entis interius est. Salomon Fortis est ut mors dilectio,1 quia uidelicet sicut mors corpus interimit, sic amorem corporalium rerum æternæ uitæ caritas occidit.2

et a manu sæc. xvi

In nomine patris et filii cum spiritui sancto.

Iesus Christus qui supra Mariam sedebat et Petrus ante illum stabat, dic mihi Petre quare tristis es

nunc

meos

1 Cant. viii. 6.

2 Greg. Hom. in Fuang. i. 11.

[PRAEFATIO IN HYMNUM S. CUCHUIMNEI.]

T] Cantemus in omni die: Cu-chuimne fecit hunc ymnum do molad Maire óge; i n-aimsir immorro Loingsig meicc Óengusa ocus Adamnan factus est; incertum est uero in quo loco eum fecit. Is e fochunn a denma, di-a soerad ar in 5 droch-bethaid ir-rabai, quia coniugem habuit et in mala uita cum illa fuit; no commad do rethigud remi aneich nad roacht leis di-a legund dogneth in molad-sa do Maire. Ut Adamnanus dixit:

IO

15

Cu-chuimne

rolég suthe co drumne;
al-leth aile arata

ro·leic ar a chaillecha.

Cu-chuimne dixit:

Cu-chuimne

ro·lég suthe co [druimne];
al-leth aile arata
legfaid, leicfid caillecha.

no, al-leth n-aile araid cúi

legfaid huile, corop súi.

20 Tre rithim dana fecit, ocus xiiii. coibtill ann, ocus da líne in cech coibtil, ocus xii. sillaba cech líne.

Maria stilla maris interpretatur; et significat æclesiam inuentam in amaritudine sæculi.

in fochund pro is e

do

2 amsir

om. im

F] dorónai in n-immun-sa ar pro fecit morro 3 Oengussa Adomnan doróne pro factus est om. est a denma 4 sóerad 5 i rabi do rédigud 8 Adomnan 9 Cu-chumne IO Suithe II armatha pro arata 12 ro'threic pro roleic chumne 15 suithe druimne 16 armatha pro arata callecha 18 alleth aile aridcui 19 lég uile cethri coptil déac and pro xiiii cóic sillaba dec in.

22, 23 om.

ann

challecha

4 is he 6 comad IO druimne

14 Cu17 légfaid

20 dorónad he pro fecit 21 da líne cecha cobtil

[HYMNUS S. CUCHUIMNEI IN LAUDEM S. MARIAE.]

T] CAntemus in omni die concinentes uarie

conclamantes deo dignum ymnum sanctæ Mariæ Bis per chorum hinc et inde collaudemus Mariam ut uox pulset omnem aurem per laudem uicariam 5 Maria de tribu Iudæ summi mater domini oportunam dedit curam egrotanti homini Gabriel aduexit uerbum sinu prius paterno quod conceptum et susceptum in utero materno Hæc est summa hæc est sancta uirgo uenerabilis 10 quæ ex fide non recessit sed exstetit stabilis Huic matri nec inuenta ante nec post similis nec de prole fuit plane humanæ originis

Per mulierem et lignum mundus prius periit
per mulieris uirtutem ad salutem rediit.

15 Maria mater miranda patrem suum edidit
per quem aqua late lotus totus mundus credidit
Hæc concepit margaretam non sunt uana somnia
pro qua sani Christiani uendunt sua omnia

FPKR] tit. himnus sanctae Mariæ R
cinantes Puariæ K uariae R
amus K conlaudemus R
summa PR

I concinnantes FKR con

3 corum P collaudamus FP conlaud4 om. ut R pulsat KR 5 Iuda FPKR 7 patris pro prius P paternae R 8 maternæ R extitit F extetit R planæ F plana R

9 haec R bis 10 haec pro quae ex R a pro ex PK

II matre R inuentum R

15 aedidit R

12 flore pro prole R
16 lata KR lota R

15, 16 om. P
concæpit K margaritam P margareta R 18 per quam P

Glossae T] I cantemus].i. fideles uarie].i. inter duos choros
.i. annuntiationem uerbi .i. Aue Maria plena gratia1
operante potentia credentis uiscera fecundantur

17 hec PR sane F

7 uerbum]

8 conceptumj.i. diuina 13 lignum].i. præuaricationis

15 patrem].i. omnium creator de creatura sua procreatur. fons uitæ de riuulo suo oritur. Uitis uera de uirgultu suo nascitur et in ligno mortali arbor uitæ inseritur et in se uirtus ab infirmis portatur 17 margaretam].i. Christum

porta

LIBER HYMN

Lc i. 28

Ꭰ

T] Tonicam per totum textam Christi mater fecerat 20 /quæ peracta Christi morte sorte statim steterat [f. 6b. Induamus arma lucis loricam et galiam

ut simus deo perfecti suscepti per Mariam Amen amen adiuramus merita puerperæ ut non possit flamma piræ nos diræ decepere 25 Christi nomen inuocemus angelis sub testibus ut fruamur et scripamur litteris celestibus.

Cantemus

I

Sanctæ Mariæ meritum
imploramus dignissimum

ut meriamur solium

habitare altissimum

FPKR] 19 tunicam K totam P textum KF textam F* Christo K 21 induamur R luricam PKR uicariae pro et galiam R 23 adoramus K adoremus R

23-25 om. merita

galeam FPK

inuocemus R 24 pyræ K dire P decerpere FP 25 inuocamus PK 26 framur T fruamur T* in fruamur R scribamus r F scribamur PKR caelestibus R cælestibus K 27 om. cantemus PK cantemus in omni

die R

I-4 om. KR

I Sancte Mariae P

3 mereamur FP

Glossae T] 19 tonicam] cóirtus hinair imlibair .i. cen úaim and etir

eo quod loris caret

20 sorte].i. sine partitione
23 amen].i. uere uel fideliter

pariens in ætate pueri id est in decimo uel in xi
26 litteris].i. in memoria dei.

totum].i. corpus

textam] 21 loricam] lorica dicta puerpera].i. puerum 24 piræ].i. in nabriad gránna

[PRAEFATIO IN HYMNUM S, HILARII.]

T] Ymnum dicat. Hilarius eipiscopus et princeps ciuitatis quæ dicitur Pictauis fecit hunc ymnum Christo, in monte Gargani, iar tomailt na prainne illic i tegdais ind latraind. Ocus iar n-atlugud buide do Dia ro'thinsat in meic bethaid 5 post, co narbat mó quam infantes, amal tárfas sein do sacurt boi occo. Tanic aingel ocus asbert friu, "nisi penitentiam egeritis, in infernum ibitis." Egerunt ergo penitentiam, et dedit deus indulgentiam eis per istam laudem: sic nobis conuenit canere post prandium.

10 Aliter, locus .i. specus in pectore montis Iouis inter Alpes in qua philophi ante fuerunt. Tempus Ualentiani et Úalentis. Persona Hilarius. Causa .i. angelus postulauit quando uenit ad Susannam urbem cum tricentis uiris .i. c. de clericis et cc. de laicis. Unus uero de clericis mortuus est pro frigore 15 hiemis, et Hilarius orauit pro suo monacho. Illa autem nocte angelus dixit ad eum, "debet te scrutari scripturas et ymnum facere deo." Ille ergo fecit iuxta imperium angeli et mortuum suscitauit per gratiam dei.

Metrum troiachum tetrámetrum est; hic recipit spondeum 20 omnibus locis praeter tertium locum et trochia omnibus locis ; in quo aliquando tertio loco prioris uersiculi spondeum reperies, ut factor celi et terræ factor," et " uerbis purgat lepræ morbum." Currit autem alternis uersibus, ita ut prior uersus habeat pedes .iiii. posterior uero .iii. et sillabam.1 25 Ymnus Grece, laus interpretatur Latine; uel ymnus memoria

F] Locus huius artis spelonca in pectore montis Iouis in qua ante philosophi fuerunt. Tempus noui testamenti, uel post Neronem. Persona Hilarius Pictauiensis. Causa postulatio .i. angelus postulauit ab Hilario. Uel Hilarius hunc ymnum fecit 5 ueniens ad Sannam urbem cum ccc. uiris .i. c. de clericis et cc. de laicis, et mortuus est unus de clericis pro frigore hiemis. Et ille orauit ad dominum pro monacho suo. Illa autem nocte facta est uox ad eum dicens, debet te scrutari scripturam et ymnum facere deo; ille uero fecit et mortuum suscitauit. Isidorus. Ymnos 10 primum Dauid profeta in laudem dei composuisse ac cecinisse manifestum.2 Metrum trochiacum tetrametrum, quod a poetis Grecis et Latinis frequentissime ponitur, recipit trocheum et locis omnibus spondeum præter tertium, currit alternis uersiculis, ita ut prior habeat

1 Cf. Baeda de arte metrica c. 23.

Cf. Isid. De Off. I. vi. 1.