صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

f. 45a. Et cum

Ann. Plac. p. 453, 13. Quo facto et ita ordinato.

p. 447, 34. non distantes ab exercitu Bononiensium per unum miliare.

p. 420, 40. videntibus et non distantibus per duo miliaria; cf. p. 450, 7.

Siehe ähnliche Stel

Cum autem appropinquassent appropinqua- len oben S. 259 ff. iuxta castra im- rent iuxta caperatoris, tubis et stra inimicorum; aliis signis belli f. 30. Cumque Iuper partes son an- lius Cesar ad inimitibus, prelium corum castra apincipitur.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

propinquasset, motis signis et belli instrumentis sonantibus, prelium magnum et iniquum incipitur, pugnatur inique ab utroque exercitu. Multi ab utraque parte sunt vulnerati; f. 134. Cumque appropinquassent, signis belli ab utraque parte commotis et tubis et clangis per partes sonantibus, prelium incipitur, et

Certatur ab utra- ab utrisque gra

que parte gra-vissime et ini

1) Dass so für 'sonates' der Hs. (nicht 'sonantes' mit Pertz) zu lesen ist, lehren ausser den Parallelstellen die Ann. Plac. Gibellini, wo diese Stelle ausgeschrieben ist, SS. XVIII, 460, 12.

Neues Archiv etc. XVI.

18

vissime et ini-quissime certa-
quissime; multi tur et pugnatur;
ab utraque parte f. 29d. Certatur
de equis sunt pro- ab utraque parte
iecti, et per campum iniquissime; f.
huc et illuc vacil- 29a. huc et illuc
lando pergentes sub precipitando; f. 44b.
pedibus equo- Multi ab utraque
rum vitam eo- parte sunt capti
rum consumave- et vulnerati, et in-
runt. Alii ferro et numerabiles gladio
ictu a starum mor- et astarum verbe-
tui, vulnerati et ribus interrempti,
semiviviin cam-quam plures vitam
po iacebant.
eorum sub pedi-
bus equorum con-
sumantes; f. 44a.
signis belli motis
et tubis per par-
tes sonantibus
prelium magnum
incipitur. Multi
ab utraque parte
sunt mortui et in
campis iacentes
semivivi et gra-
vissime vulnerati.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]
[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

f. 48a. Tandem p. 438, 7. Videntes populares non posse resistere, perteriti terga vertentes. tes, eos expule- fugam petierunt. runt; f. 44b. Tandem cum vidissent Ungarienses resistere nec cum eis preliari posse, terga vertentes fugam petierunt.

f. 50a. Credenerant in sclera im- tes itaque Romani peratoris et omnes inimicos omnes ad alii de exercitu im- bellum venisse,

1) Das Wort 'sclera' kennt Codagnellus natürlich auch. Vgl. Ann. lacent. p. 421, 26: 'usque ad magnam scleram Cremonensium'.

[ocr errors]
[ocr errors]

peratoris creden- universi insultum
tes firmiter milites super popularibus p. 448, 22. impe-
omnes Mediolani et Francorum militi- tum super ipsa
ad bellum ve- bus, qui ad prelium plaustrella facien-
nisse, insultum redierant, facien- tes

et cum

omnes super eos tes, terga vertentes ipsis gravissime pu-
facientes, ipsos usque in tentoriis gnantes, ipsos quo-
vulnerantes et de fugaverunt (f. que vulnerantes,
equis proster- 44b. insultum su- occidentes et sub
nentes, usque ad per eos viriliter fa- pedibus equorum
populum illos fu- cientes, inimicos proicientes;
gaverunt. Non ab omni parte expe- f. 447, 53. una pars
potuerunt enim vi- ditionis superabant alteram sepe usque
dere milites seniores et fugabant). Au- ad populum fu-
prudentes et bel- dientes Mediolani ga bat; f. 448, 3.
licosos, qui in milites qui in una pars alteram
quadam valle pri- quodam nemore sepe et sepius us-
vatim in insidiis private existe- que in suum po-
existebant 2. bant.
pulum repellentes;
f. 449, 6. viri pru-
dentes et belli-
cosi; p. 421, 29. Cre-
monenses in qua-
dam valle pri-
vatim stantes.

Es kann nach dieser Vergleichung Niemand mehr einen Zweifel haben, dass Johannes Codagnellus der Ueberarbeiter der Annales Mediolanenses ist. Allein die letzte angeführte Stelle würde das erweisen, denn es ist unmöglich, dass zwei verschiedene Autoren einen Schlachtbericht erdichten, der so wunderbar sachlich und wörtlich übereinstimmt, wie die letzte Stelle der Annales Mediolanenses mit Johannes Codagnellus f. 50a. Wie ich schon bemerkte, ist die Sachlage in beiden erdichteten Berichten ganz die gleiche. In beiden ist das Mailändische Heer, das in dem einen gegen Kaiser Friedrich, in dem anderen gegen die Römer kämpft, in drei Abtheilungen geordnet, die eine derselben liegt im Hinterhalt, die beiden anderen greifen an. Die Gegner glauben in beiden Fällen bereits das ganze Mailändische Heer vor sich zu haben und werfen sich mit ganzer Macht auf dasselbe, ohne eine Reserve zurückzubehalten. Sie drängen dasselbe auch zurück, dann aber bricht die dritte Mailänder Abtheilung vor und giebt dem Kampf die entscheidende Wendung.

Um den Beweis erdrückend zu liefern, führe ich noch einige Stellen aus dem Schluss des Schlachtberichtes des Liber

1) Vgl. oben S. 264, N. 2. 2) Vgl. oben S. 263.

tristitiae mit den zugehörigen Parallelstellen an, beschränke mich aber fortan mehr auf Auswahl.

Lib. tristitiae.

Joh. Codagn.

Ann. Placent. Populares vero f. 50c. et multos p. 452, 3. lanipsos lanceis et gladio, lapidibus, ceis, gladiis, lapiensibus et lapidi- sudibus acutis mor- dibus et aliis mabus gravissime ti tradiderunt; chinis pugnantes; p. percuciebant et f. 55. et multos 448, 5. circa carovulnerabant et morti tradide- cium Parmenses multos morti tra- runt.

[blocks in formation]

astantes lapidibus gravissime percuciebant, vulnerabant et interficiebant; p. 456, 29. itaque gravissime eos cum lapidibus percuciebant et vulnerabant; Z. 36. multos vulneraverunt

[ocr errors]

et

etiam quendam ex magnatibus populi morti tradiderunt.

p. 433, 45. Cum autem sic certarent; p. 431, 15.

Dum autem sic f.474. Cum autem certarent et po- sic gravissime pupulum gravissime gnarent; f. 26b. quod oprimerent, im- gravissime eos Dum autem sic perator ascendens oprimeret; f. 32.

in quodam podio cepit imperator alta voce dicere.

Iulius Cesar ascen-
dens in excelso loco
elevata voce cepit
dicere; f 28b. d.
alta voce cepit
dicere; f. 31. alta
Voce cepit Iulius
Cesar dicere.

ad invicem fortiter certarent.

milites seniores, f. 31d, asclerati p. 450, 54. Illi qui erant in in- ad bellum, tubis et qui erant in in

1) Auch in den Fabeleien des Johannes Codagnellus bestehen die lombardischen Heere aus den Rittern ('milites' oder 'nobiles') zu Pferde und dem Bürgeraufgebot ('pedites' oder 'populares') zu Fuss, wie im 12. und 13. Jahrhundert; z. B. f. 50a: 'populares autem catervatim versus inimicos iter aripuete'. 2) In der ausgelassenen Stelle heisst es: 'populum suadentes', und ebenso falsch construiert Johannes Codagnellus f. 53a: 'Gainus suasit regem'. 3) Dieses Wort kommt mehrmals in den Ann. Plac. vor, z. B. p. 436, 27: 'desuper in quodam podio posita'.

1

I

sidiis asclerati clangis et instrumen-sidiis veloci gradu et gradatim tis bellicis so- in eis insultum fecum tubis et tym- nantibus caterva- cerunt 1.

[ocr errors]

panis et cum aliis tim contra inimicos
signis belli so- perexerunt; f. 32a.
nantibus et om- Armati namque et
nibus militibus.... ornati ad bellum,
ad carocium versus signis belli motis
imperatorem per- et tubis et clangis

exerunt.

valde

[ocr errors][merged small]

sonantibus, ver-
sus tentoria inimi-
corum perexerunt.
f. 49. valde ti-

[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]

f. 50c. Et dum

p.433,41. Et dum hec geruntur. p.436,5. clamore ingenti undique facto

[ocr errors]

Et dum hec geruntur,...ingen- hec geruntur. ti clamore facto f. 27. Videntes velocissime impe- autem Parthi et Ematum in eos fece- thi resistere minisuper runt. Imperator me posse, terga eos impetum pavero et omnes alii vertentes fugam riter et insultum plude exercitu eius vi- petierunt. Quos ries facientes; p. 426, dentes non posse Romani insequen- 37. acerrimo impetu resistere, terga tes, magnam par- et magno clamore vertentes fugam tem eorum ceperunt, insultum super eos petierunt; quos partem quoque eo- fecerunt. Vgl. für Mediolanenses rum gladio inter- das folgende die oben plus decem mi- fecerunt, multos S. 260. 274 angelibus per villas et in campo semivi- führten Stellen p. campos et nemo-vos et vulneratos 427, 27. 434, 5. ra insequentes, relinquerunt; f partim eorum, 49a. deficientes in gladio interfe- prelio et videntes cerunt et partim inimicis resistere vulneratos quasi non posse, relictis semivivos in castris fugam campo relinque- petierunt. Quos runts, et cepe- Mediolanenses.

[ocr errors]

p. 427, 34. cepe

1) So hat die Hs., nicht 'fecere'. 2) Diese Phrase, mit welcher Johannes Codagnellus fast jede Gefechtsschilderung eröffnet, und die allein hinreicht, seine Feder zu erkennen, haben wir bereits oben S. 260. 262. 273 ff. aus der Chronik und den Ann. Plac. viele mal belegt, sie kommt in beiden noch viel häufiger vor, wie auch in diesem vom Bearbeiter der Ann. Mediol. interpolierten Stück schon zweimal. 3) So hat die Hs., nicht das sinnlose 'partiti' der Ausgabe. 4) Vgl. oben S. 274. 5) So hat die Hs., nicht 'reliquerunt', wie die Ausgabe.

« السابقةمتابعة »