quinquaginta robustissimos oratores ab extremis mundi partibus electos una puella turbine verborum suorum eo usque attonitos reddidit, ut hii, quid vel contra nunciant, prorsus non habeant. Hic unus, quem sibi magistrum et ducem preesse ceteri fatebantur, tyranno ita respondit: hoc unum tibi, imperator, dicam omnium (unde) orientalium turba oratorum testis nobis est constantissima, quod usque in presenti auditorio nullus se nobis ante hanc in verbis et mundi sapientia conferre presumpsit. Si autem iactancius conferre (conserere) verba presumpsit, continuo victus et confusus recessit. De puella vero ista longe alia racio (est), in qua, ut vera tibi loquar, non animalis homo loquitur, sed divinus quidam spiritus, qui sane haut (aut) mortale sonans nos in stuporem et admiracionem adeo convertit, ut ad iniuriam ipsius Christi, de quo (qua) loquitur, aliquid dicere aut (175, d) penitus nesciamus aut omnino formidamus (formidemus). Nam ut Christi nomen et divinitatis eius potenciam simulque (21, b) crucis ipsius misterium predicari ab ea audivimus, confusa sunt viscera, corda nostra tremuerunt et omnes corporis sensus stupendo aufugerunt. Unde te diucius fallere, imperator, nolumus, sed constanter fatemur, quia, nisi aliam sectam probabilioribus experimentis ventilatam de diis, quos usque huc coluimus, nobis ostenderis, ecce omnes convertimur ad Christum, quia ipsum deum vere et dei filium confitemur, per quem tanta mortalibus beneficia prestantur, que per virginem istam audivimus.

Audiens hec tyrannus precipitibus furiis agitatus accenso in medio civitatis vehementissimo igne iussit omnes ligatis manibus et pedibus penalibus incendiis cruciari. Qui cum (dum) traherentur ad ignem, unus eorum ceteros hortabatur dicens: O socii et commilitones mei, quid

vñ hiez se werfen an de glut. do sprach ir ein: iz dunket mi gut, daz se ir arbeit so stete (VII) deten vñ der tofe all' erst beiten,

also se de cristeheit untphengen, daz se denne de martere anegengen. *) Do rief sente kath'ine: denket, helde, an de pine,

de crist an deme crůze uertruch, daz blut vnde wazer vzem tofe gnuch, daz uon sinen heiligen wuden ran. danket eme, daz he is iu gan, daz her den heiligen geist mit sines selbes vollest In deme vůre solt intphan. lazent allen zwiuel stan.

agimus? Postquam nostros deus longos miseratus errores ad hanc suam graciam (nos) vocare dignatus est, ut vel (in fine) fidei sacre privilegio et sancti nominis cognicione non fraudaremur, cur non properamus ante vite exitum ipsius signaculo et sacro fontis utero innovari? Cum hec dicerent (diceret), rogabant unanimiter preciosam virginem Christi, ut lavacro salutifero perfunderentur (perfunderetur). Quibus electa (dei) ait: Ne paveatis, o fortissimi milites Christi, constantes estote et de baptismo solliciti ne sitis. Erit vobis salutare baptismum sanguinis nostri perfusio; (et) ignis iste cruciatorius flammineum sancti spiritus (22, a) ignem vobis inferet.

Hiis dictis assunt ministri et ex iussu

imperatoris ligatis manibus et pedibus. sanctos dei martyres mediis flam || mis (174, a) ingerunt, et sic inter estuantis flammas incendii dominum confitentes felici martirio coronati ad dominum migraverunt tercio decimo die mensis novembris. In quibus illud comperuit insigne miraculum, ut indumenta eorum aut capilli (capilla) capitis (capitum) eorum nullam ab igne lesionem sustinerent; vultus autem illorum rosei coloris decore emicabant, ut dormientes pocius quam extinctos putares, unde multi conversi ad dominum (deum) crediderunt.

174, b (22, b) Facio et ego tibi sceptrifere ymaginis statuam in medio civitatis erigi a cunctis civibus salutandam (et) ab omnibus venerandam. Reus mihi maiestatis fuerit, qui insalutatam preterierit; nulli quomodolibet noxio indulgencia (venia) negabitur, qui se (ad) hanc statuam pronior ro

*) Bunt verzierte Initiale.

**) 1. craft gescach.

(VIII) stille

vñ also er sprac al sinen willen. Gezogentliche begonde se lachen. se sprach: dit sin allez groze sache vnde herlich ere.

wol mich, of ich gulden were. Berichte mich einer sache.....

(IX) sprach meistich sus. do ne weiz maxencius

von zorne, was he mochte tůn.
sin herce en liez en nicht růwen,
iz was bitter dan de galle,
sere zornete her sich zo en allen
vñ aller meist zo der koniginne.
he sprach: wes wiltu beginnen?
Jo was iz ie in minen willen,
daz ich wolde de cristenheit uellen
undhe wolde se twingen zo vnser e.
war vmme tůstu mir sus we?
Eine warheit wil ich dir sagen,
din hoi || bet (IX) wirt dir hůte af ge-
slagen,

ofte du salt de tumpheit lazen.
doch vrouwe dir al zo maze,
daz dich de pine solle uor snellen;
ich wil dich er also quellen,
daz man sal iamer an de sen.
dine brůste wil ich dir abe zien.
*) Eyn richten hiez her sine reiken,
de vrowen von sinen ougen trecken
vñ hiez se marteliche pinen.
do sprach se zo sente katherinen:
Eya, reine gotes brut,
bete huite dinen trut,
daz he wolle sterken

*) Bunt verzierte Initiale.

gaturus inclinaverit. Postremo in quo alcius (te) beare valeam, nisi intra deas (deos) templum tibi de insigni marmore erigam?

Hic virgo in risum paulo (paulum) excitata tyranno ait: 0 me felicem tanto honoris privilegio, cui erigatur statua ab hominibus salutanda, (23, a) ab omnibus (hominibus) veneranda. O me inquam felicem, si vel hoc unum merear, ut fiam (fiat) aurea.

180, c (32, b) Hiis auditis tyrannus collegit se in omnem furorem adversus eos, sed vehemencius adversus reginam; in vocem huius modi erupit: Quod tu, inquiens, regina ita loqueris? num te quoque magicis artibus seductam Christianorum aliquis subvertit, ut et tu quoque omnipotentes deos nostros relinqueres, per quos imperii nostri summa consistit? Que malum (maior) infelici || tas (180, d) mea, ut qui ad culturam deorum nostrorum alienos coartabam iam pestiferum subversionis venenum familiarius domui mee (inserpere) videam et unicam lectuli mei consortem huius modi (morbi) contagione vexari contueor (contigerat). Porro si me ita amor coniugalis emolliverit, ut pro regine erronea mutabilitate deorum contumeliam (ego non) negligam, quid restat, nisi ut cetere imperii romani matrone huius eiusdem erroris exemplum imitantes (viros proprios a cultura deorum evertant et) ad fabulosam Christianorum sectam totum regni corpus incurvari (incurvare) presumant? Juro ergo tibi per magnum deorum imperium, o regina, quod nisi maturius ab hac stulticia resipiscens diis immolaveris caput tuum a cervice recisum et carnes feris et volatilibus dilacerandas hodie reiciam. Nec tamen tu (te) celeri morte (33, a) (vitam finisse) letaberis quam ego extortis primo mamillis longo fa

ciam cruciatu interire. Jubet igitur tyrannus crudelis ministris contemptibiliter regiam apprehendere matronam et transfixas clavis ferreis mamillas ab imo pectore extorqueri. Que cum ad locum supplicii duceretur, respiciens ad beatam Katherinam dixit: O veneranda Christi virgo, funde preces ad dominum, pro cuius no || mine (181, a) certaminis huius luctamen apprehendi, ut infra instantem passionis (huius) articulum confirmet

cor meum.

181, b (33, b) Quid tu homines innoxios puniri mandasti (mandas) imperator velud sacrilegii reos, quos pocius defensos esse oportuerat, si te nature religio humana corpora a feris et volatilibus tollenda esse docuisset. Qua in re (iure) vesano te spiritu agitari manifestum est, qui humanis corporibus nec eciam sepulturam indulges. Que etenim (eciam) gens tam barbara huius modi iudicium edidit, ut vel cadaver exanime terre matris gremio sepeliri prohiberet (prohiberetur), Verumptamen antequam innocentes perire consenciam, si reos esse iudicas, qui Christi martyrem sepelierunt, reatum huius modi non formido (reformido). Condempna certe, si audes, quod contra imperium tuum Christi famulam sepelivi. O expetendum cunctis fidelibus crimen sepulture humane. Utinam et hoc mihi obicias, ut ceteri relaxentur. Certe hoc crimine solus ego periclitari desidero. Nam ego sum, qui (181, c) gloriosam Christi martirem et ego Christi confessor sepulture gremio accumulavi. Hinc tyrannus velud alto vulnere sauciatus pro planctu rugitum (velut) amens altum emisit, quo tota regia (regio) pertonuit: O me miserum, o omnibus miserandum, ut quid me in hanc erumpnosam vitam natura (34, a) mater edidit,

alle mine bordene zv tragene.

wo sal ich daz uor (XI) dagen daz er mir ist entwant?

sinen getruwern ich ni me vant vnde vortnūmer vinde.

do er sammende porphirii gesinde, der sprach: eya edelē gotte, noch bekeret iuwers herren ge mote. wante uolle veret her eine,

daz komet || dem riche al gemeine (XII") zo eime schentlichen valle.

do sprachen de rittere alle, daz se des nicht en teten, daz se iren herren beten,

dar bi her ware ewichliken vorlorn.

se sprachen | sine eygene si wir geboren (XI) vñ solen im dorch recht wesen holt. des hat er wol vorscult. disse boteschaf saltu vristen. wir sin alle wol cristen, vnde stat vnse mut also sin, vñ willen liden alle de pin, de vns iemant tût dorch got. nicht ne hal de wir da*) ghebot (XII)

**)Do schiet de keyser de gesellen vnde gedachte sumeliche zo quellen, daz sich de anderen iruerden vnde ir gemůte na sinen willen kerden. Also porphirius dit gesach, deme key....

cui tollitur omne (omen), quod nostri imperii (impii nostri) precipue summa requirit. Ecce Porphirius, qui erat unicus anime mee custos et tocius laboris (mei) solacium, in quem ab omni cura et sollicitudine reclinabar velud singulare michi presidium, ecce hic nescio qua demonum infestacione supplantatus deorum nostrorum culturam aspernatur et illum Jhesum, quem vesana turba (turba fehlt) Christianorum pro deo colit, ut pote mente captus publica voce profitetur. Hic nimirum reginam a lege patria et cultura deorum subvertit nec alias querendus (querendum) est nobis coniugalis demencie (clemencie) architectus. Et quamvis irreparabile michi dampnum de coniuge habere (h. fehlt; ab eo) constet de illo (illatum) hoc pocius eligo, ut resipiscens ab hac stulticia deos sibi placabiles reddat et in nostram ut ceperat amicicia (181, d) perduret quam animadversionis sentenciam experiatur. Hiis dictis iussit omnes commilitones ipsius, qui lateri eius adherebant, coram se adduci; quibus seorsum advocatis, dum de Porphiri conversione questionem faceret, omnes una voce se Christianos esse protestabantur nec metu mortis a fide Christi et Porphiri societate ullatenus (nullatenus) dilapsuros.

Hic (hine) tyrannus aliquos (alios) eorum putans terrore penarum a proposito posse revocari iubet eos exquisitis cruciari suppliciis. Quos cum ad locum supplicii pertrahi Porphirius intueretur, (timens ne timore passionis mentes eorum turbarentur), dixit tyranno:

GERMANIA. Neue Reihe XIII. (XXV.) Jahrg.