ter inscripto karactere corroborari precepimus. Actum publice Parisius, anno incarnati Verbi M.C.XL, secundo, regni vero nostri VI.

(Cartul. A, no. 23).

Donation du verger de l'etang et du moulin de Saint-Leger, par Lonis VII.

1143

In nomine sancte et individue Trinitatis, amen. Ego Ludovicus Dei gratia rex Francorum et dux Aquitanorum, notum facimus universis quam instantibus tam futuris, quum ecclesie Montis-martyrum et sanctimonialibus que ibidem sponso suo Christo devotam exhibent castitatem, precibus A. regine karissime genitricis nostre que prefatam ecclesiam in abbatiam erexit, deque propriis facultatibus augmentavit, viridarium nostrum de Sancto Leodegario et stagnum cum molendino donavimus, et in perpetuum deinceps libere ac quiete possidenda concessimus. Quod ut ratum et inconcussum perpetuo perseveret, scripto commendari, sigillique nostri auctoritate muniri, nostrique nominis subtranscripto karactere corroborari precipimus. Actum publice Parisius, anno ab incarnatione Domini M°C XLIII°, regni vero nostri VII°.

(Cartul. A, no 57).

Accord entre G., bouteiller du roi, et l'Abbaye, au sujet du vivier de Bray.

In nomine Patri et Filii et Spiritus, amen. - Notum sit omnibus tam presentibus quam futuris, quod de discordia que erat inter ecclesiam Montis-martyrum et G. regis Francorum buticularium de aqua vivarii de Braio, assensu prefate ecclesie, E. abbatisse et ejusdem ecclesie totius capituli, et predicti G., facta fuit pax et concordia, et pro pace juxta predictum vivarium quedam meta predictorum assensu posita fuit, tali conditione, quod predicto G. et ejus heredibus aquam predicti vivarii usque ad predictam metam facere ire licebit, ultra metam non. Et si forte aqua de terra ecclesie decurret, ecclesie predicte vel alicui ex parte sua terram laborare licebit, donec aqua super terram illam redibit, et pro bono pacis predictus G., assensu uxoris sue M. et natorum suorum, prefate ecclesie tria arpenna terre dedit et in perpetuum concessit habendum, et pro duabus masuris que sunt juxta predictum. vivarium, in quibus buticulario nec alicui ex parte sua domos facere licebit, predictus G. et ejus heredes prefate ecclesie XII nummos censuales parisiensis monete et IIII minas avene annuatim reddet, ad fertum sancti Remigii, ad villam qui dicitur Balenni, et predictas masuras predicto G. et ejus heredibus laborare licebit. Quod et ratum etc. abbatissa predicta eum assensu predicti capituli, et predictue G. sigillis suis cum cirographo confirmari fecerunt.

(Cartul. A. N° 58).

Affranchissemnt du bateau que l'Abbaye possédait sur la Seine.

Ego Ludovicus Dei gratia Francorum rex. Concedo sanctimonialibus de Monte-martyrum in elemosinam navem quam habent in Sequana liberam ab omnibus consuetudinibus quas alie naves persolvunt per totam terram meam Et ut nullus hominum, seu prepositus, seu aliquis ministrorum, servorumve meorum, aliquo modo prefatam elemosinam inquietare presumat, sigilli nostri auctoritate confirmamus et corroboramus. Quod inconcussum et inviolatum sit.

(Cartul, A, No 38).

Dédicace de l'église de l'Abbaye de Montmartre par le pape Eugène III.

Juin 1147.

Eugenius episcopus, servus servorum Dei, universis Dei fidelibus, salutem et apostolicam benedictionem. Officii nostri nos hortatur auctoritas venerabilia loca cum ipsis personis divino famulatui mancipatis diligere et fovere, et eorum opportunitatibus paterna sollicitudine providere. Inde est quod nos sanctimonialium de Monte-martyrum necessitatem attendentes, juxta petitionem earum anno ab incarnatione Domini M.C.XLVII kal. Junii locum ipsum per presentiam nostram adivimus, ibique Spiritus Sancti gratia

invocata, majus altare in honorem beatorum martyrum, videlicet Dionysii, Rustici et Eleutherii auctore Domino consecravimus. Illis autem qui tum locum ipsum devotionis et pietatis intuitu visitaverunt, vel de cetero in anniversaria die ipsius consecrationis visitaverint, et de facultatibus sibi a Deo prestitis eisdem sanctimonialibus suas elemosinas largiti fuerint, DCC dies injuncte penitentie confisi de beatorum apostolorum Petri et Pauli meritis indulgentias, et eamdem indulgentiam scripti nostri pagina confirmamus. Datum Meldis idibus Junii.

(Imprimé dans l'Histoire de Paris, pour D. Felibien, tome III, p. 63.)

Bulle du pape Eugène III, portant institution et confirmation de l'Abbaye de Montmartre.

Juin 1147.

Eugenius episcopus, servus servorum Dei, dilectis in Christo filiabus, Christiane abbatisse monasterii sancti Dionysii Montis-martyrum, ejusque sororibus tam presentibus quam futuris regularem vitam professis in perpetuum. Religiosis desideriis dignum est facilem prebere consensum, ut fidelis devotio celerem sortiatur effectum. Quocirca, dilecte in Domino filie, vestris postulationibus clementer annuimus, et presatum monasterium ab illustris memorie Ludovico rege, ac Adelaidis regine uxoris sue assensu, pro animarum suarum salute et peccatorum remissione constructum atque ditatum, in quo divino mancipate estis obsequio, sub Beati Petri et nostra protectione, ut proprias

filias suscipimus, et presentis scripti privilegio communimus. In primis si quidem statuentes ut ordo monasticus secundum beati Benedicti regulam ibidem perpetuis temporibus inviolabiliter observetur, atque in eodem loco per sanctimoniales honeste conversationis et vite laudabilis omnipotenti Domino de cetero serviatur, et prefate sanctimoniales liberam eligendi abbatissam facultatem habeant, ne aliqua persona eis vi preponatur. Abbatissa etiam earum, sive ipse sanctimoniales pro aliqua aliquando negligentia a suo penitus monasterio non expellantur, nisi prius legali judicio sue sancte matris Romane ecclesie, cujus patrocinio sunt communite, dijudicate fuerint, sed potius Parisiensis episcopi ammonitione et consilio, atque aliarum religiosarum personarum corrigantur. Porro quascumque possessiones, quecumque bona ab codem rege sive regina, seu aliis Dei fidelibus in presentiarum juste et canonice possidetis, seu in futurum concessione Pontificum, largitione regum vel principum, oblatione fidelium, seu aliis justis modis Deo propitio poteritis adipisci, firma vobis vestrisque succedentibus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda vocabulis : Ecclesiam Sancti Dionysii in Monte martyrum et decimam ad eamdem ecclesiam pertinentem cum suis appendiciis; ecclesiam de Sancto-Martyrio, cum vineis Aden et Morelli culturam; culturam quam Matheus prior comparavit à Warnerio de Portu, villam quoque que vocatur Mansionillus, cum omnibus suis appendiciis, molendina duo apud Clippiacum cum conclusione aque et molitura totius ville; Parisius furnum unum cum omnibus consuetudinibus suis; in silva Vulcenia quotidie vehiculaturam unam mortuorum lignorum; do