صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Liturgy of St.
Chrysostom.

Εἶτα, λαβὼν μίαν μερίδα τοῦ ἁγίου ̓́Αρτου, λέγει·

Τὸ τίμιον καὶ πανάγιον Σῶμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ μεταδίδοταί μοι (τῷ δεῖνι) Ἱερεῖ, εἰς ἄφεσίν μου ἁμαρτιῶν, καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον.

Καὶ οὕτω μεταλαμβάνει τοῦ ἐν χερσὶ, μετὰ φόβου καὶ πάσης ἀσφαλείας. Εἶτα λέγει· Ὁ Διάκονος, πρόσελθε.

Καὶ προσελθὼν ὁ Διάκονος, ποιεῖ μετάνοιαν εὐλαβῶς, αἰτῶν συγχώρησιν· ὁ δὲ Ἱερεὺς, κρατῶν τὸν ἅγιον Αρτον, δίδωσι τῷ Διακόνῳ· καὶ ἀσπασάμενος ὁ Διάκονος τὴν μεταδιδοῦσαν αὐτῷ χεῖρα, λαμβάνει τὸν ἅγιον Αρτον, λέγων· Μετάδος μοι, Δέσποτα, τὸ τίμιον καὶ ἅγιον Σῶμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν ̓Ιησοῦ Χριστοῦ. Ὁ δὲ Ἱερεὺς λέγει·

(Τῷ δεῖνι) Ἱεροδιακόνῳ μεταδίδοταί σοι τὸ τίμιον καὶ ἅγιον καὶ ἄχραντον Σῶμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς ἄφεσίν σου ἁμαρτιῶν, καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον.

Καὶ ἀπέρχεται ὁ Διάκονος ὄπισθεν τῆς ἱερᾶς Τραπέζης· καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν προσεύχεται, καὶ μεταλαμβάνει, ὡς ὁ Ἱερεύς.

Εἶτα ἀναστὰς ὁ Ἱερεὺς λαμβάνει ταῖς χερσὶν ἀμφοτέραις μετὰ τοῦ Καλύμματος τὸ ἅγιον Ποτήριον, καὶ μεταλαμβάνει τρίτον ἐξ αὐτοῦ· καὶ οὕτω τά τε ἴδια χείλη, καὶ τὸ ἱερὸν Ποτήριον τῷ ἐν χερσὶ Καλύμματι ἀποσπογγίσας, καλεῖ τὸν Διάκονον, λέγων· Διάκονε, πρόσελθε. Καὶ ὁ Διάκονος ἔρχεται, καὶ προσκυνεῖ ἅπαξ, λέγων· Ἰδοὺ προσέρχομαι τῷ ἀθανάτῳ Βασιλεῖ· καὶ τὸ, Πιστεύω, Κύριε, καὶ ὁμολογῶ, ὅλον. Καὶ λέγει ὁ Ἱερεύς·

Μεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ Διάκονος (ὁ δεῖνα) τὸ τίμιον καὶ ἅγιον Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, εἰς ἄφεσιν αὐτοῦ ἁμαρτιῶν, καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον. Μεταλαβόντος δὲ τοῦ Διακόνου, λέγει ὁ Ἱερεύς·

λουθία τῆς μεταλήψεως, Horologion,
P. 450. In administering the com-
munion to the people, the whole
form is pronounced slowly and dis-
tinctly by the priest in the native
tongue, and should be repeated after
him by the communicants.

See

Sketches of the Rites and Customs of the Greco-Russian Church, by Ro manoff (Lond. 1868), p. 134.

1 • makes an obeisance, Neale: ποι εἶν μετάνοιαν μικράν is to bow the head; - Μεγάλην is prostration.

Τοῦτο ἥψατο τῶν χειλέων σου, καὶ ἀφελεῖ τὰς ἀνομίας σου, καὶ Liturgy of St. τὰς ἁμαρτίας σου περικαθαριεῖ.

Τότε λαβὼν τὸν ἅγιον Δίσκον ὁ Διάκονος, ἐπάνω τοῦ ἁγίου Ποτηρίου, αποσπογγίζει τῷ ἁγίῳ σπόγγῳ πάνυ καλῶς, καὶ μετὰ προσοχῆς καὶ εὐλαβείας σκεπάζει τὸ ἅγιον Ποτήριον τῷ Καλύμματι· ὁμοίως καὶ ἐπὶ τὸν ἅγιον Δίσκον ἀνατίθησι τὸν ̓Αστέρα, καὶ τὸ Κάλυμμα. Εἶτα ἐπιλέγει τὴν τῆς Εὐχαριστίας Εὐχὴν ὁ Ἱερεὺς μυστικῶς·

Εὐχαριστοῦμέν σοι, Δέσποτα φιλάνθρωπε, εὐεργέτα τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὅτι καὶ τῇ παρούσῃ ἡμέρᾳ κατηξίωσας ἡμᾶς τῶν ἐπουρανίων σου καὶ ἀθανάτων Μυστηρίων. Ορθοτόμησον ἡμῶντὴν ὁδὸν, στήριξον ἡμᾶς ἐν τῷ φόβῳ σου τοὺς πάντας, φρούρησον ἡμῶν τὴν ζωὴν, ἀσφάλισαι ἡμῶν τὰ διαβήματα, εὐχαῖς καὶ ἱκεσίαις τῆς ἐνδόξου Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, καὶ πάντων τῶν ̔Αγίων σου.

Καὶ οὕτως ἀνοίγουσι τὴν θύραν τοῦ ἁγίου Βήματος. Καὶ ὁ Διάκονος προσκυνήσας ἅπαξ, λαμβάνει παρὰ τοῦ Ἱερέως τὸ ἅγιον Ποτήριον μετὰ εὐλαβείας, καὶ ἔρχεται εἰς τὴν θύραν, καὶ ὑψῶν αὐτὸ δείκνυσι τῷ λαῷ, λέγων·

Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως, καὶ ἀγάπης προσέλθετε.

̔Ο δὲ Ἱερεὺς εὐλογεῖ τὸν λαὸν, ἐπιλέγων ἐκφώνως·
Σῶσον, ὁ Θεὸς, τὸν λαόν σου, καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν

σου.

Καὶ ἐπιστρέφουσιν, ὅ τε Διάκονος καὶ ὁ Ἱερεὺς, εἰς τὴν ἁγίαν Τραπέζαν. Καὶ ὁ μὲν Διάκονος, ἀποθέμενος ἐν αὐτῇ τὸ ἅγιον Ποτήριον, λέγει πρὸς τὸν Ἱερέα· Ύψωσον, Δέσποτα.

Ὁ δὲ Ἱερεὺς θυμιᾷ τρὶς, λέγων καθ ̓ ἑαυτόν· Ὑψώθητι ἐπὶ τοὺς οὐράνους, ὁ Θεὸς, καὶ ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἡ δόξα σου.

1 The communicants come forwards with reverence, having their arms crossed on their breasts ; and the Priest communicates them as they stand at the door of the sanctuary, saying to each, Μεταλαμβάνει ὁ δοῦλος τοῦ Θεοῦ τ. δ. τὸ ἄχραντον καὶ ἅγιον Σῶμα καὶ Αἷμα τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ

Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς
ἄφεσιν αὐτοῦ (or αὐτῆς) ἁμαρτιῶν,
καὶ εἰς ζωὴν αἰώνιον. The Divine
Liturgy, p. 78. The Bread, in very
small pieces, is put into the Cup, and
administered in a spoon with a little
Wine: Sketches, &c., by Romanoff,
p. 135.

Chrysostom.

Liturgy of St.
Chrysostom.

Εἶτα λαβὼν τὸν ἅγιον Δίσκον τίθησιν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν τοῦ Διακόνου· καὶ ὁ Διάκονος κρατῶν αὐτὸν μετ' εὐλαβείας, καὶ θεωρῶν ἔξω πρὸς τὴν θύραν, οὐδὲν λέγων, ἀπέρχεται εἰς τὴν Πρόθεσιν, καὶ ἀποτίθησιν αὐτόν. Ο δὲ Ἱερεὺς προσκυνήσας, καὶ λαβὼν τὸ ἅγιον Ποτήριον, καὶ ἐπιστραφεὶς πρὸς τὴν θύραν, ὁρᾷ τὸν λαὸν, λέγων μυστικῶς· Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν· εἶτα ἐκφωνεῖ· Πάντοτε νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.

Καὶ ἐξελθὼν ὁ Διάκονος, καὶ στὰς ἐν τῷ συνήθει τόπῳ λέγει·

Ορθοί· μεταλαβόντες τῶν θείων, ἁγίων, ἀχράντων, ἀθανάτων, ἐπουρανίων, καὶ ζωοποιῶν φρικτῶν τοῦ Χριστοῦ Μυστηρίων, ἀξίως εὐχαριστήσωμεν τῷ Κυρίῳ.

̓Αντιλαβοῦ, σῶσον, ἐλέησον, καὶ διαφύλαξον ἡμᾶς, ὁ Θεὸς, τῇ σῇ χάριτι.

Τὴν ἡμέραν πᾶσαν, τελείαν, ἁγίαν, εἰρηνικὴν, καὶ ἀναμάρτητον αἰτησάμενοι, ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους καὶ πᾶσαν τὴν ζωὴν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παραθώμεθα.

Ὁ Ἱερεὺς ἐκφώνως· Ὅτι σὺ εἶ ὁ ἁγιασμὸς ἡμῶν, καὶ σοὶ τὴν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ, καὶ τῷ Υἱῷ, καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ο Χορός· Αμήν.

Ὁ Ἱερεύς· Ἐν εἰρήνῃ προέλθωμεν.

̔Ο Διάκονος Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Εὐχὴ Οπισθάμβωνος, ἣν λέγει ὁ Ἱερεὺς ἐκφώνως· Ὁ εὐλογῶν τοὺς εὐλογοῦντάς σε, Κύριε, καὶ ἁγιάζων τοὺς ἐπὶ συὶ πεποιθότας, σῶσον τὸν λαον σου, καὶ εὐλογησον τὴν κληρονομίαν σου. Τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας σου φύλαξον· ἁγίασον τοὺς ἀγαπῶντας τὴν εὐπρέπειαν τοῦ Οἴκου σου. Σὺ αὐτοὺς ἀντιδόξασον τῇ θεϊκῇ σου δυνάμει, καὶ μὴ ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τοὺς ἐλπίζοντας ἐπὶ σέ. Εἰρήνην τῷ κόσμῳ σου δώρησαι, ταῖς Ἐκκλησίαις σου, τοῖς Ἱερεῦσι, τοῖς Βασιλεῦσιν ἡμῶν, τῷ Στρατῷ, καὶ

παντὶ τῷ λαῷ σου. Ὅτι πᾶσα δόσις ἀγαθὴ, καὶ πᾶν δώρημα τέλειον ἄνωθέν ἐστι καταβαῖνον ἐκ σοῦ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων· καὶ σοὶ τὴν δόξαν, καὶ εὐχαριστίαν, καὶ προσκύνησιν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρὶ, καὶ τῷ Υἱῷ, καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.

Ταύτης δὲ τελεσθείσης, ὁ μὲν Ιερεὺς εἰσέρχεται διὰ

τῶν ἁγίων θυρῶν, καὶ ἀπελθὼν ἐν τῇ Προθέσει λέγει Liturgy of St. τὴν παροῦσαν Εὐχὴν μυστικῶς

Τὸ πλήρωμα τοῦ Νόμου καὶ τῶν Προφητῶν αὐτὸς ὑπάρχων, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ὁ πληρώσας πᾶσαν τὴν Πατρικὴν οἰκονομίαν, πλήρωσον χαρᾶς καὶ εὐφροσύνης τὰς καρδίας ἡμῶν, πάντοτε, νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ο Διάκονος· Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.

Αμήν.

Ὁ Ἱερεὺς ἐκφώνως· Εὐλογία Κυρίου, καὶ ἔλεος αὐτοῦ, ἔλθοι ἐφ' ὑμᾶς, τῇ αὐτοῦ χάριτι καὶ φιλανθρωπίᾳ, πάντοτε, νῦν, καὶ αἰεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Εἶτα· Δόξα σοι, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἡ ἐλπὶς ἡμῶν, δόξα σοί. ̔Ο Λαός· Δόξα Πατρὶ, καὶ Υἱῷ, καὶ ἁγίῳ Πνεύματι· καὶ νῦν, καὶ ἀεὶ, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν.

Καὶ γίνεται ̓Απόλυσις.

̔Ο δὲ Διάκονος, εἰσελθὼν καὶ αὐτὸς διὰ τοῦ βορείου μέρους, συστέλλει τὰ ̔Αγια μετὰ φόβου καὶ πάσης ἀσφα λείας, ὥστε μηδέν τι τῶν ἄγαν λεπτοτάτων ἐκπεσεῖν, ἢ καταλειφθῆναι, καὶ ἀπονίπτεται τὰς χεῖρας ἐν τῷ συνήθει τόπῳ.

Ὁ δὲ Ἱερεὺς ἐξελθὼν δίδωσι τῷ λαῷ τὸ ̓Αντίδωρον. Εἶτα εἰσελθὼν ἐν τῷ ἁγίῳ Βήματι ἀποδύεται τὴν Ιερατικὴν στολὴν, λέγων· Νῦν ἀπολύεις· τὸ Τρισάγιον καὶ τὰ λοιπά. Εἶτα τὸ Ἀπολυτίκιον τοῦ Χρυσοστόμου

Ἡ τοῦ στόματός σου, καθάπερ πυρσός, ἐκλάμψασα χάρις τὴν οἰκουμένην ἐφώτισεν, ἀφιλαργυρίας τῷ κόσμῳ θησαυροὺς ἐναπέθετο, τὸ ὕψος ἡμῖν τῆς ταπεινοφροσύνης ὑπέδειξεν· ἀλλὰ σοῖς λόγοις παιδεύων, Πάτερ Ιωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τῷ λόγῳ Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

1 The ordinary Dismission is : Χριστὸς, ὁ ἀληθινὸς Θεὸς ἡμῶν, ταῖς πρεσβείαις τῆς παναχράντου αὐτοῦ Μητρὸς, τοῦ ἐν ̔Αγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἰωάννου ̓Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως τοῦ Χρυσοστόμου, καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, ἐλεήσαι καὶ σώσαι ἡμᾶς, ὡς ἀγαθὸς καὶ φιλάνθρωπος. Ὁ Διάκ. ̓Αμήν. Euchologion, p. 43. On an ordinary Sunday it would be—Ὁ ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν Χριστός, κ.τ.λ.: and this opening phrase varies on the Festivals of our

Lord; e. g. for Christmas it is 'O
ἐν σπηλαίῳ γεννηθείς, καὶ ἐν φάτνῃ
ἀνακλιθείς, διὰ τὴν ἡμῶν σωτηρίαν.
I., p. 684.

2 Bread, which has been offered for
the service of the Altar, but which
has not been required for consecra-
tion. It is not so very unusual a
thing in Russia, that monks, practi-
sing the greatest asceticism, should
take no other food during Lent.
Neale, p. 127. Hammond, Liturgies,
p. 376.

Chrysostom.

Liturgy of St.
Chrysostom.

Gallican
Liturgy.

Τὸ, Κύριε ἐλέησον, ιβ ́. Δόξα, καὶ νῦν. Τὴν τιμιωτέραν. Καὶ ποιεῖ ̓Απόλυσιν· καὶ προσκυνήσας καὶ εὐχαριστήσας τῷ Θεῷ ἐπὶ πᾶσιν, ἐξέρχεται.

The ancient Gallican Liturgy began with an Anthem followed by a prefatory Exhortation. After the mutual salutation of the priest and people, a Collect was said. Then the Trisagium was sung, followed by the Canticle 'Benedictus.' Then came Lessons from the Prophets and the Apostolic writings; after which the Hymn of the Three Children was sung. Then the Gospel was read, before and after which the Trisagium was again sung, and the people gave the response (still continued by tradition in the English Church), 'Glory be to Thee, O Lord.' Afterwards the bishop preached, or a Homily was read. Then the appointed Prayers were said by a deacon for the hearers and catechumens. After their dismission, the bread and wine were brought in, and an oblation of them made, while an Anthem was sung, which answered to the Offertory of later times. Then the Diptychs, containing the names of Christian worthies, were read; the Collect post nomina was said; the kiss of peace given; and the Collect ad pacem said; after which the Canon followed, which was very short. After the consecration came the Prayer post secreta; 'postea fiebat confractio et commixtio corporis Christi.' In the meantime the choir sung an Anthem. This was followed by a Collect, the Lord's Prayer, another Collect, and the Blessing, 'Pax, fides, et caritas, et com municatio corporis et sanguinis Domini sit semper vobiscum.' During Communion an Anthem was sung. Then one, or perhaps two, Collects were said, and the people were dismissed.1

1 Martene, De Antiq. Eccles. Ritibus, I. p. 464; Maskell, Ancient

Liturgy, Pref. pp. 1. sq.; Palmer,
Orig. Lit. I. pp. 158 sqq.; Neander,

« السابقةمتابعة »