marum salutem promouent, prout semper debeamus esse et faciles, de omnipotentis Dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus uere penitentibus et confessis, qui iam dictas ecclesias in quatuor solennitatibus beate Marie uirginis,© beati Francisci et Anthonij confessoris, sancte Clare uirginis, in Parasceua, in solennitatibus s. Crucis, in dedicationibus dictarum ecclesiarum, et in festis patronorum ipsarum ecclesiarum causa deuotionis accesserint ac de bonis a Deo sibi creditis et collatis, ad reformationem dictarum ecclesiarum seu pro sustentatione earundem grata caritatis subsidia contulerint, siue manum porrexerint adiutricem, singuli singulas quadraginta dierum indulgentias de iniunctis sibi penitentijs, dummodo consensus diocesani accesserit, misericorditer in Domino relaxamus. In cuius rei testimonium presentes literas sigillorum nostrorum munimine duximus roborandas. Datum Perusij anno Domini M. CC. LXXXV, nono calendas Aprilis, pontificatus domini Martini pape quarti anno quarto.

Z kopijarza klasztoru Panien Klarysek w Starym Sączu, karta 79. Sprostowane myłki: a) seruiat, b) excedens, c) tu niepotrzebnie położony wyraz: sanctorum, d) eorundem, e) adinuicem.

DI. 1285. Cracoviae.

Lestco dux Cracoviae, Sandomiriae et Siradiae monasterio de Trzemeszno decem modios salis annuos ex zupa Wielicensi assignat.

In nomine Domini amen. Quia que geruntur in tempore, ne labantur cum tempore, dignum ac necesse est, ea hominibus tenaci memorie commendare, que suis temporibus laudabiliter statuerunt: proinde nos Lestco Dei gracia dux Cracouie, Sandomirie ac Siradie, notum facimus vniuersis presentibus, presentem paginam inspecturis, quod cum dominus Martinus prepositus fratrum ordinis beati Augustini de domo Zcremessensi, coram nobis et nostris baronibus euidencius per priuilegia nostrorum progenitorum et per testimonium commendabile ostendisset, se habere quandam salinam, que c[orito] wlgariter dicitur, prope Cracouiam in Magno Sale, valentem singulis annis quasdam marcas argenti, utpote decem et quandoque octo, ita quod quandoque eciam quinque marcas argenti eadem salina persoluebat; sed quia sine dubio predicta solucio siue census supradicto preposito cum fratribus tenebatur, idcirco nos pia deliberacione et deuota ex nostra parte, et dominus prepositus cum conuentu ex altera parte, talem de cetero censum siue solucionem singuli annis statuimus persoluendum, vt decem modios salis in mensuram Cracouiensem in loco supradicto conuentus sepedictus cum preposito recipere debeant annuatim, aput illos videlicet, qui salis suppam siue officium possident et exercent. In cuius rei testimonium presens scriptum contulimus nostri sigilli munimine roboratum. Datum Cracouie anno Domini

M. CC. LXXXV, coram hijs testibus: dominus episcopus Paulus Cracouiensis, comes Ianusius castellanus Cracouiensis, comes Otto palatinus Sandomiriensis, comes Iohannes castellanus Lublinensis, comes Woyslaus subcamerarius Cracouiensis, comes Dobeslaus tessaurarius. Cracouiensis.

Przywilej oryginalny przechowany w archiwum klasztoru trzemeszeńskiego. Pieczęć oderwana. Z tego oryginału ogłoszony w kodeksie dyplomatycznym wielkopolskim pod N. 560.

Trzemeszno, miasteczko w Wielkopolsce, w obw. mogilnieńskim. Magnus sal, Wieliczka, miasteczko powiatowe w obw. bocheńskim. Dokument niniejszy musiał być wystawiony przed dniem 9 czerwca, gdyż w dniu tym kasztelanem krakowskim jest już Sułek, następca Ianusza.

DII. 1285. die 22. m. Maii, Cracoviae.

Iacobus archiepiscopus Gnesnensis Christifidelibus ecclesiam sororum ordinis s. Clarae de Sącz devote visitantibus, indulgentias largitur.

Iacobus miseracione diuina sancte Gnesnensis ecclesie archiepiscopus, vniuersis Christifidelibus, ad quos presens scriptum peruenerit, in uero salutari salutem. Licet is, de cuius munere uenit, ut sibi a suis fidelibus digne ac laudabiliter seruiatur, de habundancia sue pietatis, que merita supplicum excedit et uota bene sibi seruientibus multo maiora tribuat, quam ualeant promerere, desiderantes tamen Domino reddere populum acceptabilem, fideles Christi ad complacendum ei uelut quibusdam illectiuis premijs, indulgencijs uidelicet et remissionibus inuitamus, ut exinde reddantur diuine gracie apciores. Cupientes igitur, ut ecclesia sororum ordinis s. Clare in Sandecz congruis honoribus frequentetur et Christifideles eam eo libencius adeant, cum magis exinde dono celestis gracie senserint se refectos, omnibus uere penitentibus et confessis, qui eandem ecclesiam in festis s. Clare, s. Margarethe, sancte Helizabeth, sancti Stephani, sancti Wladislai deuocionis causa uisitauerint, XL dies indulgencie in singulis supradictis festis misericorditer relaxamus. Huius autem indulgencie uolumus esse participes omnes eos, qui ad opus ecclesie de nouo ibidem construende, manum porrexerint adiutricem. Datum in Cracouia, anno Domini M. CC. LXXXV, XI kalendas Iunij.

Z kopijarza klasztoru Panien Klarysek w Starym Sączu, karta 82, gdzie też zanotowano, iż oryginał opatrzony był jedną pieczęcią.

Stary Sącz, miasteczko powiatowe w obw. sądeckim.'

DIII. 1286. die 23. m. Maii, Romae.

Honorius IV. P. M. abbati Andreoviensi mandat, ut bona a monasterio Miechoviensi Dominici Sepulcri illicte alienata, eidem monasterio restitui procuret.

Honorius episcopus seruus seruorum Dei. Dilecto filio abbati monasterij de Andreow, Cracouiensis diocesis, salutem et apostolicam benediccionem. Ad audienciam nostram peruenit, quod tam dilecti filij prepositus et fratres domus Dominici Sepulchri Miechouiensis, ad Hierosolymitanam ecclesiam immediate spectantis, Cracouiensis diocesis, quam predecessores eorum decimas, reditus, terras, domos, vineas, possessiones, prata, pascua, nemora, molendina, iura, iurisdiciones et quedam alia bona, ad domum ipsam spectancia, datis super hoc literis, interpositis iuramentis, factis renunciacionibus et penis adiectis, in grauem ipsius domus lesionem nonnullis clericis et laicis, aliquibus eorum ad vitam, quibusdam vero ad non modicum tempus et alijs perpetuo ad firmam vel sub censu annuo concesserunt, quorum aliqui dicuntur super his confirmacionis literas in forma communi a sede apostolica impetrasse. Quia vero nostrum interest, super hoc de oportuno remedio prouidere, discrecioni tue per apostolica scripta mandamus, quatenus ea, que de bonis ipsius domus per concessiones huiusmodi alienata inueneris illicite vel distracta, non obstantibus literis, renunciacionibus, penis, iuramentis et confirmacionibus supradictis, ad ius et proprietatem eiusdem domus legitime reuocare procures, contradictores per censuram ecclesiasticam appellacione postposita compescendo. Testes autem, qui fuerint nominati, si se gracia, odio vel timore subtraxerint, censura simili, appellacione cessante, compellas veritati testimonium perhibere. Datum Rome apud sanctam Sabinam, X kalendas Iunii, pontificatus nostri anno secundo. Nakielski: Miechovia, str. 208.

DIV. 1286. die 15. m. Augusti, Cracoviae.

Lestco dux Cracoviae, Sandomiriae et Siradiae incolis villae Krzyżanowice, comitis Svantoslai castellani Wisliciensis propriae, immunitates quasdam largitur.

In nomine Domini amen. Que geruntur sub testimonio bonorum hominum, ne perturbentur posteritatis calumpnia, perhennarj debent testimonio literarum necnon appensionibus sigillorum. Cum principalis dominacio in subditis fidei constanciam experitur, pulcre pariter et decenter digno retribucionis premio ipsorum fidelitas est coronanda, vt vbi fides est et operis euidencia, ibi remuneracionis premium sit paratum. Notum igitur sit omnibus presentibus et futuris, quod nos Lestko Dei gracia dux Cracouie, Sandomirie et Siradie, volentes fidelitatis seruicia, que comes Swentoslaus castellanus Wisliciensis nobis exhibuit, aliqua retribucione respicere, cum nos non deseruit pugnantes contra principem Conradum Masouiensem, nostrum fratrem, triumphumque gerentes iuxta villam, que dicitur Boguchit, fauente gracia sextiformi (s), iam dicto militi, quam suis successoribus contulimus, vt homines in hereditate residentes, que wlgariter nuncupatur Crizanowith, sita super fluuium, qui dicitur Raba, in confinio Bo

chnensi, a solucionibus ducalibus sicuti stan, powolowe, vacca et quibuslibet alijs solucionibus ac omni iudicio castri, palatini, puram et integram habeant libertatem. Insuper eidem comiti Swantoslao sueque posteritati dedimus, vt nemo debeat homines in predicta hereditate manentes iudicare, nisi princeps et persepe dictus miles suique successores; si inuicem litigantes vnus alteri letum intulerit, quod talem solucionem accipere (debeat), que gloua wlgariter nuncupatur, et vt eciam amodo non insistant in predicta hereditate venacioni castorum venatores. In cuius rei testimonium presentem literam scribi iussimus et sigilli nostri munimine roborarj. Actum presentibus hijs: Sulcone castellano Cracouiensi, Petro palatino eiusdem, Andrea castellano de Woynicz, Vito preposito Sandomiriensi, Nicolao succamerario Cracouiensi. Datum in Cracouia, anno Domini MCCLXXXVI, XVIII kal. Septembris.

Z potwierdzenia króla Zygmunta I dtto Cracoviae dominica Iubilate 1524, oblatowanego w księgę metryki 36, folio 602. Sprostowane myłki: a) Cracouiensis, b) que. Krzyżanowice, wieś paraf. w obw. i pow. bocheńskim, nad rzeką Rabą

położona.

DV. 1286. die 21. m. Decembris, in Iaczów.

Petrus et Mistui, filii Miroslai testantur, Ioannem filium Roxeri de Kesmarkt scultetiam in villa Gniazdo a Nicolao sculteto eiusdem villae emisse.

Quoniam humana facta transeunt et factores intereunt, in rebusque humanis nihil est perfectum, quod perpetuo stare possit, ne igitur ordinata in tempore labantur simul cum lapsu temporis, siue obliuione tollantur, predecessorum prudencia sua facta successorum memorie commendanda, literarum serie et testibus perpetuare curauit. Hinc est, quod nos Petrus et Mystui frater noster, milites, filij domini Merozlai, ad vniuersorum noticiam peruenire volumus presencium per tenorem, quod Iohannes filius Roxeri de Kesemarkth, sculteciam emit in hereditate nostra in Knysen a Nicolao sculteto dicte ville, sibi et suis heredibus iure perpetuo libere possidendam. Emit itaque duos mansos liberos et vnum molendinum liberum et vnum braxiatorium liberum, item sextum denarium census; homines namque sepedicte ville, quorum libertas exspirauit videlicet quindecim annorum, nobis de quolibet manso vnum fertonem communis argenti et vnum fertonem pro decimis in festo s. Martini episcopi soluere tenebuntur. Item de maioribus causis, que ad nostrum pertinent iudicium, vt est effusio sanguinis, homicidia, furta et his similia, tercium tollet denarium; minora vero iudicia omnia prefatus Iohannes scultetus personaliter iudicabit et omnes vtilitates inde deriuantes recipiet pleno iure. Item si sepedictus Iohannes plures homines infra metas hereditatis nostre Knysen ad extirpandam syluam locauerit, ipsis concedimus.

quindecim annorum libertatem; finita vero libertate soluent cum alijs plenum censum. Item in venacionibus et in piscarijs habebunt liberam facultatem. Item contulimus sepedicto Iohanni sculteto et suis heredibus de bona nostra voluntate et dileccionis causa, vt eo libencius se ad nostram transferret hereditatem, syluam nostram, que est extra metas et terminos hominum de Knysen, vt, si quos illic homines ad extirpandas arbores potuerit conuocare, exspirata eorum libertate dimidietatem census et omnium vtilitatum inde deriuancium sibi assignamus, possidendo iugiter, libere et secure. Mete autem prenotate ville nostre Knysen taliter distinguuntur: prima incipit a platano directe vsque ad aquam, que vocatur Lupenicz, et ab eadem descendendo vsque ad aquam, que Popra nominatur, et sic directe per Popram tendens vsque ad montem, qui vocatur Thymnicz; secunda meta est a predicto platano vsque ad aquam, que nominatur Nigra ripa, et in eadem descendendo vsque in Popram, et Popram ascendendo vsque ad aquam, que vocatur Ruschenbach, et sic directe per Popram vsque ad predictum montem Thymnicz. Et sic omnes mete dicte ville finaliter sunt distincte. Huius autem empcionis et nostre donacionis testes sunt: dominus Laurencius iudex illustris ducisse Cracouie, domine Kunegundis, dominus Philippus de Zandechensi prouincia, Tyrmanus aduocatus de Zandech et alij quam plures fidedigni. Vt autem hec empcio et nostra donacio firma et inuiolabilis iugiter permaneat, et ne a nobis vel aliquibus nostris successoribus temporum successu valeat reuocari, Iohanni sculteto sepius dicto et suis heredibus presentes literas dedimus, nostri sigilli munimine roboratas. Datum tn Iaczow villa nostra, anno Domini millesimo ducentesimo octuagesimo sexto, in sabbatho quatuor temporum ante Natalem Domini, quando cantatur Veni et ostende.

Z oryginału przechowanego niegdyś w archiwum miasta Gniazda na Spiżu, ogłosił drukiem Bardosy w Supplementum analectorum terrae Scepusiensis, Leutschoviae 1802, pod N. 56, skąd go przedrukował Fejer w Codex diplomaticus Hungariae, tomus V, vol. 3, str. 334. Sprostowana myłka: a) Mysun.

Gniazdo, miasteczko na Spiżu po lewym brzegu rzeki Popradu położone. Z rzek wymienionych jako granice Gniazda, Lipnik płynie na wschód od Gniazda i wpada z lewego brzegu do Popradu, Nigra ripa czyli Czarny potok stanowi granicę północną a Ruschenbach wpada poniżej Gniazda pod Drużbakami również z lewego brzegu do Popradu.

DVI. 1287. die 29. m. Ianuarii, Cracoviae.

Lestco dux Cracoviae, Sandomiriae et Siradiae inter Fabianum miltem et Petrum praepositum monasterii Miechoviensis de hereditate quadam sita in Rzeplice litem dirimit.

In nomine Domini amen. Cum cuncta pretereant more fluentis aque, ne ea, que aguntur in tempore, simul cum tempore elabantur, solent voce testium et testimonio apicum perhennari. Igitur nos Lestco Dei gracia dux Cracouie, Sandomirie et Siradie, notum esse volumus