AUGUST CIESZKOWSKI OJCZE-NASZ TOM TRZECI (PIERWSZA PROŹBA) „ŚWIĘĆ SIĘ IMIĘ TWOJE“ WYDANIE POŚMIERTNE ΡΟΖΝΑΝ CZCIONKAMI DRUKARNI JAROSŁAWA LEITGEBRA 1903. „Czasy jeszcze nie nadeszły. Nie chciałem, aby, co miało być ,,kamieniem budowy, stało się kamieniem obrazy, dlatego Ojcze nasz ,,nie wydany dotąd. Ale czasy te może teraz się zbliżają. „Od Syllabus do Rerum Novarum nie mało ubiegliśmy ,,drogi. Wydaj Wezwanie; Prób nie czytaj, aż tamtego ,,nie wydasz. Sam wtedy osądzisz czy wydawać już można." Słowa te, na dwa dni przed śmiercią Autora wyrzeczone, za głęboko zaryły się w mojej pamięci, abym na chwilę się wahał w dosłownem ich powtórzeniu dzisiaj, gdy na własną odpowiedzialność książkę wydaje. Daleki zarówno od lekceważenia względu na czas wydania, jak od roszczenia sobie prawa do wyrokowania czy obecnie czas ten już nadszedł, nie zwlekam z wydaniem w przekonaniu, że jedna tylko zła wiara ma prawo stronić od jawności, oraz z głębokiego przeświadczenia o prawdzie owych słów Śgo Pawła, które Autor na końcu IV. Działu przytacza, a które chciałbym módz jako motto książki niniejszej położyć: „Bo nie możemy nic naprzeciwko Prawdzie, ale za Prawdą." (II. Cor. XIII. 8.) Rozumowanie powyższe, jeżeli nie uprawnia jeszcze do wydania książki, nie wiem czy, o ile szczere, nie star czy już na to, aby obowiązek wydania jasno wyrazić. Innych względów z umysłu nie dotykam. Wszakże wiemy z Wezwania, że: ,,Prawda nie tkwi nigdy, ani w ostateczności żadnej, jak mnie,,mają zapaleńcy, ani też w ich ścisłym, matematycznym środku, ,,opodal zarówno od wszelkiej ostateczności, (juste milieu), jak mnie„mają znowu półśrodkowi krótkowidze, lecz dopiero w ich wspól„nem, a nad niemi górującem ognisku, które jest ich pełnią i wy,,żnią, a więc ich celem, nie środkiem.“ (T. II. dział III. rozdz. IX. str. 262 i 263). - Jeżeli tem jest Prawda, poznanie jej będzie obowiązkowym Postępem. Któż tedy umiarkuje ów Postęp, któż upatrzy chwilę, gdzie „kamień obrazy na kamień budowy za„mienić się ma,“ któż?.... jeżeli nie Kościół. - Nieomylność jemu dana w tej mierze; co on rozwiąże, rozwiązanem będzie. W Modlitwie wstępnej niniejszego tomu, w tym rachunku sumienia, który Autor z własną myślą przed Bogiem i ludźmi odbywa, powiedziano: „Zgodne świadectwa Uczucia i Wiedzy jeszcze siła wypadków ,,niebawnie stwierdzi. O Panie przybliż ten trzeci kamień pro,,bierczy!" Kto poznał myśl Autora, kto przejął i zżył się z dążnością na wskroś pozytywną Jego ducha, która nie rozwiązywać Zakonu, ale owszem dopełniać go pragnie,') temu nie wyda się zbyt śmiałem twierdzenie, że owa siła wypad,,ków," ów trzeci kamień probierczy" nic innego znaczyć nie mogą, jak to, co pod uznaniem przez Kościół sami rozumiemy. 1) Ob. str. 267, |