444.

1257 d. 6 Oct.

Laglösa Köping.

Ärke-Bisk. LARS I:s i Upsala Bref till Helsingland och Jemtland rörande 40 dagars aflat, för dem, som lemnade understöd till Upsala Domkyrko-byggnad; hvartill 4 andra Biskopar hvar för sig tillagt lika många dagars aflat för nämde orter och Ångermanland. A. 3. a. 2: 4.

Frater LAURENCIUS miseracione diuina. vpsalensis archiepiscopus. Uniuersis helsingaland & jamtaland. inhabitantibus salutem in nomine jhesu christj. Quoniam vt ait apostolus &c. lika med N:o 245 till uitam eternam. Cum igitur vpsalensis ecclesia mater nostra. & capud christianitatis nostre. cui de iure tenemini reuerenciam. & honorem. ac ipsam in suis necessitatibus adiuuare. dudum sit igne destructa. ac ad reparacionem sui proprie non suppetant facultates. Jdeo vniuersitatem uestram. Monemus. & hortamur. in domino. Et uobis in remissionem iniungimus peccatorum. vt nunciis. dicte ecclesie cum ad nos uenerint. pias Helemosinas. Et grata. caritatis subsidia erogetis. vt per nostram. & aliorum subuencionem. sepedicta ualeat ecclesia adiuuari. et uos per hec. & alia bona. Que inspirante domino feceritis; possitis ad eterne felicitatis gaudia peruenire. Nos igitur Omnibus uere confessis. & contritis. qui memorate ecclesie. manum porrexerint adiutricem. de omnipotentis dei misericordia. & beatorum Petri. & Paulj apostolorum eius auctoritate. & meritis gloriosi martiris Laurencij confisi. Quatraginta dies de iniuncta. sibi penitencia: misericorditer relaxamus. Ratas. & Gratas. habentes. & auctoritate qua fungimur. confirmantes. Jndulgencias. Quas venerabiles Fratres. suffraganei vpsalensis ecclesie in presenti negocio in Helsingaland. Angermannaland. & Jamtaland. duxerint Largiendas. Datum Laghlysakypung. Anno Dominj. Mo.C°C°.L°.VII. Pridie Nonas. Octobris. Dominus Jnnocencius Papa Quartus. Quatraginta dies. Nos Laurencius dei gracia scarensis Episcopus Quatraginta dies. Nos COL dej gracia strengnensis episcopus Quatraginta dies. Nos Magnus Dei gracia Arosiensis episcopus. Quatraginta dies Nos Frater forcundus dei gracia vexsyonensis episcopus Quatraginta dies. På frånsidan: Jndulgencia concessa helsingis, qui datam elemosinam ad fabricam ecclesie vpsalensi. CC. dierum excepta jndulgencia pape.

445.

Sigillen, 1-5 föga skadade.

1257 d. 1 Nov.

Harun.

BIRGER JARLS Bref till Medelpad och Ångermanland med erinran om deras offentliga öfverenskommelse att för hvar person, som hunnit 20 år, erlägga årligen en penning, äfvensom fattigtionden på vissa år till Upsala Domkyrko-byggnad, jemte allvarlig befallning att detta fullgöra.

A. 3. a. 1: 5.

B. Dej gracia dux sueorum. vniuersis in mizalpaz et Angermanaland Habitantibus salutem in domino Nostis si bene recolitis quomodo

in presencia domini regis filij nostrj. et nostra. et bone memorie domini. J. quondam archiepiscopj vpsalensis & aliorum quamplurimorum regni suethie in signum obediencie perpetue vpsalensi ecclesie matrj vestre de consilio nostro et mandato quilibet vestrum qui viginti esset annorum et supra. vnum denarium nostre monete vel valorem eiusdem singulis annis in perpetuum promisistis exsoluere insuper et decimas pauperum integre per vnum annum ante terciam per triennium ad supradicte ecclesie edificacionem quod vt plurimum miramur non dum persoluistis. Cum nos deceat et ex potestate nobis a deo concessa ad nos pertineat ea que sancte ecclesie promissa sunt roborare, ac illa precipue que in presencia nostra et cum consilio nostro et consensu fiunt. Jdeo vobis in uirtute obediencie et sub optentu gracie nostre firmiter precipiendo. mandamus vt omnia supradicta vpsalensis ecclesie fideliter persoluatis. prout dilectus cognatus noster dominus. f. archidiaconus vobiscum duxerit statuendum sicut graciam nostram in hac parte promereri volueritis et indignacionem euitare. datum. Harun anno dominj. M. CC°.L°VII. in die omnium sanctorum.

Sigillet bortfallet.

446.

1258 d. 9 Febr.

Viterbo.

Påfv. ALEXANDER IV:s tillstånd för Tyska Hospitaliter-Bröderna att hafva fästen och borgar.

A. 1. d. 52.

ALEXANDER episcopus seruus seruorum dej. Dilectis filijs.. Magistro et Fratribus Hospitalis Sancte Marie Theutonicorum Jerosolimitanorum Salutem et apostolicam benedictionem. Fauoris nostri prouenire decet auxilio, ut que digne seu iuste cupitis. libere ac sine trepidatione aliqua perficere ualeatis. Sane munitiones et Castra quedam ad honorem dej et Sancte Romane ecclesie sicut accepimus tenetis in Transmarinis et Cismarinis partibus, que non solum Paganis sed etiam alij quamplures homines reprobi et peruersi auferre uobis per uiolentiam moliuntur. Quia uero de ammissione Munitionum et Castrorum ipsorum uobis et negotio fidei quod per uos in Terra Sancta nec non in Liuonia et Pruscia seu quibuscumque alijs locis per dei gratiam utiliter et potenter agitur, graue dispendium imineret. Nos deuotionis uestre precibus inclinati. ut Munitiones et Castra predicta defendere, uim ui repellendo cum inculpate tutele moderamine ualeatis. uobis auctoritate presentium concedimus facultatem. Nulli ergo &c. nostre concessionis &c. Datum Viterbij V Jdus Februarij Pontificatus nostri Anno Quarto.

Blybullan vidhänger i röda och gula silkestrådar.

ESBJÖRN VARGS Testamente på hans andel i Ebbatorp till Nydala kloster.

Fiskebäck.

A. 3. x. 1: 36.

Jn nomine patris. & filij & spiritus sancti. Anno domini. M°.CC°. quinquagesimo octavo. Jn Dominica ante festum beati Laurencij. Ego Esbernus varg. Jn presencia Tocius parochie mee pertinentis ad ecclesiam que Fischibec dicitur, confero mihi in elemosinam & in remissionem peccatorum meorum. Claustro Nouevallis & eiusdem loci conuentui totum quod possideo in villa que vocatur ebbathorp in siluis & in agris. in pratis & in predijs remotis & vicinis que ibidem iure hereditario possideo. Toca irrigua & arida. Partem piscature in amne que mihi ibidem sorte attinet. ista viuus viua voce confero & tribuo Claustro predicto & eiusdem loci Monachis perpetua donacione ad honorem sancte Marie virginis & omnium sanctorum & ad laudem & gloriam nominis ihesu christi. Quicumque igitur hominum seu mulierum meam istam sollempnem donacionem. in posterum irritare vel Cassare presumpserit. vel predictis Monachis violenter auferre uoluerit. iram omnipotentis dei & omnium sanctorum offensam semper excommunicandus incurrat. & regie vindicte semper subiaceat. donec eisdem Monachis plenarie satisfecerit. & a cepta prauitate sua totaliter resipiscat. vnde iam sciant presentes & posteri. quia in eodem Claustro familiaritatem cum orationibus & locum sepulture sine omni contradictione ibidem a fratribus mihi desidero redonari. Sciant hec uniuersi. quia viuus viva voce hoc Testamentum coram testibus sum voluntarie protestatus.

På frånsidan: "Testamentum." "ebbatorp." "pweta."
Sigillet på en af brefvet klippt remsa bortfallet.

448.

1258?

Stadfæstelse på förutnämde Testamente.

A. 3. z. 1: 19. *)

-horum. Omnibus per svethiam presentes Litteras visuris vel audituris salutem & graciam. Significamus vobis vniuersis

...

omnibus attinencijs suis & domibus iure hereditario possederat Esbernus Wargir in uilla que dicitur Hebba vocatur Nouavallis & fratribus eiusdem loci. cum Domini. regis & nostro beneplacito perpetuo

*) En betydlig del af Brefvet är på dess ena kant bortsliten.

contradimus possidendvm

eundem Esbernum super hoc distincte fecisse testamentum. primitus coram parochia sua Jn fischibec plenum est se dicto claustro predictam possessionem dedisse. sicut

་

uoce coram

eciam postea testificari fecit per prolocutorem de omnibus conprouincialibus eiusdem hanc donacionem sollempniter confirmante. secundum quod eius indicat testamentum. Vnde firmiter precipiendo mandamus. quatinus de predicta sic publice donata possessione. seu mulierum. audeat in posterum Monachos supradicti Claustri per aliquam calumpniam infestare. Quod si quis fecerit. omni.

.

nostram indignacionem grauiter se nouerit incursurum. & in eum vindicabimus tamquam sit reus regie maiestatis. valete.

På frånsidan: "Vesgocia ebbatorp.”

Sigillet förkommit; men trådarne qvarhänga.

449.

1258 d. 26 Aug.

Viterbo.

Påfv. ALEXANDER IV:s Bref till Ärk e-Biskopen i Upsala om upphäfvande af Skenninge kyrkomötesstadga rörande Presternas frillor.

A. 1. a. 31. *)

ALEXANDER episcopus. seruus seruorum dej. Venerabili fratrj.. Archiepiscopo Vpsalensi. Salutem et apostolicam benedictionem. Tua 1) nobis fraternitas intimauit, quod bone memorie Willelmus Episcopus Sabinensis, tunc in partibus Suetie Legatus sedis apostolice statuit, ut quicumque Sacerdos, uel Clericus concubinam haberet publice uel occulte, sententiam excommunicationis incurreret, ipso facto, vnde cum nonnullos 2) sententia ipsa inuoluerit, et inuoluat, prouideri super hoc a nobis eorum salutj, humiliter postulasti. 3) Verum quia sepe quod prouidetur ad bonum, antiqui hostis inuidia procurante, tendit ad noxam & Statutum huiusmodi quod pro animarum procuranda salute fuerat editum, tum propter irregularitates, quas clerici sententia predicta ligati, 4) multotiens contrahunt. tum propter contagiose pene contagium. qua excommunicatj, sibi communicantes, excommunicationis labe inficiunt, animabus ipsis laqueos mortis eterne parat. 5) & quamplures sepissime laqueo ligantur unius, nos attendentes quod pro uarietate personarum et regionum, pene sunt prouide uariande, tuis 6) supplicationibus inclinati, fraternitatj tue 7) presentium auctoritate concedimus. ut prefatum statutum in tua Ciuitate ac diocesi, et Prouincia reuocans. ac relaxans 3)

*) N:o 464 atur K. c. 181 har följande olikheter: 1) vestra 2) Presbyteros & clericos propter eandem participationem tillsättes. 3) postulastis. 4) Legati 5) parant. 6) vestris. 7) vestræ. 8) in vestris ciuitatibus & diocesibus reuocantes & relaxantes.

dictam sententiam iuxta formam ecclesie, si absolui per te, 9) ab ea, Presbiteri et Clerici earumdem Ciuitatis, diocesis, et Prouincie, 10) cum humilitate petierint, sententiam ipsam in penam aliam, quam personarum, locorum, et temporum circumstantijs prouída circumspectione pensatis, earundem animarum salutj magis expedire uideris, 1) possis 12) libere commutare, ac dispensare cum illis, super irregularitate, quam sic ligati, suscipiendo ordines, uel celebrando diuina officia, seu immiscendo se illis, non tamen in contemptum clauium contraxerunt, iniuncta eis pro modo culpe competenti penitentia, prout animarum suarum saluti uideris 13) expedire. Prouiso quod ijdem concubinarij concubinis ipsis a se prorsus abiectis, cautionem exhibeant, de illis uel alijs minime resumendis. Datum Viterbij VII Kalend. Septembris. Pontificatus nostrj Anno Quarto.

Blybullan hänger i segelgarn.

450.

1258 d. 4 Sept.

Viterbo.

Påfv. ALEXANDER IV:s Befallning om verkställandet af Påfl. Legaten, Bisk. WILHELMS af Sabina stadga om 5 Kanonikater vid hvar Domkyrka. B. 2: 173.

Confirmacio domini alexandri, pape de pluribus canonicis instituendis in ecclesiis cathedralibus.

ALEXANDER episcopus seruus seruorum dej venerabili fratri archiepiscopo vpsalensi salutem & apostolicam benedictionem. Sicut te intimante accepimus, bone memorie Guillelmus episcopus Sabinensis tunc in regno swecie apostolice sedis legatus deliberacione prouida statuit quod quelibet cathedralis ecclesia dicti regni saltem habeat quinque canonicos qui vacanti. ecclesie possint de pastore ydoneo prouidere sed propter negligenciam prelatorum nullus hactenus fructus aut rarus de huiusmodj statuto prouenit. volentes igitur statutum ipsum inuiolabiliter obseruari fraternitati tue per apostolica scripta mandamus quatinus suffraganeos tuos attencius moneas vt infra competentem terminum, a te prefigendum eisdem, commissas sibi ecclesias secundum tenorem statuti eiusdem de canonicis ordinent, iuxta proprias facultates, alioquin extunc eos iuxta idem statutum, non differas ordinare, contradictores auctoritate nostra appellacione postposita compescendo. Datum viterbij II non. septembris pontificatus nostri anno quarto.

9) vos 10) Ciuitatum & diocesum 11) videritis, 12) possitis 13) videritis.