Verum id non impune feres: nam te omnia secla
Noscent, et, qui sis, fama loquetur anus.

10

Scaliger, cum eos dissimilis argumenti esse existimaret, invitis libris omnibus ab hoc epigrammate divulsit et cum superiore coniunxit. De iisdem, an loco sao posíti essent, iam dubitaverat Achilles Statius. Hinc facile ab ingenio suo impetrare potuit Corradinus de Allio, ut eos Carmini XCI. assueret. Sed Vulpius egregie eos cum hoc carmine cohaerere pulchre docuit. pro coniunxit in versu 8. ex coniectura refinxit Scaliger comminxit, sed quis verbum inhonestius praeferat honestiori? quisve novam Catulli carminibus obscenitatem importare sustineat?

V. 10. fama loquetur anus. cf. supra ad Carmen LXVIII, 46 .

CARMEN LXXIX.

IN LESBIVM.

Lesbium quemdam cum tanti faceret Lesbia, ut eum Catullo praeferendum putaret, pulcrum illum quidem inde haberi posse concedit, sed eumdem, ut hominem spurcum et impurum haud obscure describit. Muretus, qui sub Lesbiae nomine Clodiam intelligi debere iam supra ad Carm. LVIII probare studuit, per hunc quoque Lesbiam intelligendum esse censet P. Clodium, huius Clodiae fratrem, qui et hanc et ceteras sorores constuprasse dicitur. In qua quidem suspicione ille eo magis confirmatur, quod additum sit nomer pulchri, quod ipsum Clodii cognomen fuerit, ita, ut poëta in ambiguitate vocis iocari voluisse videatur. Multum quidem apud me valet Mureti in explicandis locis obscurioribus subtilitas et sagacitas, sed in hac re nolim cum eo in tenebris

micare.

Lesbius

Jesbius est pulcher: quidni? quem Lesbia malit,
Quam te cum tota gente, Catulle, tua.

V. 1. Sunt, qui pro Lesbius in nonnullis libris Gellius reperiri scribant; at Scaliger in uno se deprehendisse Caclius affirmat. Sed omnes libri Statii et Vossii tuentur nostram lectionen, et sic est in editionibas

Sed tamen hic pulcher vendat cum gente Catullum, Si tria notorum suavia repererit.

Parthen. Gryph. Muret. Cantabr. V. 4. natorum, quod lepide Vossius de claris et nobilibus Romanis explicat, male in libris vett. recte igitur iam Scaliger revocavit: notorum in nonnullis, v. g. in edit. Gryph. Muret. legitur amatorum, quod haud dubie ex natorum confictum est. Si tria amatorum savia surpuerit legit Heinsius in not. ad Catull.

V. 3-4. Sensus: sed tamen hic pulcher me cum tota familia mea tamquam pignus positum habeat et pro lubitu vendat, si quisquam eorum, qui eum norunt, vel tria oscula impuro eius ori (quod innuere poëta videtur) impresserit. vendat respicere poëtam putat Muretus ad vete

rem consuetudinem, qua interdum ob certa delicta totae familiae publice vendebantur. notorum - noti sunt familiares, quibus aliquis notus est, nos Bekannte. Sic Livius III, 45. Notos gratia eorum, turbam indignitas rei virgini conciliat, alia exempla posuit Vulpius.

CARMEN LXXX.

AD GELLIVM.

Quaerit de causa mutati in Gellii labellis coloris, eamque a nefando, qua ille se contaminabat, libidinis genere repetit.

Quid

uid dicam, Gelli, quare rosea ista labella Hiberna fiant candidiora nive,

Mane domo cum exis, et cum te octava quiete
E molli longo suscitat hora die?
Nescio quid certe est. An vere fama susurrat,

V. 4. Et mollis nimis argute corrigit Scaliger.

V. 3-4. Mane domo cum exis etc. Tam mane, quam post meridiationem. octava quiete sub meridiem sive post prandium, abi molliores meridiari solebant.

5

cf. supra Carmen XXXII, 3. longo die aestivo.

V. 5. Nescio quid certe est, est certe aliquid in causa, sed quid sit nescio. cf. quem laudat

Grandia te medii tenta vorare viri? Sic certe clamant Virronis rupta miselli Ilia, et emulso labra notata sero.

V. 7. Sic certe est Gryph. Muret. Si certe est Parth. Graev. Sed certè clamant in libro Scaligeri. Sic certe Scal. Voss. Vulp. Gotting. Bipont. quod, sublata tantum interpunctione, dedimus. pro Virronis in multis editionibus Victoris, in nonnullis Unctoris, inepte, ut iudicat Muretus. Varronis rupta Viselli ex ingenio Scaligeri. V. 8. Ilia, demulso Venet. Gryph. Muret. in MSS. Stat. erat: Ille te mulso vel Illa te mulso, unde iam Pierius Valerianus et Gabriel Faërnus recte fecerunt: Ilia, et emulso. Achilles Statius suspicabatur: Iliaque et mulso vel Iliaque et multo.

Miratur, quid sit, quod Iuventius misere pallescentem quemdam hominem Pisaurensem dignum habuerit, quem ipst et aliis

in amore praeponeret.

pra ad Carm. XXIV.

De gente Iuventia vide Vulpium su

Nemone in tanto potuit populo esse, Iuventi,

Bellus homo, quem tu diligere inciperes: Praeterquam iste tuus moribunda a sede Pisauri

V. 3. Ianus Meleager, cum pro a sede membranae Palatin. baberent

V. 1. in tanto populo, in tanta populi frequentia.

V. 2. inciperes, in animum induceres, vel, quod Scaliger CATUL. Carm.

animadvertit, diligere inciperes pro diligeres.

V. 3. moribunda a sede Pisauri. Fuit Pisaurum oppidum Rr

Hospes, inaurata pallidior statua?

Qui tibi nunc cordi est, quem tu praeponere

Audes. Ah! nescis, quod facinus facias.

nobis 5

ad sede et Commelini ab, legendum censet ah! pro sede vero corrigit sepe, explicans sepem moribundam de dentibus senio cariosis et cadaverosis; nimis argute! V. 6. At nescis Gryph. Muret. Graev. haud minus commode, puto, quam ah, quod exhibent editt. recentiores Cantabr. Voss. Vulp. Gotting. Bipont. Umbriae maritimum, quod praeterlabitur fluvius cognomento Pisaurus; vocatur sedes moribunda haud dubie ob aëris, quo male afficiebantur incola

rum corpora, vitium.

V. 4. inaurata pallidior statua. tribuitur auro color pallidus, wypis, xìpés. cf. supra ad Carmen LXIV,

CARMEN LXXXII.

AD QVINTIVM.

100.

Quintium, sodalem suum, flectere studet precibus, ne, quod animo suo longe carissimum sit, (intellige puellam) sibi praeripiat. - Eleganter hoc epigramma expressit Ioann. Nicol. Goetz Vermischte Gedichte Tom. II. p. 215.

Quinti,

uinti, si tibi vis oculos debere Catullum,
Aut aliud, si quid carius est oculis,
Eripere ei noli, multo quod carius illi
Est oculis, si quid carius est oculis.

V. 4. seu quid in omnibus editt. vet. et plurimis recentioribus; contra sensum et orationis nexum, nam si quid iam est multo carius oculis, qui, quaeso, adiici potest seu quid carius est oculis; ut taceam, particulam seu non quid, sed quod in hoc orationis nexu postulare. Hinc recte Achilles Statius pro seu quid legendum suspicatus est: si quid, quem praeter Vossium et Vulpium neminem secutum esse mireris.

V. 12. Sensus: Si vis, mi Quinti, Catullum tibi aliquid acceptum referre, quod aeque atque oculos suos amet, vel plus adeo oculis suis, si quid plus oculis amari potest, noli etc. Per Quintium intelligendum esse

nobilissimum illum adolescentem Veronensem, cuius mentio fit infra Carmine C. suspicatur Vulpius.

V. 3. ei monosyllabum per synaeresin; exempla congessit Statius.

CARMEN LXXXIII,

IN MARITVM LESBIAE.

et stolidum Lesbiae maritum, qui, cum eius uxor Catullum onviciis coram ipso proscinderet et causam rixandi cum eo uaereret, impense de eius fide et castitate, quam inde colli-ebat, laetabatur. At Catullus, mulierum indolem melius perpectam habens, longe aliter de hoc Lesbiae se gerendi more entit ac iudicat. Conferendum omnino cum hoc Epigramma КСІІ.

esbia mi praesente viro mala plurima dicit: Hoc illi fatuo maxima laetitia est.

le, nihil sentis. Si nostri oblita taceret, Sana esset: quod nunc gannit et obloquitur,

n solum meminit; sed, quae multo acrior est res, 5 Irata est: hoc est, uritur et loquitur.

7. 3. pro Mule in Patavino exemplari apud Statium Nulle, quod rectius etur Statio, Nullum de stupido, nihil audiente et sentiente, intertanti. V. 4. pro Sana in MSS. Statii Samia vel Sannia, unde ledum fortasse opinatur Sanna, h. e. irrisio, quasi dicat: irrideri me antem ab ea putarem, planeque contemni, si de me taceret. garric editt. Parthen. Gryph. Muret. sed nemo non è gannit praeferet; et est in MSS. Statii. eodem modo in garrit et gannit variant libri d Persium V, 95. V. 6. uritur et coquitur coniecit N. Heinsius, et

V. 1. mala plurima dicit conia Tibull. I, 2, 11. Et mala qua tibi dixit dementia nostra. V. 3. 4. Si nostri oblita taet, Si me negligeret, nec num, quocum loquatur, haret, Sana esset, recte illa vii posset amoris furore libera; 1: neutiquam in illam caderet oris insania. Infra Carmine CH: Lesbia mi dicit semper

-

male, nec tacet unquam De me: Lesbia me, dispeream, nisi amat. quod nunc, iam vero quod,, gannit canum more ringitur. obloquitur, oblatrat.

V. 5. Non solum meminit hoc non solum probat, minime cam nostri oblitam esse, et nos negligere.

V. 6. Irata est, nam ira apud