صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

articulos visitatorios m. Maio a. 1592. in usum ecclesiarum Saxonicarum compositos 6) subiungerem.

a Mansfelt etc. dd. Vitenb. Cal. Aug. 1551.; b) scr. legatt. Illustriss. Principis Dom. Georgii Friderici Marchion. Brandenb. etc. dd. Viteb. die 12. Sept. A. 1551.; c) scr. legatt. Generosorum Comitum a Mansfelt. (s. d.); d) scr. ministrorum ecclesiae in inclyta urbe Argentorato (s. d.); e) scr. ministrorum ecclesiarum citerioris Pomeraniae dd. Grypswaldae in synodo provinciali An. 1552. die 21. Ian.

6) Ut Calvinismum duce Nic. Crellio iterum erumpentem compesceret, Fridericus Guilielmus, dux Saxoniae et Electoratus Saxonici post obitum Christiani I. administrator, ecclesiae visitatores constituit Mart. Mirum, Ge. Mylium, Aegid. Hunnium, Iosuam Lonerum, Burckhardum Harbardum et Wolfgang. Mamphrasium eosque iussit articulos conscribere, quibus omnes ecclesiarum ministri subscriberent. Editi sunt hi artt. Lips. a. 1593. hoc nomine: Visitation-Artickel im gantzen Churkreis Sachsen, samt der Calvinisten negativa und Gegenlehr, und der Form der Subscription, welcher Gestalt dieselbe beiden Partheien zu unterschreiben sind vorgelegt worden.“ Leguntur etiam in: ,,Gründliche Verantwortung der vier streitigen Artickeln etc. Gestellet dch. die zur Visitation verordnete Theoll. Leipz. 1593." 8. Ceterum etiamnunc publica apud nos auctoritate gaudent ac verbi div. ministris in confirmationis instrumento diserte iniunguntur (vid. Weber. sächs. Kirchenrecht. Bd. I. p. 31. ed. I.); hinc nescio quo iure Haseus eos publica nunc tandem auctoritate exutos dixerit.

[ocr errors]

VII.

FORMULA CONCORDIAE.

Libri symbol. III.

1

ARGUMENTI INDEX.

Praefatio Ordinum.

PARS I.

Epitome.

Prooem. De compendiaria regula

atque norma.

Cap. I. De peccato originis.
Cap. II. De libero arbitrio.

Cap. III. De iustitia fidei coram

Deo.

Cap. IV. De bonis operibus.*
Cap. V. De lege et evangelio.
Cap. VI. De tertio usu legis.
Cap. VII. De coena Domini.
Cap. VIII. De persona Christi.
Cap. IX. De descensu Christi ad
inferos:

Cap. X. De ceremoniis ecclesia-
sticis.

Cap. XI. De aeterna praedestina-

tione et electione Dei.

PARS II.

Solida declaratio.

Praefatio.

Prooem. De compendiaria doctri-
nae forma.

De antithesi s. reiectione
falsae doctrinae.

Cap. I. De peccato originis.
Cap. II. De libero arbitrio s. de
viribus humanis.

Cap. II. De iustitia fidei coram
Deo.

Cap. IV. De bonis operibus.
Cap. V. De lege et evangelio.
Cap. VI. De tertio usu legis divi-
nae.

Cap. VII. De coena Domini.
Cap. VIII. De persona Christi.
Cap. IX. De descensu Christi ad
inferos.

Cap. X. De ceremoniis ecclesia-

[ocr errors]

sticis.

Append. De aliis haeresibus et Cap. XI. De aeterna praedestina-

sectis.

Conclusio.

tione et electione Dei.

Append. De aliis haereticis et

sectariis.

Conclusio.

(

FORMULA CONCORDIA E.

Praefatio Ordinum.

Omnibus et singulis has nostras lecturis nos, qui iisdem nomina nostra subscripsimus, Augustanae confessioni addicti Electores, Principes et sacri Romani Imperii in Germania Ordines, pro dignitate et gradu cuiusque, nostra studia, amicitiam ac salutem cum officio coniunctam 1) deferimus et nuntiamus.

Ingens Dei Opt. Max. beneficium est, quod postremis temporibus et in hac mundi senecta 2) pro ineffabili amore, clementia ac misericordia sua humano generi lucem evangelii et verbi sui, per quod solum veram salutem accipimus, post tenebras illas Papisticarum superstitionum in Germania, carissima patria nostra, puram et sinceram exoriri et praelucere voluit. 2. Et eam sane ob causam brevis et succincta confessio ex verbo Dei et sacrosanctis Prophetarum et Apostolorum scriptis collecta est, quae etiam in comitiis Augustanis anno 1530. Imperatori Carolo Quinto excellentis memoriae a pientissimis maioribus nostris Germanico et Latino idiomate oblata et Ordinibus Imperii proposita, denique publice ad omnes homines Christianam doctrinam profitentes adeoque in totum terrarum orbem sparsa ubique percrebuit, et in ore et sermone omnium esse coepit.3)

3. Hanc deinceps confessionem multae ecclesiae et academiae ut symbolum 4) quoddam horum temporum in praecipuis fidei articulis, praesertim controversis illis, contra Romanenses et varias corruptelas doctrinae coelestis 5) complexae sunt

Not. 1) Germ. unsere gebürliche Dienst, Freundschaft, gnedigen Grus und geneigten Willen, auch underthenigste, underthenige und willige Dienst. 2) Germ. zu diesen letzten Zeiten der vergenglichen Welt. 3) Germ. öffentlich durch die ganze Christenheit in der weiten Welt ausgebreitet worden und erschollen ist. Ad rem cf. Coelestin. hist. Aug. conf. t. II. p. 190. 4). Vid. P. I. prolegg. p. VII. not. 2. 5) Germ. wider das Bapsthumb und allerley Rotten.

et defenderunt, et perpetuo consensu ad eam absque omni controversia et dubitatione provocaverunt; doctrinam etiam in illa comprehensam, quam scirent et solidis Scripturae testimoniis suffultam et a veteribus receptisque symbolis approbatam, unicum et perpetuum illum vere sentientis ecclesiae 1) ac contra multiplices haereses et errores olim defensum, nunc autem repetitum consensum esse constanter. iudicaverunt.

4. At vero ignotum nemini esse potest, statim posteaquam summa pietate praeditus et praestantissimus heros D. Martinus Lutherus rebus eximeretur humanis, dulcem patriam nostram Germaniam periculosissima tempora et rerum perturbationes gravissimas excepisse. In quibus sane difficultatibus et reipublicae ante florentis optimeque constitutae misera distractione hostis ille mortalium astute laboravit, ut semina falsae doctrinae et dissensiones in ecclesiis et scholis spargeret, dissidia cum offendiculo coniuncta excitaret, atque his suis artibus puritatem doctrinae coelestis corrumperet, vinculum caritatis Christianae et pium consensum solveret, sacrosancti evangelii cursum maiorem in modum2) impediret et retardaret. 5. Notum etiam universis est, qua ratione hostes veritatis coelestis inde occasionem arripuerint, ut ecclesiis et academiis nostris detraherent, suis erroribus integumenta invenirent, pavidas errantesque conscientias a puritate doctrinae evangelicae abstraherent, ut illis, in ferendo et tolerando iugo servitutis Pontificiae et amplectendis reliquis etiam corruptelis cum verbo Dei pugnantibus, obsequentioribus uterentur.

6. Nobis profecto nihil vel gratius accidere poterat, vel quod maiore animorum contentione et precibus a Deo Opt. Max. petendum iudicaremus, quam ut nostrae et ecclesiae et scholae in sincera doctrina verbi Dei ac exoptata illa et pia animorum consensione perseverassent, et, quod Luthero adhuc superstite fiebat, pie et praeclare secundum regulam verbi Dei institutae et propagatae ad posteritatem fuissent. 7. Animadvertimus autem, quemadmodum temporibus Apostolorum in eas ecclesias, in quibus ipsi evangelium Christi plantaverant, per falsos fratres. corruptelae introductae fuerunt, ita propter nostra peccata -et horum temporum dissolutionem 3) tale quid irato Deo contra nostras quoque ecclesias permissum.

2) Germ.

8. Quare nostri officii, quod divinitus nobis iniunctum esse Not. 1) Germ. der allgemeinen — Kirchen Christi. merklich. 3) Germ. umb unserer und der undankbaren Welt Unbusfertigkeit und Sünde willen.

« السابقةمتابعة »