Quisquis Cordis et Oculi

Non sentit in se jurgia, Non novit qui sunt stimuli, Quæ culpæ seminaria,

Causam nescit periculi,

Cur alternant convitia, Cur procaces et æmuli Repliunt in se vitia.

Cor sic affatur Oculum:
Te peccati principium,
Te fontem, te stimulum,

Te mortis voco nuntium.

Tu domûs meæ janitor

Hosti non claudis ostium,

Familiaris proditor

Admittis adversarium.

Nonne fenestra diceris,

Quam? mors intrat ad animam :

Nonne quod vides sequeris

Ut bos ductus ad victimam?

Saltem sordes quas ingeris

Cur non lavas per lacrimam : Aut quare non erueris,

Mentem fermentans, azymam?

Cordi respondit Oculus :

Injustè de me quæreris, Servus sum tibi sedulus, Exequor quicquid jusseris.

Nonne tu mihi præcipis

Sicut et membris cæteris?

Non ego, tu te decipis,

Nuntius sum quò miseris?

Cur damnatur apertio

Corpori necessaria,

Sinè cujus officio

Cuncta languent officia?

Quò, si fiat ereptio,

Cum sim fenestra pervia :

Si quod recepi nuntio,
Quæ putatur injuria?

Addo quid nullo pulvere
Quem immitto pollueris,
Nullum malum te lædere
Potest, nisi consenseris.

De corde mala prodeunt,
Nihil invitum pateris,
Virtutes non intereunt

Nisi culpam commiseris.

Dum sic uterque disputat,

Soluto pacis osculo,
Ratio litem amputat
Definitivo calculo.

Utrumque reum imputat,
Sed non pari periculo:
Nam Cordi causam reputat,

Occasionem Oculo.

Muratori has quoted part of a poem of Peter Abbet of Clugni 1o, de Resurrectione Domini:

Lumen clarum

Tenebrarum

Sedibus resplenduit,
Dum salvare

Recreare

Quod creavit, voluit.

Hinc Creator,

Ne peccator

Moriretur, moritur.

Cujus morte,

Novâ sorte,

Vita nobis nascitur.

10 Antiq. Med. Æv. Dissert. 40.

I shall now give some extracts from two very extraordinary hymns to the Virgin Mary, both equally blasphemous in different ways. In the first she is deified, and passages of scripture which relate to God the Father, the Son, and the Holy Ghost, are applied to her. In the other she is treated as a mere earthly female, the beauty of every specific part of her body is celebrated, and the love of God towards her is converted into an absolute carnal affection.

The first is from a manuscript in the Cotton library, upon parchment in great letters in small quarto, and contains forty-two leaves. There are alternately a passage from the scriptures and four verses 11.

Et erit tanquam lignum quod plantatum est secus decursus aquarum, quod fructum suum dabit in tempore suo:

Ave, porta paradisi,

Lignum vitæ quod amisi
Per te mihi jam dulcescit,
Et salutis fructus crescit.

11 Cotton MSS. Titus. A. xxi. The title is Mariale, sive Liber in quo plurima quæ in scripturis de Deo, Patre et Filio dicuntur transformantur, metris resonantibus, ad venerationem beatæ Virginis.

Apprehendite disciplinam, ne quando irascatur Dominus, et pereas de viâ justâ.

Ave, morum disciplina,

Via, vitæ lux divina,

Iram dei mitigasti,

Quando Christum generasti.

Voce meâ ad Dominum clamavi, et exaudivit me de monte sancto suo.

Ave, Virgo, cujus clamor
Nostri fuit pius amor,

Qui de monte exauditur,

Verbum carni cum unitur.

Signatum est super nos lumen vultus tui, Domine, dedisti lætitiam in corde meo.

Ave, cujus refulgentem

Splendor patris fecit mentem,

De splendore vultûs tui

Fac signetur servi tui.

This hymn, which occupies the greatest part of the book, is followed by a Litany to the Virgin.