صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Quem tu, qua lubet, ut lubet, moveto
Quantum vis, ubi erit foris paratum.
Hunc unum excipio, ut puto pudenter.
Quod si te mala mens furorque vecors
In tantam impulerit, sceleste, culpam,
Ut nostrum insidiis caput lacessas:
Ah! tum te miserum malique fati,
Quem attractis pedibus, patente porta,
Percurrent raphanique mugilesque.

15

V. 11. Statius in MS. invenerat Quem tu qualubet ve moveto unde tentat. Quem tu, qualubet; ut velis moveto parum recte ob sequens Quantum vis. V. 17. miseri exhibet Graeviana edit., quam lectionem more suo tuetur m.scriptorum iactator Corradinus de Allio. V. 18. atratis pedibus Vossius et MS. Commel. in aliis edit. adstrictis vel artatis.

[merged small][ocr errors][merged small]

puerum. insidiis furtivo amore, cf. XXI, 7.

V. 17. malique fati sc. hominem. homo mali fati est infelix.

V. 18. In describenda ignominiosa illa adulterorum deprehensorum poena αμανεσώσει et παρατιλμῷ otium nobis fecerunt interpretes et ad hunc locum et ad Aristoph. Nub. 1079. cf. Kusterus ad Suid. s. v. avis. Alias moechorum poenas commemorat Schefferus ad Aelian. V. H. XII, 12. attractis pedibus diductis et divaricatis, ut recte explicat Muretus. patente porta τῷ πρώκτῳ, cui immittebantur raphani et mugiles. - mugiles sunt genus piscium, de quibus vid. Plin. IX, 17, et ad Juvenal. X, 317.

CATUL. Carm.

F

CARMEN XVI.

AD AVRELIVM ET FVRIVM.

Castitatem suam bonus et castus, si Diis placet, Catullus probare vult Aurelio et Furio, quibus illa ex mollioribus eius versiculis suspecta reddita fuerat. Quam quidem male de se susceptam opinionem evellere ex eorum animis studet partim eo, quod sacri poëtae, in quos vel maxime cadat morum integritas, non ex carminibus suis diiudicandi sint, partim edendo, en castitatis specimen! ubi marem se praestiturus sit, specimine. Compara cum nostro Martial. I, 36.

Paedicabo ego vos et inrumabo,

Aureli pathice et cinaede Furi;
Qui me ex versiculis meis putatis,
Quod sint molliculi, parum pudicum.
Nam castum esse decet pium poëtam
Ipsum: versiculos nihil necesse est;

Qui tum denique habent salem ac leporem,
Si sunt molliculi ac parum pudici,

Et, quod pruriat, incitare possunt;
Non dico pueris, sed his pilosis
Qui duros nequeunt movere lumbos.

ما

5

10

V. 3. putastis Cantabrig. et sic etiam infra V. 13. — V. 8 si sint lib. Comel. et Pal. papyr. V. 9. possint. Comel. V. 10. iis pilosis legitur in

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

Vos, quod millia multa basiorum
Legistis, male me marem putatis:
Paedicabo ego vos et inrumabo.

paucis. hispidosis in margine lib. Comel. cum quibusdam impressis V. 12. Vos, qui Cantabrig. Vosque vitiose in lib. Comel.

V. 12. Quod legistis de multis meis basiationibus versiculis celebratis. cf. Carm. V, et VII.

male marem me put. cinaedum, mollem. vid. Nic. Heins. ad Ovid. Art. Am. I, 524.

CARMEN XVII.

AD COLONIAM.

Acciderat aetate Catulli, quod saepe accidere solet, ut homo insulsus et veternosus coniuge uteretur elegantissima formosissimaque. Quam quidem indignam rem cum vix ferre posset puellarum patronus et elegans harum deliciarum spectator Catullus, in gratiam puellae, Coloniam quamdam, quae loca lutosa et palustria ponte sublicio iunxerat, precibus adit, ut stupidum illum hominem de ponte illo in lividissimum paludis locum deturbet, si forte hoc modo fieri possit, ut stolidus eius veternus repente excitetur, et supinus animus in gravi coeno derelinquatur. - Est hoc carmen elegantissimum, sive verborum ornatum, sive lepidam stulti et tardi hominis descriptionem spectes. - Versus sunt Ithyphallici ex heroicis efficti, sed molles enervatique. - Quis locus fuerit Colonia, non certo affirmari potest. Muretus suspicatur fuisse oppidulum prope Veronam, quod hodieque nomen servet. At Scaliger et Vossius malunt intelligere Novum Comum, coloniam paul ante a Caesare deductam.

[ocr errors][merged small]

V. 1. quem cupis ponte ludere longo in plurimis edit. vet. Ald. Gryph. Murct. pro longo dedit Vossius ligneo, non male, quia idem pons mox

V. 1. Sensus est: 0 Colonia, quac lubenter velis ludos facere

in ponte longo, ubi in promtu tibi est saliendi facultas, sed

Et salire paratum habes: sed vereris inepta
Crura ponticuli adsulitantis, inredivivus
Ne supinus eat, cavaque in palude recumbat:
Sic tibi bonus ex tua pons libidine fiat,

5

ponticulus dicitur. V. 3. ac sulcis tantis antiquissima lectio, in quam conspirant omnes Statii et Scalig. MSS. et Edit. R. ex sulcis tantis in L. MS. teste editore Cantabrigiensi, unde fecit Vossius admodum ingeniose ponticuli asculis stantis h. e. parvis tigillis seu perticis innitentis. Nostra lectio adsulitantis, quae rei maxime consentanea videtur, ingenio Scaligeri debetur, sed improbatur Vossio, quia sic dactylus in sede tertia ponitur, ubi debebat esse Creticus, quo sublato rythmus adeoque tota vis carminis ex sententia Vossii perit. Mureti edit. prima ab anno 1554, quae cum Ald. II. et Gryph. in plurimis fere consentit, habet

ne

(inepta) frustra et nimis anxia times fulcra lignea ponticuli trementis et adsultantis, praeceps ille cadat et in lutosa palude corruat, unde in pristinum statum revocari nequeat, ede, quaeso, Colonia, in meam gratiam iucundissimum et maximo risu dignissimum spectaculum, (Sic) quod si feceris, opto, ut pons tuus plane ex animi sententia tam firmus fiat, ut vel Martis sacerdotes in illo saltare et sacra suscipere possint. Multum pulveris in hoc loco explicando ab interpretibus commotum est, neque tamen ullus rem satis assecutus videtur. ludere, luserunt enim olim et ludicra spectacula ediderunt in pontibus, quod et adhuc fieri in Italia, Pisis atque Venetiis, testatur Vulpius et Corradinus de Allio. salire paratum habes, in promptu tibi est salire h. e. saliendi facultas. Vulpius et quos ille sequitur argutantur. inepta tam ad Coloniam, quam ad crura trahi potest. qui ad erura referre malit, cogitet ligueas columellas ad pontem

fulciendum infirmas nec satis aptas. assulitantis vid. Var. Lect. inredivivus eleganter de rebus inanimatis, quae irreparabiles sunt, denuo excitari et restitui nequeunt.

V.4. ne supinus eat retro labatur in paludem, unde erectus fuerat. Suaviter et venuste! Sie apud. Liv. XXX, 10. supinus telorum iactus h. e. tela, quae non evolant sed in terram decidunt. cavaque in palude, profunda et alta. Sic infra undae cavae XCV, 5. flumina cava apud Virg. Georg. I, 326. et ipsa palus cava apud Ovid. Met. VI, 371. cf. Burmann. ad Ovid. Ib. 228. et ad Lucan. I, 396. ex tua libidine plane ex voto tuo. De voce libido in bonam partem vid. Drackenb. ad Sil. XI, 312. Salisubsuli haud dubie intelligendi sunt Salii, Martis sacerdotes, qui sacra celebrabant tripudiís et saltationibus, de quibus vid. Cuper observat. IV, 2. Finxit autem, opinor, hanc vocem poëta ad rei imaginem magis exprimendam. vid. Var. Lect.

In quo

vel Salisubsulis sacra suscipiantur:
Munus hoc mihi maximi da, Colonia, risus.
Quemdam municipem meum de tuo volo ponte
Ire praecipitem in lutum, per caputque pedesque:
Verum totius ut lacus putidaeque paludis
Lividissima, maximeque est profunda vorago.
Insulsissimus est homo, nec sapit pueri instar
Bimuli, tremula patris dormientis in ulna.

10

sub his totus. Quod ad antiquam illam lectionem ex sulcis tantis altinet, modo metri ratio constet, non adeo inepta, sed explicatione fortasse emollienda videtur, ut ponticulus ex sulcis tantis irredivivus dicatur, qui numquam restitui et revocari queat ex tantis sulcis h. e. fossis. Sulcus aquae occurrit apud Ovid. in Nuce v. 66. certe tale quid, quo referatur, postulare videtur vox inredivivus pro irredivivus, quod agnoscunt omnes Stat. L. MS. et cunctae edit. est in Meleagri MSS. irredivivis. in antiquissima R, in reclivis corrupte. Nic. Heinsius tentabat in Not. ad Cat. p. 638. irrecidivus. Sed nihil lucramur hac permutatione. V.6. Salisubsuli sacra suscipiunto vel Salisubsuli sacra suscipiant in MSS. Statii, opt. editt. et Membr. Voss. unde admodum probabilis, quam in textum recepimus, ab ingenio Statii profecta est lectio. vid. not. Vossius proposuit Salü ipsulis sacra suscipiunto, quam coniecturam ambitiose, ut solet, arripuit Vulpius. Ipsulae autem vel ipsules, docente Festo, erant lamellae necessariae sacris, quae ad rem divinam conferre dicebantur maxime, specie virorum et mulierum. Saliaribus sacra suscipiantur Avantius. Salisubsuli sacra suscipiuntur Muretus, qui ob fraudem ex Pacuvii laudato loco, cuius nec vola nec vestigium exstat, ubi Salisubsulus Mars dicatur, graviter iam reprehensus est a Vossio. in antiquis quibusdam edit. corrupte legitur Salü vel Subsalü sacra suscipiant. Corradinus de Allio, cuius plurimac emendationes dignae sunt, quae cum municipe Catulli in lividissimam paludem migrent, lepide obtrudit: in quo vel salis subsilis, sarta suscipiantur. V. 13. matris in ulna habet margo H. I.

--

V. 7. munus h, m. munus de ludis et spectaculis et proprie quidem gladiatoriis saepe obvium apud Ciceronem. vid. Clav. Cic. Ernest. Ceterum simili obtestatione cum obtestandi particula sic et alii poëtae graviter exordiri solent carmina. Tibull. I, 4. Hor. Od. I, 3.

V. 9. per caputque pedesque nt, quantus quantus sit, a vertice usque ad talos immergatur.

V. 10. ut pro ubi vid. supra ad Carm. XI, 3.

V. 13. tremula ulna, quae leni motu concutitur. Dignus est, quem in hanc rem adscribam locuin ex Calpurn. Eclog. X, 27. seqq., ubi Silenus parvu lum Bacchum, quem in ulnis gestat, tremulo brachiorum et crepitaculorum concussu ad somnum invitat. Quin et Silenus parvum veneratus alumnum

« السابقةمتابعة »