صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Per varios cafus, per tot difcrimina rerum
Tendimus in Latium; fedes ubi fata quietas

210 Oftendunt: illic fas regna refurgere Trojæ.
Durate, et vofmet rebus fervate fecundis.
Talia voce refert: curisque ingentibus æger,
Spem vultu fimulat: premit altum corde dolorem.
Illi fe prædæ accingunt, dapibusque futuris :
215 Tergora diripiunt coftis, et vifcera nudant.
Pars in frusta secant, verubusque trementia figunt:
Litore ahena locant alii, flammasque miniftrant.
Tum victu revocant vires: fufique per herbam,
Implentur veteris Bacchi, pinguisque ferinæ.

220 Poftquam exemta fames epulis, mensæque remotæ,
Amiffos longo focios fermone requirunt;
Spemque metumque inter dubii; feu vivere credant,
Sive extrema pati, nec jam exaudire vocatos.
Præcipue pius Aeneas, nunc acris Orontei,

225 Nunc Amyci cafum gemit, et crudelia fecum
Fata Lyci, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum.
Et jam finis erat: quum Juppiter æthere fummo
Defpiciens mare velivolum, terrasque jacentes,
Litoraque, et latos populos; fic vertice cœli

230 Conftitit, et Libyæ defixit lumina regnis.
Atque illum tales jactantem pectore curas,
Tristior, et lacrymis oculos fuffufa nitentes,
Alloquitur Venus: O, qui res hominumque Deumque
Aeternis regis imperiis, et fulmine terres :

235 Quid meus Aeneas in te committere tantum,
Quid Troes potuere? quibus tot funera paffis,
Cunctus ob Italiam terrarum clauditur orbis?
Certe hinc Romanos olim, volventibus annis,

Hinc fore ductores, revocato a fanguine Teucri,

240 Qui mare, qui terras omni ditione tenerent,
Pollicitus : quæ te, Genitor, fententia vertit?
Hoc equidem occafum Trojæ, tristesque ruinas
Solabar, fatis contraria fata rependens.

Nunc eadem fortuna viros tot cafibus actos
245 Insequitur. quem das finem, Rex magne, laborum ?
Antenor potuit, mediis elapfus Achivis,
Illyricos penetrare finus, atque intima tutus
Regna Liburnorum, et fontem fuperare Timavi :
Unde per ora novem vasto cum murmure montis

250 It mare proruptum, et pelago premit arva fonanti.
Hic tamen ille urbem Patavi, fedesque locavit
Teucrorum, et genti nomen dedit, armaque fixit
Troia: nunc placida compostus pace quiefcit.
Nos, tua progenies, cœli quibus annuis arcem,

255 Navibus (infandum) amiffis, unius ob iram
Prodimur, atque Italis longe disjungimur oris.
Hic pietatis honos? fic nos in fceptra reponis ?
Olli fubridens hominum fator atque Deorum,
Vultu quo cælum tempeftatesque serenat,

260 Ofcula libavit natæ : dehinc talia fatur.
Parce metu Cytherea: manent immota tuorum
Fata tibi: cernes urbem et promissa Lavini
Mænia; fublimemque feres ad fidera cœli
Magnanimum Aeneam: neque me fententia vertit.
265 Hic tibi (fabor enim, quando hæc te cura remordet :
Longius et volvens fatorum arcana movebo)
Bellum ingens geret Italia, populosque feroces
Contundet; moresque viris et mænia ponet:
Tertia dum Latio regnantem viderit æstas,

P

270 Ter

:

270 Ternaque tranfierint Rutulis hiberna fubactis.
At puer Afcanius, cui nunc cognomen Iulo
Additur, (Ilus erat, dum res stetit Ilia regno)
Triginta magnos volvendis menfibus orbes
Imperio explebit, regnumque a fede Lavini
275 Transferet, et longam multa vi muniet Albam.
Hic jam tercentum totos regnabitur annos
Gente fub Hectorea: donec regina facerdos
Marte gravis geminam partu dabit Ilia prolem.
Inde lupæ fulvo nutricis tegmine lætus

280 Romulus excipiet gentem, et Mavortia condet
Mœnia, Romanosque fuo de nomine dicet.
His ego nec metas rerum, nec tempora pono:
Imperium fine fine dedi. quin afpera Juno,
Quæ mare nunc terrasque metu cælumque fatigat,

285 Confilia in melius referet, mecumque fovebit
Romanos rerum dominos, gentemque togatam.
Sic placitum. veniet luftris labentibus ætas,
Quum domus Affaraci Phthiam clarasque Mycenas
Servitio premet, ac victis dominabitur Argis.

290 Nafcetur pulchra Troianus origine Cæfar,
Imperium Oceano, famam qui terminet aftris,
Julius, a magno demiffum nomen Iulo.
Hunc tu olim coclo, spoliis orientis onuftum,
Accipies fecura: vocabitur hic quoque votis.

295 Afpera tum pofitis mitescent fecula bellis:
Cana fides, et Vesta, Remo cum fratre Quirinus
Jura dabunt: diræ ferro et compagibus arctis
Claudentur belli portæ. Furor impius intus
Sæva fedens fuper arma, et centum vinctus ahenis

300 Post tergum nodis, fremet horridus ore cruento.

Hæc

Hæc ait: et Maia genitum demittit ab alto,
Ut terræ, utque novæ pateant Carthaginis arces
Hofpitio Teucris: ne fati nescia Dido

Finibus arceret. volat ille per aera magnum

305 Remigio alarum: ac Libyæ citus adftitit oris.
Et jam jussa facit: ponuntque ferocia Pœni
Corda, volente Deo. in primis Regina quietum
Accipit in Teucros animum mentemque benignam.

At pius Aeneas per noctem plurima volvens,
310 Ut primum lux alma data est, exire, locosque
Explorare novos, quas vento accefferit oras;
Qui teneant, (nam inculta videt) hominesne, feræne,
Quærere conftituit, fociifque exacta referre.
Claffem in convexo nemorum, fub rupe cavata,

315 Arboribus claufam circum atque horrentibus umbris Occulit. ipfe uno graditur comitatus Achate, Bina manu lato crispans hastilia ferro.

Cui Mater media sese tulit obvia filva,
Virginis os habitumque gerens, et virginis arma
320 Spartanæ: vel qualis equos Threiffa fatigat
Harpalyce, volucremque fuga prævertitur Hebrum.
Namque humeris, de more, habilem fufpenderat arcum
Venatrix, dederatque comam diffundere ventis;
Nuda genu, nodoque finus collecta fluentes.

325 Ac prior, Heus, inquit, juvenes, monftrate mearum
Vidiftis fi quam hic errantem forte fororum,
Succinctam pharetra et maculofæ tegmine lyncis,
Aut spumantis apri curfum clamore prementem.
Sic Venus. at Veneris contra fic filius orfus:

330 Nulla tuarum audita mihi neque visa fororum.
O, quam te memorem, virgo! namque haud tibi vultus
P2
Mortalis,
Mortalis, nec vox hominem fonat. O Dea, certe!
An Phœbi foror, an Nympharum fanguinis una?
Sis felix, noftrumque leves quæcunque laborem :

335 Et quo fub cælo tandem, quibus orbis in oris
Jactemur, doceas. ignari hominumque locorumque
Erramus, vento huc vaftis et fluctibus acti.
Multa tibi ante aras noftra cadet hoftia dextra.
Tunc Venus: Haud equidem tali me dignor honore.

340 Virginibus Tyriis mos est gestare pharetram,
Purpureoque alte furas vincire cothurno.
Punica regna vides, Tyrios, et Agenoris urbem:
Sed fines Libyci, genus intractabile bello.
Imperium Dido Tyria regit urbe profecta,

345 Germanum fugiens. longa est injuria, longæ
Ambages: fed fumma fequar faftigia rerum.
Huic conjux Sichæus erat, ditiffimus agri
Phœnicum, et magno miferæ dilectus amore:
Cui pater intactam dederat, primisque jugarat
350 Ominibus. fed regna Tyri germanus habebat
Pygmalion, fcelere ante alios immanior omnes.
Quos inter medius venit furor. ille Sichæum
Impius ante aras, atque auri cæcus amore,
Clam ferro incautum fuperat; fecurus amorum

355 Germanæ: factumque diu celavit; et ægram,
Multa malus fimulans, vana spe lusit amantem.
Ipsa sed in fomnis inhumati venit imago
Conjugis, ora modis attollens pallida miris:
Crudeles aras, trajectaque pectora ferro

360 Nudavit, cæcumque domus fcelus omne retexit.
Tum celerare fugam, patriaque excedere fuadet:
Auxiliumque viæ veteres tellure recludit

Thesau

« السابقةمتابعة »