10

A parte fit argumentum ad totum ita: uno membro languente conpatiuntur omnia membra, et in euangelio: si oculus tuus fuerit simplex, totum corpus lucidum erit, et si nequam, totum corpus tuum tenebrosum crit. teutonice:

2. Fóne démo límble so beginnit tér húnt léder ézzen.

A nota, hoc est ab ethimoloia, fit argumentum teutonice:

20

25

30

35

40

45

4. Ter der stúrzzet, der vállet.

latine etiam qui amat parsimoniam, non odit abstinentiam.

Haec tria loca sunt intrinsecus, hoc est in ipso negotio; extrinsecus autem sunt haec tredecim quae secuntur.

A congugatis fit argumentum, ut est Ciceronis exemplum: si conpascuus ager est, licet eum conpascere. si rex est, oportet eum regere. si dux est, oportet eum ducere. si consul est, oportet eum consulere. si doctor est, oportet eum docere. si scriptor est, oportet cum scribere. et Eva si de uiro sumpta est, uirago est. et in euangelio: si filius uos liberauerit, uere liberi eritis. teutonice:

A genere fit argumentum ita: si uirtus bona est, castitas quoque bona est. unde

in Virgilio: uarium et mutabile semper est femina. ergo et Dido uarium et mutabile uideatur. teutonice:

6. Vbe man álliu dièr fúrtin sál,

nehéin só harto só den mán.

A specie fit argumentum ita ..... Ab adiunctis A simili.... A dissimili A consequentibus... A contrariis: si mors

....

Ab antecedentibus

....

.....

fugenda est, uita est apetenda. et si stultitia est fugenda, sapientia est apetenda. si sanus est, imbecillis non est. et si in uiridi ligno haec faciunt, in arido quid fiet?

7. Vbe dir wê ist, so nist dir aber nicht wóla.

A repugnantibus: non potueris simul parasitus esse et non ridiculus. qui non colligit mecum, spargit. et si Satanas in se ipso diuisus est, quomodo stabit regnum eius?

8. Túne maht nieht mit einero dóhder zeuuena eidima machon, Nóh túne maht nieht föllén múnt háben mélues únde dóh

blåsen.

Ab efficientibus, id est a causis: intercessio lunae est defectio solis. et percussio aeris vocis est effeccio, teutonice:

50

55

Ab effectis uel ab euentu

.....

A conparacione tribus modis: a magori ... a minori... a pari. ut apostolus ait : quoniam qui talia agunt, digni sunt morte, et non solum qui faciunt, sed et qui consentiunt facientibus. item: merito diues ille guttam aquae non impetrauit, qui micas panis Lazaro negauit.

9. So iz regenôt, sô nazscênt tê bouma.

10. So iz uuât, sô uuagônt tê bouma.

12. So diz rêhpochchili fliet, so plecchet imo ter ars.

10

Angelus hoc monstrat quando nequam male pugnat. V 30.
Ante quod exstiterit narus, socrus inuida norit.
Anulus ex uitro uitreo debetur amico.

Arbitror esse satis quod confertur mihi gratis.
Arbore fructifera plus crescit uana mirica.
Arbor per primum nequaquam corruit ictum.
Arbor sit qualis, fas est cognoscere malis.
Ardea culpauit undas, male quando natauit.
Aspera portet apum, qui dulcia sugat earum.

15 Assidue gelidi flant ex affinibus euri.

20

Audit quod non uult, qui pergit dicere quod uult. • Aureus ut cacabus sit, uult argenteus uncus.

Byrrum sole feras; licet, est si nimbus, omittas.
Bos presepis eget, canis hunc abstemius urget.

Calceus ungatur ut sepe bouinus oportet.

A 5 C 6.

B 21 C 3.

V 29.

V 99.

V 22.

B 28.

V 32.

A 23.

A 4 C 1.

B 37.
C 2.

A 6 C 4.

A 51 C 5.

V 34.

Compar amat similem: quod amatur, amabit amantem. A 29 CS.

Coniugis est parce conclaue frequenter adire.
Conueniunt sturni, fures et equi scabiosi.

Credas, humorem quo monstret callidus, ignem.
Creditur omne capre quod cognoscit caper in se.
Criminis adiutor reus est censendus et auctor.

· Criminis indulti secura audacia crescit.

• Criminis inuiso satis est et laudis amico.
Cum dabitur sonipes gratis, non inspice dentes.
Cum lupus addiscit psalmos, desiderat agnos.
Cum seruo nequam palmus datur, accipit ulnam.
Curritur in glacie uehementer ab insipiente.

Danubio quasi mittat aquam, dat oui capra lanam.

Da semel ingrato puero, bis morigerato.

Dat magis audentem, qui molliter impetit hostem.

A 14.

A 42.

A 43.

C 14.

V 98.

B 7.

A 44.

A 36.

B 20.
V 7.
A 82.

A 93.
A 2.

A 72.

A 13.

A 79.

A 94 B 1C 11.

Des post terga fidem, facies tamen anteriorem.

Discere contempsit qui non exordia sumpsit.

Discere plura debet, si quis uult plura docere:
nam qui nil didicit, nulla docere potest.
Discolor est uetulus si non est calceus unctus.
Diuertit uescis uulpecula uitis ab uvis.
Diuicie trepidant, paupertas libera res est.

Dixit bufo crati 'maledicti tot dominati!'

• Dura libens colat, si quis sublimia sperat.

Edificans habet artifices prope compita plures.
Effodit foueam uir iniquus et incidit illam.
Emptus equus modico modicam facit esse diętam.
En ovis illa uetus que parua uidebitur agnus.

V 104.

B 42.

A 85.

B 38 V 96.

V 119.
V 58.

A 52.

A 45 C 12.
V 64.

A 99 C 14.

65

Est annosa canis uix assuefacta catenis.

Est dictum uerum: priuata domus ualet aurum.
Est ibi nostra manus qua nos in parte dolemus.
Estimat esse caprę uicium quod scit caper in se.
Est insufflare stultum fornacibus ore.

Est puer in patria bos qui nutritur in aula.

Ex facili causa dominus mutatur et aura.

Fallunt iurati, uix uno sanguine nati.

A 77 B 3 C 13.

V 3.

V 71.

A 20 B 43.

A 18.

B 24.

V 90.

A 46.

Femina raro bona, sed que bona digna corona.

Fit bonus auditor doctrinę sepius auctor.

Fit strepitus plane uox plura loquentis inane.

Fons sue turbatur, porcellus in hoc adaquatur.
Fortius intentus frangetur sepius arcus.

70 Fur dum laudat equum, stabulo deflexit ocellum.

Gaudet de morbo medicus, de morte sacerdos.

Germanus latis longe prestantior agris.

Grandine tutus erit, sibimet quicunque tonabit.
Gutture clausa lupi raro solet esca relabi.

Hic

par liber erit qui non seruire timebit.
Hoc facit una dies, quod totus denegat annus.
'Hospicium lauda surgens dum cantat alauda.
Humescit facile pluuia locus humidus ante.

Igne semel tactus timet ignem postmodo cattus.
Ille natat leuiter cui mentum sustinet alter.
Illic est oculus, qua res sunt quas adamamus.
Incaute cecidit, temere quicunque cucurrit.
Inde lupi speres caudam cum uideris aures.
In discendo lupus nimis affirmans ait 'agnus.'
Infelix mus est cui non uno lare plus est.
In foribus propriis canis est audacior omnis.

V 46.

A 86 C 16.

A 95.

A 39 B 22 C15.

V 82.

C 17.

V 61.

A 58 B 18 C 19.

A 48 B 10 C 18.

B 14.

C 44.

V 23.

V 68.

C 20.

B 31.

V 33.

V 70.

A 24 B5 C 21.

A 84 B 19 C 24.

A 83 B 23.

V 62.

V 20.

90

95

100

Infra quod fluuium turbet, lupus arguit agnum.
In geminis caris nequior distractor amoris.
In mutando locum non mutant poma saporem.
Innuerat propera catulo canis hic quoque cauda.
. In quo nascetur asinus corio, morietur.
In tali tales capiuntur flumine pisces.
Ipsemet unicus est: sibi soli proximus ipse est.
Ipsos absentes inimicos lędere noli.

A 9 B 25.

A 41.

V 47.

A 22 C 22.

V 55.

V 19.

A 1.

B 41.

B 39.

V 77.

C 27.

V 21.

A 10 C 26.

A 16.

B 32.

115

• Mutantur mores, quando mutantur honores.

Nam seruus nequam rem nunquam diligit equam.
Naufragium rerum est mulier mala fida marito.

· Ne data distuleris te fonte, renate, leuantis.
Nemo canem timeat qui non ledit nisi latret.
Nemo potest digne dominis seruire duobus.
Nemo potest dura naturę soluere iura.

Nemo uiam ueterem uel amici spernat amorem.

Nequaquam gaudet, nauiter quicunque non audet.

Nil habitat uillam dum liuor deserit illam.

Non age portanti grates, sed munera danti.
Non cum festuca siluestris lęditur ursa.
Non debent pueri cum seruis ludere docti.

V 188.

B 35.

A 56 C 32.

V 50.

V 27.

V 44.

A 73 B 11 C 28.

A 27.

B 44.

V 140.

V 81.

V 18.