700.

1280 d. 11 Maj.

Kettilstad.

Östgötha Lagm. BENGT lemnar NILS SIGRIDSSON Konungens och häradets hemman Ringshult att bebo. A. 3. v. 13 42. *)

Benedictus ligifer osgot. omnibus ydhre jnhabitantibus jn domino salutem sempiternam. vniuersitatj vestre notum facimus per presentes nos, predium jn rinxhulth. domino regi & totj prouinie attinens. domino nicholao sigridason concedimus jncolendum jn cuius Rej testimonium sigillum nostrum presentibus duximus apponendum Actum anno domini M°.CC°.LXXX°. apud kætilstadh quinto ydus Maii.

701.

1280 d. 29 Jun.

Husby Trögd.

Kon. MAGNUS I:s Bref rörande utbyte af några kronogods till BIRGER PHILIPSSON.

A. 6. a 1: 21.

MAGNUS dei gracia sweorum gothorumque Rex. Omnibus presentes litteras inspecturis salutem in domino sempiternam Tenore presencium constare volumus vniuersis, Quod nos, ex parte ipsius corone cum byrghero petri quondam filio exhibitore presencium, commutacionem prediorum fecimus in hunc modum, videlicet quod nos pro vna marcha terre ipsius corone quam habuit in hosæby norunde undereth ipsi. b. iure hereditario ac perpetuo deputanda, vnam eciam marcham terre quam dictus byrgherus in hosæby tolangh possidebat, ipsi corone recepimus perpetuo possidendam, Jn huius igitur commutacionis testimonium & euidenciam pleniorem sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum apud hosæbytrøgh anno domini. M°.CC.LXXX:mo. jn die apostolorum petri. &. pauli.

702.

På frånsidan: Littera (de) commutacione prediorum super husaby in norundhe facta,
Stycken af sigillet, hänger på en ur brefvet klippt remsa.

1280 d. 8 Jul.

Bisk. HENRICS i Linköping Stadfästelse på fördelningen af offret vid Åkergarn på Gottland.

B. 3: 41: .

Uniuersis presentes litteras inspecturis. H. dei gracia lincopensis episcopus salutem in domino sempiternam, Ordinacionem quam de oblacioni

*) Finnes i vidimation af Abboten R. i Alvastra, år 1346.

bus & prouentibus percipiendis in vigilia & die beati Olaui in akirgarnum quondam fecimus inter sanctimoniales de monte solis & rectorem ecclesie de helghawi temporale videlicet usque ad reditum nostrum in terram gutlandie jam perpetuam facimus et esse uolumus presentes super hoc litteras concedendo. Datum anno dominj MCCLXXX° die lune post octauam apostolorum petri & pauli.

703.

1280 d. 16 Jul.

Konung MAGNUS I:s Bref rörande sex gårdar i Wermeland.

A. 3. n. 1: 9.

MAGNUS dei gracia sweorum gothorumque Rex Omnibus presentes ..... bus per graciam nostram Ne

litteras inspecturis salutem

quis Religiosas & honestas dominas sanctimoniales de Rysabyerg riis silicet lund spangarh skanem hyortbærgh & duabus in somærstadum, & ipso eciam viuente habuerunt audeat aliquatenus molestare, ante quam nos peruenerimus, & habere poterimus discussionem quomodo super hoc fuerit ordinandum CCLXXX:mo, XVII° kal. augusti.

anno domini M°

På frånsidan: Littera magni regis ladhulas super sex curias vermelandie. (Brefvet är i ena kanten sönderrifvet.) Sigillet bortrifvet tillika med den ur brefvet klippta remsan.

704.

1280 d. 25 Jul.

Stockholm.

Kon. MAGNUS I:s Bref rörande öfverenskommelse med Capellanen i Elfkarleby om tionde af lax. A. 7. a. 1: 14.

MAGNUS dei gracia Rex sweorum Omnibus presentes litteras inspecturis salutem in domino Nouerint vniuersi quod hanc composicionem. Cum capellano de eluakarlaby. fecimus ne decimam excludere videremur quod absit vt tam posteri quam iste qui nunc est a nobis & nostris successoribus regibus salmones de parte nostra. pro decima triginta percipiat annuatim Datum stokholm. anno dominj M°CCLXXX die beatj jachobi apostolj.

Sigillet bortfallet från den ur brefvet klippta remsan.

705.

1280 d. 16 Aug.

Dafő.

F. d. WALDEMARS Pantebref på några gods till Bisk. ANUND i Strengnäs såsom säkerhet för låntagna 100 mark.

A. 3. g. 2: 1.

Vniuersis presentes litteras inspecturis W. dei gracia quondam rex sweorum. Salutem in domino ihesu christo vniuersitati vestre notum facimus tenore presencium quod in presencia jllustris principis domini. M. Sweorum Gotorumque Regis fratris nostri de consilio suo & consensu dilecte vxoris nostre & liberorum nostrorum racione cuiusdam debiti in quo tenebamur venerabili patri domino. A. strengnensi Episcopo vidilicet iuxta estimacionem centum marcharum denariorum vsualis monete predia quedam eidem assignauimus & suis successoribus in perpetuum possidenda, translatis in ipsos proprietate & dominio dictorum prediorum cum omni iure quod nobis racione proprietatis & heredibus nostris competebat vel competere potuit in eisdem ad maiorem euidenciam prefata predia cum suis vocabulis exprimentes. Jn adø. X. sollidos terre. Jn skildæby. IIII:or solidos terre. Jn Gnitahøhe. X. solidos. terre. Jn Møriby jn parochia Tælhium vnam horam terre. Jn parochia akir in wallum. II. solidos terre. Jn Norby. II. solidos & IIII:or denarios terre. Jn østby. II. solidos terre. & IIII:or denarios Jn Sila in Skiælby II. solidos terre. Jn Thors dimidiam horam terre. Jn cuius rei testimonium presentibus sigillum nostrum & sigillum dilecte vxoris nostre annecti fecimus & apponi. Actum Dafø anno domini M°.CC.LXXX°. XVII. kal. septembris. Stycken af 2:ne Sigill äro qvar.

a

F. d. Drottn. SOPHIAS bifall till försäljningen af Husby i Östergöthland till Lagmannen FOLKE i Wärend.

A. 6. a. 1: 22.

Omnibus presentes litteras inspecturis. S. Dei gracia Regina quondamı sweorum salutem in domino sempiternam Notum facimus per presentes, presentibus et futuris. Quod Cum dominus fulko legifer Wærendie Curiam quandam osgocie dictam husby prope siluam dictam Aspwid quam dilectus maritus noster Dominus Waldemarus Rex quondam sueorum post matrimonium inter nos contractum De communibus bonis nostris emerat a predicto dilecto marito nostro integraliter soluto precio emerat presencialiter interfuimus et expresse eidem empcioni per omnia consensum & fauorem adhibuimus secundum terre consuetudinem antiquitus approbatam Ad pleniorem eui

denciam huius facti & indubitatam memoriam sigillum nostrum presentibus annectentes Datum anno domini M.CC. Octogesimo sequenti proxima die post assumptcionem beate virginis.

Sigillet från den ur brefvet klippta remsan bortfallet.

707.

1280 d. 26 Sept.

Alsnö.

Kon. MAGNUS I:s Bref om försäljningen af Husby Enhörna till Bisk. ANUND i Strengnäs, med löfte om fastebref, så snart köpesumman blifvit erlagd.

A. 3. g. 2: 13.

MAGNUS Dei gracia Sweorum Gotorumque Rex. Omnibus presentes litteras inspecturis. Salutem in domino. Noueritis nos curiam nostram Hosaby in Enhørne cum colonis, molendinis, ac omnibus aliis attinenciis venerabili patri Domino. A. Episcopo Strengnensi ex consensu dilectorum fratrum nostrorum, secundum iustam estimacionem, emendam, pro pleno precio dimisisse, Set cum idem precium integraliter fuerit persolutum, dicto domino Episcopo, litteras nostras & dilectorum fratrum nostrorum confirmatorias dabimus super empcione memorata. Jn cuius rei testimonium siggillum nostrum presentibus duximus appendendum. Scriptum alsno anno domini. M°.CC.LXXX°, sexto. kal. Octobris.

708.

Sigillet bortfallet från den ur brefvet klippta remsan.

1280 d. 9 Oct.

Nyköping.

Konungens Broder BENGTS Gåfvobref till Risaberga kloster på Egby i Wiby Socken i Nerike, som tillhört Rystads kyrka i Östergöthland, hvilken i vederlag skulle erhålla något annat hemman. A. 3. n. 4፡ 9.

Omnibus presentes litteras inspecturis vel audituris. B. frater regis sweorum illustris, salutem in domino sempiternam. Quoniam ea que rite geruntur frequenter solent in dubium revocari diligens antiquorum prouidencia contra obliuionis dispendium scripture remedium salubriter adinuenit. vt ea que legaliter geruntur in scriptis redigantur ad omnem negligencie & obscuritatis materiam extirpandam. Noscat igitur tam presens etas quam futura posteritas tenore presencium nos quoddam predium in Egby situm in parrochia vigby in næricia quod ecclesia Ryștatha in osgocia, longo tempore possederat claustro Rysabiargh iure perpetuo contulisse possidendum. Volentes eidem ecclesie pro dicto predio aliud predium sibi commodius assignare. vt autem super donacione premissa nulla possit in posterum dubitacio suboriri presentes litteras sigillo nostro sigillari fecimus in testimonium veritatis. Datum nycopie anno domini M.C°C.LXXX. in die beati dyonisii. Sigillet, något skadadt, hänger i en ur brefvet klippt remsa.

Biskop BRYNOLFS i Skara stadga om tionde, dråp, helgedagsbrott och lägersmål.

B. 59: 41.

Bryniuluær1) mæd guð naðum skara biscupær sændir allum þem mannum ær. Þættæ bref se guðs quædiu oc faðurlicæ blæscent. 2) þæt skulu allir mæn uitæ at um þa missæmiu ær røres mællum lecmanna oc clærkæ i varu biscupsdøme iuir kirkiunnær frælsi at 3) min hærra conong magnus mæd uærs capituli raði. skipaði. Þæssæ led. Þær 4) iuir

1. Þæn 5) korn tiunde 6) oc af aldrahanda fryct ær vægzs") ok af quic fæ. skal fullilicæ utgiæræs. Vitis þæt nocor 8) man at han sitær quar vm allæn tindan 9) annættuæggiæ biscupsins 10) allær præstins. ællær kirkiunnar. allær. spitalsins væri sic mæd siu næmdæ mannum. fals han at Þy. Þæ bøte saksokiæn ") saxtan ørtoghær oc ut tindan. 12) æn nocor 13) vitis at han haldær atær. nocon lot af tindanum. annættuæggiæ af biscupsins allær. 14) prestins. allær. 14) kirkiunær. allær. 14) spitalsins 15) allær. prouxstærgift. allær. falucopogs skiæppu. 16) þa uari sic mæd sic oc 17) sinum næstæ grannæ oc sinum næmdarmanni fals han at þý. Þa bøte sacsokiænum atta ørtoghær oc þæt mæd af tiundanum ær han atær hælt. 18) Ok þæssæ samu uærn 19) vndir standum uir væræ gilda um aldræhandæ tiundæ vtæn þæn loten fatøkræ mannæ ær bøndir skulu inni haldæ oc vaslum 20) mannum giuæ. Ær oc sva at ingin loter af allum tindanum ær ut guldin firi pascha aftan. Þæ giældi allum saksiokionum 1) enæ saxtanørtoghær oc ut allan tindan.

2. Vm houo tindæ ær sua skipæt. at huilkin man sum 22) æruir æftir faður sin allær moðor. helt bo. 23) han skal giæræ hovo tindæ æftir driðiu 24) sæd. 25) æruæ mangir saman et helt bo. oc uilia bo saman þa sati vm þry ær 26) ok giæri. Þa hovoð tindæ. uil nokor 27) þerræ bort faræ innan þem þrim arum. Þa giæri houoð tindæ. Þaghær ær skiptis af 28) sinum penninggum. vilia þær 29) allir skiliæs at. Þa giæri fir æn skiptis hovoð tindæ. sua vngær sum gamal. utæn mø giæri igh fýr æn 30) giftis. 31)

1) Lagboken Sign. B. 10 på Kongl. Bibl. i Stockholm, hvarutur följande olikheter äro hemtade, har förut till öfverskrift: Biscups bryniofs stapue och begynner sålunda: Brynniuluær skara biscuper mep guz nadþum. 2) blæszæn. 3) þæt. 4) þær uteslutes. 5) At þæn. 6) Ur B. 10; B. 59 har copitinda. 7) wax. 8) nokon. 9) tiundæ. 10) biscups. 11) saksökiænum. 12) tiundanum. 13) han 14) tillsättes af. 15-16) utesl. 17) sic oc utesl. 18) tillsättes oc samælund oc æn ater haldær prouastar gift. æller faluköpungs skiappu wæri sik. 19) þa tillsättes. 20) wæslum 21) saksökiænum. 22) sum utesl. 23) þa skal han. 24) þridiu. 25) æru aruær flere til. en een. oc wilia allir bo &c. 26) aar. 27) bort mæt sinum pænningum i þe pry aar. 28) sin lot. 29) oc tills. 30) hon tills. 31) tills. swa skal howodtiunda göra sum sakt ær. vtan af bac arf. þær skal ingti giæra af. Skil þem a kallær þæt ninna væra. gangi tolf manna ed. ock tuænni uithni. Af allu skal howodtiunda giæra. vtan af bondans mæpalklæpum. oc husfrunna mæþalklæpum. korn o (oc) hö oc inuið. oc al wildi hors.