rint, si forsan ecclesie ad quas pertinent a diuinis officijs fuerint interdicte ipsosque mori contigerit, sepultura ecclesiastica non negetur nisi publice vsurarij aut excommunicati uel nominatim fuerint interdicti. volumus autem ut liceat eis confratres suos quos ecclesiarum prelati apud ecclesias suas malieiose non permiserint sepeliri. nisi excommunicati uel nominatim fuerint interdicti aut eciam publice usurarij ad ecclesias suas tumulandos deferre, & oblaciones tam pro eis quam pro alijs qui in eorum cimiterijs requiescunt exhibitas sine alieni iuris preiudicio retinere. Hoc eciam addito ut receptores fraternitatis eiusdem seu eciam collectarum saluo iure dominorum suorum sub beati petri & nostra protectione consistant. Adicimus insuper ut siqui eorumdem fratrum qui ad easdem fraternitates missi fuerint uel collectas in quamlibet ciuitatem, castellum vel vicum aduenerint si forte locus ipse a diuinis fuerit officijs interdictus. in eorum iocondo aduentu semel aperiantur ecclesie annuatim. & excommunicatis & nominatim interdictis eiectis diuina ibi officia celebrentur. Sałua in omnibus supradictis declaracione concilij generalis. Ad maiorem quoque vestre mercedis cumulum nichilominus vobis mandando precipimus quatinus hanc nostram constitucionem per parrochias vestras nunciari propriis litteris faciatis. Mandamus eciam ut siqui de clericis ecclesiarum uestrarum prefati hospitalis fratribus cum licencia prelati sui sponte ac gratis per annum vel per biennium decreuerint definire nequaquam inpediantur & interim sua beneficia uel ecclesiasticos redditus non admittant. Datum. VI. jdus. Octobris Pontificatus nostri anno Quinto.

262.

1232 d. 28 Jan.

Riati.

Påfv. GREGORIUS IX:s Fullmakt för Biskopen i Semigallen, att till- och afsätta Abboter, Priorer, Prester, och andra andeliga personer, bekräfta Biskopsval och inviga så väl dem som Abboter inom de nyligen omvända eller ännu hedniska Provincerne, Lifland, Gothland, Wenden, Estland, Semigallen och Curland m. fl. F. 1: 120. An. 5. Ep. 172.

Gregorius Episcopus Servus Servorum Dei. Venerabili Fratri... Episcopo Semigalliensi apostolice Sedis Legato, Salutem &c.

Cum in minori adhuc officio constitutus de credito tibi talento fructum acceptabilem, et de labore tuo benedictionis manipulos reportaris, digne velut fidelis servus et prudens supra familiam Domini, cui cibum debeas in tempore ministrare constitui meruisti, qui utique de gratia in gratiam, et de virtute proficiens in virtutem mundi desideria abnuens, studuisti spiritu ambulare. Olim siquidem memor existens, quod nullum Deo sacrificium est acceptius, quam lucrum querere animarum, fervore devotionis accensus, ad

mandatum dilecti filii nostri O. Sancti Nicolai in Carcere Tulliano Diaconi Cardinalis, tunc apostolice Sedis Legati in laboribus et periculis multis, quasi Iordanem cum Jacob in baculo pro gentium conversione maria transiens, non solum cum duabus turmis ovium, verum etiam cum diversis provinciis paganorum in Christo credentium remeasti, ad arcam sicut Columba deferens ramum virentis olive in reconciliatione non pauca barbare nationis. Eo igitur in gratia collata tibi a Domino suavius delectati, quo exinde flores et fructus proveniunt gratiores, cum non esset lucerna ponenda sub modio, sed supra candelabrum, ut tenebras multorum illuminet collocanda, te in Semigalliensem Episcopum manibus nostris duximus consecrandum. Indubitatam quoque de te gerentes fiduciam utpote non tam argumentis, quam evidentibus experimentis instructi, quod animarum salutem, et Christiani cultus sitias incrementum, ad que potens et in opere, ac sermone, concesso tibi in Livonia, Gothlandia, Vinlandia, Hestonia, Semigallia, Curlandia, et ceteris Neophitorum et paganorum provinciis et Insulis circumpositis Legationis officio pro fidei finibus dilatandis, Fraternitati tue per apostolica scripta mandamus, quatenus in locis eisdem libere Christum annunties, corrigendo personas Ecclesiasticas, et Ecclesias reformando, instituas quoque in eis, et inde amoveas cum opus fuerit Abbates, Priores, aliosque subditos et personatus habentes promovens ad ordines Clericos, electiones Episcoporum confirmans, eisque consecrationis, et Abbatibus benedictionis munus impendens cum expedierit et videris oportunum. Virtute igitur Spiritus indutus ex alto, commissam tibi sollicitudinem tam laudabiliter studeas exercere, ut per ministerium tuum in partibus illis fide catholica propagata, ei placeas, qui sibi placitos proveit in salutem, paratus quod supererogaveris compensare. Ne autem tibi desit potestatis auctoritas cui adest conscientie puritas, et presto esse creditur judicium rationis, presentium tibi auctoritate concedimus, ut contradictores, et rebelles excommunicationis, suspensionis, et interdicti censura percellas, quia et nos sententiam, quam in tales rite protuleris ratam habebimus, et faciemus auctore Domino usque ad satisfactionem condignam inviolabiliter observari. Datum Reate V. Kalendas Febru`rij, Pontificatus nostri Anno Quinto.

263.

1232 d. 5 Febr.

.

Riati.

Påfv. GREGORIUS IX:s Bref till de Priorer och Munkar af Predikare-Orden i Danmark, hvilka fått sig uppdraget att predika emot de oomvände Preussarne, med förordnande, att de som bevistade sådane predikningar skulle erhålla tjugu dagars eftergift å dem ålagd penitens: att personer, bannlyste för mordbrand eller våldsverkan å prester eller andelige, skulle derifrån befrias, om de ersatte skadan och under en lämplig tid arbetade på omvändelseverket och att falska predikanter, som tilläto dem, hvilka antagit korsset, att lösa sig från färden med penningar, borde dermed upphöra, vid påföljd, att i annat fall anses såsom sveksamme ombud och bedragare.

A. 1. d. 19.

GREGORIUS episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filiis Prioribus et fratribus ordinis Predicatorum in Regno Dacie constitutis, predicantibus contra perfidiam Prutenorum. Salutem et apostolicam benedictionem. Cum animarum lucrum quo nullum deo sacrificium est acceptius indefessa sollicitudine perquirentes uestrum ministerium honoretis, & nostrum desiderium impleatis, ut eo uestris monitis obsecundent libentius auditores. quo potiorem gratiam consequentur. omnibus qui ad sollempnem predicationem uestram accesserint de omnipotentis dei misericordia, et beatorum Petrj et Paulj apostolorum eius auctoritate confisi. Viginti dies de iniuncta sibi penitentia relaxamus. auctoritate uobis presentium concedentes, ut illis qui pro incendijs, & iniectione manuum uiolenta in clericos uel alias religiosas personas excommunicationis laqueum incurrerunt contra Prutenos pro defensione fidei accedentibus, & ad tempus congruum in tam felici opere moraturis absolutionis beneficium impendatis. Prouiso ut passis dampna & iniurias satisfaciant competenter. illis dumtaxat exceptis, quorum excessus adeo sunt difficiles et enormes, quod merito sint ad sedem apostolicam destinandj. Ceterum quia quidam pseudo predicatores que sua sunt non que iesuchristi querentes, & intendentes potius uoluptatibus corporum quam profectibus animarum pro redemptione uotorum pecuniam uel questum a crucesignatis accipiunt, uolumus ut eos tamquam fraudulentos nuncios uerbi dei, & fidelium deceptores, ab huiusmodi errore desistere, per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compellatis. Datum. Reate. Nonis. Februar. Pontificatus nostrj Anno Quinto.

Blybullan vidhänger i segelgarnssnöre.

Sv. Diplom

Diplom

34

264.

1232 d. I
16 Febr.

Avignon.

Påfv. GREGORIUS IX:s tillåtelse för ärke-Biskoparne i Lund och Upsala, samt Biskopen i (Avignon?), att, efter undergången bot, befria från kyrkans bann dem, hvilke deri blifvit lyste för delaktighet i den våldsverkan, som i Strengnäs ägt rum emot ej mindre Prester och Andliga personer än kyrkans tillhörigheter.

A. 1. d. 20. *)

GREGORIUS Episcopus seruus seruorum dei Venerabilibus fratribus. Lundensi & vpsalensi Archiepiscopis. ac episcopo Auinionensi. Salutem & apostolicam benediccionem. Hodie contra Nonnullos iniquitatis filios qui in ciuitate & diocesi Strenginensi pretextu guerrarum quibus eedem ciuitas & diocesis dicebantur multipliciter fatigari. & alias temere clericos & ecclesiasticas personas seculares & regulares eciam in dignitatibus constitutas ciuitatis & diocesis predictarum bellicis actibus se minime immiscentes non absque inieccione manuum violenta capere detinere. carceribus mancipare. tormentis subicere. uerberibus cedere. uulnerare. morti tradere. & crudelibus afflictionibus ad redempciones indebitas personaliter cohercere. Ecclesias monasteria hospitalia. & alia pia loca secularia & regularia dicte diocesis inuadere. frangere. capere. occupare. occupata detinere. dirruere. ac incendio concremare & ecclesias monasteria & loca ipsa libris calicibus crucibus sanctorum reliquijs. pauimentis & ornamentis. alijs diuino cultui & usui deputatis spoliare ac huiusmodi libros calices cruces sanctorum reliquias pauimenta & ornamenta ausu sacrilego. Necnon fructus redditus res et bona alia personarum ecclesiasticarum. monasteriorum hospitalium et locorum aliorum huiusmodi tam in ipsis ecclesijs quam extra ipsas existentia. eciam violenter rapere & depredari. & in predam abducere seu asportare presumpserunt. tunc & cotidie presumere non uerebantur. Litteras nostras in quibus nos judices & executores deputauimus in forma que incipit. Ad reprimendas duximus concedendas. Et ne sub Et ne sub spe uenie obtinende. faciliter incentiuum delinquendi aliquibus forsan prebeatur. Absolucionem ab excommunicacionum sentencijs & relaxacionem seu suspencionem interdicti que per nos auctoritate litterarum earundem proferri contigerit seu eciam promulgari nobis uel successoribus nostris Romanis pontificibus tantummodo reseruauimus. Jta uidelicet quod nullus preterquam in mortis articulo quemquam ab huiusmodi excommunicacionum sentencijs absoluere possit. prout in eisdem litteris plenius continetur. Nos igitur attendentes quod ciuitas & diocesis predicte a Romana curia quamplurimum distare noscuntur & quod propter guerras que illis partibus uigent. ac latronum insultus. & uiarum pericula ualde difficile

in

*) Denna och följande N:o 265 finnas i en af Kölniska Not. Publ. Conrad i Strengnäs d. 3 Maj 1411. gjord afskrift.

existeret pro singulis excommunicionibus supradictis ad eandem Curiam uenire pro huiusmodi absolucionis beneficio obtinendo. Cupientesque animarum prouidere saluti ac de circumspectione uestra in hijs & alijs plurimum in domino confidentes. Absoluendi omnes & singulos qui huiusmodi excommunicacionum sentencias incurrerint in forma ecclesie consueta. ab eisdem excommunicacionum sentencijs quas incurrerint ut prefertur. Seu in eos auctoritate dictarum litterarum occasione premissa. Preterquam propter violentam manuum inieccionem in clericos ex qua mors. Membrorum mutilacio. aut truncacio. seu pecuniarum extorsio fuerint subsecute. seu propter hominum captiuacionem. uel rerum & bonorum spoliacionem. Aut rapinam in ecclesijs factam proferri contigerit. seu eciam promulgari. si hoc humiliter postulauerint. ac relaxandi interdicta huiusmodi. Postquam tamen parti lese congrue satisfecerint. Jniunctis eis pro modo culpe penitencia salutari. et alijs que de iure fuerint jniungenda. vobis & cuilibet uestrum auctoritate apostolica. tenore presencium concedimus facultatem. Datum Auinion. XIIII kalend, Marcij. Pontificatus nostri, Anno Quinto.

265.

1232 d. 16 Febr.

Påfv. GREGORIUS IX:s bref angående vanarters hämmande.

Avignon.

A. 1. d. 20.

GREGORIUS episcopus seruus seruorum dei. Venerabilibus fratribus. vpsalensi et lundensi Archiepiscopis. ac episcopo Auinionensi Salutem & apostolicam benediccionem. Ad reprimendas insolercias transgressorum & transgressiones insolercium refrenandas. Si neruus publice discipline Lentescit. eorum ad peccandum uoluntas sit lapsior. & exemplum impunitate periculosius in alios diriuatur. Et sinitur sic. Datum Auinion. XIIII kal. Marcij Pontificatus nostri Anno Quinto.

266.

1232 d. 2 Juni.

Hwen.

Konung WALDEMAR II:s i Danmark Frihetsbref från all skeppsvist af sex skeppslag, tillhörande Kanikebordet i Lund.

B. 1: 16.

Confirmacio priuilegiorum Capituli lundensis alterius Waldemari.

W. dei gracia. danorum slauorumque rex. Vniuersis. presentem paginam inspecturis. Salutem in perpetuum Notum facimus tam presentibus quam futu