kidnaped by pirates and carried to Mitylene, where she has various narrow escapes. Her father in great despair arrives in the port of Mitylene, and they discover each other; then they sail to Ephesus and find the princess mother in the temple, touch at Tarsus and revenge the treachery of the woman Dionysias, sail back to Cyrene and are happily reunited to King Archistrates and that kingdom.

The Latin is simple, with an almost English order of words. The text has been edited, in the Teubner text edition, by A. Riese (Leipzig, 1893).

APOLLONIUS ESCAPES SHIPWRECK AND IS BEFRIENDED

BY A FISHERMAN

Tunc unusquisque sibi rapuit tabulas, morsque nuntiatur. In illa vero caligine tempestatis omnes perierunt. Apollonius vero unius tabulae beneficio in Pentapolitarum est litore pulsus. Interim stans Apollonius in litore nudus, 5 intuens tranquillum mare ait, "O Neptune, rector pelagi, hominum deceptor innocentium, propter hoc me reservasti egenum et pauperem, quo facilius rex crudelissimus Antiochus persequatur! Quo itaque ibo? quam partem petam? vel quis ignoto vitae dabit auxilium?" Et 10 cum sibimet ipsi increparet, subito animadvertens vidit quendam grandaevum, sago sordido circumdatum. Et prosternens se illius ad pedes effusis lacrimis ait, "Miserere mei, quicumque es; succurre naufrago et egeno, non humilibus natalibus genito! Et ut scias cui miserearis, 15 ego sum Tyrius Apollonius, patriae meae princeps. Audi nunc tragoediam calamitatis meae, qui modo genibus tuis provolutus vitae auxilium precor. Praesta mihi ut vivam."

Itaque piscator, ut vidit primam speciem iuvenis, 20 misericordia motus erigit eum et tenens manum eius duxit eum intra tecta parietum domus suae, et posuit epulas quas

potuit. Et ut plenius misericordiae suae satisfaceret, exuens se tribunarium suum, scindit eum in duas partes aequaliter et dedit unam iuveni dicens, "Tolle hoc quod habeo et vade in civitatem; forsitan invenies, qui tibi misereatur. Et si non inveneris, huc revertere et mecum 5 laborabis et piscaberis; paupertas quaecumque est sufficiet nobis. Illud tamen admoneo te, ut si quando Deo adnuente redditus fueris natalibus tuis, et tu respicias tribulationem paupertatis meae." Cui Apollonius ait, "Nisi meminero tui, iterum naufragium patiar nec tui 10 similem inveniam! Chap. 12.

Et haec dicens, per demonstratam sibi viam iter carpens, ingreditur portam civitatis. Et dum secum cogitaret unde auxilium vitae peteret, vidit puerum per plateam currentem oleo unctum, sabano praecinctum, ferentem 15 iuvenilem lusum ad gymnasium pertinentem, maxima voce clamantem et dicentem "Audite cives, peregrini, ingenui et servi; gymnasium patet." Hoc audito, Apollonius exuens se tribunarium ingreditur lavacrum, utitur liquore Palladio, et dum singulos exercentes videret, 20 quaerit sibi parem nec invenit. Tunc rex Archistrates eiusdem civitatis subito cum magna turba famulorum ingressus est gymnasium. Qui dum cum suis ad ludum luderet, Deo favente approximavit se Apollonius in regis turba et ludente rege sustulit pilam et subtili velocitate 25 remisit remissamque rursum repercussit nec cadere passus est. Tunc rex Archistrates, cum sibi notasset iuvenis velocitatem, et quis esset nesciret, et ad pilae

2. tribunarium: 'soiled garment.'-4. civitatem: 1B (5). 8. natalibus: 'birth-right.'-15. sabano: 'towel.'-19. lavacrum: 'bath.'-20. liquore Palladio: i.e. water.

lusum nullum haberet parem, intuens famulos suos ait, "Recedite, famuli; hic enim iuvenis, ut suspicor, mihi comparandus est." Et cum recessissent famuli, Apollonius subtili velocitate manu docta remisit pilam, 5 ut et regi et omnibus, vel pueris qui aderant, miraculum magnum videretur. Videns autem Apollonius se a civibus laudari, constanter appropinquavit ad regem. Deinde docta manu ceroma oma fricavit regem tanta lenitate, ut de sene iuvenem redderet. Iterato in solio gratissime fovit, 10 exeunti officiose manum dedit, post haec discessit.

Chap. 13.

ARCHISTRATES INVITES APOLLONIUS TO DINNER

Rex autem, ut vidit iuvenem discessisse, conversus ad amicos suos ait: "Iuro vobis, amici, per communem salutem meam, me melius nunquam lavisse nisi hodie, beneficio unius adolescentis quem nescio." Et intuens unum de 15 famulis suis ait, "Iuvenis ille, qui mihi servitium gratissime fecit, vide quis sit." Famulus vero secutus est iuvenem, et ut vidit eum sordido tribunario coopertum, reversus ad regem ait, "Bone rex optime, iuvenis naufragus est." Rex ait, "Et tu unde scis?" Famulus respondit, 20 "Quia illo tacente habitus indicat." Rex ait, "Vade celerius et dic illi: 'Rogat te rex ut ad cenam venias.' Et cum dixisset ei, acquievit Apollonius et eum ad domum regis secutus est. Famulus prior ingressus dicit regi, "Adest naufragus, sed abiecto habitu introire confundi25 tur." Statim rex iussit eum dignis vestibus indui et ad cenam ingredi. Et ingresso Apollonio triclinium, ait ad eum rex, "Discumbe, iuvenis, et epulare. Dabit enim

8. ceroma: treated here as an Abl. of the 1st Decl. 9. Iterato: 'once again.' solio: 'bathtub.'-fovit: used here literally of the bath processes.-24. introire confunditur: 'he is embarrassed at the thought of entering'; 3E (3) (a).

tibi Dominus quidquid; damna naufragii obliviscaris!" Statimque assignato illi loco, Apollonius contra regem discubit. Adfertur gustatio, deinde cena regalis. Cunctis epulantibus, ipse solus non epulabatur, sed respiciens aurum, argentum, mensam et ministeria, flens cum dolore 5 omnia intuetur.

Sed quidam de senioribus iuxta regem, discumbens, ut vidit iuvenem singula quaeque curiose conspicere, respexit ad regem et ait, "Bone rex, vide, ecce, cui tu benignitatem animi tui ostendis, bonis tuis invidet et fortunae!" Cui 10 ait rex, "Amice, suspicaris male; nam iuvenis iste non bonis meis aut fortunae meae invidet, sed, ut arbitror, plura se perdidisse testatur." Et hilari vultu respiciens iuvenem ait, "Iuvenis, epulare nobiscum; laetare et gaude et meliora de Deo spera!"

15

Et dum hortaretur iuvenem, subito introivit filia regis speciosa atque auro fulgens, iam adulta virgo; dedit osculum patri, post haec discumbentibus omnibus amicis. Quae dum oscularetur, pervenit ad naufragum. Retrorsum rediit ad patrem et ait, "Bone rex et pater optime, 20 1 quis est nescio hic iuvenis, qui contra te in honorato loco discumbit et nescio quid flebili vultu dolet?" Cui rex ait, "Hic iuvenis naufragus est et in gymnasio mihi servitium gratissime fecit; propter quod ad cenam illum invitavi. Quis autem sit aut unde, nescio. Sed si vis, 25 interroga illum; decet enim te, filia sapientissima, omnia nosse. Et forsitan, dum cognoveris, misereberis illi." Hortante igitur patre, verecundissimo sermone interrogatur a puella Apollonius; et accedens ad eum ait, "Licet taciturnitas tua sit tristior, generositas autem tuam 30 nobilitatem ostendit. Sed si tibi molestum non est,

=

1. quidquid quidque, i.e. omnia (a wish, or prophecy, here). 3. gustatio: 'antepast.'-27. illi: Dat. of Advantage for usual Gen. with misereri. —30. generositas: 'aristocratic bearing.'

5

indica mihi nomen et casus tuos." Apollonius ait, "Si nomen quaeris, Apollonius sum vocatus; si de thesauro quaeris, in mari perdidi." Puella ait, "Apertius indica. mihi, ut intelligam."

Apollonius vero universos casus suos exposuit et finito sermone lacrimas effundere coepit. Quem ut vidit rex flentem, respiciens filiam suam ait, "Nata dulcis, peccasti, quod dum eius nomen et casus adolescentis agnosceres, veteres ei renovasti dolores. Ergo, dulcis et sapiens 10 filia, ex quo agnovisti veritatem, iustum est ut ei liberalitatem tuam quasi regina ostendas." Puella vero respiciens Apollonium ait, "Iam noster es, iuvenis, depone maerorem; et quia permittit indulgentia patris mei, locupletabo te." Apollonius vero cum gemitu egit 15 gratias. Rex vero, videns tantam bonitatem filiae suae, valde gavisus est et ait ad eam, "Nata dulcis, salvum habeas. Iube tibi afferre lyram et aufer iuveni lacrimas, et exhilara ad convivium." Puella uero iussit sibi afferre lyram. At ubi accepit, cum nimia dulcedine vocis 20 cordarum sonos, melos cum voce miscebat. Omnes con

vivae coeperunt mirari dicentes, "Non potest esse melius, non esse dulcius plus isto, quod audivimus!" Inter quos solus tacebat Apollonius. Ad quem rex ait, "Apolloni, foedam rem facis. Omnes filiam meam in arte musica 25 laudant, quare tu solus tacendo vituperas?" Apollonius ait, "Domine rex, si permittis, dicam quod sentio; filia enim tua in artem musicam incidit, sed non didicit. Denique iube mihi dari lyram, et statim scies quod ante nesciebas." Rex Archistrates dixit, "Apolloni, ut intel30 ligo, in omnibus es locuples." Et induit statum, et corona caput coronavit, et accipiens lyram introivit

16. salvum habeas: 'bless you!' 17. Iube: sc. aliquem. 18. exhilara: 'cheer.'-27 incidit: 'stumbled upon.' - 30. statum: 'musician's garb.'