صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

Hic accipiat diaconus patenam, eamque a dextris sacerdotis extento brachio in altum, usque Da propitius, discoopertam teneat.

Missa Ecclesiæ Sarisb.

Hic elevet manus sacerdos, ita dicens: Pater noster, &c.1 Et ne Paternoster. nos inducas in tentationem. Chorus respondeat: Sed libera nos a

malo. Sacerdos privatim, Amen.

Libera nos, quæsumus Domine, ab omnibus malis, præteritis, præsentibus, et futuris: et intercedente beata et gloriosa semperque virgine Dei genitrice Maria, et beatis apostolis tuis Petro et Paulo, atque Andrea, cum omnibus sanctis.

Hic committat diaconus patenam sacerdoti, deosculans manum ejus; et sacerdos deosculetur patenam: postea ponat ad sinistrum oculum; deinde ad dextrum: postea faciat crucem cum patena ultra caput: et tunc reponat eam in locum suum, dicens:

Da propitius pacem in diebus nostris: ut ope misericordiæ tuæ adjuti, et a peccato simus semper liberi, et ab omni perturbatione securi.

hostia.

Hic discooperiat calicem, et sumat corpus cum inclinatione, Fractio transponens in concavitate calicis, retinendo inter pollices et indices, et frangat in tres partes dum dicitur:

Per eundem Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum.
(Secunda fractio.)

Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus.
Hic teneat duas fracturas in sinistra manu, et tertiam fracturam
in dextera manu in summitate calicis, ita dicens aperta voce:
Per omnia sæcula sæculorum. Amen.2

Arbuthnott Missal, Pref. p. xvi. (Burntisland, 1864).

1 Gregory the Great joined the Lord's Prayer to the Canon, from which it had previously been separated by the breaking of the bread: !'orationem vero Dominicam mox post precem dicimus, quia mos apostolorum fuit, ut ad ipsam solummodo orationem oblationis hostiam consecrarent.' Greg. M. Ep. (ix. 12) ad Johan. Syracus., Opp. II. 940, ed. Bened. See Palmer, Orig. Lit. Dissert. § 6, p. 113.

2 Here special prayers were inserted. Thus, by an indenture between King Henry VII. and the Abbot of Westminster, it was directed that at every niass in the chapter, after the fraction of the Holy Sacrament, and before the holy

[blocks in formation]

Missa Ecclesiæ Sarisb

Pax

Hic faciat tres cruces infra calicem cum tertia parte hostia dicendo:

Pax Do+mini sit semper vobiscum.

Chorus respondeat: Et cum spiritu tuo.

Ad Agnus dicendum accedant diaconus et subdiaconus ad sacerdotem uterque a dextris; diaconus propior, subdiaconus remotior; et dicant privatim:

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: miserere nobis.

Agnus Dei, qui tollis peccata mundi: dona nobis pacem.

Hic cruce signando deponat dictam tertiam partem hostiæ in sacramentum sanguinis, sic dicendo:

Hæc sacrosancta commixtio corporis et sanguinis Domini nostri Jesu Christi fiat mihi omnibusque sumentibus salus mentis et corporis et ad vitam æternam promerendam et capescendam præparatio salutaris. Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.

Antequam pax detur, dicat sacerdos:

Domine, sancte Pater, omnipotens æterne Deus: da mihi hoc sacrosanctum corpus et sanguinem Filii tui Domini nostri Jesu Christi ita digne sumere: ut merear per hoc remissionem omnium peccatorum meorum accipere, et tuo Sancto Spiritu repleri, et pacem tuam habere. Quia tu es Deus, et non est alius præter te: cujus regnum gloriosum permanet in sæcula sæculorum. Amen.

Hic osculetur sacerdos corporalia in dextera parte et summitatem calicis, et postea diaconum, dicens:

Pax tibi et ecclesiæ Dei.

Responsio: Et cum spiritu tuo.

Diaconus a dextris sacerdotis ab eo pacem1 recipiat, et subdiacono porrigat: deinde ad gradum chori ipse diaconus pacem portet rectoribus chori: et ipsi pacem choro portent uterque suæ parti, incipiens a majoribus. . . . Post pacem datam dicat sacerdos orationes sequentes privatim, antequam se communicet, tenendo hostiam duabus manibus: 2

sore inveniamini digni, et illius tre-
mendi examinis diem expectetis in-
territi. Amen.

'Quod ipse præstare dignetur, cujus
regnum et imperium sine fine per-
manet in sæcula sæculorum. Amen.
'Benedictio Dei omnipotentis
Patris, et Filii, et Spiritus
Sancti, descendat super vos et maneat
semper. Amen.'

1 'Pax; instrumentum quod inter missarum solemnia populo osculan. dum præbetur.' Du Cange The introduction of the Pax instead of the old practice of mutual salutation was not until about the 13th century. Maskell, p. 116, note.

2 The Hereford Use places here the preceding prayer, 'Domine, sancte Pater,' with the prayer, 'Domine,

Deus Pater, fons et origo totius bonitatis, qui ductus misericordia Unigenitum tuum pro nobis ad infima mundi descendere et carnem sumere voluisti: quam ego indignus hic in manibus meis teneo. Hic inclinet se sacerdos ad hostiam, dicens:

Te adoro, te glorifico, te tota cordis intentione laudo: et precor, ut nos famulos tuos non deseras, sed peccata nostra dimittas: quatenus tibi soli Deo vivo et vero puro corde ac casto corpore servire mereamur. Per eundem Christum Dominum nostrum. Amen.

Domine Jesu Christe, Fili Dei vivi, qui ex voluntate Patris cooperante Spiritu Sancto per mortem tuam mundum vivificasti : libera me, per hoc sacrosanctum corpus et hunc sanguinem tuum, a cunctis iniquitatibus meis, et ab universis malis: et fac me tuis semper obedire mandatis : et a te nunquam in perpetuum permittas separari: qui cum Deo Patre, et eodem Spiritu Sancto, vivis et regnas Deus: per omnia sæcula sæculorum. Amen.

Corporis et sanguinis tui, Domine Jesu, sacramentum quod licet indignus accipio: non sit mihi judicio et condemnationi, sed tua prosit pietate corporis mei et animæ saluti. Ad corpus dicat cum humiliatione antequam percipiat :1

Jesu Christe,' as an alternative form; this is followed by the prayer, 'Deus Pater, fons,' and a third prayer, which is also found in about the same place in the Use of St. Paul's: -'Agimus tibi Deo Patri gratias pro jam beatificatis, postulantes eorum interventu apud te adjuvari: pro his autem qui adhuc sunt in purgatoriis locis offerimus tibi Patri Filium; supplicantes ut per hanc sacrosanctam hostiam eorum pœna levior sit et brevior: pro nobis autem quos adhuc gravant peccata carnis et sanguinis immolamus tibi Patri Filium; obsecrantes ut peccata quæ ex carne et sanguine contraximus caro mundet, sanguis lavet Unigeniti Filii tui Domini nostri Jesu Christi. Qui tecum.'

The York Use places here the prayer 'Domine, sancte Pater,' but expressed in the plural number, 'da nobis... ita sumere, ut mereamur.' This is followed by the two prayers, Corporis et sanguinis tui' and 'Domine, Jesu Christe.'

[ocr errors]

1 The York form was:

[ocr errors][merged small]

Amen.

[blocks in formation]

'Sanguis Domini nostri Jesu Christi conservet me in vitam æternam. Amen.

'Corpus et sanguis Domini nostri Jesu Christi custodiat corpus meum et animam meam in vitam æternam. Amen.'

The Hereford form was :

• Tunc inclinet se supra calicem, et valde devote percipiat corpus Christi ; sed ante perceptionem dicat:

'Corpus Domini nostri Jesu Christi sit animæ meæ remedium in vitam æternam. Amen.

'Ante perceptionem sanguinis dicat:
'Sanguis Domini nostri Jesu Christi
conservet animam meam in vitam
æternam. Amen.'

Some Mozarabic forms will be
found in Martene, De Ritibus, 1. 469,
The Roman form is :-
"Postea dextera se signans super
patenam, dicit:

'Corpus Domini nostri Jesu Christi

Missa Ecclesiæ

Sarisb.

Missa Ecclesiæ Sarisb. Communio corporis,

et sanguinis.

Ave in æternum sanctissima caro Christi: mihi ante omnia et super omnia summa dulcedo. Corpus Domini nostri Jesu Christi sit mihi peccatori via et vita.

In nomine

Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.

Hic sumat corpus, cruce prius facta cum ipso corpore ante os.
Deinde ad sanguinem cum magna devotione dicat:

Ave in æternum cœlestis potus, mihi ante omnia et super omnia summa dulcedo. Corpus et sanguis Domini nostri Jesu Christi prosint mihi peccatori ad remedium sempiternum in vitam æternam. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti. Amen.

Hic sumat sanguinem: quo sumpto inclinet se sacerdos, et dicat cum devotione orationem sequentem:

Gratias tibi ago, Domine, sancte Pater, omnipotens æterne Deus: qui me refecisti de sacratissimo corpore et sanguine Filii tui Domini nostri Jesu Christi: et precor, ut hoc sacramentum salutis nostræ quod sumpsi indignus peccator, non veniat mihi ad judicium neque ad condemnationem pro meritis meis: sed ad profectum corporis et animæ in vitam æternam. Amen.

Qua dicta eat sacerdos ad dextrum cornu altaris cum calice inter manus, digitis adhuc conjunctis sicut prius, et accedat subdiaconus, et effundat in calicem vinum et aquam; et resinceret sacerdos manus suas, ne aliquæ reliquiæ corporis vel sanguinis remaneant in digitis vel in calice. Post primam ablutionem dicitur hæc

oratio:

[ocr errors]

Quod ore sumpsimus, Domine, pura mente capiamus: et de munere temporali fiat nobis remedium sempiternum.

Hic lavet digitos in concavitate calicis cum vino infuso a subdiacono; quo hausto, sequatur oratio:

Hæc nos communio, Domine, purget a crimine: et cœlestis remedii faciat esse consortes.

Post' perceptionem ablutionum ponat sacerdos calicem super

custodiat animam meam in vitam minum, et ab inimicis meis salvus æternam.

Amen.
'Sumit reverenter ambas partes Hos-
tia, jungit manus, et quiescit aliquan-
tulum in meditatione Sanctissimi Sa-
cramenti. Deinde discooperit calicem,
genuflectit, colligit fragmenta, si quæ
sint, extergit patenam super calicem,
interim dicens:

'Quid retribuam Domino pro om-
nibus, quæ retribuit mihi? Calicem
salutaris accipiam, et nomen Domini
invocabo. Laudans invocabo Do-

ero.

[blocks in formation]

patenam, ut si quid remaneat stillet; et postea inclinando se dicat:

Adoremus crucis signaculum, per quod salutis sumpsimus sacra

mentum.

Deinde lavet manus: diaconus interim corporalia complicet. Ablutis manibus et redeunte sacerdote ad dextrum cornu altaris, diaconus calicem porrigat ori sacerdotis, si quid infusionis in eo remanserit resumendum. Postea vero dicat cum suis ministris Communionem.1

Missa Ecclesia Sarisb.

The Anthem 'Communio.'

Deinde facto signo crucis in facie vertat se sacerdos ad populum elevatisque aliquantulum brachiis, et junctis manibus, dicat: Dominus vobiscum. Et iterum revertens se ad altare dicat: Oremus. Deinde dicat Postcommuniones,2 juxta numerum et ordinem ante- Postcommudictarum Orationum ante Epistolam. Finita ultima Postcommunio. nione, factoque signo crucis in fronte, iterum vertat se sacerdos ad populum, et dicat: Dominus vobiscum. Deinde diaconus: Benedicamus Domino. Alio vero tempore dicitur: Ite missa est.3 Quotiescunque enim dicitur, Ite, missa est, semper dicitur ad popu

'Tunc abluat cum aqua, et redeat ad medium altaris cum illa ablutione, et ibi sumat eam, et iterum dicat:

'Corpus tuum, Domine, quod sumpsi, et calix quem potavi, adhæreant semper visceribus meis: et præsta ut in me non remaneat macula peccati, in quem pura et sancta introierunt Sacramenta corporis et sanguinis tui. Qui vivis et regnas.

"Tunc ponat calicem jacentem super patenam, et inclinet se ad altare, et eat ad Sacrarium et lavet manus suas, et in eundo dicat:

'Lavabo inter innocentes manus meas: et circumdabo altare tuum, Domine.

'Deinde reversus ad altare dicat communionem.'

1 'This was an antiphon, or verse taken from a Psalm, which varied with the day; and was sung whilst the people communicated.' Maskell, P. 135, note. The Communio for the First Sunday in Advent was :'Dominus dabit benignitatem, et terra nostra dabit fructum suum.' 2

2 The Postcommunio for the First Sunday in Advent was :-'Suscipiamus, Domine, misericordiam tuam

in medio templi tui: et reparationis nostræ ventura solemnia congruis honoribus præcedamus. Per Dominum.'

3 Micrologus, cap. 46:-'Cum Ite missa est dicimus, ad populum vertimur, quem discedere jubemus ; cum autem Benedicamus Domino, non ad populum, sed ad altare, id est, ad Dominum vertimur, nosque ipsos non ad discedendum, sed ad benedicendum Domino adhortamur.' He is the first author who notices the rule which governed the use of the two forms :-'Semper autem cum Gloria in excelsis, etiam Te Deum, et Ite missa est recitamus: i.e. on the Sunday, and Greater Festivals, because a larger number of all sorts of people would probably attend; while upon the lesser Festivals only the more religious would be present, and they were not to be so suddenly, as it were, dismissed (Ite ad propria quia missa est consummata. Hostia et oblatio est missa; igitur sequimini et ite post eam), but rather were invited to give thanks to God by the form, 'Benedicamus Domino.' Maskell, Anc. Lit. pp. 137 sq.

« السابقةمتابعة »