صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني

1580-1594.

BRIEVEN EN ANDERE STUKKEN

BETREFFENDE

DEN TOESTAND VAN GRONINGEN,

IN HET BIJZONDER MET BETREKKING TOT

SPANJE.

1.

Memorie vant gene Hartman Pellens komende tot Gronningen den goeden getrouwen borgeren ende jnwoenderen derseluer stadt zal mondelick andragen ende voergeuen van wegen zijnne Excell.

Erstlich hoe dat Co. Mat. verscheydentlick gesien hebbende, die goede wyll vnde affectie derseluer jnwoenderen totten dienst van Godt ende den zijnen, gantzelick geneget is, allen vnde yder manlicken tho bescharmen vnde to hanthauen oere rechten, statuten, vryheyden vnde priuilegien, ock deselue to vermeren daer vnd alszoe de gelegen zal zijn, sunder deselue met enich garniszon offt krichszfolck to beswaren, ende dat ouer zulx zijne vorss. Mat. bereyt is hen t'ontfangen in zijne gracie ende genade, 'tzij op die Articulen van Peyse gemaeckt to Coelen offt op den voedt van de Reconciliatie van Artois, waer van zij zullen moegen keesen 'tgunt hun guetduncken zall.

Dat hoichgedachter Co. Mat. vnde zijne Excell. rijpelick

ouerleggende de beswaernissen vnde verdarffnisse, de durch jnwendighe krygen vnde anuallende heercrachten den onderdanen thokomen, hebbende tot noch toe lieuer all moegelike middelen willen voerwenden, waermede die landen vnde luyden mit Tractaet vnd vruntlike handelinghe aen hoeren natuurliken wettelicken heren vnde Princen versoent, verenicht ende verdragen sullen mogen worden, alvor men die sake met wtherlicke macht van wapenen zolde willen beginnen. Dat ock, vermits die affdanckinghe der vrembde vnde wtheymsche natien van Spaniaerden, de nu volgende den Tractaet van Pacificatie mit de gereconcilicerde Prouincien geholden, daetlick vertrecken, het ontset ende verlossinghe derseluer Stadt, tot noch toe nitt hefft bequaemlick konnen geschien.

In ontsien oik datmen tot noch to gene schrifftlike vnde wercklike verclaringhe vnd openinghe vande noet vnd swaricheit derseluer Stadt hefft eyntlick vernomen, hoewel hoer goede will vnd trouwicheit allenthaluen mondtlick angedragen is.

Vnd daerenbouen dat oick zijne Mat. zekerlick vnd sunder vertreck (siende nu dat die zaecke niet sunder wapenen wthgefuert kan offt mach worden) het krijgeszfolck einssdeels totter meninghe alrede angenomen vnd by den anderen zijnde, neffens andere kryssluyden daer toe zal laten dienen, ende gebruycken, dat derselue Stadt hoer landen vnd luyden vnd alle andere getrouwe onderdanen vnd jngesetenen eenmael vande viantlicke daden, hostiliteiten vnd oueruallen des gemeinen viants des Princen van Oranien vnd zijne adherenten gefryet vnd ontlast mach wesen vnd blyuen, tot sonderlinghe troest, hulpe vnd bystant derseluer, dar toe sie sich als tot hoeren genedichsten heren vnd Princen ten hoechsten wel mogen betrouwen vnde verlaten. Gedaen tot Maestricht den jiersten dach van februario 1580.

Alexander.

Doer beuel van zijne Excell.
Verreycken.

Ick ondergeser. bekenne ontfangen te hebben wth handen van Hertman Pellens twe besloten brieuen, beyde mit Co. Mat. zegel gesloten, holdende d'ene an Borgermr. ende Radt der stadt Gronningen ende d'andere ande Boumeesteren der Gilden vnd gemene Borgerie, mit noch enen patente Instructie

aenden seluen borgerie by den Excell. vanden Hertoghe van Parma onderteyckent, welcke brieuen en Patente jck geleuert hebbe in handen vanden Secretario Popco Euerardi, Orkonde Jck mit mines names onderteyckeninghe den XXIII february Ao 1580.

1) Buiten op dit stuk staat:

C. Kempis 1).

» bij Enens vrouwe geuonden den 14 Martii 1580."

2.

Ehrnueste, Erbare, Hoch vnnd wollgelerthe, weijse vnnd seer fursichtige heeren, jnsonders zuuerlessige gutten freunde, Euw. Erbaren weijssheit schreibent, angaende derselben mitburgeren Couerdt Barls, hab jck empfangen, dessen jnhalt, welcher ohne noth zuwiderholen, genuegsamb verstanden, kan daruff Euw. Er. W. dienstlichen nicht pergen, wie das jch (wo das schreiben ein par tage ehr kommen were) wegen Restitution der elff abgenommenen hengsten, gern das beste wolde furgewendet haben. Nun jch aber mit den sämptlichen Kurtzpathischen Reuttern, vff eine sichere summa von penningen vertragen bin, whormit sie allso baldt dise herrschafft Lingen (whorjnnen sie nun vber die dreij monath lang gelegen, die armen leuthe dermassen auszgezerth, gebrandschatzet, vnnd mit Jhnnen gehandelt, das es einen Turcken erbarmen mocht, Ja Turcken so Erbarmlich mit den armen vnderthanen nit hanndlen solten) geraumet, vnnd darausz gezogen, allso das jch fernner nichts dainnen thun kan, dardurch gedachtenn Couerdt mochte geholffen werden, Euw. Erbar. W. sonsten in anderm vnnd mehrem, so mir muglich, freundtschafft vnnd gutten willen, zu erweysen, bin jch Jederzeit geflissen, vnnd thue dieselben hirmit der Godtlichen allmacht jn gnaden Empfehlende. Datum Lingen am 13en februarij anno 1580.

Euw. Erbaren Weissheit,

Dienstwilligen vnnd freundt

Ernnst Mulerdt

Drost vnnd Haubtman zu Lingen.

Den Ehrnuesten, Erbaren, Hoch vnnd Wollgelerthen weysen vnnd seer fursichtigen herren, Burgemeistern, Schopffen vnnd Radt der Stadt Groeningen, meinen jnsonders vilgunstigen vnnd zuuerlessigen freunden.

en

3.

Edele, Erentueste, Hoichgl., Achtbare, wijse ende zeer discrete Heeren, wesz sich alhyer in corte daegen (soe int opnemen van v. Edl. breuen als daerup geuolchde verstrickinge ende apprehensie van v. Edl. Agent des heeren Doctoren Abelen Franckena in syne Gn. hoff) acht ick onnoedich alhyer te vermaenen, neet twyuelende v. Edl. daeraff voer desen genoich verstendicht tsyn, dan verzuecke zeer demoedelick datt sulx den vroemen ende onschuldygen neet te laste mach gelecht noch daerby verdacht geholden worden, als ick neet twyuele v. Edl. daerjnne guidt Regardt ende discretie gebruicken worden.

Wairomme so ist dat ick v. Edl. midtz desen gunstlich geaduerteert ende tkennen will geuen, hoe ick tegenwoerdich affgescheept by desen schipper van groningen zeecker schip mit ettlick speck an mynen vrundt ende factuir binnen Antwerpen, dan denstlich ende vrundtlich verzueckende v. Edl. gunstich geleuen will die guide handt daerantholden, datt gedachte schipper mit myne guideren vrij velich ende onbeschaidicht durch v. Edl. landen ende steden passeren mueghen, sulex sall ick tallen tyden voer eine grote vrundtschup ende woldaet erkennen, dwelck ick myt allen mynen geringen vermuegen an v. Edl. mit groeten danckbarheydt gemeent tverschulden.

Edle, Erentueste, Hoichg., Achtbare, wyse ende zeer discrete Heeren, die Almoegende Godt will v. Ed. in lanckduirende gesontheydt ende voirspoidyghe Regerunge fristen ende bewaren ende v geuen die volheydt van vuwe Edl. begeerten ten pryse syns hillygen naemes ende wolstandt onses allgemeinen geleeffden vaderlandts. Datum Groeningen desen dach des maents february Ao etc. 80.

by my v. Edl. Erentuesten altyt bereyde ende
oitmoedyge denaer tott uwen denste

J. V. Cleue.

4.

Stadtholder vnd Hoefftmannen der Stadt ende Omlanden van Gronninghen van wegen des Conninx van Spangen, Harttoch van Brabant, Graue van Hollandt vnd Erffheren der Stadt vnd Ommelanden vors., doen v Ehrwerdigen, Religiosen, Gestrengen, Erentfesten, Erbaren vnd vromen Heren Ridderen, vnd goeden vrunden onderges. to weten, wo wij v wal bedacht vnd in frischer memorie holden, welcker gestalt itlick Seditiose, oproerige vnd Moijtachtige Geesten vnd Persoenen so wal in deser Stadt alsz oeck in den Ommelanden een jaer vnd meer herwarsz vorgenoemen, gepractiseert vnd darnae getrachtet hebben, Omme alle twist, oneenicheit, Rotterie vnd viandtscap tuschen deseluen goede nabuiren, bundtgenoeten, vnd vrunden to maeken, Continueren vnd anholden, vnd also dit van dach tot dach mehr vnd mehr thonimpt vnd to verwachten steit, dat daruth niet andersz dan v vterste ruine, onderganck vnd verdarffenisse volgen sal, indem gij solx in tijdtz mit gemeener handt vnd macht van wapenen niet vor en koemen, gelyck hett Gottloff mit goede vorspoet vnd gelucke desen morgen vanden Ed. Walgebornen onseren Gnedigen heeren Stadtholderen dem Grauen van Rennenborch mit sine Gn. Raeden, Capiteinen, vnd hoffgesijn vnd aduysz vnd mede raet der getrowe vnd goethartzige heeren Borgemesteren, Raeden, Hopluiden, vnd andere gemene borgeren der acht vendel deses borgerlicken Regimentz vnd gemenen Gilden alhir vorgenoemen vnd die principalen daruann geincarcerirt vnd gefencklich jngetoegen syn, allent tot denst Co. Mat. ende der generaliteit vnd deese Stadt vnd Ommelanden olde priuilegien, heerkompsten, vry vnd gerechticheiden, vnd goede gewoenten vnd tot redemptie vnd befrynge allen Exactien, Ouerlasten, vthteeringen der gemene ondersaeten vnd jngesetenen derseluer, vnd dit principalick mede rijsende vnd spruitende vth het Reuolt vnd Omkerent van syn Gn. Lieutenant Bartolt Entens vnd syn Gn. krigeszuolck, de sich ane twiuel mit mede Raet vnd Correspondentien van eenige boese hoeffden nu reede alhir gefangen, vnd by V in den Omlanden wesende boven Eedt, Ehre vnd plicht, so onehrlicken van syn Gn. als hoeren Gn. heren Stadtholderen vnd Ouersten sunder eenige redenen afgegaen hebben, darmit dan dese suiueringe vnd ontlastinge so wal by v alsz hir geschiet, begonst vnd ten ende gebracht, Bartolt En

« السابقةمتابعة »