demptione peccatorum meorum. Item mando et dispono quod Bertrandus meus filius faciat homagium pro illa castra quæ illi dimitto, et fidelitatem, et adjuvet tamen, de causa videlicet et de guerra, Raymundo meo filio. Item mando et dispono quod Baldoynus frater meus et sui infantes quos ex legitimo matrimonio habuerit, habeant x. millia sol. melgor. singulis annis de meis peaticis quos habeo ad porłam S. Ceornini, et ad Palusciam. Tamen si de Baldoyno fratre meo sine infante nato ex legitimo matrimonio decesserit, mando et dispono, quod remaneat hoc donum meo filio Raymundo absque omni impedimento. Item mando et dispono quod si Baldoynus frater meus non fecerit homagium, et ho-. minium et fidelitatem Raymundo filio meo, quod non habeat aliquid de his quæ superius ei disposui. Item mando et dispono quod si de Raymundo meo filio et de Baldoyno fratre meo sine infantibus natis ex legitimo matrimonio decesserit, quod totum hoc quod habeo in dominatione regis Franciæ, remaneat eidem regi Franciæ : et hoc quod teneo de imperatore remaneat imperatori; videlicet totum hoc quod habeo in dominatione imperatoris ultra Rhodanum. Item mando et dispono quod Baldoynus frater meus adjuvet de causa et guerra Raymundo filio meo, =contra omnes homines. Hoc autem donum facio =regi Franciæ; salvo dono Bertrandi filii mei, et Willelmæ filiæ meæ. Hoc testamentum fuit ita - positum x1. die exitus mensis Septembris, regnante Philippo rege Francorum, et eodem R. Tolosano comite, et Fulchone episcopo, anno MCCIX, ab incarnatione Domini. Hujus testamenti et dispositionis sunt testes, Raymundus de Recalto, et Deodatus Alemannus, et Willelmus Calveria, et Petrus Arnaldus notarius, et Petrus r. Sancius qui cartam istam scripsit.

L'acte est divisé par les lettres de l'alphabet, et scellé en cire blanche sur lacs de cuir, du !sceau ordinaire de Raymond. Sur le dos il est écrit en caractere du tems: Testamentum Ray: mundi ducis Narbonæ MCCIX. datum nobis ad custodiendum.

LV.

= L'abbé de Pamiers appelle Simon de Montfort en pariage pour la ville et le château de Pamiers.

(ANN. 12094.)

In N. D. N. Ego Vitalis Fredalensis ecclesiæ abbas et ministralis, cum consilio clericorum

1 Archiv. de l'évêch. de Pamiers.

nostrorum, et ceterorum, fidelium, et amicorum ecclesiæ nostræ, concedo tibi Simoni comiti Leycestriæ, domino Montisfortis, et Dei providentia Biterris et Carcassonæ vicecomiti, castrum Appamiarum cum fortesa et fortesas quæ ibi sunt, et in antea erunt, et totam villam tam veterem quam novam adjacentem ipsi castro Appamiarum, ut fidelis custos de ipso castro et villa maneas, et de villa Fredalensi, et de omni abbatia, et de toto honore ad ipsam abbatiam pertinente verus adjutor existas, ad honorem Dei, et sancti Antonini, et clericorum ejus tam præsentium quam futurorum. Ad custodiam verò, et defensionem munitionemque castri, concedo tibi medietatem leudarum, etc. Hæc omnia tibi superius à nobis concessa concedimus tibi comes Simon solummodo in diebus tuis et ego Simon comes supradictus pro domo mea in castello facta, dono servitium Domino Deo et sancto Antonino, et clericis ejus tam præsentibus quam succedentibus, dimidium modium purgati frumenti, et unum modium puri vini, et unam pinguem vaccam, etc. comme dans les autres pariages des abbés de Pamiers avec les comtes de Foix. Voy. tom. 4. p. 457. et seqq. Factum est hoc mense Septembri, die Dominica, anno ab I. D. MCCIX. apostolante D. Innocentio papa III. regnante Philippo rege, et Simone prædicto comite, qui cartam istam fieri mandavit, et propria manu firmavit, videntibus D. Fulcone Tolosano episcopo, et fratribus Ricardo et Arnaldo Poincha Cisterciensis monasterii, et Bucardo de Marlia comilite, et Guillelmo de Luceio, et Guidone de Levies tunc temporis marescallo, et Simone et Roberto de Pisiaco, militibus Francigenis, et DD. Ramundo et Bernado de Castlar, et Ramundo Siguerio, et Arnaldo de Camprinhano, et Guillelmo de Clareto, et P. Gui priore, et Maurino sacrista, et Joanne Lenicii canonico qui cartam istam scripsit, etc.

(ANN. 1248.)

Pierre abbé de Fredelas ou de Pamiers renouvella ce pariage avec Amauri de Montfort, anno I. D. MCCxvi. Idus Julii, anno 1. Pontificatus Honorii papæ m. præsentibus D. Bertrando tituli SS. Joannis et Pauli cardinali apostolicæ sedis legato, et magistro Hugone de Miramars canonico Arelatensi, et Raymundo scripto canonico sancti Stephani Tolosa, clericis, et sociis, ejus, et Joanne de Lasara marescallo ipsius cardinalis, et Petro abbate, et Maurino sacrista, Poncio Cellarario, et Ramundo de Aura Carpinello, Bernardo, Amelii, Joanne de Fuxo, Ramundo de Casllardo, Sicardo, Guillelmo de

Podio Alione, Jordano de Villamuro, etc. canonicis sancti Antonini. D. priore Savarduni, et Guillelmo Vitali de Alano de Roano, Guidone marescallo, Ugone de Lar, Lamberto de Tureio, Theobaldo de Novavilla, Guidone de Campis, Guillelmo de Varna, Raynaldo de Montegrino, Gallardo de Longacana, Raynaldo capellano, Guillelmo et Henrico clericis comitis antedicti. Concessio ista facta est in capitulo sancti Antonini, et juramentum fidelitatis receptum in ecclesia, ante corpus beati Antonini. Ad majorem autem firmitatem ego supradictus abbas appono sigillum meum, et nos capitulum sancti Antonini nostrum, et ego antedictus comes meum, et ego prænominatus cardinalis omnia supra dicta scripta confirmans ultimo sigillum meum appono.

LVI.

Cession d'Agnès vicomtesse de Beziers, de ses droits en faveur de Simon de Montfort.

(ANN. 1209 1.)

In N. D. ego Simon comes Lycestriæ, et Montisfortis dominus, atque divina miseratione vicecomes Biterrensis et Carcassonensis, cum hac carta recognosco, quod Raymundus-Rogerii quondam vicecomes Biterrensis laudavit et concessit tibi dominæ Agneti uxori suæ in donationem propter nuptias, castrum de Pedenatio et castrum de Torves, cum eorum pertinentiis, unde ego comes prædictus, viso et diligenter inspecto et credito instrumento dotali, habito consilio Raymundi cellerarii Cisterciensis, et Petri de Monte-acuto magistri militiæ, et baronum meorum, promitto et convenio pro me, et pro quolibet successore meo, tibi D. Agneti stipulanti, quod singulis annis toto tempore vitæ tuæ, dabo tibi, vel omni homini pro utilitate tua petenti, pro sponsalitio tuo seu donatione propter nuptias tibi facta, III. M. sol. Melgor. per terminos anni, scilicet in proximo instanti festo natali Domini M. sol. Melg. etc. sic de anno in annum, quamdiu vixeris singulis annis ad dictos terminos, dabo tibi, sicut dictum est, m. M. sol. Melgor. vel argentum ad rationem marchæ argenti fini, L. solid. si tempore solutionis hæc moneta fuerit abatuda, seu deteriorata : et prædicta omnia me servaturum et completurum super sancta quatuor Dei evangelia me jurasse profiteor. De prædictis omnibus complendis, mandato meo, se fidejussores et debitores cons

1 Reg. cur. Franc.

tituerunt, tactis corporaliter sacro-sanctis w. evangeliis, Aimericus de Narbona, Guido marescallus, Petrus de Richebourg, Simon de Passi, Robertus de Passi. Præterea ego comes prædictus volo et rogo D. Milonem apostolica sedis legatum, et D. Narbonensem archiepiscopum, et DD. Biterrensem et Agatensem episcopos, ut ad majorem firmitatem hanc cartam confirment, et sigillo suo corroborent, et si prædicta ш. M. solid. ut superius promisi ad prædictos terminos singulis annis, tibi vel omni homini pro utilitate tua petenti non dedero seu complevero, per censuram ecclesiasticam, et per interdictum terræ meæ ad complendum plenarie me compellant; et ad majorem cautelam hanc cartam sigillo meo confirmari præcipio. Et ideo ego Agnes jam dicta, dono, cedo, solvo, et in perpetuum derelinquo vobis comiti prædicto, et successoribus vestris, quidquid juris habeo, vel habere debeo in prædictis castris, seu in tota terra quondam vicecomitis mariti mei, ratione sponsalitii, seu donationis propter de nuptias; etc. Actum est hoc et laudatum a D. prædicto comite apud Montempessulanum, in| L domo militiæ Templi, ante portam ecclesiæ ipsius domus, anno ab I. D. MCCIX. VIII. kal. Decembris, in præsentia et testimonio D. Raymundi Agatensis episcopi, B. de Morezeno, P. de Crespiano, G. de Anatolio, P. de Cabrespina præceptoris domus militiæ de Montepessulano, B. Agulloni, R. fratris ejus, Guiraldi de Cabreria, Bertrandi Gaucelini, J. scriptoris, Richardi de Cornualla, B. de Druas, Poncii de Inxid rio sacerdotis, Clarini sacerdotis, Roardi vicecomitis de Ungia, etc. Ego Raymundus de Portu publicus Montispessulani notarius, mandato D. prædicti comitis et D. Agnetis scripsi hæc.

In N. D. Ego Simon comes Lycestriæ et Montisfortis dominus, etc. viso et diligenter inspecto et credito instrumento dotali, habito consilio R. Cellerarii Cisteriensis, et P. de Monte-acuto magistri militiæ et baronum meorum, promitto et convenio per me, et pro quolibet successore meo, tibi dominæ Agneti uxori Raymundi-Rogerii quondam vicecomitis Biterrensis, quod de xxv. m. sol. Melgor. dotis tuæ, persolvam tibi vel certo nuncio tuo in proximo festo sancti Andreæ VI. MI sol. Melgor. et in sequenti carnisprivio alios vi. . sol. Melgor. et in sequenti festo sancti Michaelis alios VI. M. sol. Melgor. et residuos vi. M. in sequenti festo omnium sanctorum, vel argentum ad rationem marchæ argenti fini L. sol, etc. Ideoque ego jam dicta Agnes dono, solvo, cedo et in perpetuum derelinquo vobis domino comiti supradicto, et successoribus vestris quicquid juris

habeo, vel habere debeo in castro de Pedenacio, et in castro de Torves, seu in tota terra quondam vicecomitis Biterrensis, ratione dotis seu donationis, etc. Actum est hoc et laudatum à D. prædicto comite apud Montempessulanum in domo militiæ Templi, ante portam ecclesiæ ipsius domus, anno ab 1. D. MCCIX. vin. kal. Decembris, = in præsentia et testimonio domini R. Agatensis = episcopi, B. de Morezeno, etc.

LVII.

Actes tonchant les vicomtes de Lautrec et de Narbonne.

(ANN. 1209 1.)

Conoguda causa sia, que eu Guillelms Gautiers, bonament per ma propria voluntat, etc. ei donat et autorgat mon cors et ma arma à Deu et à madona sancta Maria, et son rendut per fraire à la majo de Candeu, etc. en poder del seignor abat de Candeil Bernad. Et sia cono guda causa, que eu Frotars vescoms de Lautrec, per mi, et per tots mos heritiers, per amor de Deu et de ma arma, et per redemptio de mos pecats et d'aquels de mos paires, et ab cosseil et ab volontat dels cavaillers del castel de Lautrec, d'en Fresol, d'en Sanch Americ, d'en A. Rosergatz, d'en A. Rainaud, d'en P. de Cabanas, d'en Karles, ei afrancat per tots temps Guillem Gautier, et sa majos, e so alberc, et totas aquelas causas que a ni aver deu, ara ni per adenant, moble et nomoble, on que sia, ni qual que sia, et daital guia que ia Guilems Gautiers, ni om per luy, ni li una res que de luy fia ni esser deia, non do ni facha el castel de Lautrec, ni al castel, ni per lo castel, ni als barris comu, ni obra, ni gaita, ni albergo, ni signi, ni cavalgada, ni negu azempre, ni neguna qui stade tot lo mons ; mas que stia de totas las suas causas, et sos albercs francament et onradament aisi coma causas de gleja devo far; et tog aquel que seguentre luy veran et seu alberc, que donat sia de la majo de Candel per tots temps. Tot aquest do sobre dig, on miels ies, et aquest affranquiment, eu Frotars viscoms de Lautrec ei faig ab coisseil et ab voluntat d'aquest cavaders sobredigs, et ab cosseil et ab voluntat dels barrías del castel de Lautrec, per nom de A. Barreira, de P. Guillabert, d'en Amiel Pelos, P. de Solomiac, D. de la Salm, B. de la Fenascia, A. Darago, D. Darago J. Clop, P. de Prat

1 Archiv. de l'abbaye de Candeil.

viel, J. Cabriol, R. Maisac, R. Mallorgas, G de Maisac, R. de Laval, et tot aquest sobredig, de tot aiso que en aquesta carta és escriut, sos donat per testimoni; et Bermuns que aquesta carta escriut, in mense Septembris, feria u. XVIII. kalendas Octobris, anno ab 1. D. мCCXI.

Juro ego Petrus de Fenoleto, filius D. Avæ 1, quod de ista hora in antea fidelis ero tibi Aimerico vicecomiti Narbonæ domino meo, filio D. Sanciæ, sine fraude et sine malo ingenio, etc. de ipso castro de Fenoleto, et de omnibus forcedis quæ in eo modo sunt, et in antea erunt, et de tota Fenoledensi patria, et de tua vita non decipiam te, etc. contra omnes homines et fæminas, sine tuo inganno, etc. ego prædictus Petrus de Fenoleto filius D. Avæ, filia quæ fuit Arnaldi de Fenoleto, per fidem meam sine inganno, per Deum et hæc sancta. Factum est hoc apud Fenoletum, in sala canonicæ, anno Dom. MCCIX. rege regnante Philippo, vi. idus Decembris, præsentibus et videntibus Lodvico fratre D. Aymerici, Arnaldo archidiacono de Fenoleto, Guil. de Durbando, Obrino fratre ejus, Bernardo de Durbando filio dicti Guill. de Durbando, Arnaudo de Botenaco, Petro de Corciano, Sicardo de Villarubea, Bernardo de Sejano, Bernardo Pelagos, Raymundo de Quadraginta, Will. de Bagis, Arnaldo de Bagis, Guiraude de Cananaiol, Corte de Fontejoncoso, Bertrando de Aniorto, Petro de S. Colamba, Bernardo de Cimerio, Raym. de Magalono, Isarno Pelapullo, Ademario de Cumerica, Jordano de Marciano, Berio fratre ejus, Petro Raym. de Milars, Pagano de Canillac, Escalquens et Joanne de Guidar bajulis de Fenoleto, Raymundo de Porta-regia, Berengario de Casals, et Petro Martino publico scriptore Narbonæ, ejusdem Aymerici notario.

LVIII.

Abjuration d'Etienne de Servian.

(ANN. 12102.)

In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen. Anno incarnati Verbi MCCIX. pontificatus Innocentii papæ III. anno xш. mense Febr. in villa S. Tiberii, ego Stephanus de Cerviano confiteor me graviter errasse contra fidem catholicam, et factam Romanam Ecclesiam multum graviter deliquisse, eo quod hæreticos, et etiam hæresiarchas, velut

1 Archives de l'abbaye de Fontfroide.

2 Reg. cur. Franc.

Theodoricum, Baldoinum, B. de Sismorra, et alios qui venire volebant, in castris meis recepi, deffendi fovi, et permisi tenere scholas de hæresi, et publicè prædicare, et publicè disputare, pro quibus excommunicatus fui publicè, et à sancta Romana ecclesia segregatus: nunc verò corde compunctus, et peccatum meum recognoscens et confitens, et ad unitatem et fidem sanctæ matris ecclesiæ redire desiderans, adjuro omnem sectam, et omnem hæresim quocumque nomine censeatur; adjuro etiam omnes hæreticos, credentes, receptatores, deffensores, et fautores eorum. Confiteor autem sanctam fidem catholicam, Patrem et Filium et Spiritum sanctum, unum Deum omnipotentem, creatorem omnium visibilium et invisibilium, cælestium et terrestrium, et omnes articulos fidei, et omnem fidem catholicam, sicut D. Innocentius papa III. qui nunc S. R. E. præsidet, credit et docet, et sicut tu, domine abbas Cisterciensis, apostolicæ sedis legate, quem oculis carnalibus cerno, tenes et doces, et sicut episcopi et alii prælati, et fideles clerici qui tecum sunt, videlicet Biterrensis, Agatensis, Magalonensis episcopi, Vallis-magnæ, Fontiscalidi, sancti Tiberii, sancti Affrodissii abbates, et prior Vallis-magnæ B. de Costa, et archidiaconus B. de Muro-veteri Agatensis, R. Niger Biterrensis confitentur et docent; sponte jurans super sancta Dei evangelia manualiter tacta, et super sanctam crucem Domini, et sanctorum reliquias, hanc fidem me perpetuò servaturum, et ejus adversarios, scilicet hæreticos, credentes, deffensores, receptatores, et fautores eorum me juraturum, et fideliter impugnaturum, et habiturum pro hæretico omnem hominem vel fæminam, quem vel D. papa, vel archiepiscopus, vel episcopus meus Biterrensis, qui gratiam et communionem habuerit S. R. E. hæreticum reputabit. Super hæc omnia sponte juro prædicto modo, quod omnia et singula quæ in præceptis, vel per te, vel tuum nuncium, vel per tuas litteras, vel D. papa, vel ejus certus nuncius ad hoc missus, fideliter conservabo, absque omni fraude et dolo, et secundum posse meum viriliter adimplebo, et de cetero S. R. E. ero obediens et devotus; et si ab aliquo vel ab aliquibus de iis quæ sponte promitto, vel mihi injuncta sunt vel fuerint aberravero, et infra xxx. dies post primam admonitionem non emendavero, volo ut omnes possessiones, bona, et res meæ quas habeo, vel habiturus sum, incidant in commissum principiterræ; absolvo etiam incontinenti à juramento el debito fidelitatis, et ab homagio, et ab omni servitio, omnes homines meos, milites el feudales meos, et omnes alios quos nunc habeo,

vel habiturus sum; et volo, et præcipio ut omnes supradicti homines mei, milites scilicet et feudales mei, et omnes alii quos nunc habeo, vel habiturus sum, similiter incidant in commissum, si ab aliquo, vel ab aliquibus de his quæ sponte promitto, vel mihi injuncta sunt vel fuerint, aberravero, et infra xxx. dies admonitus, ut dictum est, non emendavero. Volo etiam et præcipio ut omnes supradicti homines mei milites scilicet et feudales mei, et omnes alii quos nunc habeo, vel habiturus sum, jurent se facturos et curaturos pro posse meo, me suprascripta omnia et singula fideliter observaturum ; et si, quod Deus avertat, ab aliquo vel aliquibus de iis quæ sponte promitto, vel etiam mihi injuncta sunt vel fuerint, aberravero, in nullo mihi teneantur, sed principi terræ cum bonis meis incidant in commissum, subdantur, et ejus faciant voluntatem. Ad majorem autem horum omnium et perpetuam firmitatem, juratos conjuratores, fidejussores dono, videlicet Poncium de Olargio, et alios infra scriptos. Ego itaque prædictus Poncius de Olargio eredo quod præfatus Stephanus de Cerviano ex corde adjuret omnem sectam et omnem hæresim, et amplectatur ex animo, et confitetur unitatem et fidem S. R. E. et ideo conjuro cum eo, et sub jurejurando fidei jubeo tibi D. A. abbati Cisterciensi apostolicæ sedis legato stipulanti, promitto me curaturum et facturum, quod præfatus Stephanus de Cerviano omnia supradicta et singula fideliter observabit; et si aliquo, quod Deus avertat, adversus suprascripta venire tentaverit, et, ut dictum est, infra xxx. dies non emendaverit, ego, cum saneta Ecclesia, vel cum principe terræ ipsum Stephanum viriliter impugnabo, et cum eo nullam societatem habebo, donec ecclesiæ plene satisfecerit. Insuper tibi D. A. prædicto legato LX.. marchas argenti, nomine pœnæ, me tibi daturum promitto, vel cui volueris dabo, et pro prædicta pecunia, per me et hæredes meos tibi, vel cui volueris, omnia bona personaliter et realiter obligo et astringo. Hæc eadem fide jubeo, et juro, et promitto ego Frotardus filius dieti Poncii de Olargio, et eodem modo, et mandato patris, et specialiter promitto nomine pœnæ xxx. marchas argenti tibi D A. abbati Cirsterciensi, et apostolicæ sedis legato, pro quibus obligo tibi omnia bona mea. Eodem modo per omnia obligo tibi D. A. abbati ego B. de Biterri, et nomine pœnæ promitto XL. marchas argenti. Eodem modo per omnia obligo me tibi D. A. abbati ego Berengarius de Boiano, et nomine pœnæ promitto XL. marchas argenti. Eodem modo per omnia obligo me tibi D. A. abbati ego Guillelmus de Podio-Salicone, et nomine pœnæ promitto XL. marchas

ipsius eodem modo obligo me per omnia tibi D. A. abbati, et nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Imbertus de Cabreriis, et nomine pœnæ promitto L. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego R. de Fozillon, et nomine pœnæ promitto xxx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Raterius de Beciano, et nomine pœnæ promitto xxx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego D. Raymundi de Campenduti, et nomine pœnæ promitto xxx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Petrus de Rocasicha, et nomine pœnæ promitto L. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Petrus de Montiniaco, el nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. R. de Autiniaco, et nomine pœnæ promitto xxx. marchas argenti, et ego Guillelmus filius ejus mandato ipsius eodem modo obligo, el nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Germon de Beciano, et nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Guillelmus Arnaldi de Cornillano, et nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Guillelmus Armengavi de Fozillon, et nomine pœnæ promitto xx. marchas argenti. Eodem modo, etc. ego Salomon de Felgueriis, et nomine pœnæ promitto LX. marchas argenti, et ego Salomon filius ejus mandato ipsius eodem modo obligo me per omnia tibi D. A. abbati, et nomine pœnæ promitto XL. marchas argenti. Eodem modo per omnia obligo me tibi D. A. abbati ego Poncius de Tesano, nomine pœnæ promitto xxx. marchas argenti.

In nomine patris, etc. anno D. MCCIX. mense Martii; ego Simon comes Lycestriæ, dominus Montisfortis, et per divinam gratiam Biterris, Carcassonæ et Albiensis vicecomes, per me, etc. dono ex mera liberalitate ad præsens, ad feudum concedo tibi S. Cerviano et tuis hæredibus, Cervianum cum omnibus suis pertinentiis, Montemblancum cum omnibus suis pertinentiis, Bastidam et Combatium cum omnibus eorum pertinentiis, et quidquid solitus eras habere in Alignano, et in Abeillano, et Posolis, et Spondeilano, et in castro sancti Nazarii, in villa Cauciana, et in castro Podiimisonis, in Basiano et Roiano, et in omnibus dictorum locorum pertinentiis, quæ omnia pro receptione et defensione hæreticorum à le facta, mihi penitus cesserant in commissum ; retinensque mihi et meis hæredibus judicium sanguinis, et proditionis, et duelli, et violentiam mulieribus in carnis commixtione illatam; tali pacto dono tibi Stephano et tuis prædictum honorem in feudum, quod tu et tui reddatis mihi et

TOME V.

vel mei petierimus, omnia prædicta castra et fortias redditis, in qua universa et singula tam irati quam pacati, sublata omni dilatione, tergiversatione et occasione, nec tu, nec tui novas facietis fortias, nec factas facietis fortiores absque meo et meorum assensu; et ego bona fide et sine dolo reddam tibi prædicta castra, et fortias sine aliqua eorum diminutione ; et propter hoc donum tu et tui eritis mihi et meis boni fideles in perpetuum, et totam terram meam, et me, meamque familiam deffendetis; et inimicos nostros, cum per nos, vel nuncios nostros submoniti fueritis, vestris sumptibus impugnabitis, et cum eis pacem vel treugam absque nostro assensu non habebitis, et ex prædicla terra quod de singulis domibus, ut de consueto fit focus, Romano pontifici solvantur tres denarii monetæ ibi percurribilis ad admonitionem Bitterrensis episcopi, vel cujuslibet nuncii ad hoc à summo pontifice vel ejus legato destinati, et propter prædictam terram tu et tui, mei et meis hominium ligium contra omnes homines, et cum solemni juramento fidelitatem, et hoc facietis quotiescumque transferetur dominium in toto vel in parte de persona in personam, in nostra vel vestra potestate : et ad majorem firmitatem omnium istorum, milites et omnes alii vestri ætatis XII. annorum et supra, mei et meis in singulis prædictis dominorum mutationibus jurabunt se facturos, et pro posse curaturos, ut tu et tui hæc omnia prædicta et singula fideliter observetis et teneatis : et si in istis aut in aliquo ipsorum scientes aut ignorantes peccaveritis aut defeceritis, tu et tui hæredes infra triginta dies post primam admonitionem meam vel meorum non emendaveritis, tota prædicta terra, et milites, et omnes alii homines vestri mihi et meis cadent in commissum; et tu ab inde de proditionis crimine ubicumque tibi objectum vel imperpetratum fuerit te nequeas excusare. Et ego Stephanus de Cerviano recognoscens totam prædictam terram pro receptione hæreticorum me de jure penitus amisisse, recipio eam ex dono tuo et ex liberalitate tua in feudum, sub prædictis pactis et conditionibus, et facio inde tibi domino Simoni comiti prædicto hominium ligium contra omnes homines, et cum juramento fidelitatem in hunc modum ego Stephanus de Cerviano juro super sancta quatuor Dei evangelia tibi D. Simoni comiti prædicto, et tuis successoribus, quod ego ero tibi et tuis per omnia fidelis, etc. Acta sunt apud S. Tiberium, anno et mense quo supra, in præsentia et testimonio domini Ranaldi episcopi Biterrensis, R. Guillelmi episcopi Agathensis, B. Armandi abbatis, B. Calveti abbatis,