صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Guido für den nächsten Brief versparen; da er aber wieder dem Bakelfest nicht beiwohnen kann, schickt er Verse dazu: 'Invitatus autem vestre sollempnitatis ad gaudia, quia scolaribus vinculis irretitus advenire non possum, ne totum deesse me doleam, quibus interesse gauderem, non timui sed inverecundiam excusat affectus subnectere carmen et mittere vobis, non quidem viris alcioris intelligentie presentandum, sed in corea lascivie iuvenilis, coram gestatore baculi decantandum.

1. Ades dies optata, sócii:

Quicquid agant et velint alii,
Nos coréam ducamus gaudii
Pro baculo.

Exultet hodie clerus cum po-
pulo.

[ocr errors]

4. Decet ergo baculi baiulum,
Tante niti laudis ad cumulum,
Bene gestis ut emat emulum
Pro baculo.

[blocks in formation]

23 (fol. 76) bringt nun wirklich die verheissenen Nachrichten von seinen persönlichen Schicksalen und das Geständnis, dass er in Folge des übertriebenen Aufwandes bei seinem Bakelfest Châlons hatte verlassen müssen; es war also doch nicht allein die tugendhafte Ueberlegung seines inneren Menschen, welche ihn wieder zu den Studien trieb. Er schreibt an seine Freunde und Genossen in Châlons:

'Quod epistola premissa promisit de statu meo, vobis instantibus ista persolvit. Ut igitur ab exordio rerum ordiar de quibus agitur, ordinem referendi, vel á meo de vestre gremio societatis egressu narrationis iter ingrediar, causas mei discessus à vobis, quas quidem gravis necessitas, seu magis dicere decet gravitas, aministrare necessaria non cessabat, non quas invidia maliciose componit et nobis imponit, vobis ex

1) h nach c ist ausgekratzt.

ponam. Bacularis illa festivitas seu baculus ille festivus, cuius ego, tametsi promissas illi negotium aliud et forte glorie non inferioris expectaret expensas, nostre tamen pro dilectione decoris ecclesie, necnon ut generi meo morem gererem et animo florentis etatis, gratiosa vobis gaudia nuper exhibui, fuit michi poculi venenum sub melle species occultantis1. Etenim etsi turturum genas invenire meruit apud aliquos et oculos columbarum, apud alios tamen contra me tamquam scorpionum incitavit aculeos, et circumdantium apium stimulos instigavit.

Der erste Grund (prima causarum), welcher ihn forttrieb, war die heimliche Nachrede seiner Feinde. Dazu aber kam der Wunsch, nach der im Vergnügen verlorenen Zeit jetzt ernstliche Studien zu betreiben; er wollte gern nach Paris gehen, wo er schon einst viel verzehrt und wenig gelernt hatte. Damals, schreibt er, 'plus talos libuit tenere quam libros, ludere quam legere plus elegi, plus phaleras equorum quam morum, plus colorum quam scolarum quesivi, et quasi militare potius studui quam studere'. Und wieder wird mit ermüdender Breite ein dramatischer Conflict geschildert zwischen seiner Voluntas, die ihn nach Paris treibt, und seiner Conscientia, welche einen bescheideneren Ort vorzieht. Die Entscheidung fällt dahin, dass er den gefährlichen Aufenthalt meide und sich zu dem Bruder seiner Mutter, dem Archidiaconus von Laon, begebe, und bei diesem verweile. Dieser ist reich, geniesst das Leben mit Annehmlichkeit, und ist doch dabei fromm und gelehrt. Er will seine Eltern besuchen und seinen Blick abwenden von der Erinnerung an die vergangene Eitelkeit der Welt.

Er begiebt sich also zu seinem Oheim, wo er in der That findet, was er gehofft hatte, und die Schilderung, welche er davon entwirft, ist ein zu hübsches Zeitbild, als dass wir sie hier übergehen dürften, wenn es auch etwas weit ausgedehnt ist. Aber vorzüglich das so sehr lebensvolle Gedicht möchte ich nicht entbehren; es ist offenbar aus der Wirklichkeit geschöpft, wenn wir auch nicht glauben werden, dass alle die genannten Thiere (z. B. Pfauen) zu Guidos Jagdbeute gehörten.

'Apud eum, quod de eo discrecio promisit et premisit oratio paulo precedens, inveni. Siquidem de magnifico viro et clarissimo, illo Ruminiaci castelli domino, progenitus fuit; quod castrum quia nemorosis in locis est situm et feracis tam pascue quam ferarum, seu quia proxima queque predando vastare consueverat, á ruminatione nomen ut fertur accepit. Hic autem et ipse personarum quondam illustrium et potentissimorum comitum, Ebali scilicet Rociacensis et Arcia

1) 'occultatis' Hs. 2) Hugo von Rumigny en Thiérache, Dép. Ardennes, auch Grossvater unseres Guido. 3) Roucy unweit Laon.

[ocr errors]

censis Andree pronepos fuit; cuius videlicet Andree filius, Ebalus nomine, nostre Cathalaunice cathedram2 et utriusque nepos Bartholomeus ecclesie Laudunensis apicem non minus religiosi quam generosi sub eisdem temporibus honoraverunt, tam longa beneficiorum impensione, quam Deo digne conversacionis exemplis.

Mater autem eius animi virtute redimens et virilis ope sensus sexus fragilis detrimentum, et nobilitate morum et piorum meritis studiorum se dici dignam exhibuit et esse filia famosi comitis et egregii principis territorii Cameracensis, illius cuius vocabulum lingua Francorum sonare videtur odium, sive habeat in fine quartam vocalium vel au diptongum 5. Quod quidem vocabulum non ex re vel ob aliam causam, quam fluviolo quodam fines suos pretersecante sortitur, qui nisi quia finalem non habet eandem vel litteram vel diptongum, vocabulo pene simili, pro eo quod natantibus appareat odiosus, vel meruit vel potuit appellari. Ceterum terra illa frugum ferax et uberis glebe, dubium quo magis, speciositate sue gentis an magnanimitate superba, certum vero quod pugnacium sit altrix hominum, et armipotentis flore milicie decorata.

Hic erat ille comes, quo nemo clarior inter
Francorum proceres Austrasiosque fuit.
Hic erat ille nepos satulis militis eius,

Per vada cui Rheni dux fuit albus olor.
Huic celebris via Iherusalem duce cum Godefrido,
Multo Partorum sanguine parta fuit'.

Von diesen Distichen ist aber das mittlere mit der braunen Dinte, deren der Corrector sich bedient, dick durchstrichen, und wenn ich auch das räthselhafte Wort 'satulis' mit ziemlicher Sicherheit zu erkennen glaubte, so vermag ich doch keine Erklärung dafür anzugeben. Nach dieser Schilderung seiner vornehmen Herkunft aber wird der Archidiaconus selbst gebührend gepriesen und darauf seine Besitzung, welche unweit von Rumigny innerhalb seines Archidiaconats gelegen ist, in folgender Weise beschrieben:

'Haut procul igitur ab eo, quod eius patrem premissum est tenuisse, castello precinctum vallis et munitum turribus ligneis eminet castrum, lene tumentis et vergentis ad austrum collis in pendulo situm. Huius autem collis å vertice viridantis amenitas silve perambulans latus utrumque descendit ad pedes,

1) Arcis-sur-Aube. Beide waren Söhne des Grafen Hilduin von Roucy. Andreas heisst com. de Rameruth in der Genealogie bei Hermann v. Tournai, Gall. Christ. IX, 529, auch Mon. Germ. SS. XIV, 268, n. 3. 2) Von 1122 bis 1126. 3) Von 1113 bis 1150. Seine Mutter war Adelais von Roucy, Hilduins Tochter, Gemahlin des Falco de Vir, nach Gall. Chr. IX, 528. 4) Aelidis. 5) Haino oder Hainau, Hennegau; der Graf ist Balduin II. 6) Haine, Nebenfluss der Schelde.

quos preterfluens alluit Albula, qui licet maioribus fluviis quantitate non certet, multis eorum tamen multipliciter approbanda qualitate precellit, et non parva solatia privati nominis utilitatis dignitate conquirit. Nam et potui salubris et dulcis sapore, colore puriore vitro et lucidiore cristellis (sic) emanat; expolitis arte nature stratus arenulis et imitantibus margaritas, piscium varios et innumerabiles in linea castra ducens exercitus, et aptus est ad nobilium milicias avium exercendas. Cuius irrigatione dulciflua vernat graminea late mollicies, et iacentem planiciem adusque margines alvei, stellata floribus pratorum purpura gratanter exhornans, desuper eminentibus blanditur fenestris, arridet oculis, et ad amorifluas aurore lacrimas et matutinos rores animos allicit alacres, seu post delicias vespertinas coros lascivie iuvenilis invitat. Silva vero duobus brachiis circumplexa castellum, non minus oblectationis habet concentu volucrum, frondis umbraculo, floris aspectu, quam utilitatis copia venationum, ubertate fructuum, administratione lignorum, seu munimenti, comploso et illaqueato robore vel divaricatis arborum ramis contra violentiam hostilis incursus.

Hic est loci situs in quo sum positus; post gaudia quamvis minus sapienter, tamen decenter, et si parum utiliter, pulcre satis exhibite mee me solempnitatis accepit hec sedes, hic me post multa adversa et diversa naufragia portus excepit.

Hic mea ter quinos exegit mansio menses,
Alternique michi preteriere dies.

Ocia nunc studiis, levibus nunc seria ludis,
Dulcibus utilia nunc variare placet;

5 Nunc michi scripture triplices penetrare recessus,
Nunc memori historias mente tenere vacat,
Nunc michi cum canibus nemorum per operta vagari,
Ludere camporum nunc per aperta libet.

10

In nemus ire iuvat: posito mox scemate, cultu
Induor, officio conveniente suo.

Splendida tunc ocreas choibent calcaria molles,
Quas revocans macerat officiosa manus.
Cornipedem insilio, cornu clangente frementem:
Gaudet et applaudit turba canora canum.
15 Copulat ars binos, pariterque silencia cunctis
Indicens, silvis abstinuisse docet.

20

Doccior explorat vestigia nare sagaci,
Indicium loro, non faciente sono.

Non vereor preceps nemorosas frangere valles,
Ardua seu celerem per iuga ferre pedem.
Me modo ramosa silvam precingere zona,
Me videas humeris recia ferre meis,
Nunc lentos arcus et spicula certa ferentem,

Ut feriam dictas á feritate feras.
25 Non ibi securum faciunt sua cornua cervum,
Defenditve sues fulmen in ore suum.
Non ibi se cursu caper á capiente tuetur,
Nec levitate lepus, nec feritate lupus.
Damma perit laqueo, rapitur lepus ore canino,
Quique satis similis esse videtur ei.

30

Tollitur hic animal, quod spinea silva coronat
Et de pelle sua proxima pellit aqua1.
Insuper additur hiis cuius pars ultima piscis,
Quique gerit Veneris arma nociva sibi.

35 Sed neque nos fallit, quamvis sit callida, vulpis,
Seque docet nullis posse latere dolis.
Spirulus expirat excussus ab arbore: ducunt
Ocia grata nuces absque nocente sibi.
Gaudet in hastili gracili servire cathene
Hostiles corilus excoriata pedes.

40

Omne animal capitur ferro, laqueo, cane, cuius
Corpora nobilium pellis honorat honus.
Docta nec evadunt animalia ponere sursum
Castra, nec in caveis cauta cavere sibi.

45 Cellula si frontis stomachi pulsata querelis
Officium poscat oris adesse sibi,

50

Seu geminum pondus relevare, laboris et estus,
Et libeat positis nos recreare cibis,

Fronde sub arborea grata residemus in umbra,
Garrula quo fontis lene susurrat aqua.

Que sumuntur ibi venandi gloria dulcis
Et rerum facies deliciosa facit.

Fercula perspicuis regalia panis in undis,
Et liquor illimis nectar in ore sapit.

2

55 Alterius species studii, si piscibus annus:
Predandi tempus prebeat atque locum.
Aut petimus fluvios per florea prata vagantes,
Pergimus aut latos illaqueare lacus.

60

Quoque notem bene rem, riparum desuper oram
Pronus in herbifico cespite membra loco.
Invideant studiis si tristia frigora nostris,

Destruit impositam stridula flamma struem,
Si gravis immineat estive lampadis estus,
Arboree frondis palliat umbra caput.

65 Pretemptata tenus talo, si ponere vestes

1) Der sog. Schweinigel, welcher durch Wasser zum Aufrollen gebracht wird; dann folgt der Biber. 2) 'annes' Hs.

« السابقةمتابعة »