priuilegio innouaremus. Cuiusquidem priuilegij (tenor) de verbo ad verbum est talis: (Sequitur privilegium Boleslai ducis Cracoviae et Sandomiriae de a. 1352) '). Nos vero ex officio nobis diuina disposicione concesso et innata munificencia nostra omnia suprascripta ratificamus (et) presenti nostro priuilegio graciose confirmamus. In cuius testimonium sigillum nostrum duximus appendendum. Actum in Sandomiria in crastino Natiuitatis beate Marie virginis sub anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo septimo. Presentibus hijs testibus: domino Othone capitaneo Polonie, domino Petro palatino Sandomiriensi, domino Iohanne marschalco, domino Vilczkone Sandomiriensi, domino Grothone Lublinensi (castellanis), domino Vilcz kone subiudice (Sandomiriensi) et alijs multis fidedignis. Datum per manus domini lanussij doctoris decretorum necnon decani ac cancellarij Cracouiensis. Z potwierdzenia króla Aleksandra dtto Piotrcoviae feria V ante dominicam Reminiscere 1504, oblatowanego w księdze metryki 19, fol. 141. Ks. Gacki, który w rozprawie swej »Benedyktyński klasztor w Sieciechowie, Radom 1872«, na str. 32 powyższy przywilej w polskim przekładzie podaje, stara się wykazać fałszywość onegoż. Pomijając inne powody, już sama okoliczność, iż król Kazimirz zowie Bolesława Wstydliwego swym bratem, gdy mu był stryjecznym dziadem stwierdza tem bardziej fałszywość owego przywileju, gdy jest i powód wiadomy, dla czego Bolesław Wstydliwy bratem króla Kazimirza nazwany został. Otóż przywilej potwierdzony Bolesława Wstydliwego, który również jest podrobiony, nosi mylną datę 1352 roku, fałszerz więc XV wieku widząc datę przypadającą na czasy Kazimirza Wielkiego, uznał Bolesława spółcześnikiem króla Kazimirza i nazwał go bratem. Świadkowie przywileju kazimirzowskiego zgadzają się na rok 1367, krom Jana marszałka, gdyż marszałkiem był podówczas Pełka, a Jan był ochmistrzem dworu (magister curiae). Może to jednak być już myłka, która się wcisnęła podczas zatwierdzenia aleksandrowego, gdyż fałszerz niewątpliwie z jakiegoś autentycznego dokumentu kazimirzowego świadków wynotował. 1) Dokument ten Bolesława Wstydliwego jest ogłoszony drukiem we wzmiankowanej rozprawie ks. Gackiego: Benedyktyński klasztor w Sieciechowie, na str. 35, oraz w kodeksie dyplomatycznym katedry krakowskiej św. Wacława N. 34. DCCCCLXVI 1369. die 13. m. Novembris, in Żarnowiec. Stanislaus Liganza de Bobrek, Michael de Cholow et Falislaus de Pielgrzymowice inter Bachnam de Tęczyn et incolas villae Tarnowiec, de iniuriis quibusdam ipsis illatis litem dirimunt. Nos Stanislaus Liganza de Bobrek, Michael de Cholow, Falislaus de Pielgrzymowice vniuersis et singulis, presentem literam inspecturis, notum facimus et attestamur, quod cum dominus noster rex ex gracia sua validi militis Stanislai Veneti de Brzezie filiorum, morte ipsius relictorum, Iohannis, Vladislai et Iacobi proteccionem suscepisset, volens necessitatibus eorum subuenire et orbitatem consolari, concessit in vsuacionem domine Bachne de Thanczyn matri eorum bona sua Tarnowiecz. Que cum in tali vsuacione sua fuisset de angarijs et exaccionibus in eiusdem Tarnowiecz homines factis, coram domino nostro rege accusata, cumque suam innocenciam purgare cuperet, supplicauit domino nostro regi, vt eam filiosque suos a proteccione sua non ablegaret recordareturque meritorum fidelis sui militis eorum patris, causamque hanc dignaretur cognoscere, prout illi dominus rex graciosissime concessit nobisque mandauit, vt ad Tarnowiecz proficisceremur querelasque has diiudicaremus. Quod mandatum domini nostri regis exequi volentes, ad dictum Tarnowiec descendimus atque ibi audiuimus singulorum hominum dicta et responsa, querellas et accusaciones, inprimis, quod illis boues et equi in conducendis lapidibus et cemento ad muracionem arcis nimium fatigentur et vltra mandatum domini regis laborare cogantur, ac equi illis ni auferantur. Quod domina Bachna se facere negauit, sed ad eos, qui ex ordinacione domini regis muracioni arcis attendunt, pertinere dixit. Deinde, quod famulus domine Bachne Betkonem Dudam in popina wlnerauit aliosque ibi existentes contumeliose tractauerit et ex popina eiecerit. Verum domina Bachna dixit, id sine scitu ipsius fuisse, eciam prefatus Duda accepit suam satisfaccionem vnam marcam; quod autem eos ex popina eiecerit et se occluserit, id in defensione sui fecisse idem Iohannes famulus asseruit, quia illum voluerunt occidere. Quod vero domina Bachna eciam exacciones insolitas illis imponeret, hoc non probauerunt. Proinde cum nihil inuenissemus de angarijs et exactionibus, que domina Bachna illis faceret, eandem absoluimus, istis vero hominibus: Petro Skorupka, Spitkoni Wilk, Macko Dudek, Andree Kozub, Miklusso Lipowicz pro traduccione domine Bachne penas imposuimus, cuilibet illorum per vnum fertonem pro vino et cera ad ecclesiam ac domine Bachne deprecacionem, et ijs, qui muracionem arcis custodiunt, precepimus, ne illis sint molesti et ne illos angarient in leuacione equorum et boum pro conducendis lapidibus et cemento ad arcem, nisi iuxta ordinacionem et mandatum domini nostri regis, quod debent facere, nollent. Tunc precipimus illis, vt obediant et fabulas ad aures domini regis non deferant; dicte vero domine Bachne, quod debent, pendant, prout penderent ipsi domino nostro regi. Acta sunt hec in Sarnowiecz, feria tercia post festum sancti Martini, anno Domini millesimo trecentesimo sexagesimo nono. Z potwierdzenia króla Jana Kazimirza z r. 1662, oblatowanego w ks. metr. 204, str. 81. Osobliwy ten dokument, jest tak co do stylu, jako i treści wielce podejźrzany. Styl odpowiada więcej stylowi wieku XV jak XIV, treść niezwykła. Brak świadków, niedający się usprawiedliwić przy tak ważnej sprawie, pozbawia nas jednego z ważnych kryteryjów w rozpoznaniu autentyczności dokumentu. Sędziowie zaś przez króla naznaczeni: Stanisław Ligięza z Bobrka, Michał z Cholowa i Falisław z Pielgrzymowic nie są spółczesnym aktom znani. DCCCCLXVII. 1370. die 11. m. Novembris. in Lublin. Kazimirus rex Poloniae Conrado de Vonschouia advocatiam in civitate Radom CCC marcis grossorum Pragensium vendit. In nomine Domini amen. Vere dignum et honestum est, vt quod principum fieri decreuit auctoritas, ratum et irretractabile debet perpetuo obseruari. Igitur nouerit tam presens etas quam futura, quod nos Kazimirus Dei gracia rex Polonie, ob quasdam necessitates nobis et regno nostro plerumque occurrentes, aduocaciam in ciuitate nostra Radomiensi cum omni iure et dominio spectantibus ad ipsam ab antiquo, viro prouido et honesto Conrado de Vonschouia pro tricentis marcis grossorum Pragensium vendidimus et resignauimus sibi et suis veris heredibus et successoribus legittimis perpetuo et irreuocabiliter tenendam, habendam, vendendam, commutandam ac possidendam, pro sua et suorum posterorum voluntate conuertendam, hos redditus expresse eidem aduocacie adicientes, videlicet tres villas ante ipsam ciuitatem Radomiensem sitas: Golabyow, Dirskowa et Vola cum omni iure et dominio earum, quas ipse aduocatus et sui posteri iure aduocacie possidebunt, sextum denarium census, prout de mansis ciuitatis recipiendus est, que quidem ville eodem iure, quo ciuitas predicta est locata, frui debent et gaudere. Damus eciam predicto aduocato et sue posteritati sex mansos liberos, molendinum quod nunc est in villa Vola, et alia molendina cum piscinis, quotquot construere poterit in futuro intra limites ciuitatis memorate, aream liberam cum domo, balneo, cameras omnes pannorum et institorum, bancas piscium, sutorum atque salis, medietatem maccellorum carnificum, medietatem mensaram panum, alias medietates maccellorum mensarum panum pro nobis reseruantes, mactatorium quod cuthlow appellatur cum mellificijs et borra ac venacione auium et ferrarum necnon vectura lignorum intra limites ciuitatis predicte ac vniuersis vtilitatibus, quas facere et excogitare poterit pro sua vtilitate, iure, quo eadem ciuitas est locata, permittente. Que omnia debent esse libera et ab omni solucione penitus absoluta. Volumus eciam. vt nullus palatinorum, castellanorum et quorumlibet iudicum nostri regni ciues memorate ciuitatis pro quacunque causa seu causis magnis et paruis, puta furti, sanguinis, homicidij, incendij, membrorum mutilacionis et alijs vniuersis debet iudicare, nisi aduocatus memoratus et sui successores, aduocatus vero et sui succedanei coram predicto palatino, castellano et iudice, qui pro tempore fuerit, nullatenus respondebunt, nisi tantum coram nobis, dum per literam nostro sigillo munitam euocati fuerint, tunc de se querulantibus iure suo Theutonico respondere teneantur. Insuper damus eidem aduocato et suis heredibus sextum mansum, siue de mansis sextum denarium censualem. Iudicabit quoque idem aduocatus omnes causas tam magnas, quam paruas, de quibus tercium denarium habebit, duobus pro nobis reseruatis. Ceterum volumus et statuimus, quod (aduocatus) prouincialis, qui lanthwoyt dicitur, iudicio non plus, nisi duobus (s) vicibus in anno, prout moris et consuetudinis est, presidebit. Preterea idem. aduocatus et sui successores ad quamlibet expedicionem generalem cum vno homine galeato et alio cum sagitta nobis et nostris successoribus seruire teneantur. In quorum omnium testimonium et euidenciam pleniorem presentes dari fecimus nostri sigilli munimine roboratas. Actum in Lublin die sancti Martini, anno Domini 1370. Presentibus his testibus: Hermanno Cuiauiensi, Floriano Lanciciensi cancellarijs, Ninotha castellano Radomiensi, Setegio castellano Spicimiriensi, Petro (de) Cosczyelecz Sandomiriensi, Vizga de Iankowycz et alijs multis fidedignis. Datum per manus domini Hermanni cancellarij prenotati. Scriptum autem per notarium curie nostre Pribislaum ecclesie beati Georgij apud Gneznam. Z potwierdzenia króla Aleksandra dtto Lublin 1506, oblatowanego w księdze metryki 21, tol. 321. Dostrzeżone myłki: a) Duskow, b) recipiendo, c) pannium, d) Iunotho. W dniu 11 listopada 1370 król Kazimirz już nie żył. Świadkowie nie przypadają na rok 1370, ani też między sobą zgodzić się nie dadzą. Herman jest kanclerzem kujawskim w latach 1357 i 1358, w tym samym czasie jest także Floryjan kanclerzem łęczyckim i Ninota kasztelanem radomskim, ale Sieciecha w szeregu kasztelanów spicymirskich nie spotykamy wcale, jest on w latach 1352 i 1353 kasztelanem rospierskim, a Piotr z Kościelca nie jest nam znany na żadnym urzędzie sandomirskim z tego czasu. Przybysław notaryjusz nadworny jest już w r. 1335, a od r. 1347 spotykamy go także jako proboszcza u św. Jerzego w Gnieźnie, zostaje on jednak następnie plebanem sądeckim, a już w r. 1354 Przecław tytułuje się proboszczem u św. Jerzego. Radom, miasto obwodowe w woj. sandomirskiem. Gołębiów, Dzierzków i Wola gołębiowska, wsie pod Radomiem położone. Regesta zaginionych dokumentów klasztoru Panien 1344. Litere Zbignei cancellarij regni Polonie, quibus promittit se resignaturum villas Zbikowice, Vianowice, Strzesicze d. abbatisse et conuentui, postquam centum quinquaginta marce latorum grossorum Bohemicorum sibi persoluerint. 1350. Restitutio super sortem in Rogow. 1356. Empcio super agris Wignanowice coram Constantia ducissa. 1357. Exempcio Zbykowice a Petro de Slupow et filiastris eius a ducissa Glogouie. 1357. Donacio sylue in Krztoł fluuio iacentis a Wiczga capitaneo Sandecensi pro villa iure Teutonico in ea collocanda, cuidam Alberto facta. *) Wynotowane są te regesta z kopijarza przechowanego w klasztorze Panien Klarysek w Starym Sączu, w którymto kopijarzu atoli odnośnych kart brak. |