ac ipsorum heredes, sicud ex antiquo habuerunt, decem et septem maldra siliginis Maguntine mensure ex predicta pensione a nobis in feodo obtinebunt. Item domum munitam in pede montis Nesene sitam de novo constructam cum spacio tanto, quod circa domum eandem capere possit sepem, Marcolfo de Nesene dumtaxat et heredibus suis concessimus titulo feodali, quod vulgariter dicitur zu erplicheme lehene. Item montem in Nesene cum vineis, silvis, domibus, curiis in eodem monte sitis concessimus dictis M. et M. ac fratribus eorundem in feodo, quod vulgariter dicitur zu menlicheme lehene, hac adiecta condicione, ut si aliqui census de vineis, domibus, curiis in eodem monte sitis ab antiquo de iure nobis debentur, sine qualibet contradictione nobis in posterum persolvantur. Item si aliquis vel aliqui ibidem in vineis, domibus, curiis sive bonis aliis quibuscunque nobis et ecclesie nostre dare vel legare voluerint, dicti Mar. et Mar. ac ipsorum heredes non impedient nec prohibere debent, sed consensum liberum adhibere, ita tamen, quod quicquid iuris in eisdem bonis racione census vel advocacie habere poterunt, obtinebunt. Item officium sculteti supradictis Marcolfo militi de Larheim, Ludewico et Bernhardo fratribus suis, Marcolfo de Nesene, Heinrico et Dethardo, fratribus ipsius, concessimus ad dies vite ipsorum, ita quod post mortem ipsorum de ipso officio disponendi, ordinandi liberam habebimus facultatem et ipsi per idem tempus, videlicet ad dies vite ipsorum, emendas et obvenciones, que pro excessibus temerariis sive censibus non solutis sive eciam qualitercumque provenerint, habebunt. Cum autem ipsum officium per mortem ipsorum ad nos redire contigerit, quidquid iuris in emendis et excessibus temerariis racione advocacie heredes ipsorum habere potuerint, obtinebunt. Preterea hube decedencium sine heredibus tam virorum quam mulierum vel que propter canonem non solutum fuerint publicate, ad ius et proprietatem ecclesie nostre sine contradictione ipsorum qualibet devolventur, ita tamen, quod quidquid iuris racione advocacie in ipsis hubis dicti Mar. et Mar. et eorum heredes habuerint, obtinebunt. Ceterum homines ecclesie nostre circumquaque in villis vel locis aliis existentes sepedicti Mar. et Mar. ac fratres ipsorum nomine suo ac coheredum suorum nobis totaliter resignarunt, ita quod nichil iuris sive actionis in ipsis hominibus habebunt, nisi quod racione advocacie de iure habere poterunt et debebunt. Censum eciam capitalem iidem homines solvere nobis debent, quem per nos sive nostros nuncios requiremus. Renunciamus insuper edificiis nobis a sepedictis Mar. et Mar. et fratribus eorundem in nostra dominicali curia faciendis, quam si reedificare voluerimus, ad hoc contradictione ipsorum et alterius cuiuslibet non obstante habebimus et habere debebimus liberam facultatem. In quorum omnium et singulorum evidenciam premissorum et perpetuam firmitatem sigillis nostris et ecclesie nostre, ecclesie Limpurgensis, nobilium virorum Adolfi de Nassauwia, Gerhardi de Dietse comitum, domini Gerlaci de Limpurg, Henrici dicti Specht ac Hermanni de Turri militum presentem litteram fecimus communiri. Nos quoque decanus et capitulum ecclesie Limpurgensis, Adolfus comes de Nassauwe, Gerhardus comes de Dietse, Gerlacus dominus de Limpurg, Henricus et Hermannus milites supradicti ad peticionem partis utriusque sigilla nostra apposuimus huic scripto in testimonium omnium premissorum.

Codex dipl. Nass. I, 2.

41

Acta sunt hec anno domini millesimo ducentesimo octuagesimo octavo, feria tercia proxima post festum beati Martini.

Nach dem jetzt verlorenen Or., an welchem acht Siegel hingen, gedr. Schunck, Cod. dipl. S. 166. Abschrift im Copialbuche des Klosters S. Alban im Kreisarchive zu Würzburg.

1086. Assenheim 1288 November 19.

Und auch

Unter Vermittlung des Grafen Adolf von Nassau, Gotfrids von Eppenstein und Otto's von Bickenbach vergleichen sich Alheit, Frau von Hanau, Ulrich ihr Sohn und dessen Frau Elisabeth mit Philipp und Werner von Falkenstein wegen ihrer Erbansprüche auf Minzenberg, Assenheim und Hain und leisten zugleich Verzicht auf Königstein mit Zubehör verziche wir Konigstein und alles das dir horet zu Unter den Zeugen Anselm von Wizzelnbach, Comthur zu Frankfurt, Heinrich Schultheiss zu Frankfurt, Conrad von Cleyn und Widekint von Hazzestein. Es siegelten Alheit, Ulrich und Elisabeth von Hanau, sowie die genannten Schiedsleute. An S. Elisabethen Tag.

Uebersetzung saec. XV im Falkensteiner Cartular zu Würzburg fol. 56′. Gedr. Deduction des Stolb. Erbrechts No. 9, Supplica S. 57, Gegeninformation III, Beil. 55; Lünig, Reichsarchiv P. sp. cont. II, Abth. VI, S. 36; Grüsner, Beiträge III, 207. Vergl. Scriba, Regg. I, No. 620, II, 790; Schliephake II, 213.

1087.

Das Kloster S. Alban zu Mainz vergleicht sich mit dem
Stifte S. Johann daselbst wegen der Abgabe aus den
vom Stifte angekauften und dem Kloster zinspflichtigen
Grundstücken zu Costolf. 1288 November 29.

Nos W. prior et conventus monasterii sancti Albani extra muros Maguntie ordinis sancti Benedicti tenore presencium recognoscimus et publice profitemur, quod questio illa, que inter nos ex una et decanum et capitulum ecclesie sancti Johannis Maguntie ex parte altera vertebatur super sex maldris siliginis Maguntine mensure, que iidem decanus et capitulum apud Conradum de Costolph super quindecim iugera et dimidium ac ortum attinentem eisdem censualia curie monasterii nostri in Costolph compararunt, solvendos ipsis decano et capitulo annis singulis et perpetuis temporibus de bonis predictis ad capellam beati Michaelis nomine annue pensionis mediantibus viris discretis preposito de Hoste et .. cantore ecclesie sancti Stephani Maguntie taliter est decisa. Nos predicta bona in ius et proprietatem nostri monasterii recipiemus et culturam et pensionem predictam sex maldrorum siliginis sepedictis decano et capitulo annis singulis in omnem eventum de curia nostra predicta ac bonis sibi attinentibus persolvemus et eam usque ad litus civitatis Maguntine presentabimus sub nostris periculis, laboribus et expensis infra assumpcionis et nativitatis beate Marie virginis duo festa. Alioquin de granario nostro solvemus pensionem eandem nec sepedicti decanus et capitulum nos umquam aliquo tempore occasione predictorum bonorum

ad maiorem seu alciorem pensionem artabunt. Et ut hec rata et firma permaneant ac inviolabiliter observentur, presentem litteram nostri conventus et predictorum decani et capituli sigillis fecimus communiri. Et nos decanus et capitulum prenotati in testimonium nostri consensus sigillum nostre ecclesie presentibus duximus appendendum.

Actum anno domini Mo.CC.LXXXVIIIo, III. kal. Decembris, in vigilia beati Andree apostoli.

Gleichzeitige Abschrift, welcher die Abschrift des dieselben Güter betreffenden Pachtvertrages von 1275 October 12 (oben No. 891) vorangestellt ist, beglaubigt durch das angehängte beschädigte Siegel der Mainzer Richter in braunem Wachs. Im St.-A.

1088.

Ritter Erwin Leo und das Kloster Thron tauschen bezeichnete Güter. 1288 December 9.

Noverint universi presencium inspectores, quod ego Erwinus dictus Leo miles communicata manu et unanimi consensu filiorum meorum et filiarum omnium cum domina. . abbatissa et conventu sanctimonialium ecclesie de Throno mediantibus viris discretis quam pluribus talem contractum et concambium ordinavi. Partem me contingentem nemoris dicti strůt siti apud dictum cenobium cum fundo et campis attinentibus ipsis dominabus assignavi et resignando precise contuli iure proprietatis quiete et libere perpetuo possidendam. Ipseque prefata abbatissa et conventus michi meisque heredibus utriusque sexus universa bona sita in villa Dodinhusin, super quibus inter ipsas et me fuit hactenus dissensio, necnon omnia bona sita in villa Rudingeshusin, que ipsis ab Alberade mea socru et Alberade sua filia ipsarum consorore cesserant, assignaverunt et contulerunt quiete et libere iure proprietatis perpetuo possidenda. In predicta itaque ordinacione concambii omnes filii mei et filie renunciaverunt una mecum in publico omni iuri, requisicioni ac omni actioni, que de iure vel de facto possent ipsis seu michi competere communiter vel divisim contra dictum cenobium et prefatum contractum impedire seu rescindere quoquam modo, promittentes nichilominus, quod nullo ingenio nullaque laborabimus captione nullisque iuris canonici vel civilis subtilitatibus seu quibuscunque sufragiis innitemur, quibus sepedictum contractum perturbantes predictum nemus a dicto cenobio nunc vel in posterum avellamus. Et ut de ipso nemore et contractu predictis abbatisse et conventui iuxta terre consuetudinem plena fiat ac debita warandia, ipsis fideiussores subscriptos in solidum obligavi: Erwinum dictum Kranch, Conradum de Klen, Eberhardum de Nuheim et Heynricum dictum Weysen milites et Erwinum meum natum sub hac forma. Dicte abbatissa et conventus si in nemore prefato infra tempus consuete faciende warandie quicquam impedimenti pacientur seu impeticionis, hoc ego ipsis tollam et deponam meis laboribus et expensis, alioquin omnes dicti fideiussores commoniti intrabunt hospicia Frideberg ibidem tamdiu more fideiussorio comesturi, quoadusque ipsum impedimentum sopiatur totaliter et tollatur. In cuius rei evidenciam et robur firmius presens scriptum dedi castrensium universitatis in Frideberg, mei, Erwini dicti Kranch et Heynrici dicti Weysen sigillorum robore consignitum.

Nos Rupertus burgravius et universitas castrensium in Frideberg, Erwinus Kranch et Heynricus dictus Weyso predicti rogati sigilla nostra duximus presentibus appendenda.

Datum anno domini Mo.CC.LXXXVIII., V. idus Decembris.

Or. im St.-A. Die S. des Erwin Kranch und Heinrich Weise sind erhalten.

1089. 1288 December 9.

1288, 5 id. Dec. Decanus et capitulum ecclesie Maguntine se obligarunt ad celebrandam diem anniversariam obitus Henrici plebani de Osterich et eius parentum binis vicibus propter donationem eisdem factam bonorum in Bischofsheim, que olim fuerunt Christinae medicae, concedendo donatori usumfructuum dictorum bonorum ad dies vitae suae.

Aus dem Epit. archiv. eccl. S. Victoris S. 37, Bodmann S. 87.

1090. Heinrich von Sprendlingen und seine Frau Gertrud vermachen für den Fall ihres kinderlosen Todes dem Kloster Padenhausen bezeichnete Güter u. a. zu Griesheim und Neuenhain. 1289 Januar 21.

Nos Heinricus de Sprendelingen et Gerdrudis uxor eius. Tenore presentium recognoscimus quod communicatis manibus et pari consensu bona sive redditus inferius scripta, si sine pueris moriemur, damus et legamus ob salutem animarum nostrarum post amborum nostrum mortem sanctimonialibus in Patenshusen iure proprietario in perpetuum possidenda. Hec sunt bona. Videlicet in Vilewile 3. mansos cum dimidio. Ibidem 5 curias et 2 iugera cum dimidio vinearum. Item in villa Grisheim 6 octalia siliginis annis singulis, 4 anseres, tot pullos. In Kelsterbach tercium dimidium octale siliginis et 2 octalia avene. In Sassenhusen de quadam curia 5 solidos preter 4 denarios et 2 pullos. In Frankenfort Hartmut Blumechin talentum denariorum. Item in Nuwenhain apud ferstenburnen unum iugerum et dimidium vinearum. In novo monte 2 iugera vinearum. Hec prescripta bona, ut est dictum, damus et dedimus cenobio memorato. Adicimus eciam, si propter sterilitatem annorum vel aliquam plagam de prefatis et aliis bonis nostris sustentacionem . . habere non possemus, quod extunc de consilio . . cenobii de predictis bonis. . necessaria nostra recipere nobis licet. Huius rei testes sunt: Conradus de Sulzpach, Henricus de Hazgenstein, Rupertus, Jacobus de Hain et Conradus de Eltevile milites, dominus Gotschalcus plebanus de Kuningestein, dominus Ludewicus plebanus de Nuringes et quam plures. Ne igitur propter presentem donacionem nostram aliqua inposterum possit suboriri controversie materia, presentem litteram sigillo nobilis viri domini nostri Wernheri de Mincinberg petivimus et obtinuimus communiri etc.

Datum et actum anno.. MCCLXXXIX., in die beate Agnetis.

Gedr. im Auszuge Guden. III, 764. Vergl. Wagner, Stifter I, 223, wo als Monatsdatum unrichtig März 10 angegeben ist.

1091.

Schiedsspruch in dem Streite zwischen dem Pfalzgrafen
Ludwig II. und dem Ritter Werner von Milwalt wegen einer
Jahresrente von acht Mark und der Bolandischen Wein-
gärten zu Caub. 1289 April 15.

Nos Heinricus de Crumpach plebanus Bacharacensis, Philippus dapifer de Alczeia et Fridericus de Haeppinheft tenore presentium notum facimus universis, quod cum serenissimus dominus noster Lodewicus illustris comes palatinus Reni, dux Bawarie ex parte una et Wernherus miles de Milwalt ex altera universas actiones, quas ad invicem habebant, in nos tanquam in arbitros seu arbitratores compromisissent voluntate unanimi et consensu, nos habitis consiliis multorum, quibus de facto etiam constabat, et inquisicionibus de iure plurimis hinc et inde super iuramenta nostra tale arbitrium seu talem sentenciam pronunciamus et pronunciavimus inter eos, videlicet quod dictus dominus noster dux de octoginta marcis sive redditibus octo marcarum Coloniensium, que, cum quondam arbitrium quoddam inter sepedictum dominum nostrum ducem et omnes quatuor fratres de Milwalt, quod nichil iuris habuerint in bonis in Bischoffesvelt, vineis in Bacharaco et omnibus aliis, de quibus tunc actio movebatur, foret similiter promulgatum, senioribus duobus fratribus de Milwalt per antedictum dominum nostrum ducem pro castrali beneficio promittebantur non ex iure, set ex gratia liberali prefato Wer. de Milwalt nichil solvere debeat seu eciam respondere. Set quando seniores duo fratres de Milwalt dictum castrale feodum exigent et tanquam castellani deservire voluerint, illis prefatus dominus noster dux de predictis octoginta marcis sive redditibus octo marcarum Coloniensium tenebitur prout consonum fuerit respondere. Et quicquid dictus Wer. de Milwalt sepefato domino nostro duci et suis hominibus racione illarum actionum dampni aut gravaminis intulit, de eisdem tenetur ad emendam, quia hec iniuriose et indebite irrogavit. Et sic dominus noster dux ab omnibus actionibus, quas ei dictus Wer. de Milwalt movit, penitus est solutus. Preterquam de actione, quam vicedomino et officialibus dicti domini nostri de vino domini de Bonlandia quondam archidiaconi Treverensis per eum in Kuba occupato movit, de qua taliter diffinimus, quod ipse Wer. ab hodierna sexta feria ad quatuordecim dies ad iudicium in Kuba secuturus pro omnibus aliis actionibus venia et iusticia, sicut super illa occupacione scabini iudicaverint, sit contentus. In cuius rei testimonium presencium duo paria conscribi fecimus et sigillorum nostrorum munimine roborari. Et nos Winandus de Waldekke et Heinricus de Schoenenborch ad peticionem partium nostra sigilla presentibus appendenda duximus in testimonium super eo. Preterea interfuerunt subscripti: Wilhelmus plebanus in Dieppach, Otto de Hippe, Tilmannus dictus Raeude, Johannes dictus Schine, Her. de Kastelawe, Wer. Gutend, Cristianus, Rulmannus et Anzilmannus de Steg, Lampertus, Johannes de Erbach, Embrico de Husen, H. Grozze de Bikkenbach, Wildericus de Dieppach, Embrico dictus Bok et Anzilmannus de Rens milites necnon quamplures alii fide digni. Actum et datum anno domini millesimo ducentesimo octogesimo nono, XVII. kalend. Maii.

Or. im St.-A. Die an Pergamentstreifen hängenden S. in braunem W. sind mit Ausnahme des des Philipp von Alzei wohlerhalten. Vergl. Weidenbach, Annal. IX, 300, wo irrthümlich August 18 als Ausstellungstag angegeben ist.