صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني
[blocks in formation]

Sigiboto von Bornheim schenkt zwei Lehen und den Zehent von seinem Gute zu Erdberg dem Stifte Göttweig mit der Bedingung, dass es dort eine Kirche erbaue.

Orig. (A) Perg. Siegel war mittelst Perg.-Streifen eingehängt.

Karlin, S. 253 nr. 2.

Vgl. hiezu Karlin, 63 nr. 360. Der Umstand, dass diese Schenkung bereits in der Urkunde des Bischofes Ulrich von Passau (nr. 10) erwähnt wird, zwingt zur Annahme, dass ihre Ausstellung entweder am selben Tage oder vorher erfolgte. Zu ersterer berechtigt der Umstand, dass Bischof Ulrich I. selbst bei dieser Schenkung interveniert und zugleich siegelt. Es mögen beide Urkunden am selben Tage ausgestellt worden sein, wenn auch vorliegende Schenkung vielleicht bereits früher gemacht war, aber erst an diesem Tage urkundlich fixiert und bekräftigt wurde, welche Vermuthung die gleiche Hand in nr. 10 nahelegt.

Noverit omnium Christi fidelium tam presens etas quam successura posteritas, qualiter quidam nomine Sigiboto de Bornheim cum licentia domini sui Herimanni1 Augustensis episcopi, et manu ac consensu filiorum suorum duo beneficia apud

8. 1096 intrudiert haben, da er selbst erst in diesem Jahre Bischof wurde. Jedoch behielt er die Würde nur kurze Zeit, wozu nicht gerade zum mindesten das Verhältnis des Verleihers zum apostolischen Stuhle beigetragen haben mag. Er resignierte schon 1098 auf die Abtei, erschien aber 1109 nach der Resignation auf die Abtei St. Lambrecht abermals in Augsburg, wohnte der Investitur des Abtes Egino bei und entband den dortigen Convent von dem Eide des Gehorsams gegen ihn (Canisius, Thes. mon. ecclesiast. et histor. III, II. Theil zu 1109). 8 Herzog Heinrich, der Bruder und Nachfolger Liutolds von 1090-1122, welcher die von seinem Vater begonnene Stiftung vollendete, berief Hartmann wohl zur Organisation der jungen Stiftung nach St. Lambrecht in Steiermark. 9 Pangerl verlegt

den Beginn seiner Wirksamkeit als Abt zu St. Lambrecht in das Jahr 1102, da Hartmann schon 1103 Jänner 7 in der Dotationsurkunde als Abt aufgeführt wird, und setzt die Resignation vor März 1109 an, da an diesem Datum bereits Abt Jakob erscheint (Beiträge zur Kunde steiermärk. Gesch.Quellen II, 118). Pangerl's Meinung, dass die Aemterhäufung bei Hartmann wenig plausibel sei, und dass von eingehenden Studien ganz andere Aufschlüsse zu erwarten seien, ist unbegründet.

9.

1 Hermann von Volburg, 1096—1133, 18, III (Gams, Series episcop. 301).

Ertpurch2 cum omni decimatione, que in eodem loco de suo predio culto et inculto provenerit, ad altare sanctę Marię deo hic famulantibus contradidit ea conditione, ut ecclesia ibi ab abbate et a fratribus construatur, et si presens abbas vel quispiam eius successorum aliquid inde alicui extraneo prestiterit, proximus eius heres in suum ius retrahendi habeat potestatem. Huius traditionis testes isti per aurem sunt adtracti: Arnolt, Reginpoto, Sigiboto filii eius, Nantker, item alius Nantker, Chadalhoch. Simili modo domnus Ödalricus Pataviensis episcopus, de eadem decimatione, quod sui iuris erat, ad idem altare contradidit in presentia militum ac ministerialium suorum: Hartwici, Pilgrimi, Dietrici, Meginhardi, Born et aliorum. Quas utrasque donationes idem episcopus auctoritate sua et banno atque sigilli sui impressione confirmavit, ut si quis hanc traditionem violare temptaverit, a corpore et sanguine Christi se sciat segregatum ac anathematis vinculo perpetualiter obligatum.

10.

1096 [September 9, Göttweig].

Bischof Ulrich I. von Passau beurkundet die Consecration des von seiner früheren Stelle versetzten Marienaltares in Göttweig und bestätigt die Dotation des Stiftes.

Orig. (A) Perg. feuchtfleckig. Siegel an Perg.-Streifen in der Mitte durchbrochen; Cod. C f. 299 (B).

Hormayr, Archiv f. Geogr. 1828, S. 550; Karlin, 254 nr. 3.

Als Vorurkunde diente nr. 5. Gleiche Hand mit nr. 9. Das Tagesdatum ergibt sich aus der Angabe der Urkunde, dass die neue Consecration am selben Tage (September 9) erfolgt sei, an welchem Bischof Altmann die Einweihung vornahm.

Notum sit omnibus sanctę matris ecclesię filiis tam presentibus quam post futuris, qualiter ego Ŏdalricus dei gratia Pataviensis ecclesię episcopus altare a venerabili predecessore meo Altmanno episcopo in honore sancte et perpetuę virginis Marię dedicatum rogatu fratrum istius cenobii Kothwigensis confregi et in loco, quo

9.

2 nr. 5 Anm. 13. Da dieser Besitz im Urbare A nicht mehr aufgeführt wird, so liegt die Annahme nahe, dass das Stift denselben wegen der Nichterfüllung der übernommenen Verpflichtung wieder verlor.

[blocks in formation]

b

C

illis competentius visum est, transpositum anno ab incarnatione domini millesimo XCVI eodem die, quo et prius fuerat consecratum dedicavi. Sed et omnia, que isdem bone memorie predecessor meus ex reditibus suis in prediis, beneficiis, decimationibus et vineis ad idem altare tradiderat, sub presentia advocati ipsius loci Ŏdalrici et tunc adstantis ecclesie testimonio, episcopali banno et ecclesiastica auctoritate confirmavi fratribus in hoc loco dei genitrici servientibus in usum. Hec sunt ergo predia, que felicis memorię Altmannus Pataviensis episcopus super altare sanctę Marię tradidit, que et ego Ódalricus dei gratia eiusdem sedis minister indignus ob mercedem eternę vitę canonica auctoritate et sigilli mei inpressione in perpetuum stabilivi: parrochiam Muttarin cum capella et dote et cum omnibus appendiciis suis, excepto parte decimationis, que pertinet ad Sanctum Nicolaum,* parrochiam Mulibach, cum* appendiciis suis,* parrochiam Pirchaha cum* appendiciis suis, parrochiam * Chuliub, que est constructa in manso, quem Richiza dedit, ad quam decimationem terminavit Houistetin et Mauraha.a Ad Muttarin Azilinum et alium Azilinum, Gemmundum cum beneficiis suis, ibidem beneficium Ekkirici cum mancipiis ut omnibus appendiciis suis excepto dimidio manso, Brunnin de beneficio eiusdem Ekkirici cum mancipiis et omnibus appendiciis suis, Huntisheim Růdwinum cum beneficiis suis, Chellirgnannin vineam I cum vinitore et omnibus appendiciis suis, Růtkerisdorf vineas III et dimidiam cum vinitore et omnibus appendiciis suis, villam Palta excepto manso I, Horginbach excepto manso I cum mancipiis et omnibus appendiciis suis, Talaran cum vineis et vinitoribus et omnibus appendiciis suis, Uurta cum mancipiis et omnibus appendiciis suis et silva, que adiacet monti, cuius terminus est rivus Palta sursum usque in Chrumbilbach, abhinc usque ad confinium salzburgensis predii et marchionis, Chrucistetin cum vineis vinitoribus et omnibus appendiciis suis,* Echindorf cum mancipiis et omnibus appendiciis suis, Pumannisdorf cum mancipiis et omnibus appendiciis suis, Nuzdorf vineas III, Anzindorf vineas II, Imizinisdorf vineam I, Ratoldisdorf cum omnibus appendiciis suis, ad Sanctum Ypolitum partem decimationis et mansum I cum omnibus appendiciis suis, et in alia ripa Treisim versus Wagrein molendinum cum appendiciis suis et II loca molendini, Staudratisdorf mansum I, Pechsutilin cum omnibus appendiciis suis, Seauwingin cum mancipiis et omnibus appendiciis suis, Blindindorf mansum I, Piscoluisdorf mansos IIII, Houberch cum omnibus appendiciis suis et quidquid inter duas Persnikhas cultum et incultum

10.

b A. c A. statt excepta. d A. Mauráha mit Accent.

[ocr errors]

episcopalis iuris iacet excepto censu de publica via, Chunihohstetin vineas V et dimidiam, Zeizinmura beneficium Reginoldi, Gukkingin vineas II cum omnibus appendiciis suis, Chirchlingin mansum I et vineam I, Viscahmundi mansum I, Muri decimationem, ad Sanctam Petronellam ecclesiam cum decimatione ad Heiminburch, Aschrichisprucca, Houilin et de ceteris villis, que pertinent ad predium Dietpoldi marchionis, decimationem; Studaha mansus X, Aschaha vineas II, Hunisberg mansum I, Halla curtale I et sartago I, ad Steini beneficium Pezilini, in parrochia Chremisi' dimidiam decimationem vini, que tunc ibi fuit vel deinceps pervenerit, Tiemindorf et Hunindorf decimationem, Ramuoldispach decimationem et mansum I, Froindorf decimationem et mansum I, Gogindorf mansum I, Chetsi decimationem, Heizimannisdorf mansus IIII, Straneisdorf decimationem et mansos II, Zeinarin mansos II et curtalia VIII, Boreisdorf mansum I liberalem, Porcindorf mansos IIII, Gansarveldi decimationem, Egizinisdorf mansos III, Hagninbrunnin mansum I, mancipia de Matkowa, quibus Pero camerarius preerat, mancipia Eigilberti archipresbiteri et ecclesiam apud Naliub cum dote et decimatione et omnibus ad eam pertinentibus, sicut Wolfkerus habuerat, et decimationem ad Erthpurch", quam Sigiboto de Bornheim in presentia militum meorum mihi reddidit, ego Ŏdalricus dei gratia episcopus huic loco dei genitricis confirmo. Si quis igitur divini examinis oblitus quicquam horum presumpserit infringere, iudicio spiritus sancti decernimus eum anathematis vinculo obligatum esse ac veluti divine et humanę legis prevaricator hic et in futuro duplici damnatione punietur.

S. d. B. Ulrich, ungefärbt, in der Mitte durchbrochen, Abbild. bei Hanthaler, Recensus dipl. I, Tafel 4 nr. 1 u. Hueber, Austria, Tafel 10 nr. 3. Umschr.: † ŎDALRICVS PATAVIENSIS · EPS.

11.

.

1096 [September 9, Göttweig].

Bischof Ulrich I. von Passau bestätigt dem Stifte Göttweig den Besitz der Pfarren Mautern, Mühlbach, Nalb, Petronell, Kottes, Kilb, Pyhra mit deren angegebenen Grenzen, sowie benannte

Zehente.

Orig. (A), Perg. feuchtfleckig. Siegel an Perg.-Streifen beschädigt; Cod. C f. 298 f. (B).

10.

Accent.

[merged small][ocr errors][merged small]

g Das zweiter von gleicher Hand über der Zeile nachgetragen.

[ocr errors]

Als Vorurkunde diente dem Schreiber, welcher von dem der nr. 10 verschieden ist, nr. 5. Die engere Feststellung des Datums wird wesentlich erleichtert durch die Angabe der Bedanischen Indictio IV, wodurch als terminus ad quem der 24. September 1096 gegeben ist, vor welchen die Ausstellung dieser Urkunde fallen muss. Wahrscheinlich ist es, dass Bischof Ulrich I. von Passau zugleich mit der Bestätigung der Dotation des Stiftes, in welcher die Pfarren nur namentlich aufgeführt werden, vorliegende Bestätigungsurkunde der Pfarren sammt ihren Grenzen ausstellte.

Notum sit cunctis sanctę matris ecclesię filiis, qualiter ego Ŏdalricus dei gratia Pataviensis ecclesie episcopus omnes parrochias cum antiquitus prefixis terminis earum, quas bone memorię Altmannus episcopus antecessor meus super altare sanctę Marię in monte Kotewigensi delegavit et providendas fratribus ipsius loci commisit, ob spem retributionis eternę çcclesiastica auctoritate confirmavi et ne quisquam ex eis aliquid infringere presumat vel imminuere audeat, sigilli mei impressione signavi. Hii ergo sunt termini parrochiarum Kotewigensis cenobii. Terminus parrochie ad Mutarin: de Chlebidorf per directum ad Tuirgidin, de Tuirgidin ad Chuofarin in fontem inibi manantem, inde recta via per Eginindorf in Flaednize, de Flaidniza usque Tiemindorf, inde ad Scoingin usque ad villam Ekkebrehtesperc dictam et sic per unam curtem eiusdem villule usque Karlistetin in fontem illic prope ascendentem, inde versus silvam usque ad Chirchperch, de Chirchperge in Poginpach, de Poginpach in Fisilpach, de Fisilpach in Pigartinpach, de Pigartinpach usque in Achispach et de Achispach in Danubium sicque per Danubium usque ad predictam villulam Chlebidorf, unde idem terminus exurgit. Capellam etiam sanctę Margaretę ad Mûtarin cum dote ad eam pertinente et murale, infra quod capella sancti Agapiti habetur. Parrochię terminus ad Mulibach: a ponte, qui vocatur Zůinza cum villula, que proxima est Straza nomine, et inde descendit usque Gerrichestal, inde ad viam, cui nomen est Plechuntirwech, inde Wirintindorf, hinc a porta Gnannelines praedia liberorum recta linea usque Perhardesstich, inde usque Tychmannes, de hinc rursum super Habichispach, de Habichispach ad pontem inprimis nominatum Ziůnza. Parrochiam ad Naliub cum ecclesia ad Pfaffendorf et dote earundem ecclesiarum et decimatione villarum ad easdem ecclesias pertinentium, quas nobilis vir Wolfkerus, ut ipse ab episcopatu habuerat, eidem cenobio tradidit in proprium ius ea conditione, ut ab ipsis in dei servitio provideantur et fratrum utilitati nullatenus auferantur. Decimationem quoque ad Ertpurch, quam Sigboto de Bornheim in praesentia ministerialium meorum mihi reddidit eidem loco s. dei

« السابقةمتابعة »