صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Ego Riccardus s. Angeli diaconus cardinalis.

Ego Octauianus s. Marie in Via lata diaconus cardinalis.

Ego Petrus s. Georgii ad Velum aureum diaconus cardinalis.
Ego Iohannes s. Nicolai in carcere Tulliano diaconus cardinalis.
Ego Willelmus s. Eustachij diaconus cardinalis.

Ego Ottobonus s. Adriani diaconus cardinalis.

Datum Asisij per manum Iohannis de Camezan auditoris contradictarum, sancte Romane ecclesie vicecancellarii vicesgerentis, II nonas Iunii, indictione XI, Incarnationis Dominice anno M°CCLIII, pontificatus uero domini Innocencij pape IIII anno decimo.

Oryginał pargaminowy, bula oderwana, pozostały tylko strzępy sznurka ko

nopnego.

Z przytoczonych w tej buli miejscowości zaledwie niektóre odszukane być mogły, mianowicie:

Krzyżanowice, wieś parafijalna w woj. krakowskiem, obw. i pow. stopnickim.
Kobylniki, w tymże powiecie, parafii Wiślica.

Kowala, w pow. szydłowskim, par. Pinczów.

Bernardowice, będą zapewne Biertowice, w obw. wadowickim, pow. kalwaryjskim, par. Sułkowice.

Kliczanowice, dziś Kleczanów, wieś parafijalna w pow. sandomirskim.
Bochnia, miasto obwodowe w Galicyi zachodniej.

Innych miejscowości odszukać nie zdołaliśmy.

CCCCXLIII. 1254.

Boleslaus dux Cracoviae et Sandomiriae ecclesiae Cracoviensi ad s. Michaelem castores in lacu eiusdem ecclesiae proprio, confert.

Nouerint uniuersi presentes et futuri, scriptum presens inspecturi, quod nos Boleslaus Dei gracia dux Cracouie et Sandomirie, ad peticionem venerabilis patris nostri, episcopi Cuyauiensis domini Wolymiri, pro remedio animarum nostrorum predecessorum et nostre, donauimus perpetuo castores, qui ingrediuntur lacum ecclesie sancti Michaelis. Et ut hec donacio nostra robur firmitatis obtineat, presentem litteram munimine sigilli nostri fecimus communiri. Anno Domini millesimo ducentesimo quinquagesimo quarto.

Z kopijarza drugiego kapituły włocławskiej, fol. 60.

Kolegiata św. Michała na zamku krakowskim posiadała wedle Liber beneficiorum Długosza częś wsi Przegorzały, położonej na zachód od Krakowa, nad Wisłą, po lewym brzegu onejże, oraz naprzeciw, po prawym brzegu Wisły, łąkę przylegającą do wsi Skotnik i Kobierzyna. Wspomniane w niniejszym dokumencie jezioro mogło zatem leżeć przy Wiśle albo w Przegorzałach, gdzie znaczne obszary porosłe dziś jeszcze wikliną, mogły przed 600 laty stanowić jezioro, lub też obok owej łąki, tem bardziej, gdy i po prawym brzegu Wisły dochowały się znaczne przestrzenie częścią wysłych, częścią zawodnionych jeszcze jeziorzysk.

13

CCCCXLIV. 1254. die 3. m. Augusti, Anagniae.

Innocentius IV. P. M. sorori Salomeae ordinis s. Damiani indulget, ut villas, quascunque sibi Boleslaum ducem Cracoviae et Sandomiriae relinquere contingat, obtinere possit.

Innocentius [episcopus seruus seruorum Dej. Nobili mulieri] sorori Salomee, ordinis s. Damiani, nate quondam L. Cracouie ac Sandomirie ducis, [salutem et apostolicam benedictionem]. Tue deuotionis sinceritas exigit, vt tibi, quam digne possimus, gratiam faciamus. Hinc est, quod nos tuis supplicationibus inclinati, auctoritate tibi presentium indulgemus, vt si dilectum filium nobilem virum B. ducem Cracouie et Sandomirie, germanum tuum, contingat decedere sine prole tibique relinquere villas aliquas, ad se iure spectantes, licite possis ad tuum et monasterij opus recipere, ac etiam dum vixeris, retinere, ad successores legitimos ducis eiusdem post tuum obitum redituras. Datum Anagnie tertio nonas Augusti, [pontificatus nostri] anno XII.

Supplementum Analectorum terrae Scepusiensis, auctore Ioanne Bardosy, (Leutschoviae 1802) N. 17, Fejer: Codex diplomaticus Hungariae, tom IV, vol. II, str. 250, Katona: Historia reg. Hungariae, tom VI, str. 218, Wadding: Annales Minorum, vol. III, str. 355, Sbaralea: Bullarium Franciscanum, tom I, str. 758.

CCCCXLV. 1255.

Boleslaus dux Cracoviae et Sandomiriae Cosmae militi silvam ad rivum Uszwa sitam, colonis frequentandam confert.

In nomine Domini amen. Ne mortalium facta memoriter habenda, temporum decursu in dubium adducantur, et ex hoc posteri discrimen aliquod possent pati, necesse est, huiuscemodi acta instrumentis et testibus roborari. Hinc est, quod nos B. Dei gracia dux Cracouiensis et Sandomiriensis, cum generosa nostra genitrice G. considerata ydoneitate persone militis nostri Cosme, donauimus tam sibi, quam posteris eius quandam siluam incultam super riuum, qui dicitur Husya 1), in perpetuum possidendam. Hoc eciam ex nostre voluntatis arbitrio addicientes, quod homines, quos dictus C. ad predictam siluam pro sua utilitate locauerit extirpandam, a nostrorum palatinorum, castellanorum et aliorum iudicum presencium et futurorum iudicijs sint immunes; sint eciam liberi a strosa et stan et pouoz et alijs seruitutibus, quocunque nomine heedem nominentur. Excipimus eciam eos ab omnibus exactionibus siue solucionibus iam terre inflictis seu pro aliqua necessitate tum eciam vtilitate inminente postmodum infligendis. Damus insuper sibi et posteris eius infra terminos predicte silue venandi castores ex utroque litore et alias communes bestias omnimodam libertatem; etsi quis habuerit vel usus fuit (s) aliqua auctoritate uel vtilitate ante possessionem predicti militis, ulterius donamus ei in omnibus confinibus istius silue plenam et integram possessionem. Vt ergo hec nostra donacio habeat firmitatem, presens scriptum sigilli

nostri et testium nominibus duximus roborandum. Testes sunt hij: Clemens palatinus Cracouiensis, Gedka castellanus de Sudech, Vithgo frater eius, Slaua pincerna 2), Sasin subcamerarius 3), Ben, Clemens filius Marconis, Boguta, Tuardoslaus, Nidanech ducis capellani et alij quam plurimi. Datum anno Domini MCCoLoV°.

Kodeks dyplomatyczny wielkopolski N. 2027. Kopija pargaminowa z XIII wieku, przechowana w archiwum rządowem poznańskiem (Ołobok, 1), obejmująca oprócz powyższej jeszcze kopije trzech innych dokumentów, mianowicie Przemysła z r. 1250, Bolesława Pobożnego z r. 1249 i Bolesława Wstydliwego z r. 1263 (Kod. dyplomatyczny wielkopolski NN. 281, 277 i 407).

1) Uszwa, strumyk wpadający z lewego brzegu do rzeki Uszwicy, prawego dopływu Wisły, w obw. bocheńskim, pow. radłowskim, poniżej wsi Szczurowy. Zwracamy jednak uwagę, iż nad rzeką Uszwicą w górnym jej biegu, w pow. brzeskim, leżą po dwu brzegach naprzeciw siebie dwie wsie parafijalne, jedna zowie się Uszwicą, druga Uszwią, ta druga leży nad małym strumykiem, wpadającym w tym właśnie miejscu z prawego brzegu do Uszwicy. Otóż nazwa wsi Uszew obok wsi Uszwicy i rzeki Uszwicy zdaje się wskazywać, iż ten drobny strumyk płynący pod wsią Uszwią, również niegdyś Uszwią się nazywał. I do tej to raczej lesistej zresztą okolicy odnoszę treść niniejszego przywileju; gdyż tamta Uszwa płynąca w pobliżu lewego brzegu Wisły, przerzyna okolicę niską, niegdyś na coroczne wylewy Wisły narażoną, która podówczas z przyczyny tych wylewów do osadnictwa bynajmniej nęcić nie mogła.

2) Był podczaszym księżnej.

3) Był podkomorzym sandomirskim.

CCCCXLVI. 1255. die 18. m. Aprilis, in Zawichost.

Boleslaus dux Cracoviae et Sandomiriae hospitale monasterii sanctimonialium ordinis s. Damiani in Zawichost possessionibus quibusdam et reditibus dotat.

In nomine Domini amen. Quoniam omnes morimur et quasi aque dilabimur, ne mortalium gesta celebri et perpetua memoria semper digna, temporum decursu in obliuionem adducta, queant apud posteros nostros pati ex ambiguitate discrimen, digne solent perpetuate res instrumentorum munimine cum expressione testium perempnari. Hinc est, quod nos Bolezlaus Dei gratia Cracouie et Sandomerie dux, uniuersis Christi fidelibus in omne seculum presens pariter et futurum, facimus presentibus manifestum, quod pro remedio felicis anime patris nostri, clare memorie illustris Cracovie et Sandomerie ducis Lestkonis, et incolumitate nostra et nostre ingenue genitricis Grimizlaue, et Chunegundis nostre generose consortis, semper proponentes Deum in conspectu nostro, a quo habemus, quod viuimus, et paternorum principatuum gubernacula possidemus, constructo per nos in Zavichost, opido nostro Cracouiensis diocesis, hospitali ad usum monasterii ordinis pauperum dominarum sancti Damiani Asisij, auctore Domino per nos etiam consumandi in opido supradicto, et sustentationem etiam infirmorum et egenorum in perpetuum libere duximus conferendum: Venderevice scilicet, Saulowice, et Breszani, et Wangrete, et Danbeni,

et Chottov, et Wosceniki, et Winare, et Sobotku, et Wesevnice, que nunc Ostrov dicitur, villas et VI mansos circa Zavichost supradictum, et duas sortes in Prezwod, et ecclesiam in Tarnowez cum omnibus pertinentijs suis, et de sale in Bohna XL marcarum puri argenti et totum valorem aluei salis, qui corito wlgariter appellatur, in loco, qui Magnum Sal communiter nuncupatur, et marcam auri de theloneo, populariter dicto brona, annuos redditus specialiter pro necessitatibus dicti monasterij releuandis eidem secundum conuentionis formam, prout taxatum fuerit, certis temporibus persoluendos, decernentes, ut rectores dicti hospitalis, qui eidem pro tempore aut perpetuo fuerint deputati, iuxta dispositiones venerabilis sponse Christi, germane nostre, quondam Galitie regine, sororis Salomee, monasterij et ordinis predictorum degentes sub obedientia abbatisse monasterij et ordinis eorundem, firmiter teneantur de prenotati facultatibus hospitalis indigentias releuare monasterij sepedicti, eidem per nos memorati hospitalis et omnium bonorum ad idem pertinentium, proprietatis et possessionis iuribus reseruatis. Et ut supradicti hospitalis bona, que idem nostra taliter, ut pretactum est, donatione obtinet in presenti, et que in futurum est auctore Deo iustis modis et legitimis adempturum, possint sufficere ad sustentationem monasterij memorati et aliorum Christi pauperum cum infirmis, dignum duximus omnia eadem pro se et omnibus incolis et colonis suis absoluere indistincte ab omni seruitio terre, siue sit ordinarium, siue casuale, et a strosa, et powolowe, et poradelne, et naramb, et thargoue, et mito, quod latine theloneum dicitur, et alijs etiam omnibus omnium expensarum principis solutionibus, et a prewod, et powoz, et stan, et alijs seruitijs et procurationibus ipsius principis et nunciorum eiusdem et venatorum ipsius, quibuscumque ipse seruitutes et procurationes et solutiones nominibus censeantur, etiam hoc adiecto, quod eorundem incole et coloni predicti per nos in omni causa exempti a palatinorum et castellanorum et iudicum prouincialium et quorumlibet nostrorum officiatorum iudicijs, ad nostram et nostrorum posterorum dumtaxat per litteras valeant presentiam prouocari, pecuniaria pena hospitali prefato ex nostra vel nostrorum posterorum sententia reseruata. Decernimus etiam, ut supradicti exempti ad edificationem et reparationem castrorum et ad expeditiones venire aut aliqua seruitia vel subsidia impendere nullatenus teneantur; quibus etiam construendi molendina et locandi soluturas censum sepedicto hospitali tabernas liberam concedimus facultatem. Testes autem huiusmodi rei sunt hij: Fulco noster cancellarius, Lesota Scarbimiriensis prepositus, Laurentius beati Floriani in Cracouia et Wernerus s. Marie in Zavichost canonici, et alij quam plures Cracouiensis diocesis clericorum; ex laicis autem Clemens Cracouie et Sengnevus Sandomerie palatini, Sulco Wisliciensis et Petrus de Woyniz castellani et quamplures alij curiales. Datum in Zavichost anno Dominice incarnationis M. CC. LV, indictione decima tertia, XIV kal. Maij.

Z buli papieża Aleksandra IV z tegoż roku, zamieszczonej w Theinera: Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae, tom I, N. 125.

Przytoczone w niniejszym dokumencie posiadłości, o ile podziśdzień istnieją, leżą prawie wszystkie w powiecie sandomirskim, i tak:

Zawichost, jest miasteczko w tymże powiecie,

Sadłowice, wieś w par. Malice,

Węgierce i Dębiany, w par. Obrazów,

Winiary, w par. Trójca,

Sobotka, jest wieś parafijalna w tymże powiecie,
Przezwody, wieś w par. Iankowice kościelne,

Venderewice, Breszani, Chottov, Wosceniki dziś już nigdzie w pobliżu Zawichostu nie istnieją,

Wiązownica czyli Ostrów. będzie zapewne Ostrówek, cokolwiek powyżej Zawichostu, po prawym brzegu Wisły, w pow. rozwadowskim, par. Pniów położony, Tarnowiec, jeden jest tylko, posiadający kościół, w pow. jasielskim położony; lecz czy o nim tu mowa odgadnąć trudno,

Bochnia, miasto obwodowe w Galicyi zachodniej,

Magnum Sal jest Wieliczka, miasto pow. w obw. bocheńskim.

CCCCXLVII. 1255. die 9. m. Iunii, in Bochnia.

Boleslaus dux Cracoviae et Sandomiriae cum monasterio Miechoviensi partem villae Nieszkowa villa Biczyce commutat.

In nomine Domini amen. Omni calumpnie ianua precluditur, cum quod geritur, scripti testimonio roboratur. Nos ergo Boleslaus Dei gracia dux Cracouie et Sandomirie, notum facimus uniuersis preŝentibus et futuris, quod ob deuocionem Mechouiensis ecclesie et ob reuerenciam sanctissimi Sepulcri domini nostri Ihesu Christi et pro remedio anime felicis memorie patris nostri Lestconis, Dei gracia illustris ducis Cracouie et Sandomirie, et incolumitate nostra et serenissime matris nostre Grimislaue et Cunegundis coniugis nostre, dilectissimeque germane nostre sororis Salomee, quondam regine Galichie, cum domino preposito Henrico et fratribus Mechouiensibus talem fecimus permutacionem: cum enim in villa nomine Neskoua, sita in castellatura de Sandech, cuius ville pars ad ipsos pertinebat, et pars ad nostrum dominium et ducatum, prepositus et fratres iam predicti multa incomoda a nostris hominibus ibidem morantibus sustinuerunt et grauamina; nos uolentes eorum comodo prospicere et quieti, nostram partem et omne ius, quod in ipsa optinebamus, eorum iuri et proprietati concessimus, et in possessionem corporalem eos induximus: ponentes ipsam uillam et homines inibi habitantes sub eadem libertate, sub qua cetere uille domus prelibate ab antiquo fore dinoscuntur, qui tantummodo dominorum suorum iam dictorum, uidelicet prepositi et fratrum et successorum suorum in perpetuum et utilitatibus et seruicio deputentur. Et hoc fecimus pro alia uilla nomine Bicichi, sita similiter in castellania de Sandech, quam ipsi nobis cum omni iure, sicut possederant, assignarunt. Nulli ergo hominum liceat hanc nostre permutacionis et concessionis paginam infringere, uel ei ausu temerario contraire; si quis autem hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis Dei et nostram se nouerit incursurum. Et ut hec omnia sint firma et rata in perpetuum, pre

« السابقةمتابعة »