Vp

Lundensi fuerit ab Apostolica Sede concessum, ut . . . Archiepiscopo Lundensi Palleum a Sede Apostolica transmittatur de manu ejus ab salensi Archiepiscopo, qui ei jure Primatie subesse dinoscitur assumendum. Nos illorum postulationibus annuentes per eos ipsum de corpore Beati Petri sumptum tibi dirigimus ei iuxta formam privilegiorum eidem Ecclesie a Sede Apostolica concessorum ex parte nostra fideliter assignandum. Quocirca fraternitatem tuam monemus attente per apostolica scripta mandantes, quatenus illud assignes eidem sub predicta, et ea forma, quam sub bulla nostra tibi mittimus interclusam, et ab ipso nomine nostro, et Ecclesie Romane sub forma, quam sub eadem bulla dirigimus fidelitatis recipias juramentum. Formam autem juramenti, quod ipse prestabit nobis per eiusdem patentes litteras sub sigillo signatas per proprium Nuntium quantocius studeas destiDat. Viterbij XVI. Kal. Januar. Anno Nono.

nare.

293.

1236 d. 12 Jan.

Viterbo.

Påfv. GREGORIUS IX:s Skyddsbref för Nunnorna i Risaberga samt sjelfva klostret och dess tillägor.

A. 1. a. 13.

GREGORIUS episcopus seruus seruorum dei. Dilectis in christo filiabus.. Priorisse ac Conuentuj Monasterij sancte Marie de Risiberg Cisterciensis ordinis Strengenensis diocesis. Salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur quod iustum est et honestum tam uigor equitatis quam ordo exigit rationis ut id per sollicitudinem officij nostrj, ad debitum perducatur effectum. Eapropter dilecte in domino filie uestris iustis postulationibus grato concurrentes assensu, personas uestras & locum in quo diuino estis obsequio mancipate, cum omnibus bonis que impresentiarum rationabiliter possidet aut in futurum iustis modis prestante domino poterit adipisci sub beati Petrj et nostra protectione suscipimus. Specialiter autem possessiones. prata. Nemora. et alia bona uestra sicut ea omnia iuste ac pacifice possidetis uobis et per uos uestro Monasterio auctoritate apostolica confirmamus. et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo &c. Siquis &c. incursurum. Datum Viterbij. II. Idus. Januarij. Pontificatus nostrj Anno Nono.

Blybullan bortfallen.

Konung ERIC ERICSSONS bekräftelse på en, genom Konungens Svåger och Ombud BIRGER, vid allmänt möte i Wernamo, uppgjord förening emellan Munkarne i Nydala och invånarne i Östbo, angående skogarne Flata och Nutahult.

A. 3: x. 1: 5. *)

E. dei gratia Sveorum Rex huius nominis tercius tam preséntibus quam post futuris omnibus. salutem in perpetuum. Compositionem pacis inter monachos noueuallis & illos de østbo. super littigio siluarum. flatu uidelicet & mutaholt. quam fecit dominus. B. dilectus gener noster. in hoc ipsum a nobis missus. notam facimus uniuersis. facta est autem in warnnamo. sub hac forma. Jngimarus paruus prouincie prolocutor. Biorn filius gøta. Sibbi de wellisten. Birgerus & calf. fratres de werendia. Wikingus in høum. Ani de nýbili. Vddi de wesholt. Vbbi in røsbergum. Tubbi in ouaxthorp. Ouagus Resa. Throtti in tandu. Jsti primi manus dederunt. nobis principaliter licet presentes non essemus. & domino. B. & abbati. S. qui personaliter affuerunt. ceteris de populo in id ipsum acclamantibus pari uoto & communi assensu. a lite penitus desistentes. Quicquid uero dominus. B. ipsius compositionis mediator. ex parte nostra donauit & indulsit abbati, & abbas prouincialibus uniuersis tunc in audientia communi. scilicet emendam pecuniariam totam. pietate regali fixum & ratum nos habemus. & sicut iam facta sunt inconuulsa maneant & immota. Et ne de cetero quisquam utriusque partis aliquid incontra attemptare presumat. ea presentium testimonio. & sigilli nostri munimine confirmamus.

På frånsidan: flatw & nythult (De siluis flatu.

mutahult. A. 3. x. 1: 6) Sigillen N:o 13 bortfallne: lärfstrådarne hänga qvar.

SUNO FOLKE JARLS Sons och HELENA Konung SVERKERS Dotters afsägelsebref på de deras arfvegods i Kimstad och det sammas aflåtande till Wreta kloster.

A. 3. t. 1: 3.

Vniuersis sancte matris ecclesie filiis tam presentibus quam futuris presens scriptum perspecturis, S. fulconis ducis filius. &. E. Suerchonis regis filia. salutem in uero salutari. Quoniam diuersorum diuerse solent opiniones accidere. nos tocius ambiguitatis difficultatem volentes excludere. presentium tenore notificamus. quod omnia que nobis jure hereditario in kimstadum attinebant. nobis nostrisque heredibus abdiximus. & vryetensi conuentui eternaliter possidenda contulimus. Sunt autem hec supradicta ad honorem dei &

*) Samma handling finnes ock A. 3. x. 1: 6. af samma hand och alldeles lika beskaffad.

ipsius matris Sancte Marie donata. Anno incarnacionis dominice M.CC.XXXVII. presentibus nobis. Sunone silicet & elena. & cecilia priorissa hulmstano cellerario nicolao capellano. Aliisque quam pluribus nostrorum sigillorum certa attestatione confirmata. Hec quicumque deinceps illegaliter siue iniųste frustrare presumpserit. anathematis se sciat uinculis innodari.

Sigillen: No bortfallet; N:o 2 ett litet stycke qvar, hängande i två konstigt flätade band, det ena af gult, det andra af gult och rödt silke.

1

296

1237 d 21 Mars.

201

Westminster.

Konung HENRIC III:s Privilegier för Gothlands invånare på fri handel i England samt frihet från Tull och andra umgälder,

K. P. I. Charta HENRICI III. Regis Angliae, data Mercatoribus de Gutlandia pro securitate Commercii et immunitate ab omnibus vectigalibus, A. C. 1237. HENRICUS, Dei gratia Rex Angliae, Dominus Hyberniae, Dux Normanniae, Aquitaniæ et Comes Andegavensis. Archiepiscopis, Episcopis, Abbatibus, Prioribus, Comitibus, Baronibus, Justitiariis, Forestariis, VicecomitiBus, Præpositis, Ministris, et omnibus Balivis, et Fidelibus suis, Salutem. Sciatis, Nos concessisse, et presenti Charta nostra confirmasse, pro Nobis et Heredibus nostris, omnibus Mercatoribus de Gutlandia quod ipsi, et heredes eorum in perpetuum, salvo et secure veniant in Angliam, cum rebus et Mercandisis suis, quas emerint in terra nostra Angliae, ducendas versus partes suas.

Et quod predicti Mercatores et Heredes sui, in perpetuum sint quieti, per totam potestatem nostram Angliae, ad quascumque partes venerint, de omni theolonio, et consuetudine ad Mercatores pertinente, tam de rebus et mercandisiis suis quas ducent de partibus suis in Angliam, quam de illis, quas emerint in Anglia, ducendas versus partes suas.

Quare volumus, et firmiter præcipimus pro Nobis et Heredibus nostris, quod predicti Mercatoris de Gutlandia, et heredes sui, in perpetuum salvo, et secure veniant in Angliam, cum rebus et Mercandisis suis, quas ducant de partibus suis Gutlandiæ, et quod salvo ibi morentur, et quod salvo inde recedant, cum rebus, et mercandisis suis, quas emerint in terra nostra Angliæ, ducendas versus partes suas.

Et quod predicti Mercatores, et Heredes sui imperpetuum quieti sint, per totam potestatem nostram Angliæ, ad quascunque partes venerint, de

omni Theolonio, et consuetudine, ad Mercatores pertinente, tam de rebus, et Mercandisis suis, quas ducant de partibus suis in Angliam, quam de illis, quas emerint in Anglia, ducendas versus partes suas;

His Testibus: Venerabilibus Patribus: P. Wynton. R. Dunelium. et W. Careolum. Episcopis. W. Com. Warann. Syme. de Monte Sancto Amando, Bartramo de Cryoil. Henrico de Capella. Et aliis. Data, per manum Venerabilis Patris R. Cyster. Episcopi. Cancellarii nostri.

Apud Westmonasterium. (Vicesimo die Martii.) Anno Regni nostri Vi

cesimo primo.

Påfv. GREGORIUS IX:s Bref till ärke-Biskopen i Lund om verkställighet af Riddaren ESBJÖRNS testamente, ehuru det samma blifvit, i enlighet med landets lagar, klandradt af hans när→ maste arfvinge. F. 1: 170. An. 11. Ep. 189.

Gregorius Episcopus Servus Servorum Dei Venerabili Fratri.
Archiepiscopo Lundensi Salutem &c.

Venerabilis Frater noster.... Roskildensis Episcopus executor testamenti quondam Exberni Militis sua nobis petitio monstravit, quod cum idem E. in extremis agens certas res de bonis suis certis personis conferri et alia bona sua per ejus manus pauperibus, et piis locis mandaverit erogari, prout per litteras ipsius sigillo signatas, et plurium bonorum virorum testimonium potest manifeste probari. Margarita mulier Roskildensis Diocecis Mater et heres ipsius E. juxta quandam pravam illius terre consuetudinem, que abusus potius dici potest, videlicet, quod si probatur per duodecim testes, qui nominati dicuntur, quod decedens aliquid in testamento alicui non dimisit, testamentum decedentis non valet licet contrarium per autenticas litteras et idoneos testes probetur, negativam hujusmodi se asserens probaturam occasione talis abusus, malitiose impedire presumit, quo minus dictus Episcopus testamentum ipsum possit executioni mandare; quare pia predicti militis dispositio impeditur. Quocirca mandamus, quatenus si est ita dictam M. ut prefata consuetudine non obstante permittat idem Testamentum, quo ad ea, que in pios sunt usus legata sine difficultate aliqua executioni mandari, monitione premissa per censuram ecclesiasticam &c. compellas, Datum Viterbii III Idus Augusti Anno Undecimo,

Sv. Diplom.

Påfv. GREGORIUS IX:s Bref till Ärke-Biskopen i Upsala och dess Lyd-Biskopar, med befallning att uppmuntra invånarne i Sverige och angränsande öar att antaga korstecknet och draga i härnad emot de från Christna läran affälliga Tawastländningarne.

B. 2: 216.

Indulgencie concesse crucesignatis contra tauestes hac si irent vltra mare gregorii pape.

GREGORIUS episcopus seruus seruorum dej venerabilibus fratribus vpsalensi archiepiscopo et suffraganeis eius salutem & apostolicam benedictionem, plantauit vineam dextera domini eamque sanguine filii sui voluit irrigari, vt ex fluente de christi latere riuulo fecundata, vinum produceret, cuius refectus dulcedine plantator altissimus exultaret, Sed prodolor ecce ab apro de silua exterminium patitur ecce singularis ferus eandem suis pastibus demolitur. Nam sicut transmisse ad nos vestre littere continebant illorum qui tauesti dicuntur, nacio que olim multo labore ac studio uestro & predecessorum uestrorum ad fidem catholicam conuersa extitit nunc procurantibus inimicis crucis prope positis ad antiqui erroris reuersa perfidiam cum quibusdam barbaris nouellam ecclesie dej plantacionem de tauestia funditus dyabolo coadiuuante subuertunt, paruulos quibus in baptismo christi lumen illuxit, violenter de hac luce subtractos interimunt, quosdam adultos subtractis ab eis primo visceribus demonibus immolant, et alios vsque ad amissionem spiritus arbores circuire compellunt, Sacerdotes vero quosdam exoculant, & quibusdam eorum manibus & ceteris membris crudeliter multilatis, reliquos in combustionem & cibum ignis paleis inuolutos exponunt, sicque ipsorum paganorum seuiciis regnum sweorum opprimitur, quod de facili extremam fidej desolacionem incurret, nisi sibi dej & apostolice sedis auxilio succurratur. verum cum tanto libencius contra huiusmodi apostatas & barbaros inpugnandos sit a viris deum timentibus assurgendum quanto maioribus ecclesiam dej dampnis affligere cupiunt. qui fidem catholicam tam detestabilj crudelitate confundunt fraternitati uestre per apostolica scripta mandamus quatinus viros catholicos in regno predicto, & vicinis insulis positos vt contra eosdem apostatas & barbaros crucis signaculum assumentes ipsis viriliter & potenter expugnent preceptis salutaribus inducatis, Nos. enim. attendentes, quod deo tanto gracior est defensio fidej, quanto ceteris virtutibus anime fides debet preciosior reputari, de omnipotentis dej misericordia & beatorum petri & pauli apostolorum eius auctoritate confisi, illam ob id assumentibus signum crucis concedimus veniam peccatorum, & ipsos ea volumus immunitate gaudere quam habituri essent si in terram sanctam personaliter se transferrent datum laterani quinto idus decembris pontificatus nostri anno vndecimo.

A