صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

19

Et corpus evirastis Veneris nimio odio.
Hilarate herae citatis erroribus animum.
Mora tarda mente cedat: simul ite, sequimini
Phrygiam ad domum Cybelles, Phrygia ad nemora Deae,
Ubi cymbalûm sonat vox, ubi tympana reboant,
Tibicen ubi canit Phryx curvo grave calamo,

ger improbante Viro docto in Observ. Misc. V. 18. Hilarate aere exoitatis editt. vet. Hilarate crocitatis invenit Stat. in libro suo, ubi ipse faeiebat concitatis. Hilarate hero citatis Voss. Vulp. Hilarate excitalis Graev. Corrad. Gotting. Bipont. nostram lectionem proposuit Muretus, cui subscribit Werthesins. V. 21. ubi cymbalum sonat nox ex MS. profert Statius reclamante Vossio, cuius tamen lectionis patrocinium, reiecta vulgata, quam tuentur omnes libri MSS. edit. vett. et recent, non dubitavit in se suscipere Werthesius. Lapsus librariorum in vocibus nox et vox passim notatus est ab interpretibus. vid. inprimis Drackenborch. ad

montium vel terrarum et similia alia.

V. 18. Hilarate herae cit. err. animum, exhilarate animum vestrum indulgendo solutioribus in gratiam herae [Cybeles] erroribus. alii ti herae ad animum referunt, ut sit: exhilarate Cybeles animum erroribus, sed sic languet oratio. hera pro dea ut infr. Carm. LXIII, v. 76 et 78. heri pro diis.

V. 20. Phryg. ad dom. ubi propria in posterum nobis sedes erit. Val. Flacc. Argonaut. IV, 26. Hoc nemus, haec fatis mihi iam domus improba, quo me Nympha rapit. cf. Burmannus ad eumdem libr. II, 74. et quos ibi laudat.

V. 21. Ubi cymbalúm son. vox. cymbalorum formam. vid. apud Albert. Rubenium de Re Vestiar. Vet. c. 17. p. 187. peculiares libellos, qui de cymbalis exstant, indicavit Ioh. Albert. Fabricius in Bibliograph. An

tiqu. p. 527. vox de omni sono. de buccina apud Ovid. Metam. I, v. 338. gw the sys. plura in hanc rem ad 1. 1. Ovidii notavit Burmannus.

V. 22. Tibicen ubi can. Phr. cur.gr.cal. per curvum calamum intellige tibiam e calamo, quae tametsi recta et admodum tenuis esset, tamen propter cornu aut codonem curvum et aereum calamo adfixum gravem sonum 3xp9 edebat. curva tibia dicitur Tibullo II, 1, 86. In sacris Cybeles haec tibia ubique fere cymbalis et tympanis iuncta reperitur. vid. Perizon. ad Aelian. XI, 8. Tom. II, p. 13. edit. Lips. Cantus autem tibiae vel modus Phrygius maxime furore exstimulabat homines. Tibull. I, 4, 70. et ibi Heyne. Praeter Vossium et Vulpium de tibia Phrygia vid. inprimis quos laudat Heyne ad excitatum iam locum Tibulli II, 1, 86. p. 100. edit. nov. quibus adde Spanhem. ad

Ubi capita Maenades vi iaciunt hederigerae,
Ubi sacra sancta acutis ululatibus agitant,
Ubi suevit illa Divae volitare vaga cohors:
Quo nos decet citatis celerare tripudiis.
Simul haec comitibus Atys cecinit notha mulier,
Thiasus repente linguis trepidantibus'ululat,

25

30

Leve tympanum remugit, cava cymbala recrepant.
Viridem citus adit Idam properante pede chorus.
Furibunda simul, anhelans, vaga vadit, animi egens,
Comitata tympano Atys, per opaca nemora dux,
Veluti iuvenca vitans onus indomita iugi.
Rapidae ducem sequuntur Gallae pede propero.

Liv. V, XLIV, §. 6. Tom. II, p. 193. et quos ibi laudat. V. 26. celebrare tripudiis profert ex libro suo et defendit Scaliger, accedente Burmanno ad Ovid. Met. IV, 304. V. 27. nota pro notha vitiose in libris MSS. et edit. vet. nova, Scaliger quem sequitur Werthesius. V. 28. strepitantibus vel crepitantibus parum feliciter tentat Vossius, V. 29. increpant an nonnullis MSS. Statii. V. 30. animo egens vulgata lectio, sed doctior est nostra, quae stabilitur depravata lectione in MSS. Statii animi geris. in dit. Parthenii et in margine edit. Gryph. legitur animo gemens. N. 34. properepedem vel properepeditem Pal. Papyr. et Commelin. membr.

Callimach. Hymn. in Dian. v. 245. et Barthol. de tibiis p. 72. V. 23. Maenades. hanc appellationem, qua proprie aximulieres in sacris Bacchi designabantur, transtulit iam ad Gallos, quos aeque ac bacchantes finxit quoque hederigeros. Sic infra Altis de se ipso v. 69. Ego Maenas. - vi iaciunt capita, quo possunt impetu rotant et quatiunt in furore capita.

V. 24. Sacra sancta agit h. e. celebrant. Sic Dionysia agitare apud Terent. Heavtont. IV, 3, ululatibus laetitiae vocibus, ταχαῖς ἡ ολολυγμοίς ; nam ολολύξειν et ululare de iubilantibus et tripu

11.

diantibus aeque ac lamentantibus dicitur. vid. Hemsterhus. ad Lu

cian. Tom. I. p. 7. et Wesseling. ad Diodor. Sicul. Tom. II, p. 90acutis clarisonis

V. 25. volitare, buc illuc discurrere, vagari. cf. LXIV, v. 252.

V. 27. simul simulac. notha mulier nec femina, nec vir cf. Ovid. Ibis. v. 457. Spišqivs Anacreon. Od. XIII, v, 2.

V. 28. Thiasus cohors ipsa, quae Attinem secuta erat. - linguis trepidantibus, h. e. subinde clamando motis et vibratis.

V. 30. viridem Idam intellige montis Idae partem, vel Dindy

taque, ut domum Cybelles tetigere, lassulae
Nimio e labore somnum capiunt sine Cerere.
Piger his labantes languore oculos sopor operit.
Abit in quiete molli rabidus furor animi.

Sed ubi oris aurei Sol radiantibus oculis

35

Lustravit aethera album, sola dura, mare feruin, 40. Pepulitque noctis umbras vegetis sonipedibus;

bi Somnus excitum Atyn fugiens, citus abiit:

nde Meleager rescripsit properipedem receptum a Vossio, editore Čantabrig. Vulp. amat certe poëta in hoc carmine eiusmodi voces compositas, at hederigerae, nemorivagus, silvicultrix etc. propero pede Gryph. V. 35. Cybeles Voss. Cybebe Graev. utrumque falsum, debet esse vel Cybebes vel Cybelles. V. 37. Piger bis labante languore in libro Patavino et Maffeii, L. MS. et edit. R. teste Statio; quae quidem lectio, si numerorum rationi consulere volumus, omnino praeferenda videtur; nec video, cur ti labans mon aeque languori atque oculis conveniat. languor labans est, cui diutius ferendo impares sumus, cui inembra viribus exhausta succumbunt, amplius ei resistere nequeunt; labare enim est deficere, alterius vi cedere, titu-. hare, lapsui proximum esse: vid. Gronov. ad Liv. Praefat. §. 9. et Drackenborch. ad Sil. Ital. II, 392. in edit. antiquis vitiose labentes ex vulgari librariorum errore. vid. Drackenborch. ad Liv. Tom. I, p. 12. Tom. II, p. 526. et Tom. III, p. 143. Piger his labori nantes Avant. V. 38. rabidis Venet. rabidi Gryph. Stat. Graev. V. 39. horis aureis vel

mum, vel Kußx. cf. ad vers. 2. Mons Ida enim vel a sacris ibi institutis vel a variis eius partibus et verticibus varia quoque accepit nomina. cf. Hemsterhus. ad Lucian. T. I, p. 252. - frondosa Ida Virgil. Aeneid. V, v. 253. ubi cf. Cerda.

V.35. Cybelles domum, templum. Stat. Silv. IV, 3, 77. et saepe alibi ut Graecorum p. -sustuli interpunctionem post lassulae et iungo lassulae nimio e labore h. e. viribus exhaustae nimiis erroribus.

tae.

V. 36. sine Cerere, incoena

--

V. 37. piger, quod pigros bomines reddit, ut pallida mors. labantes lang, oculos, fessos et victos paene languore; sed vid. Var. Lect.

V. 39. Sed ubi oris aur. etc. Splendidissima solis orientis imago! aureus de solis fulgore passim. es quiens Ĥpimikas φέγγος χρύσεον φαεινῆς Ηριπόλης Paul. Silentiar. in Anal Vet. Poët. Graec. Brunckii XXII, 6. Tom. III, p. 78. - de radiantibus solis oculis disputat Spenc. Polymet. VIII, n. 10.

V. 40. aethera album serenum, sudum. exempla dabit Barthius ad Claud. de Bell. Geta

Trepidantem eum recepit Dea Pasithea sinu.
Ita de quiete molli rabida sine rabie

Simul ipsa pectore Atys sua facta recoluit,
Liquidaque mente vidit sine quîs, ubique foret;
Animo aestuante rursum reditum ad vada tetulit,
Ibi maria vasta visens lacrimantibus oculis

45

heris aureis vitiose in L. MSS. et edit. antiquissimis V. 41. Perpulitque Gryph. V. 43. Fugientem eum recepit Muret. Graev. quod haud dubie glossema fuit : trepidantem. Vir Doctus in Observv. Miscell. tentat trepidante. sinum autem trepidantem dictum putat ut cor vel pectus trepidans, vel tepidante pro fovente, calefaciente. nimis ingeaiese! pasitheo in quibusdam vett. V. 44. rapida sine rabie V. 45. revolüt Stat. in Patav. V. 47. rusum &pxxixus pro rursum Voss. retulit in quibusdam.

v. 379 sola dura tellurem solidam. mare ferum tempestuosum, vel immanibus monstris plenum, ut vers. 89. nemora fera.

V. 41. Pepulitque noct. etc. Vulpius comparat Virgil. Aeneid. XII, v. 115.

V. 43. Trepidantem eum scil. somnum. Somnum trepidantem nimis argute Werthesius explicat: terrore adhuc plenum ob miserum, in quo Attinem reliquerat, statum. Equidem trepidantem somnum explico vel simpliciter pro festinantem [in qua significatione trepidare passim dicitur, cf. Horat. Od. II, 4, 23.] vel, quod magis arridet, trepidantibus alis advolantem; nam cum alae celeri motu agitatae recte et eleganter dicantur trepidantes, ipse somnus quoque, qui alatus fingitur, a poëta sublimiori dictus videri potest trepidans apud Tibull. II, 2, 17. alae trepidantes tribuuntur volanti Amori, ubi de verbo trepidare conferatur Brouckhus. et Heyne Observat. p. 104. adde

Ovid. Met. VII, v. 382. – Dea Pasithea una de Gratiis et uxor Somni vid. nos in Prolus. de Imagine Somni Lips. 1783. p. 9.

V. 44. Sensus est: Simulac Atys igitur solutus per dulcem somnum mentis rabie, facti sui temeritatem animo repetiit, et, in quo nunc esset, miserum sta tum agnovit, plenus curarum ad mare pedem retulit. ita scil. excitus.

V. 45. ipsa refer ad facta et explica: ipsam factorum suorum naturam et conditionem.

V. 46. liquida mente, aperte et clare. sine quis virilitate, patria, parentibus etc. ubique b. e. et ubi, in quo loco et statu vid. Cort. ad Salust. Catil. XXVII, 1, p. 173. et Drackenborch, ad Liv. III, 30, §. 7. Tom. I, p. 662.

V. 47. animo aestuante, sollicito et perturbato, graviori commotione incenso tetulit antique pro tulit, ut saepe apud Plautum et alios. rursum reditum ferre pro redire, sic. aditum ferre Carm. LXI, v. 26.

V. 48. Ibi maria vasta etc.

50

Patriam adlocuta voce est ita moesta miseriter:
Patria o mea creatrix, patria o mea genetrix,
Ego quam miser relinquens, dominos ut herifugae
Famuli solent, ad Idae tetuli nemora pedem:
Ut apud nivem et ferarum gelida stabula forem,
Et earum omnia adirem furibunda latibula:
Ubinam, aut quibus locis te positam, patria, rear? 55
Ćupit ipsa pupula ad te sibi dirigere aciem,

Rabie fera carens dum breve tempus animus est.
Egone a mea remota haec ferar in nemora domo?
Patria, bonis, amicis, genitoribus abero?

Abero foro, palaestra, stadio et gymnasiis?

60

Miser ah miser, querendum est etiam atque etiam, anime.

V. 49. mira in lib. vett. et editt. lectionis huius versus reperitur discre pantia. Patriam allocuta est voce moestula miseriter Gryph. Patriam allocuta moesta est ila voce miseriter Mur. Voss. Cantabrig. Vulp. alii aliter. V. 52. retuli Graev. V. 54. Et femina earum adirem profert

Guarin. Et earum ut omnia adirem vult Stat. ut omnia disyllabum sit vid. Interpretes ad Virgil. Aeneid. VI, 33. Et ut omnia earum adirem Scalig. V. 57. dum ad breve tempus sine omni necessitate Heins. in not. ad Catullum. V. 60. atque gymnasiis metri causa Avantius. stadioque gymnasiis alii. prima in gymnasiis, extrusa littera m, corripitur ut in tympanum v. 3. Sic in Progne, Cygnus; Clytemnestra et aliis. vid. Heins.

littus maris iam Homero fun-
dendis querelis aptus locus visus
est. Iliad. I, v. 34. II, v. 349.
50. et Odyss. V, 151 seqq.
V. 49. miseriter, miserabili-
ter, lamentabili modo. - De sin-
gulari arte, qua sequens Attinis
oratio ad excitandam commise-
rationem composita est, vix mo-
nendi videntur lectores.

V. 56. ipsa h. e. sponte. ipse ut is apud Graecos saepe ita userpatur. exempla ex Cicerone notavit Ernesti in Clav. Cic. s. h. v. cf. Cerda ad Virgil. Eclog.

CATUL. Carm.

IV, 21. Ernesti ad Callimach. H. in Apoll. v. 5. et Vir Doctus in Observv. Miscell. V, III, p. 372. sibi пxpixxu cf. supra Carm. XXIV, v. 4.

V. 57. carens est pro caret cf. Carm. LXIV, v. 308 et 318. consule de hoc loquendi genere Virum Doctum in Observv. Miscell. Tom. III, p. 335. et Davis. ad Cic. de Nat. Deor. IV, 44.

V. 60. foro, ubi ingenui adolescentes cum aequalibus versari, ludis forensibus operam dare et alia animi causa facere solebant.

A a

« السابقةمتابعة »