CARMEN XLVII. AD PORCIUM ET SOCRATIONEM. PORCI et Socration, duæ sinistræ Quærunt in triviis vocationes? 5 O Porci et Socration, lævæ duæ Pisonis scabies, et esuries Memmii! an vos obscanus iste recutitus prætulit Verannio meo et Fabullo? an vos splendidas epulas de die magnifice instruitis, dum familiares mei in plateis expectant invitationes? 2 In Venett. Gryph. 2. et aliis edd. vett. Memmi, ut edidit Scal. ex antiquo cod. Cuj. quod receperunt Græv. et Vulp. In Statianis mundi, vel mondi, unde Stat. conj. Mindi, M. Mindum intelligens, cujus meminit Cic, in Epist. ad Rufum. in codd. Mel. myndi, vel, mandi: in Bip. et aliis recentioribus mundi.-3 In nonnullis vett. Teraniolo; in aliis Veraniolo.-7 Mur. legit, in tricio. NOTE 1 Porci et Socration, duæ sinistræ] Invehitur acriter in Porcium et Socrationem homines impudicos, quos ob stupri merita Memmius et Piso, Prætores, Verannio et Fabullo ho-, nestis adolescentibus præposuerant. 2 Pisonis, scabies famesque Memmi] His nominibus exagitat Poëta Porcium et Socrationem, quod altero Piso uteretur ad voluptatem et libidinem, altero Memmius ad avaritiam explendam. Alii loco Memmi legunt mundi, quod nempe isti duo nebulones omnium bona diriperent, famelicosque omnes redderent. Sunt qui velint legi, Pisonis mundi, i. e. frugi, quod erat Calphurniorum, quorum de gente erat Piso, cognomen. 4 Verpus] Proprie dicitur Judæus circumcisus, qui et 'recutitus.' Unde Martial. 'Delapsa est misero fibula, verpus erat.' De Memmio supra Catullus. Carm. XXVIII. 'Sed, quan tum video, pari fuistis Casu.' 6 De die facitis] De die apparare convivium est mature, ac de meridie cœnam instruere, cum sero tantum apparari soleret. De nocte porro quam de die indulgere genio tolerabilius habebatur; diem enim agendis rebus, noctem curandis corporibus animoque exhilarando impendi volebant. Unde Cato ipse largius ac prolixius de nocte invitari libenter consuevisse dicitur. 7 Quærunt vocationes] Verannius et Fabullus, de quibus supra Carm. XXVIII. in triviis expectantes dum se aliquis ad cœnam invitet. Vocare' enim Veteres pro 'invitare ad cœnam' dicebant. Unde supra Catullus Carm. XLIV. 'Qui tunc vocat me, cum malum legit librum.' Parasitus quidam apud Plaut. in Sticho. 'Negare nulli soleo, si quis me vocat.' CARMEN XLVIII. AD JUVENTIUM. MELLITOS Oculos tuos, Juventi, Nec unquam saturum inde cor futurum est: Sit nostræ seges osculationis. 5 O Juventi, si quis patiatur me semper osculari dulces tuos oculos, oscularer illos usque ad trecenta osculorum millia; nec tamen unquam mihi videor inde exsatiandus, etiamsi seges et multitudo meæ basiationis copiosior esset spicis siccis. 4 Ita in Venett. et nonnullis codd. et sic edidit Scal. in aliis Stat. Nec numquam inde cor sater futurus; et aliis ejusdem, Nec numquam inde cor satur futurus; unde legendum putavit, Nec mi unquam videor satur futurus: in Gryph. 2. Nec unquam videar satur futurus: Ed. Cant. tentat, Nec unquam satur inde ero futurus; nam in Rheg. et nonnullis codd. erat, Nec unquam inde ero satur futurus, probante Voss. O Marce Tulli, eloquentissime Romuli posterorum, quotquot sunt, vel fuerunt, vel Quot sunt, quotque fuere, Marce Tulli, Agit, pessimus omnium poëta: Tanto pessimus omnium poëta, Quanto tu optimus omnium patronus. 5 erunt postea sæculis venturis: Catullus Poëta omnium pessimus agit tibi summas gratias; tanto pessimus omnium Poëta, quanto tu optimus et præstantissimus es omnium Orator. 6 Hic versus in Pat. altero non erat; etiam in melioribus abesse affirmat Voss. quo quidem sublato, nec sensum turbari idem existimat, cum quantus,' 'qualis,' et similia pronomina absque relativis poni soleant: id tamen parum commode huic loco accommodari posse videtur Doeringio, qui librariorum incuria, ob verborum repetitionem, hunc versum excidisse putat. Hesterna luce, o Licini, cum essemus quieti, multos versus per lusum scripsimus .3 In Pat. altero dedicatos, quod non improbandum usquequaque putavit NOTE 1 Licini] Fuit is Cornelius Licinius Calvus, Poëta et Orator insignis; de quo Quintil. Inveni qui Calvum præferrent omnibus.' Huic pater fuit C. Licinius Macer, item Poëta. 3 Delicatos] Delicatos, pro dedicatos' aliqui dictum putant, sic enim Festus delicatos' interpretari vide Scribens versiculos uterque nostrum, 5 Semimortua lectulo jacebant, Hoc, jucunde, tibi poëma feci, Ex quo perspiceres meum dolorem. Nunc audax, cave, sis; precesque nostras, Oramus, cave despuas, ocelle, 15 in pugillaribus meis, ut convenerat inter nos esse. Nos ambo igitur carmina exquisita componentes ludebamus nunc isto modo, nunc illo, mutua nobis invicem rependentes in ludo et vino. Statim atque discessi, tua venustate et urbanitate ita sum inflammatus, o Licini, ut nec esca me infelicem delectaret, nec sopor clauderet oculos meos requie; et æstuans impatientia per totum cubile agitarer, exoptans diem intueri, ut tecum confabularer, et una tecum essem. Sed posteaquam corpus meum insomniis fatigatum pæne exanime recubabat in cubili, hos versus scripsi tibi, o suavis amice, ex quibus angorem meum nosceres. Nunc vide ne arrogans sis; vide, quæso, ne vota mea supercilio tuo despicias, ne Nemesis a te repetat Stat. id damnat Doer. In Bip. et aliis interpungitur post delicatos.—18 In Nunc audax caneris.-19 In omnibus Stat. et Scal. codd. ocello, improbante Doer.-20 Ne panas Nemesis reponat: Ate Est vehemens Dea Mel. Voss. et Cant. 'sed quilibet, opinor, vulgatam sine hæsitatione præferet.' Doer. NOTE tur: 'Delicata,' inquit Festus, 'dicebant Dis consecrata, quæ nunc dedicata: unde adhuc manet delicatus. Delicare autem proprie est, dicendo deferre.' Hæc ille; et esset sensus, Catullum, et Licinium, eo die se lusui dedicasse. Alii rò esse ab 'edo' derivandum putant, sed male. Nos aliter interpungendum esse, et vocabulum, delicatos, id est, exquisitos, ad versiculos referendum censemus. De licati vero versus sunt, qui molliculi. Festus verbo 'hilarodos' dixit,' carmen delicatum et lascivum.' Et Cic. in Pisonem: 'Delicatissimis versibus exprimere omnia conviviorum genera.' 16 Poëma feci] Accepit hic poëma pro Epigrammate; nam poëma proprie pars est alicujus operis, ut Tragœdia: sicut Poësis est contextus totius operis effecti, ut 'Ilias' et ‘Æ. Ne pœnas Nemesis reposcat a te: Est vehemens Dea; lædere hanc caveto. supplicium ; Dea illa acerba est, timeto ipsam offendere. NOTE neis.''Poëtice' autem seu 'Poëtica' est proprie ars ipsa Poëmata' et 'Carmina' conscribendi. 20 Nemesis] Dea est malefactorum ultrix, et benefactorum remuneratrix; sed quæ maxime superbos persequi tur. Dicta etiam est 20 Rhamnusia,' quod in Rhamnunte Atticæ oppido templum et simulachrum Phidiacum habuerit. Vide Strab. lib. IX. Plut. in Theseo, Plin. lib. xxvIII. cap. 2. CARMEN LI. ILLE mi par esse Deo videtur, Is mihi Deo similis apparet, is, si licet dicere, videtur mihi Caelites antecellere, qui residens contra te, aspicit te subinde et auscultat suaviter ridentem, quod mihi NOTÆ + Hoc Carmen Catullus mutuatus est a Sappho illa celebri Poëtria, quæ ambo carmina, Græcum Sapphus, et Latinum Catulli, inter se comparat Janus Dousa F. Oden porro Sapphus debemus Rhetori Longino, qui hanc in sua scripta transtulit; sed cum nemo forsan sit, qui non decimam illam Musam audire gestiat, ejus verba hic adscripsimus: Φαίνεται μοι κῆνος ἴσος θεοῖσιν ̓Αλλὰ καμμὲν γλῶσσα ἔαγε, λέπτον δ ̓ Αὐτίκα χρῶ πῦρ ὑποδεδρόμακεν, Οππάτεσσιν δ ̓ οὐδὲν ὄρημι, βομβευ σιν δ ̓ ἀκοαί μοι Καδδ ̓ ἱδρὼς ψύχρος χέεται, τρόμος δὲ Πᾶσαν ἀγρεῖ, χλωρότερα δὲ ποίας Ἐμμὶ, τεθνάκην δ ̓ ὀλίγῳ ἐπιδεῦσα Φαίνομαι ἄπνους. Postremum tetrastichon a Catullo non expressum, ita convertit charactere Catulliano ludens Janus Dousa F. Frigidus sudor fluit, horror artus 1 Ille mi par esse Deo] Beatum esse ait, quicumque Lesbiæ aspectu et alloquio frui possit: sed postea se corrigens, ejusmodi cogitationes dicit |
