eingereiht, weil Erkenbolds Tod am füglichsten zum J. 912 gesetzt wird: s. Dümmler Jahrb. des ostfr. Reichs 2, 615. In nomine sancte et individue trinitatis. Chunradus divina ordinante providencia rex. Noverit omnium fidelium nostrorum presencium scilicet et futurorum in5 dustria, quia vir venerabilis Erkenboldus Eystetensis ecclesie episcopus que constructa est in honore sancti Salvatoris in pago Nordgövense in loco Eystet nuncupato, detulit serenitati nostre emunitatem quam domnus Karolus bone memorie nec non ceteri antecessores nostri, videlicet reges seu imperatores quorum nomina longum est enumerare, pro mercedis sue augmento ad a predictum locum visi sunt confirmasse, in qua con10 tinebatur qualiter prefati predecessores nostri suprascriptum episcopatum una cum ecclesiis vel omnibus ad se iuste ac racionabiliter pertinentibus sub defensione et sub emunitatis nomine visi sunt recepisse. Sed pro firmitatis studio peciit predictus Erkenboldus serenitatis nostre clemenciam, ut denuo propter eternam remuneracionem talia concedere et confirmare deberemus, cuius peticioni pro divino amore libenter 15 annuimus et in omnibus et presentes et futuri fideles sancte dei ecclesie et nostri ita concessum atque perpetuo a nobis confirmatum esse cognoscant. Idcirco propter eius peticionem tale beneficium in elemosinam nostram ad predictum locum concessimus, ut nullus iudex publicus neque quislibet ex iudiciaria potestate neque quislibet ex fidelibus nostris in ecclesiis aut locis vel agris seu reliquis possessionibus memorate ecclesie 20 quas moderno tempore per donaciones regum reginarumque vel ceterorum fidelium nec non et de conparatu in quibuslibet pagis vel territoriis regni nostri et iuste habere vel possidere dinoscitur, vel quidquid etiam deinceps in iure ipsius loci voluerit divina pietas augeri, ad causas audiendas vel freta exigenda aut mansiones vel paratas faciendas nec fideiussores tollendos aut homines ipsius ecclesie tam ingenuos quam 25 servos iniuste distringendos nec ullas redibuciones aut inlicitas occasiones requirendas ullo umquam tempore ingredi audeat vel exigi presumat, sed liceat predicto presuli suisque successoribus res predicte ecclesie sub emunitatis tuicione possidere et nobis fideliter deservire atque pro nostra stabilitate vel tocius regni a deo nobis concessi atque conservandi una cum clero atque populo sibi subiecto domini misericordiam 30 exorare. Et ut hec auctoritas nostris futurisque temporibus domino protegente valeat inconvulsa manere, manu nostra eam firmavimus anuloque subtus insigniri iussimus. d Datum et cetera. 5. f Konrad bestätigt dem Kloster S. Gallen die Immunität, das Inquisitions- und 35 das Wahlrecht, sowie gewisse Schenkungen des Abtes Salomon. 40 Strassburg 912 März 14. Gleichzeitige Abschrift (A) und zweite um das J. 1000 angefertigte Abschrift (B) im Neugart CD. Alem. 1, 560 no 682 ex collect. dipl. D. E. de Haller Bernensis = 45 nere rex. In nomine sancte et individue trinitatis. Chuonradus divinae largitatis mu- 4. [Sickel] a) ac A b) predilectus A c) fehlt in A d) conperatu A e) fehlt in A f) nostrisque f. A. a dustria, quia vir venerabilis Salomon Constantiensis ecclesiae presul et abbas monasterii sancti Galli per interventum Hathonis venerandi patris et religiosi archiepiscopi Eburhardique germani fratris nostri et aliorum fidelium nostrorum nos imploravit, quatenus ea que ab antecessoribus nostris, regibus videlicet et imperatoribus, prefato monasterio collata et per precepta auctoritatis eorum corroborata sunt nec non et hoc quodcum- 5 que moderno tempore illuc aspicere videtur vel quod deinceps in ius loci ipsius divina pietas augere voluerit, etiam nostra auctoritate corroboraremus. Cuius petitionem satis dignam esse cognoscentes id ipsum prout nobis suggessit firmum et stabile fore decrevimus, constituendo per omnia quatenus prefatum monasterium cum omnibus locis ad eum pertinentibus sub immunitate nostra defensum consistat et rectores loci illius ve- 10 luti in Constantia civitate et in Augensi monasterio ius sibi a nobis teneant concessum in exigendis iam dicti monasterii rebus per advocatos eorum in placitis legalibus coactum exercere iuramentum, et ut etiam fratres in eodem loco deo famulantes potestatem habeant perennem eligendi sibi inter ipsos abbatem et rectorem sibimet congruentem et ad illorum procurationem idoneum. Addidimus etiam et hoc ut quicquid 15 prefatus episcopus Salomon ex donatione antecessorum nostrorum, Karoli videlicet et Arnolfi imperatorum etiam et Hludouuici regis, pro eius frequenti famulatu etf palatina servitute promeruit nec non etiam ab aliis hominibus cum suo labore acquisivit et ad sepe notatum monasterium rite contradidit et adhuc contradere destinat, hoc est adprime in Retia Curiensi abbatiola Fauariensis monasterii iuxta placitationem traditionis 20 eiusdem prout facta est, atque etiam in Turgeuue curtem unam Vuihare nuncupatam et in Alpegeuue locum unum Sueininga nominatum nec non et ini pago Para curtem unam Oberendorf vocatam cum ecclesia baptismali et rebus ecclesiasticis inibi possessis et habitis ceterisque omnibus ad prescriptam abbatiolam et ad alia loca supra libata intrinsecus et extrinsecus iusta terminatione cedentibus, universaliter hoc 25 omne sub nostre immunitatis defensione persistat illuc firmiter consolidatum, nullo ulterius nostrę vel quovis potestatis nutu id ipsum immutante vel disrumpente. Et ut hoc nostre firmitudinis preceptum per cuncta futuri temporis spatia inviolabilem obtineat stabilitatem, manu propria nostra subtus illud firmavimus et anulo nostro assignare precepimus. g h Signum domni Chuonradi m (M.)" clarissimi regis. Salomon cancellarius advicem Piligrimi archicapellani recognovi. Data II. idus mart. anno incarnationis dominicę DCCCCXII, indictione autem xv, anno vero supradicti piissimi regis Chuonradi 1; actum Argentina civitate; in dei nomine feliciter amen. 6. Konrad bestätigt dem Kloster Fulda die Immunität, den Zehntbezug von den Originaldiplom im k. Staatsarchiv zu Marburg (A). 30 35 40 Dronke CD. Fuld. 303 n° 656 aus A (b). Böhmer A, Conr. 10 no 5 aus ab. Facs. in Berliner Abbild. Böhmer Reg. Imp. 4, Reg. Kar. 1236. Simon zeichnete das Chrismon und schrieb das Eschatokoll. Alles übrige von der Hand eines Fulder Mönchs, dem die DD. Karl III. vom 14. Mai 884 (Dronke CD. Fuld. d) et Aug. A 45 i) nec non et pago A 5. [Sickel] a) A, Heberhardique B b) corroboratas B c) fehlt in B 5 282 no 622) und Ludwig III. vom 23. Juli 880 (Forschungen 9, 414 no 8) als unmittelbare Vorlagen (VU. I und II) dienten. VU. I geht in der Fassung wieder zurück auf D. Ludwig III. vom 10. April 878 (Dronke ib. 280 no 619) und dies auf D. Ludwig d. D. vom 5. Februar 834 (ibid. 214 no 486). Ueber die willkürliche Erweiterung von DK. 6 im Cod. Eberh. Fuld. 2, 95 s. Foltz in Forschungen 18, 499. d b с - е (C.) In nomine sanctae et individuae trinitatis. Cuonradus divina favente clementia rex. Constat nos divina dispensante gratia ceteris mortalibus supereminere, unde oportet ut cuius praecellimus munere, eius studeamus modis omnibus parere voluntati. Quapropter comperiat industria atque utilitas omnium fidelium nostrorum praesentium scilicet et futurorum, quia vir venerabilis 10 Huoggi abba ex monasterio quod dicitur Fulda, quod est situm in pago Grapfelt constructum in honore sancti Bonifacii martyris Christi, ubi iidem gloriosus martyr corpore quiescit, adiens excellentiam culminis nostri obtulit nobis quandam auctoritatem * Hludouuici piissimi regis in qua continebatur, qualiter idem clarissimus princeps praefatum monasterium cum monachis ibidem domino militantibus et cum rebus vel hominibus ad se iuste pertinentibus vel aspicientibus sub sua constituisset defensione et inmunitatis 15 tuitione. Obsecravit namque praescriptus abba ut similiter ipsum monasterium cum monachis ibidem deo famulantibus et cum rebus et hominibus sibi legaliter pertinentibus sub nostra constitueremus defensione et praefati regis auctoritati nostram iungeremus auctoritatem, cuius petitionem, quia iustam immo rationabilem esse iudicavimus ** et beneficio quod postulavit assensum praebuimus. Et ideo hanc auctoritatem propter divinum amorem et venerationem ipsius sancti loci tranquillitatemque fratrum ibidem con20 sistentium circa ipsum monasterium fieri decrevimus per quam in futurum sancimus atque iubemus, ut nullus iudex publicus aut quilibet ex iudiciaria potestate in ecclesias villas loca vel agros *** possessiones quas moderno tempore iuste et rationabiliter infra regnum divinitus nobis concessum praefatum possidet monasterium vel quae deinceps in ius ipsius loci voluerit divina pietas augeri, ad causas iudiciario more aliquando audiendas vel freda undecumque exigenda aut mansiones vel paratas faciendas aut fideius25 sores tollendos aut homines ipsius monasterii tam ingenuos quam et servos super terram ipsius commanentes distringendos nec ullas redibitiones aut inlicitas occasiones requirendas nostris futurisque temporibus ingredi audeat vel ea quae supra memorata sunt exigere praesumat, sed liceat memorato abbati suisque successoribus * h eiusdem monasterii cum *' i sibi subiectis sub inmunitatis nostrae defensione possidere et nostro fideliter parere imperio, et quicquid de praedictis rebus ius fisci exigere poterat, pro 30 aeterna remuneratione praefato monasterio et monachis concessimus. Praecipimus etiam ut de villis aecclesiae sancti Bonifacii, servis etiam et colonis in illis manentibus quas moderno tempore habere videtur vel quae deinceps in iure ipsius sancti loci divina pietas voluerit amplificare, habeat praedictus abbas successoresque eius potestatem decimas accipiendas propter aedificia perficienda vel restauranda luminariaque ecclesiarum renovanda et ut sibi fidelibusque suis, pauperibus quoque et peregrinis tempore 35 susceptionis usus necessarios possint praebere, secundum id quod sanctae regulae propositum atque mandatum iubet monachos in susceptione hospitum pauperumque semper esse paratos. Et si quando vocatione divina iam fatus abba successoresque eius de hac luce migraverint, quamdiu ipsi monachi inter se tales inveniri possint qui ipsam congregationem secundum regulam pii patris * 1 Benedicti regere valeant, per hanc nostram auctoritatem consensum et licentiam habeant eligendi abbates. Haec vero auctoritas ut 40 pleniorem in dei nomine optineat firmitatem, manu propria eam subter" firmavimus et anulo nostro sigillari iussimus. 45 50 Signum domni Chuonradi (MF.) serenissimi regis. k 6. [Foltz] a) scae ohne Abkürzungszeichen b) zuerst ibidem, von dem nur b statt bi getilgt der Zeile nachgetragen VU. I aufgenommen hatte. n) nach subter ist eam ausradirt, das der Schreiber nochmals aus der Data II. id. april. anno incarnationis domini DCCCCXII, indictionum XV, anno vero regni invictissimi regis Chuonradi 1; actum ad monasterium Fuldense; in [Christi] nomine [feliciter amen. 7. Konrad schenkt dem Kloster Fulda Besitzungen in Helmershausen und in der 5 Originaldiplom im k. Staatsarchiv zu Marburg (A). 10 Schannat Trad. Fuld. 226 no 551 aus A (a) = Kremer Orig. Nass. 2, 44 no 27. a (C.) In nomine sanctae et individuae trinitatis. Chuonradus divina favente clementia rex. Cognoscat devotio omnium fidelium nostrorum tam praesentium quam absentium, quod in primo anno regni nostri sub die pridie iduum aprilium ad monasterium Fultense pro salute animae nostrae et visitatione fidelium monachorum ibidem 20 deo famulantium venerimus ibique honorifice benigneque suscepti sumus. Quapropter cogitantes pro remedio futurae vitae et memoria nostra simul et antecessorum nostrorum, serenissimorum videlicet principum, quasdam res iuris nostri in pago Grapfeld nuncupato in loco qui vocatur Helmericheshusa tres hobas regales nec non in marca quae dicitur Hengistdorf quicquid Ramuolt quondam vassallus noster ibidem in bene- 25 ficium habuit, cum curtilibus aedificiis mancipiis terris cultis et incultis agris pratis campis pascuis silvis aquis aquarumve decursibus molendinis piscationibus viis et inviis exitibus ac reditibus quaesitis et inquirendis omnibusque rebus ad praedictas res rite conspicientibus, ad sanctum Bonifacium praetiosum martirem Christi qui in supranominato monasterio corpore requiescit, pro augendis divinis cultibus et consolatione 30 eorundem fratrum in perpetuam proprietatem donavimus. Iussimus quoque hoc praeceptum inde conscribi per quod volumus firmiterque iubemus, quatenus vir venerabilis Huoggi abba eiusdem coenobii successoresque illius talem inde ulterius habeant potestatem sicut et de aliis rebus quae antiquis temporibus ad praefatum sanctum monasterium pertinere videbantur. Et ut hoc largitionis nostrae praeceptum a nullo umquam 35 successore nostro violetur seu violari incipiatur, sed firmum ac stabile per succedentium temporum curricula consistat, manu nostra propria subtus illud roborantes confirmavimus anulique nostri impressione insigniri praecepimus. Signum domni Chuonradi (MF.) serenissimi regis. Ŏdalfridus notarius advicem Piligrimi archicappellani recognovi et (SR. NN.) 40 (SI. 4.) Data II. id. april. anno incarnationis domini DCCCCXII, indictionum XV, regnante gloriosissimo rege Chuonrado anno 1; actum ad locum Fultensem; in Christi nomine feliciter amen. 7. [Foltz] a) nach pago ein Buchstabe ausradirt. 45 8. 5 10 Konrad schenkt dem Kloster Fulda unter gewissen Bedingungen den Hof Trebra. (C.) In nomine sanctae et individuae trinitatis. Chuonradus divina favente clementia rex. Si loca sanctorum divino cultui consecrata in quibus redemptori omnium iugiter laudes assiduae ac crebre celebrantur excubiae, congruis honoribus adornamus et ibidem degentium ac deo famulantium vitam, quo liberius supernae contemplationi ac dei vacationi possint assistere, temporalibus subsidiis satagimus fulciri ", 15 non solum ipsos sanctos quibus devotio famulatus impenditur habebimus patronos, verum etiam omnium iudicem ad cuius laudem cuncta bona deferuntur procul dubio promerebimur remuneratorem. Quapropter noverit omnium fidelium nostrorum praesentium scilicet et futurorum industria, qualiter nos ob aeternae mercedis augmentum et per intercessionem venerandae ac dilectae genitricis nostrae Glismuodae sancto martyri 20 Bonefacio quasdam res iuris nostri et paternae hereditatis in pago Hûsitin dicto bet in comitatu Bardonis sitas, id est curtem Dríbura nuncupatam, cum curtilibus aedificiis familiis et mancipiis utriusque sexus terris cultis et incultis agris pratis campis pascuis silvis forestibus aquis aquarumque decursibus quaesitis et inquirendis et omnibus quae dici aut nominari possunt appenditiis, a praesenti die in proprium donavi25 mus, ea videlicet ratione atque conciliatione ut praefata cara genitrix nostra a praedicti martyris coenobio in pago Loganacgouue appellato in comitatu Ottonis fratris nostri c loca quae vocitantur Mittiu, Altinchirihha, Mertineshusa, Liûna et Niuunchirihha, cum curtilibus aedificiis aecclesiis mancipiis utriusque sexus terra salica cultis et incultis agris pratis campis pascuis silvis aquis aquarumque decursibus viis et inviis exitibus 30 et reditibus quaesitis et inquirendis omnibusque rebus ad eadem loca rite pertinentibus, ad dies vitae suae econtra in proprietatem accipiat et post vitae suae discessum in ius et dominium eiusdem coenobii redeant. Iussimus quoque hoc praeceptum inde conscribi per quod huiusmodi factum in omnibus et per omnia confirmavimus decernentes et statuentes, quatenus abba sepe dicti monasterii talem inde ulterius in pra35 dicta coadunatione teneat potestatem sicut et de aliis rebus quae antiquis temporibus ad eundem locum pertinere videbantur. Et ut hoc confirmationis et largitionis nostrae praeceptum firmum stabileque permaneat, manu nostra subtus illud firmavimus anulique nostri impressione insigniri praecepimus. 40 Signum domni Chuonradi (MF.) serenissimi regis. Salomon cancellarius advicem Piligrimi archicappellani recognovi et (SR. NN.) (SI. 3.) Data kal. iul. anno incarnationis domini DCCCCXII, indictionum XV, regnante gloriosissimo rege Chuonrado anno 1; actum Franconofurt; in dei nomine feliciter amen. 45 8. [Foltz] a) corr, aus fulcire b) SA. trug Hûsitin dicto und Bardonis nach c) gleichfalls d) corr. aus Liuni e) cum aedificiis auf Rasur f) A. Kaiserurkunden I. 2 |