Aureus hanc vitam in terris Saturnus agebat; Necdum etiam audierant inflari classica, necdum 540 Inpositos duris, crepitare incudibus enses. Sed nos inmensum spatiis confecimus aequor, GEORG ICON LIBER TERTIUS. Te quoque, magna Pales, et te memorande canemus Pastor ab Amphryso, vos, silvae amnesque Lycaei. Cetera, quae vacuas tenuissent carmine mentes, Omnia iam volgata: quis aut Eurysthea durum, 5 Aut inlaudati nescit Busiridis aras? ,,bovis tanta fuit apud antiquos veneratio, ut tam capital esset, bovem necuisse, quam civem." Cic. de Nat. Deor. II, 63.,,Tanta putabatur utilitas percipi ex bubus, ut eorum visceribus vesci scelus haberetur." 538. v. E. IV, 6. et 9. 541. Jam se ad finem operis pervenisse significat poeta, sumta a circo imagine; aequor locum indicat planum, qualis erat circus; qui in eo fiunt cursus ac recursus, proprie vocantur spatia, I, 512. inmensum spatiis, immensorum spatiorum campus; adamant etiam oratores talis compositionis elegantiam, ut Cic. Phil. III, 6.. vetustate antiquissimum, iu re foederatum, propinquitate paene finitimum, splendore municipium honestissi542. solv. colla, proprie iugum collo impositum solvi dicitur. Lib. III. Exordium carminis vs. 1-48. Poeta de re pecuaria se scripturum profitetur, vs. 1- 2.; alia argumenta, quibus quis tractandis laudem possit consequi, ab aliis occupata esse, trita iam et vulgaria, vs. 3—8.; rem se carmine explicandam sumsisse, quam nullus ante ipsum poeta attigerit, vs. 8-9.; mum. “ VIRGIL. gloriam Musarum beneficio sibi partam decus et ornamentum fore patriae, vs. 10-12.; ibi se Caesari Octaviano, (quippe cui omnia, ipsumque otium ad scribendum, debeat,) ludos celebres templumque instituturum, imaginibus rerum ab illo gestarum statuisque proavorum eius Troianorum condecoratum, vs.13-39. Tum invocat Maecenatem, cuius iussu' Georgica scribere aggressus erat, ut sibi ad telam inceptam feliciter pertexendam adsit propitius, vs. 40-45. Postremo Caesaris gloriam heroico carmine se celebraturum promittit, quod fecit in Aeneide, in qua plurima spectant ad laudem Caesaris, vs. 46-48. 1. 2. Pales, Apollo Nomius et Pan numina pastoritia. Past. ab Amphr., i. e. Amphrysius, ut II, 243.:,,a fontibus undae," i. e. fontanae; Ovid. Am. II, 6, 1.:,,ales ab Indis," i. e. Indica; v. E. 1, 8. Amphrysus Thessaliae flumen, ad quod Apollo boves Admeti pavisse dicitur. Lycaeus, mons Arcadiae, Pani sacer, 3. vac., otiosas, quibus licet animum ad carmina legenda advertere. 5. Busiris, rex Aegypti, omnes advenas solebat ma 6 Cui non dictus Hylas puer et Latonia Delos, 10 Primus ego in patriam mecum, modo vita supersit, Primus Idumaeas referam tibi, Mantua, palmas; In medio mihi Caesar erit, templumque tenebit. Dona feram. Iam nunc sollemnis ducere pompas 7. ctare. 6. v. E. VI, 43. 12. palmas, tamquam insigne vi- 19. Numerus centenarius sollemnis in rebus sacris; cf. A. I, 417. IV, 199. sq. Tib. I, 7, 49. et v. A. VIII, 716.; ipsi autem eiusmodi ludi et certamina erant res sacra, utpote in honorem deorum instituta. sq. Ipsi Graeci, posthabitis ludis Olympiacis et Nemeaeis, haec certamina concelebrabunt. Hercules postquam leonem Nemeaeum occidit, vel primum fecit ludos Nemeaeos, vel restituit intermissos; is tum hospitio exceptus est a Molorcho pastore; hinc lucus Molorchi i. q. lucus Nemeaeus. Alpheus flumen Olympiam praeterlabebatur. 21. sq. Dona, i. e. sacra, cf. A. IV, 453. VII, 86. IX, 626. Sacrificantes autem corona oleaginea se redimiebant, A. V, 774., quae ton sa propterea dici videtur, quod maioribus foliis detonsis, i. e. decerptis, minora tantum relinquerentur. 22. sqq. Praecipit animo ista, quae instituturus est, sollemnia, ut iam peragi videantur. Solebant autem, antequam ludi Circenses inirentur, deorum signa feretris in Circum deferri; quae res per voc. pompae indicatur. 24. Vel videre, ut cet. Etiam scenicos ludos exhibiturus est poeta. Loquitur poeta de - 25 Purpurea intexti tollant aulaea Britanni. In foribus pugnam ex auro solidoque elephanto Gangaridum faciam victorisque arma Quirini, Atque hic undantem bello magnumque fluentem Nilum ac navali surgentis aere columnas. 30 Addam urbes Asiae domitas pulsumque Niphaten Fidentemque fuga Parthum versisque sagittis, Et duo rapta manu diverso ex hoste tropaea Bisque triumphatas utroque ab litore gentis. Stabunt et Parii lapides, spirantia signa, 35 Assaraci proles demissaeque ab love gentis Nomina, Trosque parens, et Troiae Cynthius auctor." Invidia infelix Furias amnemque severum scena versatili, quae, si qua loci, quo res agerentur, mutatio necessaria esset, convertebatur; sic fiebat, ut, quae modo antica pars, s. frons, fuisset, fieret postica, haec autem antica; et aliam locorum faciem haec, aliam illa referebat. 25. Aulaeum cum scenae obtendebatur, non demitti, sed tolli solebat in vetere theatro. Imagines autem Britannorum ita erant intextae, ut ipsi aulaeum tollere sublatumque sustinere viderentur, cf. Ovid. Met. III, 111–114. 26. sqq. Ornamenta templi in Augusti honorem condendi: anaglypha in foribus, cf. A. VI, 20., tum signa et statuae vs. 34. sqq. Illa spectant ad res Octaviani maxime in Asia Africaque gestas, a poeta mirabilius auctas. Gangaridae, Indi ad Gangis ostia; horum nomine omnino populi_orientales significantur; cf. II, 172. Quirinum, tamquam alterum Romulum alterumque Urbis conditorem, Octavianum appellat poeta. 28. Atque hic, in altera forium parte, in altera valva. · magnum fl., πolov géovta, copia profluentium aquarum abundantem, v. I, 163.; similiter "plurimus Eridanus“ A. VI, 669.; respicitur autem ad bellum cum Antonio gestum. 29. col. rostratas, ex rostris navium in pugna Actiaca captarum factas. 30. quomodo urbes? solebant hae per effigies mulierum repraesentari. per Niphaten, montem, ut A. VIII, 728. per Araxen fluvium Armeniae, ipsi Armenii significantur, quorum_in regnum deductus est a Romanis Tigranes a. 734. 31. Parthi fugientes solebant in hostem sequentem sagittas mittere. 32. sq. diversi hostes dicuntur, qui contrarias orbis terrae partes incolunt, Orientem et Occidentem; et binas victorias ex utro hoste ita dicitur reportasse, ut respiciatur ad bellum Antonianum a. 723. et 724. gestum et ad signa, quae Crasso duce Romani amiserant, a Phraate, Parthorum rege, a. 734. reddita; tum ad domitos in Hispania Cantabros a. 729. rebellesque eosdem a. 732. contusos; adiungere licebit etiam Britannos armorum Romanorum solo terrore perculsos a. 727. utroque ab lit., utriusque Oceani, orientalis et occid., et v. E. I, 8. 34. Paros una ex Cycladibus optimo candidissimoque marmore nobilis. spirantia, quasi viventia, i. e. verum vultum felicissime exprimentia; cf. A. VI, 848. sq. 35. sq. Ass. pr., auctores gentis Iuliae, in quam Octavianus per adoptionem venerat; cf. Hom. II. XX,215.219. et 230-240. tum A. I, 286-288. 36. Apollo, a Cyntho, Deli monte, Cynthius appellatus, cuin Neptuno muros arcis Troianae condiderat; idem deus tutelaris Augusti, atque adeo pater eius a vulgo creditus; Sueton. Aug. c. 94. 37. Imago Invidiae ad Tartarum proturbatae, per quam adversariorum in Augustum odia civilesque discordiae significantur, in Cocyti metuet tortosque Ixionis anguis Seu quis, Olympiacae miratus praemia palmae, 48. ridis, sed Argolidis oppidum, equis vs. 122. 60 Aetas Lucinam iustosque pati hymenaeos Desinit ante decem, post quattuor incipit annos; Cetera nec feturae habilis, nec fortis aratris. Interea, superat gregibus dum laeta iuventas, Solve mares; mitte in Venerem pecuaria primus, eodem templo exhibebitur, in tabula scilicet picta, aliter enim haec, quae ponuntur a poeta, non facile omnia simul exprimi poterant. 38. angues, quibus ille propter tentatam Iunonis pudicitiam ad rotam perpetuo se circumagentem alligatus erat; cf. Tibull. I, 3, 73. sq. 39, saxum Sisyphi, cf. Hom. Od. XI, 593. sqq. 40. sq. cf. I, 12. et v. I, 2. 14. intactos, quod nullus Romanorum poeta ante Virgilium hoc argumentum attigit. 43. sq. Simplex sententia: Videre et audire mihi videor armenta, canes, equos; quae res animum meum rapit ad carmen pangendum. Cithaeron mons Boeotiae, Taygetus Laconiae, cum silvis, in quibus pascebantur armenta,, v. É. I, 2. Pastores etiam venationi operam dabant; canum autem venaticorum maxime laudabantur Laconici. Epidaurus non illud Illy -- 49-282. De equis et armentis. — 49. Seu quis ad certamina (quorum nobilissima erant Olympia) equos alit. palma hic omnino victoriae signum; neque enim vera palma dabatur Olympionicis, sed corona ex oleastro facta. 52. turpe C., frons lata, adspectu minus iucunda, quam angustior et reliquis partibus convenientior. 56. maculis et albo, hendiadys, i. q. maculis albis, v. I, 173. 57. aspera c., cornu petens. 60. Luc., coitum, v. I, 295. pati hym., v. E. II, 24. 64, Solvere mares quid hic signifi -- 65 Atque aliam ex alia generando suffice prolem. Nec non et pecori est idem delectus equino. Altius ingreditur, et mollia crura reponit; Nec vanos horret strepitus. Illi ardua cervix, Et gilvo. Tum, si qua sonum procul arma dedere, 95 Hunc quoque, ubi aut morbo gravis aut iam segnior annis Deficit, abde domo, nec turpi ignosce senectae: cet, docent ea, quae sequuntur: sine eos rei venereae operam dare. 69. sq. Semper erunt matres quaedam parum idoneae, quas cum aliis mutare praestet; semper enim reficiendae, i. e. novae in illarum locum substituendae. 70. sq. ne postea damnum cum desiderio sentias, elige quotannis, quas ex nova subole armento ad feturam apto adiungas. 73. v. E. I, 15 et 46. 75 v. I, 169. 76. mollia, mobilia, ut II, 389., ergo molliter inflexa, non, ut rigidiores equi, recta. reponit in currendo sublata humi vicissim ponit, v. II, 29. -- 78. pontes transire reformidant se- |