صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

versorum noticia, ad quos presens scriptum pervenerit, declarantes, quod Hadmarus et Rapoto filii quondam Rapotonis de Valkchenberch balnearem Stupam Newnburge sitam, dictam scherphingpadstuben, honorabili viro Paboni preposito Newnburgensi et conventui ibidem pro triginta duabus libris denariorum Wiennensis monete vendiderunt perpetuo possidendam, renunciantes omni nostri questioni et accioni, que sibi competunt in eadem. In cuius rei testimonium has litteras scribi et sigilli nostri munimine fecimus roborari, testibus, qui presentes aderant, annotatis, et hii sunt (dieselben, wie bei der vorhergehenden Urkunde). Datum Wienne Anno Domini M° CCLXXXV°. XVII. Kal. Januarii.

E Chartulario Archivi Claustroneob. Nr. 4, fol. 26, §. 2.

XLI.

Otto und Heimo, Brüder, Otto's von Neuburg Söhne, bestätigen, dass sie eine Wiese zu Rietzendorf nur als Leibgedinge besitzen.

Dat. s. 1. 12. Juli 1286.

Cum res geste ex facili per diuturnitatem temporis a memoria hominum dilabantur, necesse est eas scripturarum testimonio memorie hominum commendare. Hinc est quod nos Otto et Haimo fratres, cives Wiennenses, filii Ottonis Haimonis quondam civis wiennensis, scire volumus vniversos presencium inspectores tam presentes quam futuros, nos comparasse apud venerabilem virum dominum Pabonem prepositum Newnburgensis ecclesie de consensu tocius capituli ecclesie Newnburgensis quoddam pratum iuxta villam Riczendorf situm, quod dicte ecclesie per mortem d. Ottonis Perchtoltstorf ministerialis Austrie ceperat vacare, pro triginta libris denariorum wiennensis monete iure precario, quod vulgariter leibgeding" dicitur, a nobis possidendum pro tempore tantummodo nostre vite ita tamen, quod quicunque nostrum prior decesserit ab hac vita, quod reliquus nostrum superstes idem pratum ad tempora sue vite debeat possidere. Postquam autem nos ambo fratres debitum carnis exsolverimus vniverse, ex tunc memoratum pratum ad ecclesiam Newnburgensem sine omni contradiccione integre revertatur. In cuius rei testimonium eidem domino P. et ecclesie Newnburgensi presentem literam dedimus sigillorum nostrorum robore conmunitam. Testes sunt domini Vlricus de Rüchendorf, Chunradus de Praytenveld, Griffo, Reinboto zeleub, Cholo officialis, Viricus ante ecclesiam, fridericus hutstochk milites.

Jacobus de hoya, Chvnradus vrbetsch, Dittricus de Calvo monte, Chonradus de Eslarn, Hainricus de praytenveld, fridericus stadlower, Viricus de quinque ecclesiis, Pitrolfus leublo, Etarchandus (Starchandus) de Nuzdorf, wernhardus schiver, Merboto et quam plures alii fide digni. Datum anno domini MCCLXXXVI: IV. Idus Julii.

Orig. Perg. (Rep. Vet. Nr. 3, fol. 223.) An Pergamentstreifen hängen die kleinen Rundsiegel der Söhne Otto's von Neuburg, Otto und Heimo, die Bänder laufen in eine Ecke zusammen, wie bei Huber Tab. XIV, Nr. 23, und sind mit drei im Dreieck gestellten Röschen geschmückt.

Nach Lazius Rer. Vienn. L. IV, p. 136, hatte Otto von Neuburg, der sich auch Otto Haimonis nannte und der Gründer der Wiener Salvators-Capelle ist, nebst diesen beiden Söhnen noch einen dritten, Namens Herrand.

XLII.

Statut des Klosterneuburger Capitels über das Verbot des Würfelspiels. Dat. Klosterneuburg 1289.

In nomine domini. Amen. Nos Pabo dei gracia Newnburgensis ecclesie prepositus, Hiltprandus decanus vniversis fratribus eiusdem ecclesie presentibus et futuris salutem in domino sempiternam. Cum ex ludo taxillorum multa pericula proveniant animarum, vt sunt avaricia, que radix est omnium viciorum, cupiditates, mendacia, fraudes, doli, vituperia, odia, dissensiones, litigia, opprobria, inimicicie, detracciones et nonnumquam homicidia, scandala, rixe, furta; nos huiusmodi pericula vitare volentes, nostrisque fratribus ac fame ecclesie precavere, comunicato consilio fratrum nostrorum ipsum ludum tamquam morbum pestiferum volumus de cetero a nostris subditis arcius evitari, firmiter statuentes, vt qui de cetero inventus fuerit de nostris fratribus cum layco vel clerico ludum huiusmodi exercere, ipso facto teneatur tres ferias sextas imediate subsequentes pro dicta culpa in pane et aqua in nostro refectorio sedens in terra humiliter abstinere. Assedentes et ipsi ludo et consencientes ac ipsum ludum quomodolibet instaurantes vnam feriam sextam proximam subsequentem similiter abstineant ieiunando. Et quicunque hanc nostram institucionem transgressus fuerit et non satisfecerit jejunando, illum ex nunc excommunicatum decernimus lata sentencia in hiis scriptis, ingressu ecclesie ipsi nihilominus interdicto, donec de culpa sua conpetenter satisfecerit et condigne. Qui vero nec sic resipuerit, sed nostre constitucionis prevaricator exstiterit, illum vsque ad vnum mensem a prebenda vini et prebenda coquine esse decernimus iam privatum, salvis aliis peniten

ciis, que obstinatis et inobedientibus sunt secundum rigorem regule institute. Inhibemus eciam et sub pena excommunicacionis firmiter volumus observari, ut nullus de cetero canonicorum nostrorum alteri fratri crimen obiicere vel improperare debeat manifeste sed si alter de hoc crimine in veritate constiterit, ille in nostra ac capituli tocius presencia fiducialiter manifestet, ac se ibidem illud, quod dicit, offerat probaturum, quod si non fecerit et in probacione defecerit, criminatoris sentencia puniatur, et illum, quem diffamaverat, suo iuramento teneatur coram fratribus nichilominus expurgare. Datum et actum in capitulo Newnburgensi Anno domini MCCLXXXIX: presentibus canonicis infra scriptis. Qui sunt D. Hiltprandus decanus, Otto de Arnsperg, Meinhardus, Otto de prunsperch, Hugo, Albertus custos dominarum, Hadmarus dictus asinus, Heinricus de pyela, Ortolfus dictus preutel, Dittricus plebanus sancti Martini, Ortolfus filius Weychardi, Wysento, Paulus hospitalensis, Rudgerus magister refectorii, Hertwicus custos, Perchtoldus magister infirmarie, Stephanus, Magister Johannes, Jacobus, Heinricus de hovsek, Otto de leubs, herbordus, Karulus, Albero de Gebneys, Albero de Sibenhirten sacerdotes, Otto pedagogus, Stephanus de Siedendorf, Perchtoldus de Alls, Eberhardus diaconi.

Orig. Perg. (Rep. Vet. Nr. 1, fol. 85.) Pabo's und des Capitels Siegel an einem Pergamentstreifen. Der Propst siegelt roth.

Der vorkommende Albertus custos dominarum ist der älteste bekannte Bibliothekar, der die Handschriften bald als Albertus Saxo de Hunoldesperch, bald wieder als Albertus Saxo Custos librorum et dominarum signirte. Von den anderen vorkommenden Chorherren erscheinen 4, Hadmarus Asinus, Bertholdus, Rudgerus und Stephan von Sierndorf später als Pröpste, und 2, Jakob und Eberhard, als Dechante des Stiftes. Ähnliche Beschlüsse fasste auch die Synode von St. Pölten.

XLIII.

Theodorich, Bischof von Olmütz, dispensirt Wilhelm, den Sohn des Pfarrers Reicholf von Laa, von dem defectus natalium.

Dat. Mödritz 9. März 1290.

Theodoricus) episcopus Olomucensis dilecto in Christo Wilhelmo Clerico filio domini Rycholfi plebani de Laa salutem in domino. Licet ad presentacionem domicelli de Dyax qui cognominatur pincerna, anno preterito in ecclesia Dyax, in quam idem pincerna ius obtinet patronatus, te rectorem instituerimus et plebanum, quia tamen ut percepimus, institucionis tempore defectum paciebaris natalium ex

sacerdote genitus et soluta, propter quod institucionem et confirmacionem nostram minus sufficientem reputans ad apostolice sedis gremium recurristi et meruisti, ad omnes sacros ordines et ad beneficium eciam cum cura ut promoveri licite possis non obstante defectu predicto eiusdem, apostolice sedis dispensacionis remedium reportare, propter quod humiliter petisti, per nos ratificari institucionem predictam. Nos igitur tuis peticionibus inclinati ac volentes apostolicam graciam tibi reddere fructuosam, institucionem nostram, que prius erat invalida ratificare, presentis scripti patrocinio corroboramus eandem ac innovamus et esse volumus perpetuo valituram. In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum in Modricz Anno domini M° CC XC VII Idus Marcii Indiccione tercia. E Chartulario Archivi Claustron. Nr. III, fol. 62, b.

Dyax ist Tajax in Mähren, Znaimer Kreises.

XLIV.

Ablassbrief für die Hörer der Predigten zu Klosterneuburg.
Dat. Rom 1. Sept. 1290.

Vniversis Christi fidelibus presentes litteras inspecturis Petrus Arborensis et Johannitius Mokicensis miseracione divina Archiepiscopi salutem sempiternam et fructuosam in domino karitatem. Gratum obsequium et Deo pium tociens impendere opinamur, quociens mentes fidelium ad Karitatis et pietatis opera excitamus, et ad id, quod divine pagine recitatur eulogiis, paternis inductionibus ammonemus. Cum itaque sacri Ewangelii testetur auctoritas, Non in solo pane vivit homo, sed in omni verbo, quod procedit ex ore dei. Cupientes populum dej in devocionem erigere, et ad sermonem predicatoris veritatis audiendum allicere, Omnibus vere penitentibus et confessis, qui sermonem Discreti viri Pabonis Prepositi aut alicuius Canonicorum ecclesie in Nuenburch ordinis sancti Augustini Pataviensis diocesis populo dei proponendum audierint pia mente in ecclesia memorata. Nos de omnipotentis dej misericordia et beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius auctoritate confisi singuli singulas dierum quadragenas de iniunctis sibi penitentiis, Dummodo consensus dioecesani ad id accesserit, in domino relaxamus. In cuius rei testimonium presens scriptum Sigillorum nostrorum munimine duximus roborandum. Datum apud Vrbem veterem Kl. Septembris Anno Domini Millesimo Ducentesimo Nonagesimo, Pontificatus Domini Nicolaj Pape Quarti Anno Tercio.

Orig. Perg. (Repert. Vet. Nr. 4, fol. 20.) Die oblongen Siegel hängen an purpurnen und gelben Seidenschnüren. Das erste zeigt unter einem gothischen Überbau die seligste Jungfrau mit dem Jesukinde, unterhalb kniet anbetend der Erzbischof unbedeckten Hauptes mit dem Pastorale in der rechten Hand. Umschrift: S. iohanicii Dei G--- iepi Mukissi Capadvcie. Das zweite zeigt den Erzbischof sitzend auf dem bischöflichen Stuhle. Umschrift: S. Dopai Petri Archiepi Arborensis. Beide Erzbischöfe siegeln in rothem Wachs.

Die Urkunde zeigt, dass Propst Pabo nicht blos, wie aus den früheren Urkunden erhellt, das zeitliche Wohl seines Hauses, sondern auch das ewige der Gläubigen im Auge behielt, und dasselbe durch die Predigt des Gotteswortes zu befördern suchte.

Auch kömmt hervorzuheben, dass die Erzbischöfe die Geltung des verliehenen Ablasses von der Einwilligung des Diocesanbischofes abhängig machen, welcher, der katholischen Lehre getreu, sich nur auf die Nachlassung der zeitlichen Strafen erstreckt.

XLV.

Herzog Albrecht verleiht den Weingarten Vilz dem Sigfrid von der Hochstrasse als Lehen.

Dat. Wien 15. März 1291.

Nos Albertus dei gracia Dux Austrie et Stirie, Dominus Carniole, Marchie ac portusnaonis publice profitentes vniversis ad quos presentes pervenerint declaramus, quod constitutus in nostra presencia vir discretus Leupoldus de alta platea civis noster Wiennensis vineam quandam dictam vilcz sitam in calvo monte quondam Hainrici de Chunring Marschalci Austrie existentem et ab ipso Hainrico propter demerita sua per sentenciam diffinitivam ablatam collatamque eidem leupoldo et heredibus suis per serenissimum dominum et genitorem nostrum Rudolfum Romanorum Regem semper Augustum titulo feodali ad manus nostras sponte et libere resignavit, petens humiliter, ut ipsam vineam Sifrido filio suo ac heredibus ipsius utriusque sexus conferre in feudum de nostra gracia dignaremur. Nos itaque memorati Leupoldi precibus favorabiliter inclinati predictam vineam antefato Sifrido et suis heredibus utriusque sexus contulimus et conferimus omni iure, quo teneri consuevit hactenus, possidendam. Eciam ut nulli hominum decimas aliquas seu pro iure montis aliquid ex eadem vinea iidem possessores vinee solvere teneantur. In cuius rei testimonium presentes conscribi et sigillo nostro fecimus communiri. Datum Wienne Anno Domini M° CC nonagesimo primo Idus Marcii.

Orig. Perg. (Repert. Vet. Nr. 19, fol. 177.) Siegel fehlt. Cfr. Fischer pag. 273 et 304.

« السابقةمتابعة »