tentiam in Lateranensi Concilio promulgatam adversus eos, qui Sarracenis arma, ferrum, et lignamina deferunt galearum, quique in piraticis Sarracenorum Navibus curam gubernationis exercent, eosque rerum suarum privatione multari, et capientium servos, si capti fuerint fore censemus. Precipientes, ut per omnes Vrbes maritimas diebus dominicis, et festivis huiusmodi Sententia publice innovetur. Verum cum longe Verum cum longe plus de divina clementia, quam de humana potentia confidere debeamus, oportet nos in tali conflictu non tam corporalibus armis, quam spiritualibus dimicare. Ideoque statuimus, et mandamus, ut singulis mensibus semel fiat generalis processio seorsum virorum, ac seorsum ubi fieri poterit mulierum in humilitate mentis, et corporis cum devota orationum instantia postulantium, ut misericors Deus auferat hoc a nobis confusionis obprobrium liberando terram illam in qua Vniversa Redemptionis nostre Sacramenta peregit de manibus paganorum, restituendo eam ad laudem, et gloriam nominis sui sancti populo Christiano. Proviso prudenter, ut semper in ipsa processione verbum salutifere Crucis cum diligenti exhortatione populo proponatur, orationi vero jejunium, et helemosina coniungantur, ut hiis quasi aliis facilius, et celerius ipsa volet oratio ad piissimas aures Dei qui nos clementer exaudiat in tempore oportuno. Singulis quoque diebus intra missarum solemnia post pacis osculum cum iam pro peccatis mundi offerenda vel sumenda est hostia salutaris omnes tam viri quam mulieres humiliter prosternantur ad terram, et a Clericis Psalmus iste Deus venerunt gentes in hereditatem tuam alta voce cantetur, quo cum hoc versu devote finito Exurgat Deus, et dissipentur inimici eius, et fugiant a facie eius qui oderunt eum. Sacerdos qui celebrat orationem istam super altare decantet Deus qui ammirabili providentia cuncta disponis te suppliciter exoramus, ut terram quam Vnigenitus filius tuus proprio Sanguine consecravit de manibus inimicorum Crucis eripiens, restituas cultui Christiano, vota fidelium ad eius liberationem instantium misericorditer dirigendo in viam Salutis eterne per eundem Dominum nostrum etc. In illis autem Ecclesiis in quibus conveniet processio generalis truncus concavus statuatur, tribus clavibus consignatus, una penes honestum Presbyterum, alia penes devotum laicum, et tertia penes aliquem Regularem fideliter conservandis, in quo Clerici, et laici viri, et mulieres helemosinas suas ponant in terre Sancte subsidium convertendas secundum dispositionem eorum, quibus hec fuerit sollicitudo commissa. Porro super processu et transitu modesto, et ordinato congruo loco, et tempore faciendo nondum oportet aliquid diffinire, donec exercitus Domini cruce signetur. Sed tunc pensatis undique circumstantiis quecumque vidimus oportuna de prudentum virorum Consilio statuemus. Ad hec igitur exequenda Venerabilem Fratrem Ubsalensem Archiepiscopum virum utique probate honestatis et fidei deputamus, qui ascitis secum viris providis, et honestis auctoritate nostra statu et, et disponat quecumque ad hoc negotium promovendum viderit expedire, faciens que statuerit in singulis Diocesibus per viros ydoneos ad hoc specialiter deputatos fideliter, ac sollicite procurari. Quocirca Vniversitatem vestram rogamus monemus, et obsecramus in Domino per apostolica vobis scripta mandantes, et in virtute Spiritus Sancti iniungentes, quatenus ei pro Christi legatione fungenti tales vos exhibere curetis, necessaria ministrantes eidem, quod per vos, et in vobis fructum faciat exoptatum. 148. Dat. Lateran. (XIII *) Kal. Maij) Pontificatus nostri Anno Sextodecimo. Påfv. INNOCENTIUS III:s Svar på Ärke-Biskopens i Lund förfrågan om en person, som utgifvit sig för Biskop och Legat, att han borde hållas uti beständigt fängelse, vid vatten och bröd. K. m. 2: 739. An 16. Ep. 10. Lundensi Archiepiscopo apostolicæ sedis Legato. Per tuas nobis litteras intimasti te quendam falsarium in vinculis detinere, qui sedis apostolicæ mentiens se Legatum, nomine ac officio Episcopi usurpatís, in multis pontificale præsumpsit officium exercere. Super quo tibi rescribi desideras nostræ beneplacitum voluntatis. Nos igitur sollicitudinem tuam in Domino commendantes, fraternitati tuæ per apostolica scripta mandamus quatenus quicquid factum est taliter ab eodem denuntians habendum penitus pro infecto, ipsum, sicut caram habes gratiam divinam & nostram, perpetuo carceri facias mancipari, pane doloris & aqua angustiæ sustentandum. De aliis vero qui, sicut asseris, suspecti habentur de crimine falsitatis, diligenter inquiras, & quos inveneris esse tales, punias appellatione remota secundum constitutionem a nobis editam ad falsariorum malitiam confutandam. Tu denique, frater Archiepiscope, super te ipso &c. Datum Laterani XII Kal. Aprilis, pontificatus nostri anno sextodecimo. 149. 1213 d. 29 Apr. Lateran. Påfv. INNOCENTIUS III:s Fullmakt för Ärke-Biskoparna i Lund och Upsala att såsom Påfliga Legater i Danmark och Sverige derstädes befordra verkställandet af den allmänna Bullan rörande Korståget till Heliga landet. F. 1: 27. K. m. 2: 755. An. 16. Ep. 29. Innocentius III. Lundensem atque Upsalensem Archiepiscopos Legatos apostolicos constituit in negotio Terra Sanctæ per Datiæ ac Svetiæ Regna. *) X. synes i handskriften vara utstruket. Innocentius &c. Venerabili Fratri... Lundensi Archiepiscopo Apostolice Sedis Legato Salutem &c. Pium et Sanctum propositum, quod de subventione Terre Sancte pro communi Salute Deo inspirante concepimus et perducere satagimus ad effectum ex generalibus litteris poteris advertere manifeste. Cum ergo de Sinceritate, ac sollicitudine tua geramus fiduciam pleniorem, teque reputemus idoneum ad fungendum pro Christo legationis officio in hac causa, devotionem tuam monemus rogamus, et obsecramus in Domino per apostolica tibi scripta districte precipiendo mandantes, et in remissione peccaminum iniungentes, quatenus accensus zelo fidei Christiane adiungas tibi viros idoneos cum quibus per totum Regnum Danorum portes in humilitate cordis, et corporis verbum Crucis, et ad vindicandum iniuriam Crucifixi fideles ipsius diligenter inducas, exequens diligenter et efficaciter universa, que ad subsidium Terre Sancte in litteris generalibus videbis comprehensa, que a te volumus studiose notari. Vt autem operam exhibitione monstres te portare in corde tuo stigmata Jeshu Christi districte precipiendo mandamus, quatenus excutiens ab omni munere manus tuas, ne aliquid preter victum, et alia necessaria recipiens a quoquam, quin etiam moderate sumens hec eadem, et modeste in evectionibus, cum pro hac causa processeris vicenarium numerum non excedas ita modum atque modestiam in hiis, aliisque servans, ut in te nichil reprehensibile valeat inveniri, per quod offendiculum credito tibi evangelio prebeatur, promovens eo studio, et vigilantia causam Christi, ut particeps fias magnorum et multorum bonorum, que de ipsa credimus proventura. Si quid autem pro Terre Sancte succursu fuerit tibi oblatum, facias illud apud aliquem religiosum locum studiose reponi, significaturus nobis in fine anni processum, et profectum sollicitudinis tue, ut cognoscere valeamus apud quos profeceris in personis aut rebus ad hoc salutare negotium deputatis, nostrumque tibi beneplacitum rescribamus. Sane scribimus Venerabili Fratri nostro Vbsalensi Archiepiscopo, ut ipse per totam Svethiam cum tuo consilio secundum prescriptam formam hoc negotium exequatur. Quare volumus, et mandamus, ut super hoc ei Consilium tribuas oportunum. Dat. Laterani (3:0 Kal. Maij) Pontificatus nostri Anno Sextodecimo. In eodem modo Vbsellensi Archiepiscopo. Pium et Sanctum propositum &c. usque rescribamus. Sane volumus et mandamus, ut per totam Svethiam cum consilio Venerabilis Fratris nostri Lundensis Archiepiscopi apostolice Sedis Legati secundum prescriptam formam hoc negotium exequaris. Nos enim eidem Archiepiscopo nostris damus litteris in mandatis, ut tibi super hoc consilium tribuat oportunum. 150. 1213 d. 3 Oct. Segni. Påfv. INNOCENTIUS III:s svar till Påfl. Legaten, Ärke-Bisk. ANDREAS i Lund på frågorna: huruvida Prester, som haft 2:ne frillor efter hvarandra, skulle anses såsom 2 gånger gifte; om Prestsöner kunde vigas till prester; om Svenska Presternas offentliga giftermål, hvartill de påstodo sig äga af Påfven medgifven rättighet, borde tålas; om verldsliga personer, som gripa en å färsk gerning med stöld beträdd andelig, borde bannlysas; om en prest misstänkt för förfalskning, kunde i händelse af tredska, tvingas att svara inför Ärke-Biskopen; om Munkarne i Allhelgona klostret (i Lund) kunde utsträcka sina, af Ärke-Bisk. ESKIL erhållna rättigheter att njuta Biskopstionden af sina gods, äfven till sedan den tiden bekomna lägenheter; om en i hemlighet erhållen underrättelse om äktenskap i förbudna leder borde beifras; och huru skulle förhållas med någon, som, på oriktiga uppgifter, vunnit bifall till giftermål i 5:te ledet. K. m. 2: 805. An. 16. Ep. 118. Archiepiscopo Lundensi apostolicæ sedis Legato. Qvia circa minima & maxima frequenter humanus deficit intellectus, prudentis est quærere ubi scrupulus dubitationis occurrit. Sane postulasti per sedem apostolicam edoceri si Presbyteri successive duas concubinas habentes, bigami censeantur, ut cum eis, tamquam cum irregularibus, quoad executionem sui officij nequeas dispensare, & si Presbyterorum filij sint indifferenter ad sacros ordines promovendi, & utrum sacerdotes Suethiæ in publicis debeas tolerare conjugiis, qui super hoc se asserunt cujusdam summi Pontificis privilegio communitos. Ad quæ sic duximus respondendum, quod cum sacerdotes prædicti, sive uno sive diversis temporibus, plures habuerint concubinas, irregularitatem non incurrerint bigamiæ, cum eis, tamquam simplici fornicatione notatis, quoad executionem sacerdotalis officij poteris dispensare, si vivere curaverint continenter. De Presbyterorum vero filiis tam ex decreto Vrbani Papæ secundi quam ex Concilio colligitur Pictavensi quod ad sacros non sunt ordines promovendi, nisi aut in coenobiis aut in canonica regulari religiose fuerint conversati. De Presbyteris autem Suethiæ non possumus dare responsum, nisi viderimus privilegium quod prætendunt. Quæsivisti præterea utrum in canonem indicant laici sententiæ promulgatæ qui sacerdotes aut alios clericos in manifesto furto comprehensos contrectaverint violenter, si citra violentiam nequeant comprehendi, & si clericus, quem vehementer præsumis esse falsarium, ad tuam præsentiam citatus legitime venire contemnens, citra excommunicationis sententiam ad judicium per violentiam trahi possit. Ad hæc taliter respondemus, quod in neutro casuum prædictorum sententia excommunicationis incurritur, dummodo mandatum interveniat Prælatorum quorum tales clerici sunt jurisdictioni subjecti; cum hoc non ipsi laici, sed illi potius quorum auctoritate id faciunt facere videantur, nec amplius laicorum violentia extendatur quam defensio seu rebellio exegerit clericorum, Sub Subsequenter etiam quæsivisti utrum monachi omnium sanctorum privilegium bonæ memoriæ E. prædecessoris tui super episcopalibus decimis retinendis indultum extendere valeant ad possessiones postmodum acquisitas & in posterum acquirendas. Super quo tale damus tuæ fraternitati responsum, quod si decimarum illarum remissio facta extitit secundum canonicas sanctiones, prædecessor tuus indefinite decimas episcopales monasterio remittendo, cum nihil exceperit, & poterat excepisse, ac in beneficiis plenissima sit interpretatio adhibenda, nec debeat una eademque substantia diverso jure censeri, intellexisse videtur non solum de decimis possessionum illius temporis, sed futuri. Sane quia contingit interdum quod nullo accusatore publice comparente qui matrimonium impetat jam contractum, ad te privata quorundam assertio defert consanguinitatis vel affinitatis impedimentum, an sub silentio præterire, an ad denominationem jumentalium, ut tuis verbis utamur, procedere debeas, quæsivisti. Ad hoc si breviter respondemus, quod si persona graves, quibus fides sit merito adhibenda, tuæ fraternitati denuntient quod ij qui matrimonio sunt conjuncti se propinquitate contingant, etiamsi nullus manifestus appareat accusator, ex tuo procedere potes officio, ut veritate sollicite inquisita, quod postulaverit juris ordo decernas; maxime si ex tali copula scandalum sit subortum. Porro de nobili viro N. pro cujus dispensatione, indulgentia scilicet remanendi cum ea quæ ipsum quinto gradu consanguinitatis contingit, a sede apostolica obtinenda, falsa nobis causa fuerat allegata, proles videlicet, cum tamen ante dispensationem obtentam unica filia, quam habebat, viam fuerit universæ carnis ingressa, prout tua consultatio continebat, dissimulare poteris ut remaneat in copula sic contracta, cum ex separatione, sicut asseris, grave videas scandalum imminere. Tu denique, frater Archiepiscope, super te ipso. Datum Signiæ V. Non. Octobris, pontificatus nostri anno sextodecimo. 151 1213 d 11 Oct. I Segni. Påfv. INNOCENTIus III;s tillstånd för ärke-Biskop, Decanus och Domprost i Lund, att af S▲CKELA och HUGENHUSEN inrätta ett Biskopsdöme. K. m. 2: 807. An. 16. Ep. 120. Archiepiscopo, Decano, & Præposito Lundensibus. Cum eo faciente qui venit salvum facere quod perierat & Ecclesiam suam nova semper prole foecundat, Sackela & Hugenhusen de novo receperint verbum Dei, et per illius misericordiam qui veste nostræ humilitatis Sv. Diplom. 23 |