صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Tuque adeo, quem mox quæ fint habitura deorum 25 Concilia, incertum eft; urbisne invisere, Cæfar, Terrarumque velis curam: et te maximus orbis Auctorem frugum tempeftatumque potentem Accipiat, cingens materna tempora myrto;

An deus immenfi venias maris, ac tua nautæ

30 Numina fola colant: tibi ferviat ultima Thule :
Teque fibi generum Tethys emat omnibus undis :
Anne novum tardis fidus te menfibus addas,
Qua locus Erigonen inter Chelasque sequentes
Panditur. ipfe tibi jam brachia contrahit ardens

35 Scorpius, et cæli justa plus parte reliquit.
Quidquid eris; (nam te nec fperent Tartara regem,
Nec tibi regnandi veniat tam dira cupido:
Quamvis Elyfios miretur Græcia campos,
Nec repetita sequi curet Proferpina matrem)
40 Da facilem cursum, atque audacibus annue cœptis,
Ignarosque viæ mecum miferatus agreftes,
Ingredere, et votis jam nunc affuefce vocari.

Vere novo, gelidus canis quum montibus humor
Liquitur, et zephyro putris se gleba refolvit,
45 Depresso incipiat jam tum mihi taurus aratro
Ingemere, et fulco attritus splendefcere vomer.
Illa seges demum votis refpondet avari
Agricolæ, bis quæ folem, bis frigora fenfit:
Illius immenfæ ruperunt horrea messes.
50 At prius ignotum ferro quam fcindimus æquor,
Ventos, et varium cæli prædifcere morem
Cura fit, ac patrios cultusque habitusque locorum:
Et quid quæque ferat regio, et quid quæque recufet.
Hic fegetes, illic veniunt felicius uvæ:

.

55 Arborei fœtus alibi, atque injufsa virefcunt
Gramina. nonne vides, croceos ut Tmolus odores,
India mittit ebur, molles sua tura Sabæi?
At Chalybes nudi ferrum, virosaque Pontus
Castorea, Eliadum palmas Epiros equarum?
60 Continuo has leges, æternaque fœdera certis
Impofuit natura locis: quo tempore primum
Deucalion vacuum lapides jactavit in orbem:
Unde homines nati, durum genus. Ergo age, terræ
Pingue folum primis extemplo a menfibus anni

65 Fortes invertant tauri: glebasque jacentes
Pulverulenta coquat maturis folibus æstas.
At fi non fuerit tellus fœcunda, fub ipsum
Arcturum tenui fat erit fufpendere fulco:
Illic, officiant lætis ne frugibus herbæ:

70 Hic, fterilem exiguus ne deferat humor arenam. Alternis idem tonfas cessare novales,

Et segnem patiere situ durefcere campum.
Aut ibi flava feres, mutato fidere farra,
Unde prius lætum filiqua quassante legumen,

75 Aut tenues fœtus viciæ, tristisque lupini
Suftuleris fragiles calamos, filvamque fonantem.
Urit enim lini campum seges, urit avenæ:
Urunt Lethæo perfufa papavera fomno.
Sed tamen alternis facilis labor: arida tantum

80 Ne faturare fimo pingui pudeat fola; neve
Effœtos cinerem immundum jactare per agros.
Sic quoque mutatis requiefcunt fætibus arva.
Nec nulla interea eft inaratæ gratia terræ.
Sæpe etiam fteriles incendere profuit agros,
85 Atque levem stipulam crepitantibus urere flammis:

Sive inde occultas vires, et pabula terræ
Pinguia concipiunt: five illis omne per ignem
Excoquitur vitium, atque exfudat inutilis humor:
Seu plures calor ille vias et cæca relaxat

90 Spiramenta, novas veniat qua fuccus in herbas:
Seu durat magis, et venas aftringit hiantes :
Ne tenues pluviæ, rapidive potentia Solis
Acrior, aut Boreæ penetrabile frigus adurat.
Multum adeo, rastris glebas qui frangit inertes,

95 Vimineasque trahit crates, juvat arva: neque illum
Flava Ceres alto nequicquam fpectat Olympo:
Et qui, profciffo quæ fufcitat æquore terga,
Rurfus in obliquum verso perrumpit aratro,
Exercetque frequens tellurem, atque imperat arvis.

100 Humida folstitia atque hiemes orate ferenas,
Agricolæ: hiberno lætissima pulvere farra,
Lætus ager. nullo tantum se Myfia cultu
Jactat, et ipfa fuas mirantur Gargara meffes.
Quid dicam, jacto qui femine cominus arva

105 Infequitur, cumulosque ruit male pinguis arenæ?
Deinde fatis fluvium inducit, rivosque sequentes ?
Et, quum exustus ager morientibus æftuat herbis,
Ecce, fupercilio clivosi tramitis undam
Elicit: illa cadens raucum per levia murmur
по Saxa ciet, fcatebrisque arentia temperat arva.
Quid, qui, ne gravidis procumbat culmus ariftis,
Luxuriem segetum tenera depafcit in herba,
Quum primum fulcos æquant fata? quique paludis
Collectum humorem bibula deducit arena?

115 Præfertim incertis fi menfibus amnis abundans Exit, et obducto late tenet omnia limo:

Unde

Unde cavæ tepido fudant humore lacunæ.
Nec tamen (hæc quum fint hominumque boumque labo-
Versando terram experti) nihil improbus anfer, (res
120 Strymoniæque grues, et amaris intuba fibris,
Officiunt, aut umbra nocet. Pater ipfe colendi
Haud facilem esse viam voluit, primusque per artem
Movit agros, curis acuens mortalia corda:
Nec torpere gravi paffus fua regna veterno.

125 Ante Jovem nulli fubigebant arva coloni:
Nec fignare quidem, aut partiri limite campum
Fas erat: in medium quærebant: ipsaque tellus
Omnia liberius, nullo pofcente, ferebat.

Ille malum virus ferpentibus addidit atris,
130 Prædarique lupos juffit, pontumque moveri:
Mellaque decuffit foliis, ignemque removit,
Et paffim rivis currentia vina repreffit:
Ut varias ufus meditando extunderet artes
Paulatim, et fulcis frumenti quæreret herbam:

135 Et filicis venis abstrusum excuderet ignem.
Tunc alnos primum fluvii sensere cavatas :
Navita tum stellis numeros et nomina fecit,
Pleiadas, Hyadas, claramque Lycaonis Arcton.
Tum laqueis captare feras, et fallere vifco,

140 Inventum: et magnos canibus circumdare faltus.
Atque alius latum funda jam verberat amnem,
Alta petens: pelagoque alius trahit humida lina.
Tum ferri rigor, atque argutæ lamina ferræ:
(Nam primi cuneis scindebant fisfile lignum.)
145 Tum variæ venere artes. labor omnia vicit
Improbus, et duris urgens in rebus egestas.
Prima Ceres ferro mortales vertere terram

[blocks in formation]

Instituit: quum jam glandes atque arbuta facræ
Deficerent filvæ, et victum Dodona negaret.

150 Mox et frumentis labor additus: ut mala culmos
Effet robigo, fegnifque horreret in arvis
Carduus. intereunt fegetes: fubit afpera filva,
Lappæque, tribulique: interque nitentia culta
Infelix lolium et steriles dominantur avenæ.

155 Quod nifi et affiduis terram infectabere raftris,
Et fonitu terrebis aves, et ruris opaci
Falce premes umbras, votifque vocaveris imbrem:
Heu, magnum alterius fruftra spectabis acervum;
Concuffaque famem in filvis folabere quercu.

160 Dicendum, et quæ fint duris agrestibus arma:
Queis fine nec potuere feri, nec furgere messes.
Vomis, et inflexi primum grave robur aratri,
Tardaque Eleufinæ matris volventia plauftra,
Tribulaque, traheæque, et iniquo pondere rastri:
165 Virgea præterea Celei vilifque fupellex,
Arbuteæ crates, et mystica vannus Iacchi.
Omnia quæ multo ante memor provifa repones;
Si te digna manet divini gloria ruris.
Continuo in filvis magna vi flexa domatur

170 In burim, et curvi formam accipit ulmus aratri.
Huic a ftirpe pedes temo protentus in octo,
Binæ aures, duplici aptantur dentalia dorfo.
Cæditur et tilia ante jugo levis, altaque fagus,
Stivaque, quæ currus a tergo torqueat imos;

175 Et fufpenfa focis explorat robora fumus.
Poffum multa tibi veterum præcepta referre;
Ni refugis, tenuesque piget cognofcere curas.
Area cum primis ingenti æquanda cylindro,

Et

« السابقةمتابعة »