صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني
[ocr errors]

duxi, quoniam totum stat a me: etenim hujufmodi difpofitio eam licentiam et postulat, et flagitat, quam argumenta veterum fimpliciffima minime defiderabant. Libet unum aut alterum exemplum ex iis, perfpicuitatis gratia, in medio ponere.-Prometheus apud fchylum, quod ignem Jovi furreptum hominibus tribuiffet, ad montem Caucafum conftringebatur. "Quo facto, adfunt ma"rinæ Nympha ut ei folatium præbeant: mox ipfe " etiam Oceanus advenit qui Prometheo dicit se velle Jovem precibus adire, quo a vinculis liberetur : "non finit eum Prometheus, utpote qui animum Jo"vis ferum, nec flecti facilem probe cognoverit. "Secedente Oceano advenit Io, Inachi filia, ab eoque intelligit et quæ mala latura fit, et quod unus "ex illius pofteris ipfum liberaturus effet qui erat Hercules, Jovis filius: quodque ex Jove ipfa effet Epaphum paritura. Cæterum Promethed nimis "libere adverfus Jovem verba proferenti, quafi a "filio quem ipfe procrearit, imperio fuerit exuendus, adeft Mercurius a Jove miffus, qui ei fulmen minitatur, ni velit ea quæ eventura fint Jovi enarrare, eumque renuentem tonitru, diruptis nubibus, conficit."

[ocr errors]
[ocr errors]

Aliud porro ex Sophocle exemplum proferam, apud quem Ajax, Achilleis armis Ulyffi adjudicatis, fecum ftatuit Atridas, reliquofque duces, quod propter iniquum eorum judicium, ut putabat, E 2

caufa

caufa cecidiffet, noctu morte multare. Furore autem a Minerva percuffus gregem invadit, existimans fe in Græcos impetum facere: ac alias quidem ex quadrupedibus jugulat, alias colligatas in tentoria abducit; ad fe tandem reverfus mentisque compos, præ fumma defperatione fibi ipfe necem confcifcit. De fepultura Ajacis demum certatur.

In his igitur fabulis, Academici, atque idem de reliquis ferme eft dicendum, videtis parum ineffe confilii, omnia cito expediri: actionibus his, etfi pofterior illa non fit vere unica, optime conveniunt, et loci et temporis unitates. Itaque veteres critici, qui omnia tradere foliti funt, atque inftituere, pro more ufuque optimorum poetarum, fabulas omnes volunt ad eorum normam componi. Recentioribus etiam, qui vel fummam adverfus antiquos adhibendam effe reverentiam cenfuerunt, vel ipfo nomine Ariftotelis tanquam præfidio quodam ufi funt, idem placuit ftatuere. Sed mihi quidem rationi prorfus confentaneum effe videtur eafdem leges, quas olim præftantiffimorum poetarum confuetudini obfequentes critici tulerunt, poffe etiam, pari habita ratione in eadem arte peritiffimorum apud recentiores relaxari; atque id pro certo fumendum esse arbitror, five drama fpectetur, five epopeia. Nam nulla est disciplina quæ tota poffit omni ætati, ingenioque congruere. Et proinde video ab Addifono obfervari, "fieri non poffe, ut Ariftotelis

præcepta,

[ocr errors]
[ocr errors]

præcepta, viri utcunque in re critica præclari, ex iis quæ apud Homerum notaverat conflata, " omni epico poemati poft eum compofito conve"niant, cum, eadem liquet perfectiora fuiffe futura " modo Æneida perlegerit, fæculis aliquot post "obitum ejus confcriptum."

Fatemur equidem ea quæ tum Ariftoteles, tum Horatius, qui optimus ejus interpres habetur, statuerunt, maxima ex parte nunc etiam jure obtinere; nefcit enim vel natura, vel ratio mutari; sed aliud eft naturæ parere, aliud confuetudini. Miltoni noftri exemplum, quem etiam juvat me honoris ergo nominare, ad confirmationem hujus fententiæ voco, quem conftat antiquitatem minime in omnibus profecutum effe. Eorum autem abfurdas cavillationes moleftiffime fero, qui illi objicientes, ut vitium, tum quod apud eum res infaufte eveniant, tum quod Satanas perfona primaria effe videatur, aliaque temere de divino poemate effutientes, eum a numero epicorum fegregandum effe judicaverunt. Iniquum eft omnia populari trutina examinare. Atque hic nequeo quin locum quendam apud Trappium animadvertam, in quo fibi minus conftare videtur: nam cum dubitaffet

an Miltonus poema heroicum proprie dictum scripferit, (quod ideo tantum dubitavit quia nova scribendi ratione ufus effet,) docet in eadem fere pagina iis folis dandum effe

[blocks in formation]
[blocks in formation]

qui carmina pangunt non prius audita, et novum aliquod, intactumque aggrediuntur.

[ocr errors]

"Nec credes, inquit, de effentia effe poemati epico iram illuftris cujufdam ducis, vel reditum regis in patriam, vel coloniam ab una regione in "aliam deductam, vel defcriptionem ventorum, "vel ludos funebres, vel defcenfum ad inferos, vel "heroa armis cœleftibus inftructum. Quin ab "hifce omnibus aliifque multis, quæ ab Homero, et Virgilio tractantur, penitus abftinendum: idque "ea ipfa de caufa, quia ab iis tractantur. Novum aliquod moliatur, fi quis poema beroicum aggre"ditur; Horatiana cenfuræ acumen metuat,

[ocr errors]
[ocr errors]

"O imitatores, fervum pecus

" ac nobilem iftum atque animosum Lucretii spi"ritum æmuletur,

"Avia PIERIDUM peragro loca, nullius ante "Trita folo; juvat integros accedere fontes, "Atque haurire; juvatque novos decerpere flores, Infignemque meo capiti petere inde coronam, "Unde prius nulli velarunt tempora MusÆ.”

Sed

Sed ad Miltonum redeo.

Imperite equidem

de via, moduloque veterum recedere vere ridiculum, feliciter præclarum. Quid enim de verbo laboretur? Poema certe epicum five heroicum, id eft, optimum et præftantiffimum denominari debet, non tam a modulo five ratione fcribendi, quam fcriptoris ingenio. Itaque Miltono, qui natura forfan fuit ad fcribendum vix minus admirabili quam ipfe Homerus, laudi admodum dandum effe exiftimo quod elatiori fuerit animo quam ut in omnibus auctores haberet, atque ex proprio quafi penu tam fpeciofa miracula prompferit. Quinetiam alios poetas tum antiquos, tum recentiores, eofque et externos, et noftrates, qui ftudium in hoc genere fcribendi pofuerunt, ad numerum epicorum afcribendos non ob eam caufam negamus, quia in in veftigiis five Homericis five Virgilianis femper infiftere dedignati fuerint, fed quod novum quoddam molientes et fuum, aut materiam fibi fumpferint prorfus ineptam, aut fi aptam elegerint, ad eam tamen, venuftatem, dignitatem, furorem parem afferre non potuerunt. Nihil autem hujufmodi

Miltono exprobratur.

Qualem ergo licentiam fibi certe in epopaia permitti poeta ille egregius putavit, talem, imo et majorem noftrati in dramate (cujus quidem caufa hoc opus aggreffus fum) concedendam effe contendimus. Neque enim antiquorum dramaticorum famam mihi læfurus

E 4

« السابقةمتابعة »