cancellarium ducis Lestconis et magistrum Iohannem archidiaconum Sundumiriensem fideiussores interponens. Nos igitur, ut prediximus, quecunque prefatus Iohannes scholasticus, procurator noster repromisit, rata et firma habere uolentes, preposito sepefato dictas uillas de Crampsco cum omnibus iuribus enumeratis, iure perpetuo possidendas. concedimus, et eundem in possessionem tam ciuilem, quam naturalem earundem uillarum inducimus. Actum anno Domini M. CC. XXVII, mense Octobri, in die XI Millium virginum in Zuerszow, presentibus prefatis: abbate de Andreow, N. cancellario, magistro lohanne archidiacono, V. et G. fratribus de Miechow, H. et C. sacerdotibus, magistro S. subdiacono et alijs clericis; Valek et Falenta militibus et alijs laicis; Benedicto monacho, Simone canonico, Adam presbytero, Nicolao vicario in Zuerszow, fratre Alardo, Vilhelmo laico, Marco laico, Gotardo laico, Vislauo, Nicolao, Plauco, Radey, Henrico filio nostri Henrici, Paulo, Martino Vilchek.

Nakielski: Miechovia, str. 149.

Uwagi podane są przy poprzednim dokumencie.

CCCXCIII. 1227. die 6. m. Decembris, Cracoviae.

Grimislava ducissa Poloniae coenobio Cisterciensium Suleioviensi castores in fluvio Pilica confert.

In nomine sancte et indiuidue Trinitatis. Anno Mo. CC. XX. VII, epacta Ia, inditione XVa, ego Grimizlaua Dei gracia ducissa Polonie, ex mandato uiri mei ducis Lestichonis, ob remedium anime eius et ob salutem filii sui Bolezlaui, contuli Deo et beate Marie et ecclesie de Suliow) et fratribus ad offertorium castores in Pylitia 2) per eorum territorium, quantum ipsorum allodium durat, a fluuio scilicet, qui dicitur Cherna3), usque ad riuulum, qui uocatur Bloga *), per utramque ripam perpetualiter possidere, ut ex hoc memoria predicti uiri mei ducis Lestichonis in orationibus ipsorum frequentius habeatur. Et ut hoc in posterum maneat inuiolabile, in die beati Nicholai in Cracouia coram baronibus meis in ecclesia beati Wenzezlay confirmaui et sigilli mei munimine robraui (s). Huius donationis et helemosine testes sunt, qui presentes fuerunt: dominus Yuo Cracouiensis episcopus, Kazimirus filius ducis Conradi, Nicholaus cancellarius, Gregorius decanus sancti Floriani, Theodoricus abbas de Andreon (s), Gregorius abbas de Vitouia, Matheus subcancellarius, Pacozlauus palatinus Cracouiensis et Sandomeriensis, Marcus castellanus Vislicie, Virtisirus Cracouiensis pincerna, Greslauus dapifer Sandomeriensis, Myculo castellanus de Rospira, Getko subcamerarius, Petrus filius Pauli de Campin. Si quis uero stimulo satane concitatus, contra priuilegium istud agere quicquam presumpserit, anathematis sententia ex parte domini episcopi Cracouiensis Yuonis et omnium fidelium perpetualiter et condempnabiliter feriatur.

Oryginał pargaminowy, przechowany w zbiorach książąt Czartoryskich w Kra

kowie, dobrze dochowany, opatrzony był pierwotnie siedmiu pieczęciami, snać na sznurkach uwieszonemi, jak dziurki wskazują. Dziś tych pieczęci brak. Iest ten przywilej ogłoszony drukiem w czasopismie: Themis polska, t. VI, str. 415.

1) Sulejów, miasteczko w obw. i pow. piotrkowskim.

2) Pilica, rzeka płynąca koło Sulejowa a wpadająca poniżej Magnuszewa z lewego brzegu do Wisły.

3) Czarna, rzeczka wpadająca powyżej Sulejowa z prawego brzegu do Pilicy. 4) Bloga, dziś mały strumyczek, wpadający poniżej Sulejowa z prawego brzegu do Pilicy. Bieże on początek we wsi paraf. Blogie, niedaleko Sulejowa lecz już w powiecie opoczyńskim położonej.

CCCXCIV. 1228. die 6. m. Maii, Romae.

Gregorius IX. P. M. iudicibus mandat, ut inter praepositum Miechoviensem et abbatem monasterii Mogilensis de villa Krzesławice litem dirimant.

Gregorius episcopus seruus seruorum Dei. Dilectis filiis . . abbati in Andreo Cracouiensis diocesis, decano et Thome canonico Wratislauiensibus salutem et apostolicam benedictionem. Sua nobis I. prepositus ecclesie Mechouiensis conquestione monstrauit, quod . . abbas et conuentus sancte Marie de Claratumba ) Cisterciensis ordinis, Cracouiensis diocesis, villam de Ccaslauic 2) super Dlubnam, ad ipsius ecclesiam pertinentem, contra iusticiam detinent et sibi reddere contradicunt. Ideoque discrecioni. uestre per apostolica scripta mandamus, quatinus partibus conuocatis audiatis causam, omni appellacione remota fine debito terminetis, facientes quod decreueritis, sub censura ecclesiastica firmiter obseruari. Testes autem, qui fuerint nominati, si se gracia, odio uel timore subtraxerint, censura simili appellacione cessante cogatis veritati testimonium perhibere. Quod si non omnes hiis exequendis potueritis interesse, duo uestrum ea nichilominus exequantur. Datum Rome II nonas Maij, pontificatus nostri anno secundo. Oryginał pargaminowy, opatrzony ołowianą bulą papieża Grzegorza IX, zawieszoną na szarym konopnym sznurku.

1) Mogiła, wieś paraf. w pow. krakowskim, siedziba zgromadzenia Cystersów. 2) Krzesławice, wieś w par. Mogiła, nad rzeką Dłubnią położona.

CCCXCV. 1228. die 12. m. Maii, in Skaryszów.

Grimislava ducissa Sandomiriae testatur, Sulislavam relictam Martini dimidiam partem villae Dzierzkówek militibus quibusdam vendidisse.

Que in tempore aguntur, ne simul cum tempore labantur, necessarium est, ea scriptis ad memoriam reuocare. Noueritis igitur omnes tam presentes, quam eorum sequaces, quia Sulislaua relicta Martini cum fratre suo Crisone filio Goszlaui, pro comparanda dote suis filiabus uendidit medietatem uille sue de Dirscouich 1) Iacobo, Henrico, Petro filiis Theodrici, pro sex marcis lati argenti, hereditario

iure possidendam, eis et eorum successoribus omnibus, leuiris eius: Boguslauo videlicet et Stephano, necnon genero suo Iohanne consencientibus, coram domina Grimislaua ducissa Sandomirie, necnon coram eius nobilibus, quorum nomina sunt hec: Pacoslauus palatinus, Stresec pincerna, Adalbertus filius Stupote, Cresslau pincerna, Pretslaus comes de Cechow, Falec et Adalbertus fratres eius, Iohannes filius eiusdem Pretslaui, Mistiuy comes de Vislicia, Sdislau filius Wlostonis, Petrus filius Dobesy, Velislau filius Sobesandonis, Nicolaus, Iasch, Budiuoy camerarius palatini, Boguslauus camerarius comitis Adalberti castellani de Lublin, Sulislauus de Cargow, Bogus de Mazouia, Boguslau de Raua, Thomas de Midlou, Bertolt, Petrus filius Hrostle, Falislau filius Lodgerij, Thomas sororius palatini, Dobes filius Voyslaui, Pribislauus filius Pribislaui, Cristinus filius Mlodote, Stephanus filius Romani, Schodr filius Henrici, Crisan filius Pucslaui, Sulislau Guba, Bogufalech pincerna comitis Stresconis, Ianek filius Cherubin, Ramolt et Evstacius filii Seraphin, Ianus et Petrus filii Magnusonis, Magnus filius Walcunonis, Nicholaus filius Cristophori, Cristinus filius Ratslaui, Voyceh Viti filius, lanek filius Lambini, lanec magister monachorum curie de Scareseu, Gotfridus gener eius, Siuridus uillicus de Scaresow, Bogufalus filius Ratsulonis, Voyceh et Vitus filii Vignani, Bogdas filius. Maluyonis, huius rei mediator. Acta sunt hec Dominice incarnacionis [anno] millesimo ducentesimo vicesimo VIII, in die sanctorum Nerei et Achillei martyrum, in Scareseu, domina Grimislaua iam dicta colloquium faciente cum filio Romani et cum subscriptis suis palatinis necnon castellanis, quorum sigillis dependentibus presens scriptum firmiter est corroboratum.

Na stronie odwrotnej tem samem lub nieco późniejszem pismem:

Notum sit omnibus, ad quos presens pagina peruenerit, quod uxor Michaelis cum uxore Martini, Iacobo cum Petro filiis Tedrici, confirmauerunt dimidiam hereditatem in Cirscouic coram uicinis circumiacentibus, coram Radulpho sacerdote de Scharesou et Thoma fratre de eadem Scharesov et Nedabilo fratre de Repin et Petro fratre de Crupsco et Iohanne filio Thestitis cum filio et Chudoslauo de Scharesov, Reczlauo et Dobesio cum genere, Marczin filius Reczlauus, Lenardo, Iohanne filiis Phillipi, Stephano filio Romani et Rosnato cmetone de Oduchou, Reduano Snedarc et alter Reduvanus Snedarc, Crisan Picslauic de Crisanouic, Begos de Modreouic, Scinyr ibidem, Mirota de Cirscouic, Gozlauus Lisec et Uit, Henricus frater eorum, Crisa[n] cum filio, Bogdas camerarius ex parte ducisse iuridicus. Cristinus filius Reczlavi ibidem vendidit iisdem fratribus Iacobo et Petro dimidiam partem de sua hereditate pro VII marcis coram eadem uicinia. Ibidem fuit Stephanus testis cum uxore fratris sui et cum filio fratris.

Oryginał pargaminowy, opatrzony był pierwotnie czterema pieczęciami, zawieszonemi na sznurkach z różowego jedwabiu. Z tych pierwsza wraz ze sznurkiem oderwana, po czwartej pozostał tylko sznurek, druga znacznie uszkodzona, podłu

gowata, wyobraża księżnę na tronie siedzącą, z berłem w prawej i koroną na głowie, w otoku reszta napisu LAVE +. Iest to pieczęć księżnej Grzymisławy. Trzecia wreszcie okrągła wyobraża herb Habdank jednak przewrócony na kształt litery M. W otoku napis: + SIGILLV[M P]ACOSLAI. Obie te pieczęcie ryte przez Kielesińskiego, zamieszczone są w dziełku Vossberga: Siegel des Mittelalters von Polen, Lithauen, Schlesien, Pommern und Preussen. Berlin 1854.

1) Dzierzkówek, wieś w woj. sandomirskiem, obw. i pow. radomskim, par. Skaryszów. W pobliżu są wsie Modrzejowice Odechów, wspomniane między wicynią.

CCCXCVI. 1228. die 19. m. Augusti, Perusii.

Gregorius IX. P. M. pactum a praeposito monasterii Miechoviensis cum episcopo Plocensi de villis Góra, Suchodół et Krampsko initum, ratum esse iubet.

Gregorius episcopus seruus seruorum Dei. Dilecto filio preposito Miechouiensi salutem et apostolicam benedictionem. Cum a nobis petitur, quod iustum est et honestum, tam uigor equitatis, quam ordo exigit racionis, ut id per sollicitudinem officij nostri ad debitum perducatur effectum. Eapropter dilecte in Domino fili, tuis iustis precibus inclinati, compositionem inter te ex parte una, et dilectos filios electum et capitulum Plocense ex altera, super uillis de Gora et Suchodol et de Crampsco, mediantibus dilectis filijs abbate de Andreow, Cisterciensis ordinis, magistro Iohanne archidiacono et Andrea preposito sancti Michaelis, Cracouiensis diocesis, amicabiliter initam, sicut sine prauitate prouide facta est, et ab utraque parte sponte recepta et hactenus pacifice obseruata, ut in confectis exinde literis dicitur plenius contineri, auctoritate apostolica confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus. Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam nostre confirmacionis infringere uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignationem omnipotentis Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se nouerit incursurum. Datum Perusii XIV kalend. Septembris, pontificatus nostri anno secundo.

Nakielski: Miechovia, str. 149.

Objaśnienia podane są powyz przy dokumencie N. CCCXCI.

CCCXCVII. 1229.

Vislaus decanus ecclesiae cathedralis Cracoviensis testatur, comitem Zementam dimidiam partem villae Uniejów monasterio Miechoviensi contulisse.

In nomine patris et filij et spiritus sancti. Vislaus Dei gracia decanus totumque maioris ecclesie Cracouiensis capitulum, omnibus presentem paginam inspecturis, salutem in Domino. Quoniam facta mortalium per artificiosam calumniam quandoque solent retractari, necesse est, ut ea, quorum noticia transmittenda est posteris, perso

narum testimonio, necnon literarum memoria perhennentur. Nouerint igitur tam presentis, quam futuri temporis Christiani, quod comes Zementa una cum uxore sua coram nobis medietatem uille Vniow 1) contulit domui Miechouiensi dominici Sepulchri perpetuo possidendam. Et ne illius donacio tam laudabiliter celebrata possit irritari, nos supradicte ecclesie presens scriptum contulimus, sigillo nostro roboratum. Huic collacioni interfuerunt: Vislaus decanus, Radolphus cantor, Panslaus custos, Nicolaus caluus, Troianus, Domanus 2), Strachota, Fridericus, canonici; Petrus, Dauid, Gerardus, vicarij. Acta sunt hec anno incarnacionis dominice M. CC. XIIII (s).

Nakielski: Miechovia, str. 131.

Rok 1214 jest oczywiście omylony, na co już autor »Dwóch elekcyj« zwrócił uwagę (Ateneum, rok III, tom II, Warszawa 1878, str. 7). Radulf bowiem zostaje kantorem katedralnym krakowskim dopiero około roku 1224, jeszcze bowiem w r. 1222 jest Wawrzyniec kantorem. Że zaś już w czerwcu r. 1230 jest Salomon dziekanem krakowskim w miejsce Wisława, który tymczasem po śmierci Iwona został biskupem krakowskim obrany, oraz ze względu na trzech wikaryjuszy katedralnych Piotra, Dawida i Gerarda, których po raz pierwszy dopiero na akcie Racibora z r. 1230 spotykamy, oraz na kanoników Strachotę i Fryderyka, którzy również dopiero w latach 1228 i 1230 z temiż godnościami występują, przyjmujemy chętnie za zdaniem autora »Dwóch elekcyj« datę wystawienia niniejszego dokumentu na rok 1229.

1) Uniejów, wieś par. w woj. krakowskiem, pow. miechowskim.
2)Nakielski kładzie mylnie »Romanus«.

CCCXCVIII. 1229. die 19. m. Iunii, Perusii.

Gregorius IX. P. M. recenset possessiones et immunitates monasterii Cisterciensium Suleioviensis.

Gregorius episcopus seruus seruorum Dei. Dilectis filiis abbati de Suliou eiusque fratribus tam presentibus, quam futuris, religiosam vitam professis, in perpetuum. Religiosam vitam eligentibus apostolicum conuenit adesse presidium, ne forte cuiuslibet temeritatis incursus aut eos a proposito reuocet, aut robur, quod absit, religionis infringat. Eapropter dilecti in Domino filii, uestris iustis postulacionibus clementer annuimus et monasterium de Suliou, in quo diuino estis mancipati obsequio, sub beati Petri et nostra protectione suscipimus et presentis scripti priuilegio communimus. Inprimis siquidem statuentes, ut ordo monasticus, qui secundum Deum et beati Benedicti regulam atque institucionem Cisterciensium fratrum in eodem monasterio institutus esse dinoscitur, perpetuis temporibus inuiolabiliter obseruetur. Preterea quascunque possessiones, quecunque bona idem monasterium impresentiarum iuste et canonice possidet, aut in futurum concessione pontificum, largicione regum uel principum, oblacione fidelium seu aliis iustis modis prestante Domino poterit adipisci, firma uobis uestrisque successoribus et illibata permaneant. In quibus hec propriis duximus exprimenda uocabulis: locum ipsum, in quo prefatum monasterium situm est, cum omnibus pertinenciis suis, possessiones de