صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

in

Si illas animadvertere fabulas pergamus, quibus maxime historicus eft, atque annales regum Britannicorum in fcenam producit, res omnes fimiliter videbimus alias ex aliis aptas, et neceffitate quadam connexas. Variæ nimirum ejufdem viri actiones exhibentur, contrariæ nunquam et oppofitæ: fic in eadem fabula intueri non est Henricum illum illuftriffimum, nunc diffolutum, libidinofum, commiffantem, furum, fcurrarumque comitem; nunc animo præditum altiffimo, fortiffimo, præfentiffimo, pientiffimo, apud Agincurtium copiolas fuas inftruentem, jam jamque cum ingenti Gallorum exercitu conflicturum. Tam inæquabilis certe non bene junctarum rerum varietas maximum creaffet fpectatoribus faftidium. Singulæ porro ejufmodi fabulæ, fi eadem examinentur trutina, dignæ erunt quæ eadem laude, cumulentur. In iis nimirum perfona quæque primaria, imo et secundaria, ex ingenio fuo nofcitur; et mutata prorfus rerum gerendarum ratione pertotum tamen drama quifque fui eft fimilis,

[ocr errors][merged small][merged small]

Sic Henricum Sextum, virum pietate infignem, Richardum Tertium crudelitate atque diffimulatione, in amoribus, in confiliis, in præliis, omnia pro dominante in animo affectu ita molientes reperiatis,

F 4

reperiatis, ut quæcunque res ceciderint, facillime recognofcantur. Infinitus autem ferme effem, fi quicquid hujufmodi apud noftratem occurrit dignum notatu recenferem. Cum igitur ea omnia, quæ illi in unitates liberrime peccanti critici objecerunt, eum in majora vitia nunquam duxerint, in quæ ne exciderent poetæ præcipue præcautum fuiffe ab iftis legibus verifimile eft, liceat per vos faltem Academici noftrati ingenii fui uti excufatione, qui fi inftituta præceptaque tum veterum, tum recentiorum contempferit, ita tamen contempferit, ut quilibet poft illum venturus fruftra forfan laboret,

[ocr errors][merged small]

Facile igitur patiemini hac ex parte peccantem, qui ab omni alia parte fere nefcivit peccare. Alacrius denique, Academici, me eas res de quibus differere inftitui perfecuturum arbitrabar, si illa omnia diluere aliquatenus atque propulfare potuerim, quæ potiflimum clariffimi poetæ nomini offeciffe videbantur.

PRELECTIO

HAC

SEXTA.

ACTENUS, Academici, id egi ut iis omnibus occurrerem, quæ præjudicio, uti putabam, abrepti Shakefperio de licentia fua critici gravius objecerunt, ne hac ex parte reliquis poetis dramaticis herbam penitus porrigere videretur, ab omni fere alia, me judice, facile superior evafurus. Nam, ut ad inftituta jam proficifci pergamus, atque ea investiganda quæ maxime in poetica verfantur, id primum in hoc genere quæri debet, quod in omni potiffimum folet fpectari, ea nimirum ingenii, vel vis quædam, vel facultas, quæ inventionis nomine fignatur. Ex hac, fecundum Popium, fummum quodque, aliquo tamen discrimine, nofcitur ingenium. Illam vero conftat non tantum ad ipfam materiam poematis, five epici five dramatici referri, (quæ plerumque ex historia aut vera aut ficta defumitur) fed etiam ad ejufdem administrationem, feu œconomiam, quam vocant, ad constructionem, atque difpofitionem partium, cæteraque omnia in quibus et vis imaginandi, et animi acumen cernuntur. Sic fundamentum Homerici poematis fuit bellum Trojanum; sed quod hoc fundamento tam ingentem, tam admirabilem

rerum

rerum molem inædificaverit; quod effecerit, ut, eventus per fe quidem memorabilis, privato tamen prorfus confilio, et fuo inferviret; quod tot fplendide commentitia protulerit; tantaque imaginum, perfonarum, fimilitudinum, descriptionum copia atque ubertate, omnigenaque poetices fupellectili abundaverit, ideo illi primam inventionis laudem omnes uno ore detulerunt.

r

[ocr errors]

"A quacunque parte, (inquit Popius) Home"rum contemplemur, ejus certe inventione imprimis percellimur; per eam, tanquam per infigne quoddam, fingula in opere fuo videmus dignofci; ei quippe debetur, quod apud illum "fabula alia quavis et diffufior fit, et uberior; mores vividi magis, et expreffi; orationes elatæ magis, atque animis commovendis idoneæ; fen"fa vehementiora fint, et fublimiora; imagines atque defcriptiones pleniores, et animofiores; "fententiæ altiores, et magis figuratæ; verfus de

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

nique rapidiores, ac numerofiores. Hinc, eo"dem alibi notante, Homerum apparet non folum poeticæ fuiffe inventorem, verum etiam cæte"rarum artium inventoribus eo excellentiorem,

[ocr errors]

quod poft fe venientibus præripuerit, ne hujufce "honoris effent participes; omnia nimirum femel complexus eft quæ fub imaginationem cadunt, atque ideo folum minus feliciter aliquando aufus eft, quod nihil non aufus eft."

Hæc

Hæc Popius. Atque hercle æquum est laudem iftam Homero concedi quatenus cum ethnicis fcriptoribus comparato: alia autem liquet effe capita inventionis atque imaginationis, omnino veteribus ignota, quæ abfque religione recentiorum temporum, imo et fuperftitione, nulla fuiffent: ea fcilicet omnia intelligo, ex quibus apud Chrif tianos Machina poematis, atque illud quod jam ante a criticis To Jaypaσov appellari diximus, conficiuntur: Huc olim fpectabant partes

quæ in fabulis a diis fuftinebantur, quorum in locum fubftituerunt recentiores angelos, dæmonas, lamias, lemures, veneficas; naturas videlicet, quæ aut revera exiftunt, aut animo finguntur.

De Machina Miltonica plane admirabili pauca fuperiore quadam differtatione locutus fum; in qua conftituenda, fua admodum fretus inventione, nullo fubfidio poeta, ne Homero quidem duce, ufus eft. Quid quod apud eundem in dramatico illo poemate, cui titulus eft Comus, egregie multa per artem magicam efficiantur. Nec minus intereft inter machinam antiquorum dramaticam, et ShakeSperianam: de qua mox fuo loco: nunc ad Homerum redeo.

"Troja igitur (ut verbis celeberrimi Barnefi "utar) materiam dedit Homero, cæteris autem ille " omnibus poetis." Hinc etiam eum a Platone videmus

« السابقةمتابعة »