صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Tangam te prior inrumatione.
Atqui, si id faceres salur, tacerem.
Nunc ipsum id doleo, quod esurire
Ah! meus puer, et sitire discet.
Quare desine, dum licet pudico:
Ne finem facias, sed inrumatus.

Mureto. V. 8. prius L. MS. eadem lectionis varietas exercuit V. V. D. D.
ad Tibull. I, 4. v. 32., ubi vid. Illustrissimus Heyne iu Observ. p. 39.
edit. nov.
V. 9. atque id si effinxit Stat. ex corrupta lectione in MSS.
atqui ipsi faceres. V. 11. Mira et putida in hoc versu est lectionis discre-
pantia. Nae meus puer Muret. me me puer in MSS. Stat., unde legen-
dum putat Me meus — Ah me me puer Scaliger, quam lectionem re-
cepit etiam Bipont. meus me puer Commel. membr. quod assensu suo
comprobavit Vossius. Sed sic contra omnem loquendi consuetudinem discet
pro docebit positum est. meus mi Meleager. ne— meus Passeratius ad for-
mam ne — funera infra LXIV, 83. Meus iam puer Cantabrig. Ah meus
puer Vulpius, quam quidem lectionem, dum melior decrat, in textum
recepimus, licet et illa metro laboret, et trochaeum pro spondaeo ab initio
habeat. Meusmet puer Gotting. haud dubie ex edit. Corradini de Allio.
Una meus puer inepte contra omnes metri leges tentat Heinsius in not.
ad Catull. Quantum equidem sensu meo assequi possum, istae fere om-
nes, quas recensui, lectiones, vel sensum turbare, vel metri rationibus ad-
versari videntur. Si legere mecum ex coniectura liceat: A te mox puer,
vel Mox tecum puer, omnis difficultas remota, et tam sensui quam metri
rationibus consultum videtur. Sed non ausim ita corrigere poëtas. V. 13.
Statius legi iubet: Quare desine, dum licet pudicus, Ne finem facias, sed
inrumatus, vel: Quare desine, dum licet pudico, Ne finem facias, sat in-
rumatus. Heins. in not. ad Catullum vult: et inrumatus, male!

V. 8. Atqui tacerem, si id faceres satur, stimulat enim Kπρις ἐν πλησμονῇ infr. XXXII, 10. Nam pransus iaceo, et satur supinus Pertundo tunicamque palliumque. Mart. I. c. v. 14. Denique paedica, Mamuriane,

satur.

V. 11. Ah! meus puer,
Var. Lect.

vid.

V. 12. Ne finem facias sc. non amplius pudicus et castus sed irrumatus corruptus.

CARMEN XXII.

AD VARRVM.

Suffenum, hominem vanum et ineptum ridet, qui, cum bellus et urbanus videri vellet, non solum in verbosa quadam garrulitate et aliis frivolis ac ventosis artibus elegantiae gloriolam aucup.batur, sed, ut esse solet eiusmodi hominum furor, ex sacris quoque Musarum campis calamistratae et unguentis difflucni fronti olivam decerpere quaerebat. Hoc igitur furore abrepius facili negotio et, ut Venusinus habet, stans pede in uno, innumeros fundebat versus, et hos lepidos ingenii partus, sicuti boni parentes tenellos filiolos, tanto amore deosculabatur, et tam sollicite paterna quasi cura fovebat, ut nulli sumtui parcens, quovis ornamento externum splendorem illis conciliare studeret. Sed in iisdem egregie stultissimi auctoris imago expressz fuit, adeo rus et agrestes mores redolebant versus ab omni venustale et urbanitate alienissimi. Dum igitur Catullus in hac iz describenda occupatur, repente in versu 18. ab aliorum vitiorum contemplatione ad se redit, et, suo ipsius animo diligentius excusso, neminem vitiorum expertem, immo quemlibet, in quocumque demum çixurias genere sit, Suffeno quodam modo similem esse pronunciat. Qua quidem nobilissima et honestissima conversione quantum dignitatis accedat huic carmini, suus quemque sensus docelit.

ridicula Suffeni

Suffenus iste, Varre, quem probe nosti,

Homo est venustus et dicax et urbanus,

V. 1. Fuffenus mavult Muretus. pari modo apud Livium I, 23. Mettus Fuffetius non Suffetius legendum esse contendit Drackenborch., quem vide et quos ibi de hac scribendi ratione laudat T. I, p. 98. Vare in plurimis edit.,

V. 2. Homo venustus leggiadro, garbato Galant cf. ad Carm. III, 2. Dicax, qui ad salsa dicta facilis ac promtus est, acute mordax in dicendo. motteggevole, urbanus. qui comitate, suavitate, sale et dicteriis auram populi captat,

CATUL. Carm.

et cultioris vitae concinnitatem prae se ferre studet. Passim autem apud veteres urbanus cum scurra consociari solet, quia ambitiosa urbanitatis affectatio plerumque cum scurrili quadam dicacitate coniuncta est. Plaut. Mostell. I,

II

IJ.

[ocr errors]

Idemque longe plurimos facit versus.

Puto esse ego illi millia aut decem, aut plura
Perscripta: nec sic, ut fit, in palimpsesto
Relata; chartae regiae, novi libri,

5

V. 6. pro relata eleganter rescribendum esse suspicatur releta (a leo levi) Heins. in not. ad Cat., nam, si vulgatam tenemus, dicendum potius erat

Tu urbanus vero scurra, deliciae popli, Rus mihi tu obiectas? cf. Hor. Epist. I, 15. 27. 28. et Gronov. ad Plaut. Trinum. I, 2. 165.

V. 3. Id. long. plur. fac. vers. ut solent pessimi quique poëtae, quemlibet cum Crispino apud Horat. Sat. I, 4. 16. ad certamen provocantes: videamus uter plus scribere possit. cf. Hor. Sat. 1, 9. 23 seqq.

V. 5. nec sic, ut fit, in palimps. rel. nec apparent eius versus, quemadmodum apud alios poëtas, in palimpsesto, sed in chartis regiis etc. palimpse stus fuit charta pergamena, in qua, quod scriptum est, deleri et eradi poterat. vid. Schwartz. de Ornament. libr. p. 25. edit. Leuschneri. magis autem arridet Heinsii lectio releta [ vid. Var. lect.] hoc sensu: nec delere et emendare solet versus in palimpsesto, ut alii poëtae. Sapienter enim praccipit Horatius Sat. I, 10. 72. saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sunt Scripturus. chart. reg. charta regia est macrocolon, membrana longior, nos: Royal-papier. vid. Graevius ad Cic. Att. XII, 25. XVI, 3. cf. Schwartz. libr. I, p. 24. novi libri intellige involucra et tegumenta librorum. De modo compingendorum apud veteres

librorum fuse ad hunc locum disputat Vossius. novi umbilici, umbilicus fuit bacillus teres, extremae voluminis orae eo consilio impactus, ut volumen illi circumvolveretur, cuius eminentes utrimque partes, auro, argento, vel alio metallo praemuniri solitae vocabantur cornua. Ovid. Trist. I, 1. 8. cf. III. Heyne ad Tibull. III, 1. 13. lora rubra corrigiae, quibus veteres in colligandis costringendisque voluminibus usi sunt. vid. Schwartz. l. I, p. 88 89. membrana directa plumbo, h. e. versus in membrana diligenter ad lineas parallelas plumbo ductas directi et exarati sunt. vid. de hac re praeter Vossium ad h. 1. Salmasius ad Solin. p. 917. Schwartz. 1. I, p. 33. et Funcius de scriptura veterum p. 136. Graecis vocabatur hic stilus plumbeus vel tenuis illa, ut vult Salmasius, e plumbo lamina

et Latinis recentioribus praeductal. Paul. Silentiarius Epigr. L. in Anal. Vet. P. Gr. T. III, p. 87. edit. Brunk ita describit hoc instrumentum plumbeum : Γυρὸν κυανέης μόλιβον σημαντι pas. et Iulian. Egypt. Epigr. X, T. II, p. 495. hoc modo: Ακλινέας γραφίδεσσιν ἀπιθύνοντα πορείας. Τόνδε μόλιβδον cet. pumice omn. aeq. vid. ad Carm. I, v. 2.

Novi umbilici, lora rubra, membrana
Directa plumbo, et pumice omnia aequata.
Haec cum legas, tum bellus ille et urbanus
Suffenus unus caprimulgus, aut fossor

Rursus videtur: tantum abhorret ac mutat.
Hoc quid putemus esse? qui modo scurra,
Aut si quid hac re tritius videbatur,
Idem inficeto est inficetior rure

Simul poëmata attigit: neque idem unquam
Aeque est beatus, ac poëma cum scribit:
Tam gaudet in se, tamque se ipse miratur.
Nimirum idem omnes fallimur, neque est quisquam,
Quem non in aliqua re videre Suffenum

10

15

relata in palimpsestum. V. 8. detecta plumbo Stat. MSC. desecta plumbo Exempl. Mediol. et antiquiss. tres edit. derecta pro directa nonuelli. V. 11. ae nutat Muret. V. 13. si quid hac re tristius perperam in antiq. quibus

V. 9. tum bellus. lepide et graphice depingit bellum hominem Mart. III, 63. in Cotilum: Cotile, bellus homo es: dicunt hoc, Cotile, multi. Audio: sed quid sit, dic mihi bellus homo. Belius homo est, flexos qui digerit ordine crines: Balsama qui semper, cinnama semper olet: Cantica qui Nili, qui Gaditana susurrat, Qui movet in varios brachia volsa modos. cetera, si lubet, apud ipsum vide. ille cum emphasi quadam notat aliquem iam per se satis notum. vid. Brouckus. ad Tibull. I, 4. 19.

V. 10. unus Caprimulgus, b. e. et quantus quantus est. eaprimulgus proprie, qui capras inulget. abhorret scil. ab ila, quam prae se ferebat, urbanitate. mutat, h. c. mutatur: Saepiuscule enim hoc verbum sortípus usurpatur. prae

ter Vulpium ad h. 1. vid. Cort. ad Sallust. Bell. Iugurth. XXXVIII, 10, et quos laudat Drakenb. ad Liv. III, 10. T. I, p. 577.- qui modo scurra facetus et dicax, aut si quid hac re tritius eleganter: aut si quis magis adhuc scurra urbano tritus et subactus quasi est in loquacitate; scurra autem honestiore illo sensu, quem primum habebat interpretandus videtur.

V. 5. simul, simulac, ut sexcentics.

V. 17. Tam gaudet in sc. commode laudant Hor. Epist. II, 2, 107. Gaudent scribentes, ej se venerantur et ultro. Si laceas, laudant; quidquid scripsere beati.

V. 18. idem fallimur, h. e. eadem vel simili re.

V. 20. suus quoique attribu tus error. Similiter Propert.

Possis. Suus quoique attributus est error:
Sed non videmus manticae quod in tergo est.

dam editt. V. 21. manticae quid in nonnullis.

II, 22. 17. Unicuique dedit
vitium natura creato. cf. Hor.
Sat. I, 3,
68.

V. 21. Sed non vid. mant. qu. in tergo est. respicitur notissima illa fabula Aesopi de dua

20

bus peris, quam tractavit etiam Phaedr. IV, 9. cf. Pers. IV, 23. Hor. Sat. II, 3. 299. et, quem laudat Vulpius, Seneca de Ira II, 28.

CARMEN XXIII.

AD FVRIV M.

Furius, cum summis rerum angustiis laborans, et durissima quaeque paupertatis incommoda perpetiens, centum sestertia ad melioris vitae fructum sibi optasset, enumeratis variis paupertatis commodis, salse, ut luderet hominem famelicum poëta, ab hoc temerario voto revocatur. Comparandus omnino cun nostro est Martial. XI, 32.

Furi, quoi neque servus est, neque arca,

Nec cimex, neque araneus, neque ignis;
Verum est et pater et noverca, quorum
Dentes vel silicem comesse possunt:
Est pulchre tibi cum tuo parente,
Et cum coniuge lignea parentis.

V. 1. arca, ubi pecunia servatur. cf. Ramirez de Prado ad Martial. I, 77, 5. nee cimex dẻ lectulo, quod plenius dixit Martial. 1. c. v. 1. nec tritus cimice lectus. neque ignis de foco Martial. I. c. Nec toga nec focus est.

V. 5. Est pulchre tibi cum

5

tuo par. Felicem et beatam vitam in hac rerum tuarum conditione vivis cum par. etc. coniux lignea, h. e. arida, exsucca. cf. Lucret. IV, v. 1155. eodem sensu senem illum apud Terent. aridum dici puto Heavtont. III, 2. 15.

« السابقةمتابعة »