صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Acceptumn face redditumque votum,

Si non inlepidum, neque invenustum est.
At vos interea venite in ignem,
Pleni ruris et inficetiarum,
Annales Volusî, cacata charta.

20

V. 19. Pleni turis male in quibusdam vetustioribus. cf. supr. XXII, 14.

berrimam Palmerius Vet. Graec. lib. I, c. 19.

V. 16. Accept. face, redditumque vot. accipe hoc votum tamquam rite peractum et so

Jutum; verba accipere et reddere proprie dicuntur de aere alieno, quod a debitore redditum et solutum accipit creditor.

CARMEN XXXVII.

AD CONTVBERNALES.

Cum puella relicto, a quo perdite amabatur, Catullo, in tabernam quamdam libidinis usu infamem secedens, turpiter ibi corporis sui copiam faceret omnibus hanc Veneris palaestram adeuntibus, graviter huic tabernae et abiectis istis hominibus, qui libidinis causa in illa commorabantur, indignatur poëta, a quorum multitudine ut ut numerosa se non deterritum iri ait, , quo minus illos omnes contumeliose tractet, et, evulgatis eorum flagitiis, turpes notas illorum famae inurat.

Salax taberna vosque contubernales,

V. Salax taberna, taberna iam est caupona vel locus publicus, quo compotandi confabulandique causa confluebant bomines; et quia in eiusmodi locis libidini plerumque fenestrae quasi aperiri solent, non raro in istis tabernis cauponariis, tamquam lupanaribus, delitescere solebant meretriculae, quas frequentes adibant homines salaces; cuiusmodi taberna haud dubie fuit nostra, quae inde vocatur salax, quo sensu etiam taberna illa apud Aucto

rem Copae v. 3. famosa dicta videtur; alteram enim lectionem fumosa equidem non praetulerim cum Cl. Heynio, cum omnino crotalistria lasciva et infamis in famosa potius quam fumosa taberna saltasse videri debeat. contubernales scortatores, qui in eadem taberna una erant et eidem nequitiae sub eodem tecto operam dabant. Pari modo contubernium in malam partem de scortatione dictum est apud Cic. Verr. V, 40., ubi illud contubernium muliebris militiae in

A pileatis nona fratribus pila,
Solis putatis esse mentulas vobis?
Solis licere quidquid est puellarum
Confutuere, et putare ceteros hircos?
An, continenter quod sedetis insulsi
Centum, aut ducenti, non putatis ausurum
Me una ducentos inrumare sessores?
Atqui putate: namque totius vobis

illo delicatissimo litore. - Ele-
ganter autem summae indigna-
tionis exprimendae causa, ipsum
locum simul poëta acerbe allo-
quitur, ubi homines, in quos

odium et iram suam effusurus erat, degebant.

V. 2, A pileatis nona fratr. pila, h. e. nona inde a Castoris et Pollucis templo taberna; cuilibet enim tabernae, ut facilius a praetereuntibus animadverteretur, pila sive columella apposita fuit. Pileati fratres sunt Castor et Pollux, pileos gestantes, quorum figura, ah eorum fabulosis natalibus, dissectum per medium ovi putamen, rũ wou to piropov, refert. vid. Lucian. Deor. Dial. XXVI. ad locum erudita et copiosa de Dioscurorum insignibus et ministeriis disputatio adiecta et Vossii ad Nostri locum de Dioscurorum pileis prolata sententia, recte refutata est a Víro incomparabili Hemsterhusio T. I, p. 281 - 287. Situm autem fuit templum Castoris et Pollucis in foro Romano ad lucum Iuturnae, vid. Cl. Adlers ausführliche Beschreibung der Stadt Rom, p. 246.

quem

V.4. Quidq. est p. eleganter: omnes puellas sine discrimine.

[blocks in formation]

V. 5. hircos, h, e. qui viros se praestare nequeant, hircis castratis similes. Interpretes explicant hircos homines foedos, hircum olentes, h. e. tetro axillarum odore laborantes, et hinc puellis detestandos, de qua re vid. ad Carm, LXIX, v. 6., sed prior explicatio aptius respondet versui 3.

V.. 6 – 10. An, continenter quod sedetis insulsi etc. sedere proprie dicitur de iis, qui desides in aliquo loco commorantur et ignavo otio diffluunt; id quod vel maxime valet de hominibus libidinis causa in tabernis sedentibus, qui ipsi suaviter inde v. 8. vocantur sessores. Sic apud Graecos d‹ et dịc‡x. vid. quae ambitiose in hanc rem congessit Klotzius ad Tyrtaeum p. 143.-continenter, uno quasi ordine et tenore. Sic Graeci συνεχῶς ἐπισχερῶ, ἑξῆς. centum aut ducenti numerus rotundus pro multis. inrumare flocci pendere, non curare, iniuria facessere. cf. ad Carm. XXIX, v. 10. et X, 12. Dilucide autem ex hoc loco apparet inrumare non propria significatione accipiendum esse, cum statim additur namque totius vobis frontem tabernae sci

Frontem tabernae scipionibus scribam.
Puella nam mea, quae meo sinu fugit,
Amata tantum, quantum amabitur nulla,
Pro qua mihi sunt magna bella pugnata,
Consedit istic. Hanc boni beatique
Omnes amatis: et quidem, quod indignum est,
Omnes pusilli et semitarii moechi;

Tu praeter omnes une de capillatis

[ocr errors][merged small]

V. 10. Sopionibus tentat Vossius, cui sopiones extincti aut sopiti carbones sunt, grupu. aliis placet titionibus vel scriptionibus. V. 1. puella namque quae meo sinu fugit in quibusdam vetustioribus. Sed Mureto et Vossio magis arridet vetus lectio, quam praeferunt libri veteres Ald. Venet. Puella nam modo quae meo sinu fugit; nostram lectionem debemus Statio, qui omnibus in MSS. invenerat puella nam me quae meo, in uno autem quae meo e finu fugit. Edit. R. quae e mco sinu, sed praepositiones saepe apnd poëtas negliguntur. V. 13. bella patrata Scaliger, probante N. Heinsio in Not. ad Catull. V. 15. Versus sequentes male in editionibus quibusdam

pionibus scribam, h. e. totius tabernae fronti, extremae parti, flagitia vestra inscribam, ut palam fiant et ab omnibus praetereuntibus cognoscantur. Non raro enim, carbonibus praecipue, in aedium foribus ab inimicis notari evulgarique solebant hominum vitia. Plaut. Merc. II, 3, 74. Impleantur meae fores elogiorum carbonibus, ubi vid. Interpret. hinc carbone notare est perstringere. Hor. Sat. II, 3, 246. Scipio igitur hoc loco bacillum semiustum notare videtur, quo fortasse eo consiliò iam carbonis loco usurus erat, ut eo altiori loco, ubi non facile deleri posset, criminosam inscriptionem appingeret vobis in vestram contumeliam.

V. 12. Amata tant. quant. amab. Sic supr. Carm. VIII, V. 5.

V. 13. Pro qua mihi sunt magna b. pugn., h. e. de qua magnae mihi cum rivalibus excitatae sunt lites. bellum pugnare dictum est ut pugnam pugnare, bellum bellare etc.

V. 14-16. consedit istic, sedem propriam quasi ibi fixit. hanc boni beatique; qualis nimirum bonitas et beatitudo cadit in homines, qui v. 16. vocantur pusilli h. e. abiecti, impuri expofuxos apud Martial. II, 10, 2. pusillus opponitur bello, et semitarii moechi meretricum diobolarium sectatores.

V. 17, seqq. une, ad usum huius vocativi probandum hunc ipsum Nostri locum laudant Grammatici. de capillatis, capillos enim alere et promittere solebant Celtiberi et Hispani. Cuniculosae vid. Var. Lect. opaca quem bonum facit barba et dens etc., h. e. qui praeter

Cuniculosae Celtiberiae fili,

Egnati, opaca quem bonum facit barba,
Et dens Hibera defricatus urina.

20

antiquis sede sua moti trahuntur ad carmen proximum, quocum plane non cohaerent. V. 18, Celtiberosae MS. Prisciani, unde Vossius iam ad Melam. p. 233. coniecerat Celtis perosae, sed nostram lectionem cuniculosae ex nummo, ubi sedens cum oleae ramo mulier et adstans cuniculus, peculiare Hispaniae symbolum, exhibetur, defendit Spanhem. de V. et Pr. Num. Diss. IV, p. 179.

barbam opacam et dentium candorem, multa urinae fricatione quaesitum, nihil habet, quo se commendet, cuius omnis bonitas in barba et dentibus spectatur. barba opaca eleganter dicitur prima lanugo, quae genas quasi inumbrat. Claudian. in Prob. et Olyb. Cons. v. 68. Ante genas dulces quam flos juvenilis inumbret, Óraque ri

denti lanugine vestiat aetas., ubi vid. Barth. Sic Graecis ò mpón σωπον τοῖς ἰούλεις κατασκιάζεσθαι di citur. cf. Virg. Aen. VIII, 160, ubi plura in hanc rem ex graecis scriptoribus congessit Cerda. Fundus est in Homeri Odyss. XI, 318, 319. - de dente Hiberna urina defricato. cf. ad Carm. XL, 19.

CARMEN XXXVIII.

AD CORNIFICIVM.

Catullus, cum gravi quodam casu afflictus, frustra aliquod doloris sui levamentum a Cornificio amico suo exspectasset, de eo iam hoc carmine conqueritur.

Male est, Cornifici, tuo Catullo:

Male est, mehercule, et laboriose,
Et magis magis in dies et horas:

V. 2. Hercule me Muret. mercule Corrad. d. All. V. 3. Magisque et magis Gryph. Muret. Vulp. Voss., sed magis magis sine copula dicitur

V. 1. de Cornificio vid. Burmannum ad Ovid. Trist. II, 436.

V. 2. laboriose mihi est, h. e. multo dolore mihi laborandum est, misera mihi sors est.

Quem tu, quod minimum facillimumque est

Qua solatus es adlocutione?

Irascor tibi. Sic meos amores?

Paulum quid lubet adlocutionis,
Moestius lacrimis Simonideis.

5

quoque infra LXIV, 275. V. 4. Quam inepte tentat Corrad. V. 6. die meos amores male vult Heins. in not. ad Catull. Totum hunc versum, cum nexum non posset assequi, audacter ut solet, statim post tertium posuit Scaliger. V. 7. Paulum quid vel quod in quibusdam vet. Paulum quidlibet Gryph. Muret. et alii, quod fortasse sic explicari potest, ut subintelligatur satis fuisset vel sic: paulum quidlibet allocutionis a te profectum Moestius fuisset lacrimis Simonideis. bante Heius. in not. ad Cat.

V. 5. allocutione h. e. consolatione, ut alloquium apud Ovid. ex Ponto I, 6, 18. Trist. IV, 5, 3. vid. Bentleius ad Hor. Epod. XIII, 18. et Drackenborch. ad Liv. Lib. IX, 6. Tom. II, p. 682. et sic saepe alloqui est consolari. vid. Vulp. cui adde illustre exemplum ex Seneca. Troad. v. 622. Alios parentes alloqui in luctu decet. Tibi gratulandum est, intelligo autem per allocutionem carmen consolatorium ob versum ulti

inum.

V. 6. Sic meos amores? scil. curare soles. Tam parum curas id, quod animum meun graviter afficit? eleganter autem ad vim doloris exprimendam verbum omittitur. amores accipio de amore a puella perfida interrupto, adeoque infelici. Vulpius interpretatur de praematura morte fratris, de quo vid. Carm. LXVIII.

V. 7. Paulum quid lubet adlocut. interpretor locum paulo

Paulum quod iuvet Vossius appro

obscurum et implicitum sic: lubet opto et desidero paulum quid adlocution. brevem tantummodo consolationem, breve carmen consolatorium; quod moestius sit lacrimis Simonideis, miserabiles et flebiles ele-. gos Simonidis superet. cf. Var. Lect. lacrimae paulo sublimius de carminibus, quae lacrimas movent. Simonidem autem scribendis carminibus operam dedisse vel ex Phaedri fabulis notum est. multum praecipue valuisse videtur in tractandis rebus lugubribus, et molliori sensu excitando ut hic ipse Nostri locus docet. Hinc laudatur Σιμονίδης ἐν θρήνοις apud Scholiast. Theocrit. ad Idyll. XVI, v. 36. vid. de Simonide Munckerus ad Hygin. Fab. CCLXXVII, Baylius Dictionnaire Historique et Critique s. h. v. et quos laudat de typis quae Simonidi tribuuntur Wesseling. ad Diod. Sic. T. I, p. 412.

« السابقةمتابعة »