صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

ad Theseum apud Ovid. Heroid. X lege quae disputat Gurlitt. p. 87. seqq.

Restat ut breviter indicemus, qui peculiarem inde ab aliquot annis huic illustrando carmini dicarunt operam, Nos ipsi, cum abhinc prope decem annos Scholae Portensi, cui Deus faveat! valediceremus, vires nostras in hoc edendo carmine periclitati sumus, nec improbatus plane fuit hic iuvenilis labor humanissimo Virorum Doctorum iudicio; unde facile veniam me impetraturum spero, si ex istis meis speciminibus, nescio qua suavi animi recordatione vel vanitate, bonam partem servavero. - Non ita multo post Mitscherlichius V. Cl. cum et ipse Catulli edendi suscepisset consilium, primum in epistola Critica in Apollodorum (Gotting. 1782.) p. 43-51 emendationes in Catulli Epithalamium proposuit, deinde Lectiones in Catullum (Gotting. 1786.) edidit, in quibus quam egregie de hoc carmine meruerit passim indicabimus. - Eodem fere tempore praeclarum eruditionis specimen in hoc carmine edidit Lenzius, Vir Doctissimus mihique amicissimus, cui titulum praefixit: Catulli carmen de nuptiis Pelei et Thetidos cum versione Germanica Chr. Fr. Eisenschmidt, in usum tironum illustravit Carl Gotthold Lenz Altenburg. 1787. quem quidem, quantum ab eius doctrinae copia, ingenii venustate et acumine exspectare possit respublica litteraria, satis hoc libello declarasse puto. Eo iam edito litteris mecum communicavit exquisitas et perelegantes ad hoc carmen observationes, quas loco suo commemorabo, - Nec defuit qui manum eodem tempore huic carmini admoveret, tertius, elegans sane Venerum poëticarum aestimator, Cl. Gurlitt. Katulls epischer Gesang von der Vermählung des Peleus und der Thetis, metrisch übersetzt, und mit einigen Anhängen begleitet von I. Gurlitt, Leipzig 1787. Exstat autem praeter ea, quae Duschius et Degenius locis supra laudatis ex hoc carmine transtulerunt, et praeter Eisenschmidti versionem, Lenziano libello additam, sane illepidam et inficetam, alia Bodmeri, a Staëndlino post Venerabilis senis obitum in libello; Apollinarien inscripto, edita Tubingae 1783.

EPITHALAMIVM PELEI ET THETIDOS.

eliaco quondam prognatae vertice pinus icuntur liquidas Neptuni nasse per undas hasidos ad fluctus, et fines Aeetaeos: um lecti iuvenes, Argivae robora pubis, uratam optantes Colchis avertere pellem,

5

V. 4. laeti iuvenes in MSS. quibusdam teste Statio, in aliis, quos trivit

V. 1. Peliaco vert. in summo Thessaliae montis iugo, ubi silva erat pinifera. Dorville ad Charion. comparat Manetho. II, 104. Πηδάλιόν τε νεώς, τὴν ἀκροτάτοιςι (ex mendat. Dorv.) repoūca Пghiou in κουρῆς Παλλάς θέτ ̓ ἀν ̓ ἀφράσιν Αργῶ et Apollon. Rhod. II, 1191.-xx τάμε χαλκῷ Δούρατα Πηλιάδος κορυφῆς ict, prognatae eleganter de arboribus, quae ut animantes stirpem suam propagare dicuntur; hine passim apud poëtas vel mairum filiarumque nomine insigniuntur (cf. Virgil. Georg. II, 19. ubi plura in hanc rem ex Graecis Latinisque scriptoribus ̇ diligenter collegit exempla Cerda, add. Aen. XII, v. 209.) vel genus et stirpis nobilitatem iaclant Horat. Od. I, 14. 11. cf. supra ad Carm. IV, v. 10 et 15. V. 2. nasse de celeri fere et secundo navium cursu. Tibull.

I, 5. 76.

V.3. Phasidos ad fluct. et fin. Aeet. eleganti circumscriptione pro: Colchidem, ubi volvebatur fluvius Phasis et imperium exerQuod Lenzius in notis ad h. v. putat, per Acetaeos fines extremam terram fortasse

cebat Aeetes.

poëtam innuere voluisse, et ad hanc sententiam confirmandam in litteris ad me datis laudatApollon. Rhod. II, 419. seqq. et 1264. id ex ea quidem opinione, qua 'veteres per Pontum Euxinum et Colchidem extremos terrarum mariumque sibi cogitarunt terminos, fieri potuisse verum est; sed profecto iam obliquam extremae terrae descriptionem poëta dare noluit.

V.4. Cum lecti iuvenes. Theoc. Idyll. XIII, v. 16. 18. AT T χρύσειον ἔπλει μετὰ κῶας Ἰήσων Λετονί δας, οι δ ̓ ἀυτῷ ἀρετῆις, συνέποντο Πασᾶν ἐκ πολέων προλελεγμένοι ὧν ὀφελός τι. et paulo post vocantur Argonautae πῖιος άωτος Ηρώων. λετοί Ηρώων, ex Apollon. Rhod. IV, 831. laudat Mitscherl. Argiv. robor. pub. robustissimi fortissimique sic saepe apud Liv. robora virorum. exempla congessit Drackenborch. ad lib. XXII, 40. 5. Tom. III, p. 635.

V. 5. Aurat. pell. avertere. de aureo Phryxei arietis vellere in vulgus omnia nota. Unde ortum

traxerit fabula, varias et ridiculas ad hunc locum causas afferunt interpretes. Totam hanc rem,

Ausi sunt vada salsa cita decurrere puppi,
Caerula verrentes abiegnis aequora palmis:
Diva quibus, retinens in summis urbibus arces,
Ipsa levi fecit volitantem flamine currum;
Pinea coniungens inflexae texta carinae.

10

N. Heins. laesi. — puppis pro pubis MSS. Statii et Venet. V. 9. Ipsa sui facie Vossius e libro membranaceo, addita explicatione: ad morem et formam sui currus, quo in coelo utitur, quoque nubes atque aethera tranat; inepte sane. -cursum pro currum irato Apolline tentat Staver. ad Cornel. Nep. Milt. 1. 6. p. 23. V. 10. inflexit Vossius, ut referatur ad illud:

nobilitatam maxime instituto ordine equitum aurei velleris bene excussit Rabenerus in Amoenitatib. Philologic. p. 193. seq. avertere verbum proprium de rebus, quas ex aliena in nostram potestatem et ditionem dolo et malis artibus redigimus, respondet nostro: vid. Gronov. Observ. IV, 5. Drackenborch. ad Silium Italic. III, v. 321. et ad Liy. VI, 14, 11, Tom. II. p. 319.

V. 7. verrentes. verrere ut Graecorum puçiça suaviter in re nautica, maris remis percussi et quasi flagellati adumbrat imaginem; si quis in re nota exempla desiderat, adeat Heins. ad Ovid. Amor. 1,9, 14. - palmis, remis ad Carm. IV, v. 5.

cf. supra

V. 8. Diva quibus, retinens etc. Minerva (retinens xxxix) tutela sua custodiens arces, quibus illa praeerat. vid. Interprett.

ad Petron. c. 5. hinc Graecis

Aces, appellatur. vid. Cuper Observ. III, 16. et Spanhem. ad Callimach. H. in Lav. Pallad. v. 53.

V. 9. Ipsa fecit. hinc opere Palladio fabricata Argo dicitur apud Phaedr, IV, v. 9. ubi cf.

Burmannus, observa vim pronominis ipsa h. e. ipsa artium praeses, quae alias adiuvare tantum artifices auxilio suo solet. Lenzius commode in litteris laudat Apoll. Rhod. I, 111. Åvrè yap zui • et Orph. Argon. v. 66. quem vide. - levi volitan. flam, curr. sic Apoll. Rhod. III, 345. de Argo luvv d'iz àvipoto Des currum eleganter pro navi, vid. Muret. Var. Lect. I, c. 11. et Gifan. Collect. ad Lucret. Sic et xx apud Graecos vid. Gatacker Observ. Misc. II, c. 18. Kühn. ad Pollucem I, s. 83. n. 8. et Stanleius ad Aeschyl. Prometh. v. 467. - volitantem cf. supra ad Carm. IV, 5.

V. 10. Pinea coni. infl. t. c. inserens et adaptans curvae carinae trabes et alia, quibus naves instruuntur, e ligno pineo contexta et contignata. texere ut Graecorum pivu proprie de aedificiorum et navium contignatione. de navibus v. c. apud Propert. III, 7, 29. cf.Ovid. Met. XIV, v. 531. et ibi Interpretes. hinc ipse locus, ubi naves fabricantur, vocatur textrinum. vid. Serv. ad Virgil. Aeneid. ¡XI, v. 326.

1

Illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten.
Quae simul ac rostro ventosum proscidit aequor,
Tortaque remigio spumis incanduit unda;
Emersere feri candenti e gurgite vultus

Aequoreae monstrum Nereîdes admirantes;

[ocr errors]

15

ipsa sui facie. V. 11. prora pro prima Vossius ex libro Mediolanens. quod si omnino retinendum sit, verba saltem sic inter se concilianda putat Mitscherl. Illa prora (in primo casu) rud· Amphitr. imbuit, quae cet. aut scribendum cursu prorae. primam Stat. et Corrad. male! vix eget vulgata commendatione nostra. impulit praeter necessitatem coniecit Titius ad Grat. Cyneg. v. 65. V. 13. Totaque in libr. MSS. et editt. antiqq. ex solemni librariorum errore. vid. Drackenborch. ad Sil. Ital. VII, v. 412. et quos ibi laudat. incanduit in MSS. Stat. et quibusdam editt. vett. quod tam ob statim sequens candenti, quam ob v. 18. ubi est cano aequore, non male defendi posse videtur. V. 14. 15. in interpretandis his duobus versibus valde fluctuantur interpretes, et sensus ambiguitatem coniecturis tollere studuerunt. Mitscherlichius quidem in Lect. in Catull. p. 14. vel rescribendum: Emersere freti candenti e gurgite vultus Aequorei vel copulam et post aequoreae excidisse putat, quae posterior ratio probata quoque fuit Heynio. At Lenzius in not. ad h. 1. p. 95. ingeniosissime coniiciebat Emersere feris candenti e gurgite fultae Aequoreae monstrum Nereides admirantes, cui favere videbatur Mosch. Europ. 114. sqq. Napiides δ' ἀνέδυσαν ὑπ ̓ ἐξ ἁλός, αι δ' άρα πᾶσαι Κητείοις νώτοισιν ἐνήμεναι et Claud. X, 159. idem tamen paulo post de integritate loci non amplius dubitat, de qua

V. 13. Tortaque remig. spum. inc. unda, exquisite pro vulgari: remigio agitata fuit. incanduit λευκάινιτο πόντος. Lenzius in litt. comparat. Qu. Smyrn. V, 86. seqq. et Apoll. Rhod. I, 1327.

V. Ir. Illa prima. quomodo ut multa alia, eleganter ab araprima navigationem tentasse di- tione ad navigationem translacatur Argo, praeter Vulpium tum. docuerunt Muncker ad Hygin. Fab. XI, Burmannus ad Valer. Flacc. II, 287. et Schraderus ad Musaeum p. 372 - 75. - rudem Amphitriten mare nondum navigio tentatum cursu imbuit ixxiv. vid. Ruhnken. ad Callimach. Fragm. a Bentl. collect. 1 9. p. 487. edit. Ernesti, imbui eleganter dicuntur res, quae primo usui accommodantur. notissimum est illud Horatii: Quo semel est imbuta recens servabit odorem testa diu. cf. Graev. Lect. Hesiod. c. 15. sub fin.

V. 12 proscidit. proscindere

V. 14. Emersere feri etc. Sensus est: simulac navis iter suum in mari ingressa est, Nymphae marinae vultu torvo et ad stuporem ob rei novitatem et hominum audaciam composito, repente e fundo maris prospiciunt, et summa admiratione monstrosam navis figuram animadver

Illaque haudque alia viderunt luce marinas
Mortales oculi nudato corpore Nymphas,
Nutricum tenus exstantes e gurgite cano.
Tum Thetidis Peleus incensus fertur amore,
Tum Thetis humanos non despexit hymenaeos,

20

nec nobis ampliandum videtur. vid. not. V. 16.Illa atque alia in editt. vet. sed unice vera, quam dedimus, Vossiana lectio. V. 17, mortales oculis male in quibusdam. V. 18. nutricum tenus MSS. Statii, et sic est in editt. Venet. crurum tenus Scaliger ex libro vet. et sic est in edit. Gryph. Umblicum tenus Voss. quod adscriptum quoque est margini edit. Gryph. V. 19-20. male pro tum in quibusdam veteribus cum vel quum legitur, suaviter enim

tunt. feri vultus est casus secundus et pendet, a Nereides h. e. Nereides fero vultu iam praeditae vel indutae. - ferus autem vultus recte et eleganter de vultu torvo, severitatem stuporemve prae se ferente dicitur. Horatius Epist. I, 19,12. Quid? siquis vultu torvo ferus etc.-Haeserunt in hoc loco et valde in eo emendando laborarunt Mitscherl. et Lenz. (vid. Var. Lect.) sed profecto qualibet correctione tota huius loci tollitur elegantia, qua Nympharum, audaciam primorum nautarum indigne ferentium, egregie plane adumbratur imago. Huc accedit, quod tetrica quaedam austeritas iam olim ab ipsis artificibus tributa est Nereidum vultibus. vid. Lipperti Dactylioth. Mill. I, 74. - Nihil temere in hoc loco mutandum esse sensit quoque Vir Doctus, qui recensuit Lenzii libellum in Act. Litter. Ienens. (Scid. XX, 1787.) quem tamen, acutissime alias de carmine nostro iudicantem, Vossianam rationem, qua feri vultus ad monstrum trahitur, amplexum esse miror. Nam locus Apollon. Rhod. IV, v. 316. quem

egregie cum nostro comparat, ad hanc rationem defendendam nihil valet.

V. 16. Illaque haudque alia, hoc uno tantum die, non alio vicissim, xi Apollon. Rhod. I, v. 547.

V. 18. Nutricum tenus, h. e. mammarum. Apulei. Met. II. ab init. eamdem nutricem simul bibimus. - nimirum nutrix de quacumque re, quae nutrit et alit homines, dicitur. vid. Wesseling. Observ. II, 17.

V. 20. non despexit hymenaeos, non invita cessit nuptiis humanis. Varie omnino haec fabula a Graecis tractata fuisse videtur. Apud Homerum Iliad. XVIII, 434. Thetis isir, Peleo nupsisse dicitur. Apud Ovid. Met. XI, 235. seqq. inopinato illa in specu Aemoniae seu Thessalici littoris a Peleo opprimitur: sed apud Val. Flacc. I, 130. ubi Thetidos nuptiae in Argo pictae sunt, lubens illa, delphino vecta, ad Peleum deducitur. cf. Dorville ad Chariton. p. 360. edit. Lips. et Heyne ad Tibull. 1, 5, 46.

« السابقةمتابعة »