صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Ut quàmvis avido parerent arva colono,
Gratum opus agricolis; at nunc horrentia Martis. ']

ARMA, virumque cano Troja qui primus ab oris
Italiam, fato profugus3, lavinaque venit

Littora multùm ille et terris jactatus et alto*

Vi Superûm, sævæ memorem Junonis ob iram;
Multa quoquè et bello passus dum conderet urbem,
Inferretque deos Latio: genus unde latinum,
Albanique patres, atque alta monia Romæ.

8

Musa, mihi causas memora, quo numine læso 1o,
Quidve dolens regina deûm tot volvere casus 11
Insignem pietate virum, tot adire labores
Impulerit. Tantæne animis cœlestibus iræ!
Urbs antiqua fuit, Tyrii tenuere coloni 12,
Carthago, Italiam contra tiberinaque longè

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

5

ΙΟ

[blocks in formation]

Ostia', dives opum, studiisque asperrima belli*;
Quam Juno fertur terris magis omnibus unam
Posthabitâ coluisse Samo. Hic illius arma,

4

Hic currus fuit: hoc regnum dea gentibus esse
'Si quà fata sinant, jam tum tenditque fovetque.
Progeniem sed enim trojano a sanguine duci
Audierat, tyrias olim quæ verteret arces &;
Hinc populum latè regem, belloque superbum,
Venturum excidio Libya 10: sic volvere Parcas 11.
Id metuens, veterisque memor Saturnia belli
Prima 12 quod ad Trojam pro caris gesserat Argis 15:
Necdum etiam causæ irarum sævique dolores
Exciderant animo: manet altâ mente repostum
Judicium Paridis 14, spretæque injuria formæ,
Et genus invisum, et rapti Ganymedis honores

1. Italiam contra, tiberinaque longè ostia. Enfrente, aunque muy distante de Italia' de las bocas por donde el Tiber desagua en la mar.

2. Studiisque asperrima belli. Sumamente belicosa.

3. Samo. Isla del Archipiélago, donde nació Juno, y tenia un templo famoso.

4. Arma.... currus. Juno tenia sus armas y carro tirado de dos briosos caballos, para ir á la guerra, segun Homero.

5. Hoc regnum, etc. Ya desde estos principios pone todas sus miras en hacer á Cartago cabeza y señora del mundo.

6. Si quà fata sinant. Los gentiles creian que sus dioses estaban sujetos á ciertos hados inmutables.

7. Duci. Pónese por ductum iri: que descenderia.

8. Tyrias olim quæ verteret arces. Que andando el tiempo habia de asolar la Conters

15

20

25

[blocks in formation]

10. Venturum excidio Libya. Vendria á ser el cuchillo de Cartago. Al contrario se dice elegantemente venire subsidio, ó auxilio.

11. Sic volvere Parcas. Que tal suerte le destinaban las Parcas. Véase la nota de la Egloga IV, v. 47.

12. Prima. La primera y principal de todos los dioses en el afecto y empeño en favorecer á sus queridos los Griegos.

18. Argis. Argos, ciudad de Grecia, de que era rey Agamenon, generalísimo de todas las tropas que vinieron á la conquista de Troya.

14. Judicium Paridis. Bien sabida es la fábula de la poma de oro que dió Páris á Vénus, como à la mas hermosa, en competencia de Juno y Pálas.

15. Ganymedis honores. A este

His accensa super, jactatos æquore toto

6

Troas, relliquias Danaûm 1 atque immitis Achillei 2,
Arcebat longè Latio; multosque per annos
Errabant acti fatis maria omnia circum".
Tantæ molis erat romanam condere gentem!
Vix e conspectu siculæ telluris in altum
Vela dabant læti, et spumas salis ære ruebant,
Quum Juno, æternum servans sub pectore vulnus,
Hæc secum : « Mene incepto desistere victam?
Nec posse Italiâ Teucrorum avertere regem?
Quippe vetor fatis! Pallasne exurere classem
Argivûm, atque ipsos potuit submergere ponto,
Unius ob noxam, et furias Ajacis Oïlei & ?
Ipsa, Jovis rapidum jaculata e nubibus ignem,
Disjecitque rates, evertitque æquora9 ventis;
Illum exspirantem transfixo pectore flammas
Turbine corripuit, scopuloque infixit acuto :
Ast ego, quæ divûm incedo 1o regina, Jovisque
Et soror et conjux, unâ cum gente tot annos
Bella gero! Et quisquam numen Junonis adoret
Præterea, aut supplex aris imponat honorem 11? >>

10

trasladó Júpiter al cielo para que le sirviese la copa, quitando el oficio á Hebe, hija de Juno.

1. Relliquias Danaûm. El deshecho de los Griegos, los pocos Troyanos que pudieron salvarse del furor de los Griegos.

2. Achillei. Genitivo de Achilieus.

3. Acti fatis. Maltratados de su adversa fortuna.

4. Maria omnia circum. De mar en mar, de golfo en golfo.

5. Sicula telluris. De Sicilia, isla separada de la Italia por un estrecho.

6. Spumas salis. Las ondas espumosas del mar.

30

35

40

45

y hendiendo con los picos de las proas. Ruo es aquí verbo activo.

8. Ajacis Oilei. Ayax, hijo de Oileo, rey de los Locrenses, diferente del otro Ayax, hijo de Telamon, rey de Salamina.

9. Evertit æquorà. Alborotó los mares.

10. Incedo. La marcha de Juno era sobremanera grave y majestuosa; y así es proverbio tomado de los Griegos: Gressu Junonio incedere. Propercio, lib. II, eleg. 2:

....Maxima toto Corpore, et incedit vel Jove digna

soror.

11. Aris imponat honorem

7. Ære ruebant. Iban cortando Ofrezca sacrificios ó incienso.

Talia flammato secum dea corde volutans, Nimborum in patriam, loca feta furentibus Austris', Æoliam venit. Hic vasto rex Æolus antro

2

Luctantes ventos tempestatesque sonoras 3
Imperio premit, ac vinclis et carcere frenat.
Illi indignantes magno cum murmure* montis
Circum claustra fremunt. Celsâ sedet Æolus arce ୫
Sceptra tenens, mollitque animos, et temperat iras.
Ni faciat, maria ac terras cœlumque profundum
Quippe ferant rapidi secum, verrantque per auras.
Sed pater omnipotens speluncis abdidit atris,
Hoc metuens; molemque et montes insuper altos
Imposuit; regemque dedit, qui fœdere certo 10
Et premere et laxas sciret dare jussus habenas.

11

9

Ad quem tum Juno supplex his vocibus usa est :
« Eole (namque tibi divûm pater atque hominum rex
Et mulcere dedit fluctus, et tollere vento),
Gens inimica mihi Tyrrhenum navigat æquor,
Ilium in Italiam portans, victosque Penates:
Incute vim ventis, submersasque obrue puppes;
Aut age diversos, et disjice corpora ponto.
Sunt mihi bis septem præstanti corpore Nymphæ,
Quarum, quæ formâ pulcherrima, Deïopeiam

1. Furentibus Austris. De vientos furiosos. Austro, propiamente es viento de mediodía.

2. Eoliam. Siete islas entre Italia y Sicilia tenian este nombre, porque allí reinó Eolo. Llamáronle los poetas rey de los vientos, porque solia predecir á los navegantes las tempestades y vientos, con grande inteligencia y acierto.

3. Tempestatesque sonoras. Los uracanes y borrascas.

4. Magno cum murmure. Con horrible estruendo.

5. Celsa sedet Eolus arce.

50

55

60

65

༡༠

En lo mas alto de la montaña.

6. Mollitque animos. Apacigua su furia, y refrena sus impetus.

7. Ni faciat, etc. Si un punto se descuidase, revolverian el mundo con entera confusion de todos los cuatro elementos.

8. Cœlumque profundum. Entiende el aire y el fuego.

9. Pater omnipotens. Júpiter. 10. Fœdere certo. Segun conviniese, á sus tiempos.

11. Et mulcere dedit. Te ha hecho árbitro de la bonanza y de las tempestades.

Connubio jungam stabili, propriamque1 dicabo,
Omnes ut tecum meritis pro talibus 2 annos
Exigat, et pulchrâ faciat te prole parentem. »
Æolus hæc contra : « Tuus, o regina 3, quid optes
Explorare labor; mihi jussa capessere fas est.
Tu mihi quodcumque hoc regni, tu sceptra Jovemque
Concilias; tu das epulis accumbere divûm,
Nimborumque facis tempestatumque potentem*. »>
Hæc ubi dicta, cavum conversâ cuspide montem
Impulit in latus; ac venti, velut agmine facto,
Quà data porta, ruunt, et terras turbine perflant.
Incubuere mari, totumque a sedibus imis

Unà Eurusque Notusque ruunt, creberque procellis
Africus, et vastos volvunt ad littora fluctus.
Insequitur clamorque virûm stridorque rudentum.
Eripiunt subitò nubes cœlumque diemque
Teucrorum ex oculis; ponto nox incubat atra.
Intonuere poli, et crebris micat ignibus æther;
Præsentemque viris intentant omnia mortem.
Extemplo Æneæ solvuntur frigore membra;
Ingemit, et, duplices tendens ad sidera palmas,
Talia voce refert: «O terque quaterque beati
Quis ante ora patrum, Trojæ sub moenibus altis,
Contigit oppetere! o Danaûm fortissime gentis
Tydide', mene iliacis occumbere campis
Non potuisse, tuâque animam hanc effundere dextrâ,
Sævus ubi acidæ telo jacet Hector, ubi ingens

1. Propriamque. En perpetuo, indisoluble vínculo.

2. Meritis pro talibus. Por este beneficio que de ti espero.

3. Tuus, o regina, etc. A ti te toca mandar, y á mí solamente obedecer.

4. Potentem. Dueño y árbitro soberano.

5. Eurus.... Notus.... creberque procellis Africus. Estos. vientos se llaman en términos de

75

80

85

90

95

marina este, sud, sudeste.
6. Præsentem.... mortem. La
muerte á los ojos inevitable.

7. Tydide. Vocativo griego. Tydides es Diomedes, hijo de Tideo, que en la guerra de Troya peleó con Eneas, y le hirió en una pierna.

8. Sævus. Valiente, guer

rero.

9. Eacida. Aquiles, nieto de Eaco.

« السابقةمتابعة »