel terrigena uel terra rubra interpretatur2 TFmg 6 dian-galar].i. ar in galar ndian TF + .i. ar in mbude Connaill T + .i. ar in buide F fogair] .i. fograiges .i. doné tomathium T .i. fogur res 7 Noe] noe consolatio interpretatur, quia per ipsum mundus consolatus est in reparatione hominum3 Tmg Fmg Abraham].i. pater excelsus interpretatur1 TFmg Isac] .i. risus interpretatur TF adamra].i. quia per miraculum datus est TF immuntisat] .i. tísat immund T adamna].i. adamní .i. gorta .i. quia per Adam (illum F) uenit dolor TFmg 9 athair] i. Iacob TFmg + subplantator interpretatur Fmg tri cethrur].i. xii. patriarchæ T tri cethrar fer F Ioseph].i. augmentum interpretaturī T F anuas(er)] anuasal .i. fer T anuasal fer F 10 il-ainglech] .i. quia multos angelos tenet TF II snaidsium] .i. ro'n'snade sund (sind F) TF Moisi].i. aquaticus interpretatur quia de Nilo flumine (om F) sumptus est8 TFmg ro'n snaid].i. populum Israel TF 12 Iesu] .i. mac Nún TFmg + Iesu Ebreice sed Fmg Aaron] .i. mons fortitudinis interpretatur9 TF Dauid].i. fortis manus interpretatur10 TF 13 Iob].i. dolens interpretatur11 TF 14 Fiadat].i. fiada .i. fo dia .i. dia maith T .i. fiada .i. fia .i. dia da ocus fo .i. maith F .i. asluindmeit ar cardes fris in hác laude T [fol. 5b. 17 do ringrat ocus pro et 19 cach cach dibtrobach 22 luctluct diluuii Grece, missus Glossae TF] 15 Eoin] .i. in quo gratia interpretatur' T Iohan .i. Iohannes. in Deo gratia, uel Iohannes, dei gratia Fmg baptaist] .i. quia Christum baptizauit (babtizauit F) TF + uel quia primus homines babtisauit F adsluinnen] 16 apstalaib] apostolus interpretatur Latine TF rop].i. tísat (tisad F) di-ar cobair TF .i. stilla uel stella maris interpretatur2 TmgF Ioseph].i. aite Iesu TF .i. ro'n'tograt di-ar n-anacul T.i. ro'n 'tograt no ro'n'anmniget F uel gratia eius T Stefani].i. coronatus interpretatur TF .i. ro'n fuaslaice T .i. do'n 'fuaslaige F taithmet].i. foraithmet TF Ignati].i. Ignatius episcopus secundus post Petrum in Antiochia passus sub Traiano imperatore. Ignatius dendi præsentes 17 Maire] do'n ringrat] spiritus].i. anima 18 do'n forslaice] primus et a leonibus et aliis bestiis Ignatius sicut ad ites ad fidem per suas discipulos multos. Traianus .i. rex Romanorum et totius mundi legato secum ad sede causam sibi fidei prædicandæ ducentes missit ei prædicandi ad se fidem trahenti uenisse quid si fuit regem uelle eum dare bestiis et se sed ille negauit frangitur dicerent et inde ductus est ad regem dicere. dicens fidentibus successor eius in Roma 19 martir].i. pro deo TF + .i. testis interpretatur F dithrubach].i. pro deo TF + beos F noeb].i. pro deo T 21 nostris].i. in Scotica linga uel huius ymni T .i. in rí ro'anacht TF luchtlach].i. a lucht locha no a lucht dub .i. Noe cum suis tribus filiis et .iiii. uxores eorum T .i. al-lucht locha no a lucht luath dub no a l(ucht) Fmg 23_Melchisedech].i. rex iustitiæ interpretatur3 T Salem] Hieronymus: aiunt Ebrei hunc esse Sem filium Noe, et supputantes annos uitæ ipsius .cccc. ostendunt eum usque ad Isac uixise. Alii hunc esse quendam Cannaneum et ignotum cuius Ebrei genelogiam ignorant. Secundum autem Augustinum et Origenem, non homo fuit sed angelus domini: homo sine patre et sine matre et sine genelogia esse non potest T is i cetfaid na n-Ebraide commad he Fmg Salem] Hieronymus: Salem non, ut Iosepus et nostrorum omnes arbitrantur, idem est et Hierusalem, sed oppidum iuxta Scithopolim quod appellatur Salem, et dicitur uenisse Iacob in Salem ciuitatem regionis Sichem quæ est in terra Chanaan Tmg .i. fuit Salem nomen ciuitatis F iss-i immorro cetfaid na n-Ebraide conid i-sund ocus srotha Iordanen, ocus 1 Hieron. de nom. Hebr. p. 91. 2 Ibid. p. 92. 3 Ibid. p. 14. in Gen. xiv. 18. 5 Cf. Aug. Quæstt. in Heptat. i. 74. Glossae TF] 25 Soter].i. Ebreice Iesus Ting + Grece . saluator Latine TingF + interpretatur F soeras] .i. ro'soerastar TF Loth].i. declinans interpretatur.1 Loth mac Aran mic Thara frater Sarra (Sarrai F) TF 27 Abram].i. pater excelsus interpretatur,2 Abba enim pater dicitur, ram excelsus; Abraham pater multarum interpretatur, et subaudi gentium T a celis hic F et subaudi Fmg Ur] in Ebreo habetur in Ur Chethisim.i. in igne Caldeorum. Tradunt autem Ebrei ex hac occasione istiusmodi fabulam, quod Abraham in ignem misus est quia ignem adorare noluerit quem Caldei colunt, et dei auxilio liberatus, de idulatrie igne profugerit; quod in sequentibus scribitur egressum esse Tharan cum sobole sua de regione Caldeorum, pro quo in Ebreo habetur 'de incendio Caldeorum,' et misus est Aram adhuc ante conspectum patris sui Thara in igne Caldeorum quod uidelicet ignem nollens adorare igne consumptus est. Loquitur autem dominus postea ad Abram dicens, Ego sum qui eduxi te de igne Caldeorum3 Tmg Galdai] na Calda .i. Caldei dicti quasi cassi .i. o Cased mac Nachor mic Thara .i. a filio fratris Abraham, de Ur Abraham apud illos Fmg snaidsi'um] ro'n'snade sind F 28 soersum] ro'soera sinn Tro'soerad sind F limpa] othoin T ablatiuus TF Gaba].i. isin gábud i rabatar sine aqua quando uenit ex Egipto T .i. isin gabud ir-rabatar isin dithrub super aqua, in tan tanic in popul a hEgept; no, commad Gaba ainm ind lui: ir-rabatar tunc sine aqua; no, in tan ro'boi Samuel mac Elcanna i toisigecht in popuil atberar so: Filistina tancatar cucu for sluagud co tangatar meic Israel isna loccaib as Gaba ocus Masfad, et unde hic i nGabai, ocus ro throiscsetar meic Israel andsen, ocus doʻrat Samuel usce illustrationis tarsiu, et unde dicitur limpha, ocus ro'memaid re Samuel ocus re maccaib Israel for Filistinaib Fmg 29 ruri].i. ro-rí T anacht] .i. ro angestar T tri maccu] in anno primo regni Nalcodonosor regis Babiloniæ uenit in Hierusalem et inuasit eam; in anno uero tertio Iochim regis Iuda dixit Daniel et tres pueri in Babilonem ducti sunt et alii multi secum; et ait rex præposito iunachorum, Arphanas nomine, ut doceret alios pueros de filiis Israel et de semine regio et de filiis tirannorum pueros decoros, ut ministrarent ei post peritiam Caldeæ linga. Tri meic Fmg .i. Sedrac, Misac, Abdinago (Abdenago F) TF haec sunt Caldca F nomina eorum TF apud Caldeos T Annanias, Azarias, Misael TF autem Ebreica F nomina eorum TF apud Ebreos; et in igne misi sunt quia noluerunt adorare formam Nabcodonostor T 31 flaithem].i. flaith éim (ém F) TF locharnaig] .i. solusta T solustai F ar don roigse] .i. ar ro'airchise TF 32 profetam] .i. Danielem, qui bis in Babilonia traditus est leonibus et fuit cum eis in lacu leonum per ebdomadam plenam sine cibo T 2 Ibid. p. 5. 1 Hieron. de nom. Hebr. p. 13. 3 Hieron. Quæstt. Hebr. in Gen. xi. 28. T] Amal foedes in aingel doroiter dún di-ar fortacht, 35 Di-ar Fiadat ro'n'tolomar ro'bem occa i mbi-bethaid Amal soeras Ionas faith tarslaic Petrum a slabreid, rop reid remunn cech n-amreid. nostro opere digno, in paradisi regno. a brú míl moir, monar ǹgle, snaidsi'unn deg-ri tomtach trén, sén Dé do'n fe for don'te. Ro-fir, a Fiada, ro-fir, 40 robet maccan flatha dé Ro-fir, a Fiada, rop fír, sech roísed, ro'issam, Robbem cen es hil-lethu, ro'erthar in guidi-se, hi timchuairt na scule-se risam huili sith ind ríg ́hi flaith nime cot'ríssam. la haingliu i mbith-bethu F] 33 faides in n-aingel 34 dorroiter fortact remoind 36 robbem occai i mbeth-bethaid 37 monor gle 38 snaidsi'um deg-rig tomthach Dé dōn fte 39 fiado a firthar F ra'firthar F* -seo 41 fiado rofir uile 42 roisad roisam in pro hi æs il-letha haingliu tomaithmech TF 40 scuili-seo 'risam 43 robem Glossae TF] 33 foedes] .i. præteriti temporis F Herodes Agripa occidit Iacobum filium Zebedei et tradidit Petrum iiii. quaternionibus in carcerem ad custodiendum, et liberauit eum dominus per angelum suum T Herodes tetrarcha mac Herodis meic Antipatris meic Herodis Ascolonitæ, is lais ro'marbad Iohan Babtaist, ocus ro'ches Crist ocus roʻlaad Petir i carcair, ocus is e sede forathmentar híc Fmg tarslaic].i. ro'tuaslaic F 34 do roiter].i. a deo TF 35 fiadat].i. dar dia maith TF di-ar fiadait ondi as deus F ro'n'tolomar] .i. ro'tholtnagem T ro'tholtnaigem F 37 Ionas].i. dolens siue columba interpretatur, filius Amathi et (hic est F) uiduæ quem suscitauit Helias (Eleas F) quando (apud quam F) hospitauit TFmg apud eam T in tempore famis Fmg fugiens Achab regem TFmg in tempore famis T Israel' Fmg 38 snaidsium] .i. ro'n'snaide sind F tomtach] .i. 39 a Fiada] i. a de maith Ta deg de F ro'erthar].i. ro'erniter T ro'ernithar F 40 maccan].i. angeli, no, Fmg + meicc (maccain F) becca atbalat fochetor (focetoir F) in sanctitate (om. F) post baptismum TFmg 4I sith].i. celum TF 43 Leth-rand so, ocus is ed araili in lethrand aili oc cai di-a toracht atir de'n galur, masu leth-rann cech ai dib doronsat anuas; no is e Cholman immorro a oenur dorigne in immun . . . foracaib in lethdia mo chet. ecomlanaiged. . a molad-som Ting I eth-rand so, ocus ni a leth-rand aile and, ocus is ed le in fer di-a torach ade.. atbath do'n tedmaim (maso) leth-rand cech fir do'ronsat anuasana; maso Colman immorro a oenur dorigne in n-immun-sa, is airi foracaib in leth-rann-sa gen leth-rand ele .i. ar no eccomlanaig-seom mo munter-sa ecomlanaiget 'sa a molad-som Fmg 43 hil-lethu] .i. hi farsinge T .i. leu, ut quidam dixit, mo mathair ocus m'athair | cein ro‘batar 'n-a bethu || bendacht for ed ro'dos fuc | ro'bo bec mo lethu Fing rann so ar ro-eccom 1 Cf. Hieron. Praef. in Ionam, pp. 388, 9. I Orent pro nobis sancti illi in celis, quorum memoriam facimus in terris, ut deleantur delicta nostra per inuocationem sancti nominis tui Iesu, et miserere qui regnas in sæcula sæculorum. F] 44 fodi Amen. 50 uile bennacht commairche 55 S.D. 53 foisam noebaib Herend uile Glossae TF] 44 reraig] .i. ro-ríg no rérig (ro-reig F) TF + .i. segul foda a segul F qui fuerunt ante diluuium TF dibad].i. in poena TF fegad].i. is ard in (om. T) fegad angelorum et apostolorum TF 46 sen dé] huc usque cećinit Colman T ere et 47 bendacht] Dermait nati Germain comarba Patraic, is e rotuill na cethri rannu-sa; hanmand Patraic ocus Brigtæ tantum fuerunt ocus Mugron comarba Colum Cille fecit dorigne in n-immun-sa sis .i. na da rann dedencha Fmg érlam] .i. ér-ellam .i. adbul-ellam fri TFing + denaim ferta T + denmus firt Fmg+ocus mirbaile TFmg Patraic].i. for in érlam as Patraic TF 48 indi].i. inte T 51 Colum].i. collum ar a diutecht dictus est T Cille].i. quia frequenter ueniebat (at Ďaru). nchill .i. (a) Teliag Dubglaisse, quia a ad campum (pro ciuitate ueniet 1 dicebant) (cil)le inde dictus (est)T Crim'hand a ainm baiste, ic Telaig Dub-glase immorro, roʻlég a salmu do sacurt na cille, ocus ticed som com-menic cosin mag i fail na cille 51 Alban] .i. fri muir anair T 52 Adamnain] .i. Adomnan mac Loran meic Linne; cain] cethri prim-chana na Herend .i. cain Patraic ocus Darí ocus Adomnan ocus Domnaig. Cain Patraic immorro, cen chleirciu do marbad; cain Darí, cen bú do gait ; [cain] Adomnán cen . . do marbad; [cain] Domnaig, cen [dul] ar imtecht Fmg clanna] .i. forsna mnaib; no, super expectem Ronat ainm a mathar Fig gentes F 53 fóesam].i. for foesitin F Fig |