صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Hdschr.: A. Sondersh. X. 1. Orig. Perg. Links bei Beginn der Urkunde ein Ge-
mälde, die Mutter Gottes darstellend.

Druck: Fortgesetzte Sammlung von alten und neuen theologischen Sachen 1733.
S. 683.

Universis sancte m[atris ecclesie] filiis, ad quos presentes littere pervenerint. Nos miseracione divina Iohannes Ter[donensis]"), Iohannes Sigriensis episcopus, Franciscus Satriani") episcopus, Bonifacius Corbaniensis episcopus, Petrus Monasteriensis •] Adiacensis episcopus, Vincencius Maranensis episcopus, Raphael Aubiensis episcopus, Bonifacius Sulc[itanus,] Thomas) Interanensis, episcopi salutem in d[omino sempiternam. Cum] de animarum salute solicita devocionem fidelium per quedam munera spiritualia rem[unerari] consuevit, ad debitum famulatus honorem deo et sacris edibus impendendum, ut [..........] populus Christianus assiduis salvatoris gratiam precibus implorando tanto delictorum [cumulo gratiam (vel indulgentias)) con]sequi mereatur eternam. Cupientes igitur, ut ecclesia parochialis in Arnsteten, [exstructa in honorem glorijose virginis Marie congruis honoribus frequentetur, et a Christi fidelibus iugiter vener[etur, omnibus vere penitentibus et confessis,] qui ad dictam ecclesiam in omnibus festis sui patroni et in dedicacione illius et in omnibus aliis infra scriptis] videlicet: natalis domini, circumcisionis, epiphanie, parasceves, pasche, a[scensionis pentecostes, trinitatis, corporis Christi, invencionis et exaltacionis sancte crucis, in omnibus et singulis festis beate Marie_virginis et in omnibus festis beate Iohannis baptiste atque beatorum Petri et Pauli [apostolorum et sancti] Stephani, Laurencii, Vincencii ), Martini, Nicholai, Gregorii, Augustini, Ambrosii, Ieronimi, Benedicti, sanctarum Marie Magdalene, Katerine, Marga[rete, . . . et in clommemoracione omnium sanctorum et animarum, et per octavas dictarum festivitatum, octavas habencium, singulisque diebus dominicis, causa devocionis, [cultu ... et in] predicacionibus matutinis, vesperis aut aliis quibuscumque divinis officiis ibidem interfuerint, aut in serotina pulsacione genibus flexis te[r ave Maria dixerint, nec non, qui ad fab]ricam luminaria ornamenta, aut quevis alia dicte eccle[sie] necessaria manus porrexerint adiutrices, vel qui in eorum testamentis aut extra aur[um, argentum, vestimenta, libros, calices aut ali]ud

ist nicht mehr ganz controlirbar. Siebzehn Durchstiche für die angehängt gewesenen Siegel sind noch zu zählen. Es fehlen somit zwei rechts, ein Durchstich links, was zugleich die Stärke der Beschneidung kennzeichnet. Wahrscheinlich ist nach Aufhebung der Klöster die Urkunde bereits ihrem Schicksale verfallen. Der Einband der Rechnung ist noch heute auf der Aussenseite schwarz angestrichen, in so weit das Pergament nicht nach innen gekehrt und umgebogen war. Die nach dem Druck fehlenden Stellen sind durch [] angedeutet. Der Urkunde lag jedenfalls ein stehendes Formular zu Grunde, welches für den einzelnen Fall ausgefüllt wurde, wie die mit anderer Tinte eingefügten bezüglichen Stellen darthun.

a) Druck: Tertopolensis. b) Druck: Latriani. c) Druck: Theodosius. d) Die runde Parenthese ist vielleicht in die Urkunde hineincorrigirt worden, Platz war für diesen erklärenden Zusatz nicht. e) Rasur und undeutlich.

caritativum subsidium dicte ecclesie donaverint, legaverint aut donari vel legari procuraverint, et qui singulis secundis feriis f[estorum subvenerint, et in] memoria omnium ibidem sepultorum suis orationibus et elemosinis aut cimeterium eiusdem ecclesie pro animabus corporum inibi iacent[ium visitaverint, dotaverint aut ibide]m elegerint sepulturam, seu qui missis prepositi eiusdem ecclesie interfuerint, vel pro ipso specialiter deum exoraverint, quotienscumque, quandocumque et ubicumque [premissa vel aliquid premissorum devote fecerint de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi: singuli nostrum3) quadraginta dies indulgentiarum de iniunctis eis pe[nitenciis misericorditer in domino relaxamus], dummodo diocesani voluntas ad id accesserit et consensus. In cuius rei testimonium presentes litteras sigillorum nostrorum iussimus appensione [muniri. Datum dije mensis Aprilis, anno domini MCCCXXXIII; et pontificatus domini Iohannis pape xxII, anno [XVIII].

128. Günther, Graf von Schwarzburg, bekennt, dass, nachdem das zur Vicarei des Altars des heiligen Aegidius und der heiligen Margarethe in der Bonifaciuskirche zu Arnstadt gehörige, von dem Presbyter und Vicar Konrad von Ohrdruf bewohnte Haus in der Kohlgasse abgebrannt, dieser sich zum Aufbau genöthigt gesehen und desshalb Zinsen zu Elleben dem ehemaligen Probst der weissen Frauen zu Erfurt, Friedrich, für 10 Pf. Pfennige zu verkaufen.

1333 Juli 30.

Hdschr.: A. Sondersh. IX, 14. Orig. Perg. mit anh. leidl. erh. Siegel. Copiale
Arnstadiense Vol. IV Fol. 126.

Druck: bei Hesse S. 151 Anm. 35 im Auszuge und in den dort angeführten Stellen. Nos Guntherus, dei gratia comes de Swartzborg, dominus in Arnstete, tenore presencium publice profitemur, quod cum domus pertinens ad vicariam altaris sancti Egidii et sancte Margarete in ecclesia sancti Bonifacii ibidem, que situata est in platea, que dicitur Colgasse, quam vicarius eiusdem altaris inhabitare consuevit, per ignis incendium totaliter destructa fuisset, et nequaquam reedificari posset, nisi aliqui redditus ipsius vicarie alienarentur, discretus vir, Conradus de Ordorf, presbiter, vicarius altaris memorati, hac evidenti et urgenti necessitate compulsus, ut prefatam domum reedificare posset, honorabili viro, domino Frederico, quondam preposito albarum dominarum in Erfordia, redditus triginta et septem solidos denariorum legalium et bonorum et duos pullos annui census cedentes quolibet anno in festo beati Michahelis archangeli de

a) Druck: Nostrarum.

uno manso sito in campis ville Elleyben, quem pro nunc possidet Apelo Pistor ibidem, que bona seu redditus ab omni iure et qualibet exactione cuiuscunque secularis potestatis libera actinus ad ipsam vicariam titulo proprietatis pertinuerunt, de consilio, consensu et voluntate nostra pro decem talentis denariorum legalium, sibi iam persolutis, rite et racionabiliter matura deliberacione prehabita vendidit, et cum pleno iure, sicut ipse racione prelibate vicarie possedit, et ipsum et ad vicariam altaris sancti Bartholomei in monasterio sanctimonialium in Ilmene, quam ipse Fredericus de novo instauravit et ad eam huiusmodi censum deputavit, transtulit plenarie et in totum, renuncians presentibus actioni in factum, exceptioni doli mali non numerate pecunie, non ponderati argenti, ac omnibus et quibuslibet exceptionibus et quolibet iuris beneficio legis vel canonis, quibus vel quo huiusmodi contractus viciari posset imposterum quolibet vel re[s]cindi. In quorum omnium et singulorum premissorum evidens testimonium nos Guntherus comes antedictus sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum anno domini MCCCXXXIII; tercio Kalendas Augusti.

129. Heinrich, Erzbischof von Mainz, willigt in den in der Urkunde No. 128 von 1333, Juli 30, festgestellten Zinsverkauf zu Elleben zum Aufbau eines in der Kohlgasse zu Arnstadt abgebrannten Hauses. Datum Colonie anno domini MCCCXXXIII; quarto Kal. Novembr.

Cöln, 1333 Oct. 29.

Druck: Auszug bei Jovius S. 331 und in Hesse's Arnstadts Vorzeit, S. 152 Anm. 35.

130. Der Convent des Nonnenklosters zu Arnstadt verkauft dem Kloster zu Pforta 25 Schillinge jährlichen Zinses, welcher auf einer Mühle bei Brembach ruht, für 8 Talente Erfurter Denare. Datum anno domini MCCCXXXIII; in vigilia nativitatis domini.

1333 Dec. 24 1).

Hdschr.: StA. Magdeb., Abth. Erfurt X. 60. Orig. Perg. ohne Siegel.

1) Da die Urkunde von Feuchtigkeit zerstört, zum grössten Theil unleserlich ist, ist sie auf Papier aufgeklebt. Von den Namen der Arnstädter Kloster-Personen lassen sich nur noch entziffern: Conegundis, cameraria, Hildegundis, celleraria, Elizabeth, custos, Gerdrudis, infirmarie magistra.

131. Cunrad von Aphilstete, Bürger in Arnstadt, bezeugt, dass Ritter Gerwicus von Mollisdorff einen jährlichen Zins von 14 Solidis für 4 Mark an das Kloster Ichtershausen verkauft hat. Datum anno dom. MCCCXXXIV; xv Kal. Febr.

1334 Jan. 18.

Hdschr.: HuSA, Gotha, Copialb. des Kl. Ichtershausen No. 37.
Druck: Kirchen- u. Schulstaat I. 61 u. Rein, Thur. sacra I. 126.

132. Das Frauenkloster zu Arnstadt willigt in die von seinem ehemaligen Probst Johannes, Sohn des Herbortho, in der Bonifaciuskirche daselbst gemachte Stiftung einer Vicarei.

1334 Juni 23.

Hdschr.: StA. Arnstadt. Orig. Perg. mit 2 Siegeln, von denen das Siegel des
Praepositus fehlt.

Abschr.: A. Rudolst. Msc. 2.

Nos Theodericus, prepositus, Helmborga, priorissa, Hildegundis, celleraria, Conegundis, cameraria, Gerdrudis, infirmarie magistra, Elizabeth, custos, totusque conventus sanctimonialium in Arnstete, recognoscimus et presentis scripti testimonio omnibus tam presentis, quam futuri evi temporibus viventibus cupimus fieri manifestum, quod nos concordi et bona voluntate maturaque prehabita deliberacione admisimus et annuimus et presentibus indulgemus, quod honorandus vir, dominus Iohannes Herborthonis quondam noster prepositus, salutem anime advertens, bona eterna temporalibus mercari desiderans, unam vicariam in ecclesia sancti Bonifacii in opido Arnstete, de bonis sibi a largitore omnium bonorum collatis iugiter servandam instauravit, ius presentandi ad illam perpetuis temporibus in magistros consulum et consules pro tempore existentes transtulit pleno iure, ita tamen, ut cum ipsam vicariam vacare contingerit, et quociens magistri consulum et consules pro tempore qui sunt, unum sacerdotem vite bone et laudabilis, vel eciam clericum vite probate et honeste ac tante etatis existentem, ut infra spacium unius anni, terminum in sacris canonicis institutum, ad ordinem presbiteratus valeat promoveri, presentent et presentandi ius habeant iugis temporibus duraturum, sic quod ad ipsam vicariam taliter presentatus, parochie preposito et cappellano ipsam parochiam sancti Bonifacii regenti in nullo sit penitus onerosus, nichil sibi de oblacionibus aut aliis consolacionibus ad prepositum seu eius cappellanum pertinentibus ullo modo vendicabit, missam quoque, ad quam est presentatus,. cottidie celebrabit aut celebrari procurabit, chorum eciam in horis divinis nocturnis ac diurnis frequentare tenetur, nisi sit legittimis occupacionibus prepeditus, preposito et eius cappellano, reverenciam et obedienciam conswetam et debitam exhibendo.

Ad

que omnia et singula, ut sunt narrata, contemplacione favoris et promocionis, quibus dominus Iohannes antedictus et opidum Arnstete, nos et nostrum cenobium amplectuntur, nostrum consensum et favorem attribuimus et damus bona voluntate libere per presentes, sigilla nostra videlicet prepositi et conventus presentibus apponentes in premissorum evidens testimonium et memoriam sempiternam. Datum anno domini MCCCXXXIII; in vigiliis Iohannis baptiste.

133. Heinrich und Günther, Grafen von Schwarzburg, schliessen mit dem Erzbischof Heinrich von Mainz einen Vertrag, worin sie sich nach Rückkehr der Stadt Erfurt zum Gehorsam gegen eine ihnen zu zahlende Summe von 200 Mark Silbers verpflichten, alle dem Erzbischof treu gebliebene Pfaffen aus ihren oder andern Gerichten in ihre Festen aufzunehmen und zu beherbergen, zu beschirmen, auch eines seiner geistlichen Gerichte in ihrer Feste zu Arnstadt zu halten, geistliche Gebote und Briefe in ihren sonstigen Festen nach vorausgegangener Bewilligung und mit ihrem Rathe verkündigen zu lassen, wobei sie die Hälfte der Gerichtsgebühren von dem Arnstädter Gerichte in Anspruch nehmen, und die Dienste dem in Arnstadt wohnenden Richter einen Monat zuvor kündigen. Gegeben nach Christes geburten drytzen hundert iar in deme vir und dryzingeste iare darnach; an deme erste dunrestage noch sente Martiestage.

1334 November 17.

Druck: Würdtwein, Subsidia diplomatica, Tom. IV. p. 277, wo diese wichtige Urkunde augenscheinlich ungenau mitgetheilt ist. Orig. fehlt.

134. Kaiser Ludwig bekennt, dass Heinrich Reichenbach, Probst zu Memleben und Mönch zu Hersfeld, wegen des Verkaufs des dem Stifte Hersfeld zugestandenen alten Eigens Arnstadt an den Grafen Heinrich und Günther zu Schwarzburg auf Wartburg eine Protestation eingelegt habe.

Wartburg, 1335 Juni 301).

Hdschr. StA. Marburg Cell. 704 f 12. Orig. Perg. Das anh. Siegel fehlt.
Aufschr.: [Ludewici] testimonium imperatoris revocacionis, empcionis, et vendi-
cionis opidi Arnstete factum a fratribus monachis Hersfeldensibus, ut patet.
Abschr.: FA. Rudolst. Msc. 5.

Wir Ludweig, von gotes gnaden romescher keyser, czu allen cziten merer dez reichiz, bekennen uffenleich an disem gegenburti

1) Von anderer Hand und mit anderer Tinte ist mehrfach in die Urkunde hinein

« السابقةمتابعة »