صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Subtile et leve peditum Libonis;
Si non omnia displicere vellem
Tibi, et Foffitio seni recocto.
Irascere iterum meis iambis

Immerentibus, unice Imperator.

5

Peri. V. 4. Sed non Muret. V. 5. Suffecio Venet. Gryph. Muret. plane sic variant libri apud Liv. in hoc nomiue I, 23 ubi vide Drackenborch. p. 98. Sic supra Carm. XXII, v. 11. pro Suffeno in nonnullis legitur Fuffeno.

nam quamvis non omnia et quaelibet, certe tamen admodum pusillum caput Othonis, Vetti squalorem et spurcitiam, caninam Libonis impudentiam tibi et Fuffitio displicere vellem; sentio quidem, te, unice Caesar, iterum jambis meis indignaturum esse, sed non merentur veritatis interpretes hanc tuam indignationem.

V. 3. Subtil. et lev. ped. Lib. crepitum ventris. p. Solebat autem iste spurcus homo usquequaque eiusmodi nasorum pestem clamculum emittere.

V. 5. seni recocto. senex recoctus dictus videtur is, qui longo rerum usu, in quibus diu multumque versatus fuit, haud vulgarem peritiam sibi contraxit. cf. Horat. Sat. II, 5, v. 55., ubi scriba in eam

dem, puto, sententiam reco'ctus dicitur. ubi cf. Torrent. et Lambin. add. Nic. Heins. ad Val. Flacc. Vl, v. 344. Simili modo apud Phaedr. IV, 1. mus retorridus, qui saepe laqueos et muscipula effugerat et procul insidias hostis callidi cernebat, mihi explicandus videtur. Nisi forte senex recoctus dicatur is, qui senectutem viridem et crudam agit, qui iuventutem recuperasse videtur. Sic certe anus vino recocta dicta videtur apud Petron. Fragm. p. 865. in Burmanni edit. secunda. Respicitur enim fortasse in hac locutione fabulla Aesonis, Iasonis patris, a Medea cocti et iuventuti restituti.

V. 7. unice Caesar vid. ad Carma. XXIX, v. 12.

CARMEN LV.

AD CAMERIVM.

Quaerit ex Camerio, quem frustra ubique locorum exquirere et ad summam usque defatigationem huc illuc discurrendo indagare studuerat, quo tandem locorum lateat, quave puella detineatur, eumque audacter sibi committere et palam facere iubet amorem, qui utique amico sermonis gaudeat commercio, nisi tacendo et occultando sibimet ipse eius fructus intercipere velit. Contra leges hendecasyllabi saepius in secunda sede huius carminis pro dactylo ponitur spondaeus, quo quidem versus genere et numeris tardigradis, ipsam Catulli, quam circumcursando sibi contraxerat, lassitudinem expressam esse non inepte putat Vossius. Sed cum alii nimis offenderentur hoc in secunda sede posito spondaed, alii, ut Vossius,` in illo servando et exsculpendo nimis sibi indulgerent, adeo Criticorum manus in lectiones huius carminis saeviit, et pro suo quisque arbitrio et aures demulcente numerorum modulo illas diffinxit (vid. Var. Lect.) ut antiqua et genuina huius carminis forma vix nunc restitui et ab adspersis maculis purgari posse videatur.

Oramus,

ramus, si forte non molestum est, Demonstres ubi sint tuae tenebrae.

V. 1. Oro, si forte Stat. Oramus, tibi forte ni molestum est Gronov. ad Liv. VII, 13. V. 2. tuae latebrae Gryph. Muret. Eodem modo variant libri apud Stat. Achill. II, 243. ubi pro tenebris Cod. Voss. latebris offert. cf. Burman. See. ad Anthol. T. I, p. 70. tuae tabernae ex antiqua, ut ait, scriptura reponit Scalig., quam lectionem probat Vulpius nostra multo aptior est, et nititur auctoritate L. MSS. et omnium an

V. 1. si forte non mol. est. urbana et venusta per preces aliquid impetrandi formula cf. Mart. I, 97, 1. Sic Graeci: ι τὶ μὴ λυπεί,

V. 2. Demonstres ubi sint tuae tenebrae, h. e. quo obscuro et latebroso loco lateas; per tenebras, ut ex sequentibus

--

at

apparet, haud dubie innuitur lupanar aliquod; in locis abditis enim, et a luce publica quasi remotis, operam suam addicere solebant quaestum corpore facientes meretriculae ; hinc homines libidinosi dicuntur apud Plautum Bach. III, 3, 20 in locis latebrosis versari.

Te quaesivimus in minore campo,
Te in circo, te in omnibus libellis,
Te in templo superi Iovis sacrato,
In Magni simul ambulatione:

5

tiqnissimarum et optimar. editionum. V. 3. Te campo quaesivimus minore Scalig. ex suo libro, quem sequitur Vossius. V. 4. in omnibus tabernis Gryph. Muret. in omnibus locellis coniecit olim Parthenius. V. 5. Summi

V. 3. in minor. campo scil. Martio, qui vocatus quoque fuit Campus Tiberinus. nunc Campo di Fiore. Eumdem campum Coelimontanum et subsequenti tempore Lateranum appellatum esse idem Vir doct. observat libro laudato P. 157.

V. 4. in circo, haud dubie Circo Maximo, inter Palatium et Aventinum sito, in oblongam et ab altera quidem parte rotundam formam, ab altera vero rectam exstructo, in ludi quo equestres, quo inde Circenses dicti, habebantur, cf, Liv. I, 35. et ibi B. Stroth. ceterum de circis Romanis post Donat. Rom. Vett. et Nov. III, 14. Salmas. ad Solin. p. 635. et alios sedulo exposuit Cl. Adler libr. laud. 325P. 329 - in omnibus libellis h. e. tabernis librariis. res enim venales ex attico loquendi more pro ipsis locis vel tabernis, ubi venales habentur, ponuntur. Commode ad locum nostrum illustrandum laudat Vossius Pollucem IX, 5. cuius verba, ut a Vossio et in libro MS. Iungermanni leguntur, iuvat apponere: ἂν δὲ τῶν κοινῶν βιβλιοθήκαι, ἢ ὡς Ευπολὲς φησιν, οὐ τὰ βιβλία ὤνια, ὃν τόπον καὶ ἁπλῶς βιβλία ἐκάλουν οι Αττικοί, ὥσπερ καὶ

όπος ἄλλους τόπους ἀπὸ τῶν ἐν αὐτοῖς πιπρασκομένων, ὡς ἐι φαῖιν, ἀπῆλθον, εἰς τοῦψον, καὶ εις τον οἶνον, καὶ εις τούλαιου, καὶ ἐεἰς τὰς χύτρας.

V. 5. in templo sup. Iov. sacrato in Capitolio, ubi Iovi supremo templum a Tarquinio Prisco sacratum fuit. Liv. I, 38.

V. 6. In Magni sim. ambul. h. e. porticu Pompeiana prope theatrum Pompeii, ab utraque parte multis arboribus consita, unde poëtis dicitur umbra Pompeia, Propert. IV, 8, 75. Ovid. Art. Amand. I, 67. de qua ad utrumque locum plura notarunt interpretes. Adde inprimis Vitruv. V, c. 9. et Adleri ausfuhrliche Beschreibung d. Stadt Rom. p. 310. Pompeius autem honoris causa, passim vocatur simpliciter Magnus. Mart. XI, 5, 11. Et te privato cum Caesare Magnus amabit; de quo cognomine quando illi datum Scalig. ad Euseb. p. 154. 6. Ceterum egregie ad rem cum Nostro Vulpius comparat Plaut. Amphitr. IV, 1, 3. ubi Amphitruo: Nam omnes plateas perreptavi, gymnasia et myropolia: Apud emporium atque in macello in palaestra atque foro. In medicinis, in tonstrinis, apud omnes aedes sacras Sum de

Femellas omnes, amice, prendi,
Quas voltu vidi tamen sereno;
Has vel te sic ipse flagitabam:
Camerium mihi, pessimae puellae.
Quaedam inquit, nudum sinum reducens :
En hic in roseis latet papillis.

10

Iovis Vossius ex suo libro praefert. V. 7. praebendi vitiose in Venet. V. 8. Quas vultu mage vidimus sereno Gryph. Quas vultu vidi tamen serenas. Muret. V. 9. Avellite vel aulite sic ipse in libr. MSS. teste Meleagro, qui inde sine sensu proponit: Ah vult in, sic ipse flagitabam Camerium mihi, pessimae puellae Avelli sinite Avant. has te sic tamen Gryph. has te sic tantum Muret. 4h vel te sic Scalig. unde ille fecit Lostram lectionem Has vel te sic. at Vossius navult Ah avellite ipse flagitabam in margine libri Heins. egregie ad sensum adscriptum fuit: Iam iam reddite saepe flagitanti. V. 11, nitidum sinum Stat.

[ocr errors]

fessus quaeritando, nusquam invenio Naucratem. quo in loco observa, in medicinis eodem modo ut v. 4. in libellis dictum esse de tabernis, ubi medicina venditur.

V. 7. prendi h. e. rogavi. prendere aliquem eleganter dicitur, qui aliquem prehensa manu rogat, vel in via sibi occurrentem colloquii causa seducit. Terent. Phorm. IV, 3, 15. Prendo hominem solum. Cic. ad Div. VIII, 11. prendimus eum, h. e. rogavimus.

[ocr errors]

V. 8. Quas vultu vidi tamen sereno, h. e. illas tamen praecipue, quas vultum serenum prae se ferre videbam vel his verbis, ut te mihi redderent, impensius rogabam, has te flagitabam pro vulgari ab his te flagit. vel has de te flagitabam, quamquam et huius formae, ubi duobus accusativis flagitare iungitur, usus non adeo infrequens

est.

V. 10. Camerium mihi ele

CATUL, Carm.

ganter ad exprimendum loquendi usum ex vita communi petitum, reticetur eiusmod ifere verbum: reddite, indicate, ubi sit. Spondaei loco in prima sede huius versus est tribrachys. pessimae puellae blande, cf. supra Carm. XXXVI, v. 9.

V. 11. nudum sinum reducens h. e. reducta veste sinum vel mammam nudans; expressum est illud Homericum, ubi Hecuba, Hectoris ferocem animum, ut intra moenia potius pugnare et Achillis congressum vitare velit, exserta et monstrata mamma, qua infans a se innutritus sit, flectere et frangere studens, dicitur: KY ἀνεμένη, ἑτέρησι δὲ μαζὸν ἀνέσχε. δι num reducere igitur dictum est ut pectus diducere pro nudare apud Senec. Hercul. Oetae. v. 1669. Mater in luctum furens Diduxit avidum pectus atque utero tenus Exserta vastos ubera in planctus ferit.

[ocr errors]

V. 12. in roseis papillis. Sic

R

Sed te iam ferre Herculei labos est;
Tanto te in fastu negas, amice.
Dic nobis, ubi sis futurus: ede,
Audacter committe, crede luci.
Num te lacteolae tenent puellae?

15

V. 13. Sed ne quaerere Herculis labos sit Gryph. Sed te quaerere iam Herculis labos est. Venet. Muret. Sed nae iam ferre Meleag. At nostra lectio est in libris MSS. Scalig. et Voss. edit. Cantabrig. et edit. R. V.14. Tanto V. 16. comiti hoc libenter ten' fastu in quibusdam vet. non male. vid. not. vel licenter ede Venet. Gryph. Muret. Audacter committe, crede, licet Vossius; at nostram lectionem confirmant omnes libri MSS. Statii, nisi quod in illis pro luci vitiose exaratum est lucet, pro quo substituendum esse suspicatur Statius Luci; sed primum non demonstrari potest, Lucium praenomen fuisse Camerii, deinde multo magis respondet crede luci versui 2. V. 15. Totum ubi sint tuae tenebrae; eamdem lectionem probat Scaliger. hunc versum glossema putat editor Cantabrig., ex cuius sententia locus ita distingui et legi dehet: Dic nobis ubi sis futurus, ede hoc, Num to lacteolae tenent puellae? Sed non sensit Vir Doctus, eiusmodi locos, ubi eadem sententia ter et quater aliis verhis iteratur, egregie exprimere vebementiorem, quo quid petitur, animi impetum. V. 17. lacteolae tenent

apud Sosipat. in Anal. Vet. Poët. Graec. Brunckii T. I, p. 504. πάσης Epigr. III, v. 6. argod TEprvortpet xuxos, et eodem modo apud Rufin. in Anal. Vet. P. G. Brunck. T. II, p. 394. Epigr. XIX, 1. puella dicitur pos

V. 13. Sed te iam ferre Hercul. labos est h. e. quaeritando iam te ferre et tui exquirendi causa omnes latebras perreptare velle, res est immensi et vix ferendi laboris. Ferre aliquem non possumus, cum ille nimiam molestiam nobis creat. Male

Vossius ferre pro adducere explicat, nec dubitat in rem suam Ciceronis, Virgilii et aliorum auctoritate abuti. Herculei pro Herculis, ut supra XXIX, 9. Adoneus pro Adonis, ubi cf.

not.

V. 14. Tanto te in fastu negas, h. e. en insignem tuam, amice,

superbiam, qua amicorum adeo conventum vitas! et sic est epiphonema. Magis tamen placet, si hic versus per interrogationem efferatur hoc sensu: adeone iam superbis, ut te convenire non liceat? se negare iam est: alterius conventum, vitare aliquem latere velle. Praepositio in

fastu addita pixit, ut saepe. exempla collegit. Drackenb‍ad Liv. Lib. I, 52. T. I, p. 207. praecipue ad I, 56. T. I, p. 220. et quos ibi laudat, -fastum, quem ei exprobrat, refer ad amorem, quo nunc beatum illum frui, et insolentius efferri putat.

V. 16. crede luci, ex occulto in lucem profer. cf. Var. Lect.

V. 17. lacteolae puellae candidae, pulchrae. aptior tamen videtur lectio in Var. Lect. proposita papillae.

« السابقةمتابعة »