Aequandus? Iamque illa gradu provecta trementi "Si mihi victricem fas est attingere dextram 80 Est etenim mihi vita mori; lux ne ista placeret 85 Tu quodcumque libet iubeas, genus elige dignum Immemor armorum iuvenis, cui Martius ardor 110 Suspirans: "Regina, precor, iam luctibus," inquit, "Pone modum, trepidumque animo seclude pavorem. Parva petis, sed magna feres; nam forma genusque, Maiestasque animi dignam cui plura petitis Largiar insinuant. Igitur, regina, manebis 115 Et nostri memoranda tori per saecula consors, Ni renuis, nostroque nocet vetus ardor amori." Hic humilem complexus heram, multumque diuque Ora salutiferis referentem tristia plantis Sublevat illacrymans. Unde ista potentia caeco 120 Tanta deo? Tantumne levem valuisse pharetram, Ut iecur invicti per fera praelia regis Vulnere traiectum tenui prosterneret intra Africa, V. 1-123. PII SECUNDI PONTIFICIS MAXIMI COMMENTARII RERUM MEMORABILIUM Aeneas Silvius is the literary name of Enea Silvio de' Piccolomini (1405-1464), who was Pope Pius II for the last six years of his life. His name indicates his claim to have been descended from Romulus himself; but as the eldest of eighteen poor children, born on a farm near Siena, he had to work up from obscurity to the highest position in the gift of the church. Literary aspirations took him to Siena, and he became attached as secretary to one prominent prelate after another, taking part in many movements in the turbid ecclesiastical politics of his age, and ultimately by his wits, without indulging many scruples as to the methods employed, gained the papal throne. As a successful diplomat he traveled extensively, being already in 1435 sent to Scotland on a secret mission; and he was on the way to carry on another crusade against the Turks when smitten with his last illness. Aeneas Silvius wrote much, some of his works being little to the credit of his morals. His Commentaries are an interesting account of his own career and the times in which he lived, written in something of the impersonal style of his famous predecessor, Julius Caesar. The edition from which our text is taken was published in Frankfort in 1614. AENEAS TRAVELS IN ENGLAND AND SCOTLAND, WITH MANY ADVENTURES Per id temporis rex Aragonum Alfonsus, cum fratribus et omni nobilitate regnorum suorum, per Genuenses sub auspiciis Philippi ducis Mediolani, maritimo bello victus 1. Aragonum Alfonsus: Alphonso V of Aragon. et captus est. Aeneas, ut Calesium venit, quod est oppidum continentis in Oceani ripa obiectum, Anglis mox quasi suspectus, apud hospitem commendatus, neque progredi neque regredi permissus; auxilio fuit cardinalis 5 Vintoniensis, qui ex Atrebato rediens dimitti eum iussit. At cum venisset Aeneas ad regem Angliae litterasque peteret quibus in Scotiam tutus iret, retrocedere iussus est, timentibus Anglicis ne apud regem Scotiae hostem suum contra se aliquid moliretur, quem constabat cardinalis 10 sanctae Crucis esse secretarium; et illum Anglici singularibus inimicitiis insectabantur, qui ab eis Burgundorum ducem alienasset, quae res penitus Aeneam latebant; gravis sibi, sed necessarius reditus fuit, quo frustra se maris periculo commisisset; placuit tamen, quia populosas 15 ditissimasque Lundonias vidit, et sancti Pauli nobile templum, regumque mirificas sepulturas, et Themisiam fluvium non tam velocius euntem quam redeuntem, pontemque instar urbis, et villam in qua nasci caudatos homines fama praedicat, et (quod omnibus nomen aufert) 20 aureum divi Thomae Cantuariensis mausoleum adamantibus, unionibus, atque carbunculis tectum, ad quod materiam argento viliorem nefas offerre ducunt. Remenso igitur mari ad oppidum quod Bruggis vocant se contulit, atque inde Clusas petiit, ubi portus est totius Occidentis 25 frequentissimus; ubi navem ingressus, dum Scotiam petit in Norvegiam propellitur, duabus maximis iactatus tempestatibus, quarum altera quatuordecim horas mortis metum incussit, altera duabus noctibus et una die navim concussit, atque in fundo perfregit, adeoque in Oceanum 30 et Septentrionem navis excurrit, ut nulla iam caeli signa nautae cognoscentes spem omnem salutis amitterent; sed affuit divina pietas, quae suscitatis aquilonibus navim 1. Calesium: Calais. - 17. tam: instead of multo.-19. nomen aufert: i.e. eclipses the glory.' 21. unionibus: large pearls.' ad continentem repulit, ac duodecimo tandem die terram Scotiam patefecit; ubi apprehenso portu Aeneas ex voto decem millia passuum ad beatam Virginem, quam de Alba ecclesia vocitant, nudis pedibus profectus, cum illic horis duabus quievisset, assurgens moveri loco non po-5 terat, debilitatis atque obstupefactis hiemali frigore pedibus. Saluti fuit nihil edendum illic invenisse, atque in aliud rus migrandum fuisse; quo dum famulorum ope magis portatur quam ducitur, pedetentim terram quatiens calefactis pedibus, ex insperato sanitate recepta, 10 ambulare occepit. Ad regis denique praesentiam intromissus, nihil non impetravit ex his quae petitum venerat; sumptus ei viarum restituti sunt, et in reditum quinquaginta nobilia, ac duo equi quos gradarios appellant, dono dati. 15 De Scotia haec relatu digna invenit: insulam esse Angliae coniunctam, in septentrionem portentam ducenta millia passuum longitudinis, quinquaginta latitudinis habentem, terram frigidam, paucarum frugum feracem, magna ex parte arboribus carentem; subterraneum ibi 20 esse lapidem sulphureum, quem ignis causa defodiunt; civitates nullos habere muros, domos magna ex parte sine calce constructas, villarum tecta de cespitibus facta, hostia rusticana corio boum claudi; vulgus pauper et incultum, carnes et pisces ad saturitatem, panem pro obsonio come-25 dere; viros statura parvos et audaces, feminas albas et venustas atque in `venerem proclives; basiationes feminarum minoris illic esse quam manus in Italia tractationes: vinum non haberi nisi importatum, equos natura gradarios omnes parvique corporis inveniri, * * * neque fricari equos 30 ferro, aut ligno pecti, neque fraenis regi; ostrea illic mai 6. obstupefactis: 'benumbed.' 14. nobilia 'nobles,' old English gold coins. - gradarios: pacers.' 21. lapidem sulphu reum coal.-23. hostia: 2 (4). |