LIBER SEXTUS.

SIC fatur lacrimans, classique inmittit habenas,
Et tandem Euboïcis Cumarum adlabitur oris.
Obvertunt pelago proras: tum dente tenaci
Ancora fundabat navis, et litora curvae
Praetexunt puppes. juvenum manus emicat ardens
Litus in Hesperium: quaerit pars semina flammae
Abstrusa in venis silicis: pars densa ferarum
Tecta rapit, silvas; inventaque flumina monstrat.
At pius Aeneas arces, quibus altus Apollo
Praesidet, horrendaeque procul secreta Sibyllae,
Antrum inmane, petit: magnam cui mentem animumque
Delius inspirat vates, aperitque futura.
Jam subeunt Triviae lucos, atque aurea tecta.

Daedalus, ut fama est, fugiens Minoïa regna,
Praepetibus pennis ausus se credere coelo,
Insuetum per iter gelidas enavit ad Arctos,
Chalcidicaque levis tandem super adstitit arce.
Redditus his primum terris, tibi, Phoebe, sacravit
Remigium alarum, posuitque inmania templa.
In foribus letum Androgei: tum pendere poenas
Cecropidae jussi (miserum!) septena quot annis
Corpora natorum ; stat ductis sortibus urna.
Contra elata mari respondet Gnosia tellus :
Hîc crudelis amor tauri, suppostaque furto
Pasiphaë, mixtumque genus, prolesque biformis
Minotaurus inest, Veneris monumenta nefandae :

Hic labor ille domus, et inextricabilis error.

Gg

Magnum reginae sed enim miseratus amprem
Daedalus, ipse dolos tecti ambagesque resolvit,
Caeca regens filo vestigia. tu quoque magnam
Partem opere in tanto, sineret dolor, Icare, haberes.
Bis conatus erat casus effingere in auro :
Bis patriae cecidere manus. quin protenus omnia
Perlegerent pculis; ni jam praemissus Achates
Adforet, atque una Phoebi Triviaeque sacerdos,
Deiphobe Glauci, fatur quae talia regi:
Non hocc' ista sibi tempus spectacula poscit.
Nunc grege de intacto septem mactare juvencos
Praestiterit, totidem lectas de more bidentis.
Talibus adfata Aenean (nec sacra morantur
Jussa viri) Teucros vocat alta in templa sacerdos.
Excisum Euboïcae latus ingens rupis in antrum :
Quo lati ducunt aditus centum, ostia centum:
Unde ruunt totidem voces, responsa Sibyllae.
Ventum erat ad limen, quom virgo, Poscere fata
Tempus, ait. deus, ecce, deus. cui talia fantį
Ante fores, subito non voltus, non color unus
Non comtae mansere comae; sed pectus anhelum,
Et rabie fera corda tument: majorque videri,
Nec mortale sonans, adflata est numine quando
Jam propiore dei. Cessas in vota precesque,
Tros, ait, Aenea ? cessas ? neque enim ante dehiscent
Adtonitae magna ora domus. et talia fata
Conticuit. gelidus Teucris per dura cucurrit
Ossa tremor, funditque preces rex pectore ab imo:
Phoebe, gravis Troiae semper miserate labores,
Dardana qui Paridis direxti tela manusque
Corpus in Aeacidae; magnas obeuntia terras
Tot maria intravi, duce te, penitusque repostas
Massylûm gentes, praetentaque Syrtibus arva,

1

Jam tandem Italiae fugientis prendimus oras.
Hac Troiana tenus fuerit fortuna secuta.

Vos quoque Pergameae jam fas est parcere genti,
Diique deaeque omnes, quibus obstitit Ilium, et ingens
Gloria Dardaniae. tuque, o sanctissima vates,

Praescia venturi, da, non indebita posco
Regna meis fatis, Latio considere Teucros,
Errantisque deos, agitataque numina Troiae.
Tum Phoebo et Triviae solido de marmore templum
Instituam, festosque dies de nomine Phoebi.
Te quoque magna manent regnis penetralia nostris.
Hic ego nanque tuas sortes, arcanaque fata,
Dicta meae genti, ponam, lectosqué sacrabo,
Alma, viros. foliis tantum ne carmina manda;
Ne turbata volent rapidis ludibria ventis.
Ipsa canas ord. finem dedit ore loquendi.

At, Phoebi nondum patiens, inmanis in antro
Bacchatur vates, magnum si pectore possit
Excussisse deum: tanto magis ille fatigat
Os rabidum, fera corda domans, fingitque premendo.
Ostia jamque domus patuere ingentia centum
Sponte sua, vatisque ferunt responsa per auras.
O tandem magnis pelagi defuncte periclis :
Sed terrae graviora manent. in regna Lavini
Dardanidae venient; mitte hanc de pectore curam :
Sed non et venisse volent. bella, horrida bella,
Et Thybrim multo spumantem sanguiné cerno.
Non Simoïs tibi, nec Xanthus, nec Dorica castra
Defuerint. alius Latio jam partus Achilles,
Natus et ipse dea. nec Teucris addita Juno
Usquam aberit: quom tu supplex in rebus egenis
Quas gentes Italûm, aut quas non oraveris urbes !
Caussa mali tanti conjunx, iterum hospita Teucris ;

1

Externique iterum thalami.
Tu ne cede malis: sed contra audentior ito,
Qua tua te fortuna sinet. via prima salutis,
Quod minime reris, Graia pandetur ab urbe.
Talibus ex adyto dictis Cumaea Sibylla
Horrendas canit ambages, antroque remugit,
Obscuris vera involvens. ea frena furenti
Concutit, et stimulos sub pectore vertit Apollo.
Ut primum cessit furor, et rabida ora quierunt;
Incipit Aeneas heros: Non ulla laborum,
O virgo, nova mi facies inopinave surgit.
Omnia praecepi, atque animo mecum ante peregi.
Unum oro: quando hic inferni janua regis

Dicitur, et tenebrosa palus Acheronte refuso:
Ire ad conspectum cari genitoris et ora
Contingat: doceas iter, et sacra ostia pandas.
Illum ego per flammas, et mille sequentia tela
Eripui his humeris, medioque ex hoste receрі:
Ille meum comitatus iter, maria omnia mecum,
Atque omnis pelagique minas coelique ferebat
Invalidus, vires ultra sortemque senectae.
Quin, ut te supplex peterem, et tua limina adirem,
Idem orans mandata dabat. gnatique patrisque,
Alma, precor, miserere. potes namque omnia: nec te
Nequidquam lucis Hecate praefecit Avernis.
Si potuit manis arcessere conjugis Orpheus,
Threïcia fretus cithara fidibusque canoris :
Si fratrem Pollux alterna morte redemit,
Itque reditque viam totiens. quid Thesea, magnum
Quid memorem Alciden? et mi genus ab Jove summo.

Talibus orabat dictis, arasque tenebat;
Quom sic orsa loqui vates: Sate sanguine divóm
Tros Anchisiada, facilis descensus Averno est.

,

Noctes atque dies patet atri janua Ditis :

Sed revocare gradum, superasque evadere ad auras,
Hocc' opus, hic labor est. pauci, quos aequus amavit
Juppiter, aut ardens evexit ad aethera virtus,
Diis geniti potuere. tenent media omnia silvae,
Cocytosque sinu labens circumvenit atro.

Quod si tantus amor menti, si tanta cupido est,

Bis Stygios innare lacus, bis nigra videre
Tartara; et insano juvat indulgere labori;
Adcipe, quae peragenda prius. latet arbore opaca

Aureus et foliis et lento vimine ramus, Junoni infernae dictus sacer. hunc tegit omnis Lucus, et obscuris claudunt convallibus umbrae. Sed non ante datur telluris operta subire, Auricomos quam qui decerpserit arbore fetus. Hoc sibi pulchra suum ferri Proserpina munus Instituit. primo avolso non deficit alter Aureus; et simili frondescit virga metallo. Ergo alte vestiga oculis, et rite repertum Carpe manu. namque ipse volens facilisque sequetur, Si te fata vocant: aliter, non viribus ullis Vincere, neç duro poteris convellere ferro. Praeterea jacet exanimum tibi corpus amici, (Heu nescis) totamque incestat funere classem; Dum consulta petis, nostroque in limine pendes. Sedibus hunc refer ante suis, et conde sepulcro, 'Duc nigras pecudes: ea prima piacula sunto. Sic demum lucos Stygios, regna invia vivis, Adspicies. dixit, pressoque obmutuit ore. Aeneas maesto defixus lumina voltu Ingreditur, linquens antrum; caecosque volutat Eventus animo secum. cui fidus Achates It comes, et paribus curis vestigia figit.