Johannis Baptiste, et C alios solidos in Nativitate Domini, pro ipsa decima, ratione provisionis predicte, solvere tenebuntur; ad solutionem hujusmodi faciendam omnibus bonis ejusdem ecclesie de Ulmis, de voluntate et consensu nostro et capituli Andegavensis et ipsius rectoris, eidem archiepiscopo ejusque successoribus obligatis; acto etiam de consensu nostro et decani et capituli Andegavensium, quod, nisi predictus rector vel ejus successores summas pecunie predicte solverint eidem archiepiscopo vel ejus successoribus aut ejus vel eorum mandato terminis antedictis, in hoc casu idem archiepiscopus vel ejus successor contra predictum rectorem et ejus successores, dicto rectore in hoc expresse consentiente, nec non et ecclesiam de Ulmis predictam, animadvertere poterit idem archiepiscopus, eosdem rectores ad solutionem dictarum summarum eidem, ut dictum est, faciendam per censuram ecclesiasticam compescendo, et ipsam ecclesiam de Ulmis interdicto, si necesse fuerit, supponendo; salva nobis nostrisque successoribus, Andegavensibus episcopis, in omnibus aliis casibus in ipsam ecclesiam et ejusdem rectores jurisdictione et diocesana potestate. Tenentur rectores ecclesie predicte de Ulmis, et ejus successores in dictam ecclesiam instituendi, eidem archiepiscopo ejusque successoribus, et nobis etiam nostrisque successoribus, proprium juramentum prestare quod presentem compositionem perpetuo inviolabiliter observabuat. Si vero dictam decimam, ratione cujus decem dicte libre eidem archiepiscopo ejusque successoribus debent solvi, de jure vel de facto evici contigerit, vel impediri per justitiam secularem vel alio quoquomodo, quominus idem archiepiscopus vel ejus successores possint dictas decem libras annui redditus libere possidere et habere, nos Andegavensis episcopus nostrique successores tenemur, sub modo et forma predictis, eidem archiepiscopo ejusque successoribus tantumdem in redditibus assignare. Si autem ecclesia Turonensis per annum vel per amplius vacare contigerit, rector dicte eccle sie de Ulmis qui pro tempore fuerit de dictis pecuniis et summis nichil solvet, donec in dicta ecclesia Turonensi fuerit archiepiscopus substitutus, cui dictus rector qui pro tempore fuerit solvere tenebitur pro tempore preterito et presenti summas pecunie supradicte. Idem vero archiepiscopus vel ejus successores, predicta compositione servata, nichil aliud petere poterit pro expensis quas faciet eundo ad dictam consecrationem seu de ipsa redeundo; hoc salvo, quod in expensis episcopi Andegavensis in vigilia et in die consecrationis predicte Audegavis moram trahent archiepiscopi tamen Turonenses qui pro tempore fuerint, [et] electos in episcopos Andegavenses in die consecrationis eorumdem, commedendo in palatio Andegavensis episcopi, presentialiter honorabunt, nisi infirmitate vel alia justa causa fuerint impediti. In cujus rei, etc. Datum die lune post Natalem beati Johannis Baptiste, anno Domini millesimo CC sexagesimo septimo. LVI Littera per quam capitulum Andegavense recognoscit dominum archiepiscopum ordinarium suum immediatum et quod eidem sunt immediate subjecti. (17 DÉG. 1357) Universis etc., capitulum Andegavense, decano absente et agente notorie in remotis, salutem in Domino. Noverint universi quod, cum anno Domini MCCC quinquagesimo sexto, decima quinta die mensis junii, vir venerabilis et discretus magister Stephanus Guerruti, canonicus noster, in capitulo Andegavensis ecclesie personaliter constitutus, nonnullis canonicis dicte ecclesie ibidem presentibus, gerens se pro commissario deputato a venerabili et discreto viro magistro Petro Beumondi, canonico ecclesie Beati Martini Turonensis, commissario a domino nostro papa specialiter deputato quoad visitandas ecclesias, monasteria, loca sedi apostolice immediate subjecta, nec non illas et illa que ordinariis non subsunt, recipiendumque procurationes a locis predictis et personis ecclesiasticis eorum vel earumdem, nobis exhibuit quasdam litteras apostolicas, vero sigillo plumbeo domini nostri pape sigillatas, formam commissionis predicte seriosius continentes, nec non litteras commissionis seu subdelegationis quoad visitationes in locis et ecclesiis predictis faciendas et procurationes recipiendum (1) a dicto principali commissario sibi factas, petiitque dictus concanonicus noster a nobis, nosque cum instantia requisivit, ut ipsum ad visitationem admittere dignaremur virtute sue commissionis predicte, sibique, visitatione premissa, de procuratione juxta formam litterarum apostolicarum satisfacere curaremus; Cui, tanquam obedientie filii, respondimus quod, si et in quantum ad hoc de jure teneremur, parati eramus mandatis sancte sedis apostolice obedire; protestantes quod, nisi virtute dictarum litterarum apostolicarum ad hoc artaremur, non intendebamus ipsum ad visitationem predictam admittere, nec procurationem aliquam sibi solvere ratione visitationis predicte seu alio quovis modo; proponentes et allegantes quod ad hoc minime tenebamur, nec dicte littere apostolice nos artabant, ex et pro eo quod reverendus in Christo pater ac dominus archiepiscopus Turonensis capituli nostri et collegii ecclesie Andegavensis immediatus ordinarius [erat] et eidem eramus immediate subjecti tanquam capitulum simul unicum, licet singulares persone ecclesie Andegavensis nobis capitulo predicto sint immediate subjecte; et ecclesiam et capitulum Andegavense poterat et consueverat, [sicut] ecclesias alias sue provincie, visitare et procurationem recipere a nobis (2) ac reverendo patre domino episcopo Andegavensi quo (2) Bét.: pro nobis, et au-dessus de pro le mot a. tiens dictam ecclesiam et capitulum visitabat; et in litteris apostolicis, de quibus superius fit mentio, canebatur expresse quod ecclesiis et locis que (1) ordinariis non sunt immediate subjecte visitationes fierent auctoritate apostolica supradicta, et procurationes exigerentur ab ipsis; et ita dicte littere ad admittendum ipsum et procurationem solvendam, predictis obstantibus, minime nos artabant; dicto subcommissario seu subdelegato contrarium asserente; Tandem de consensu unanimi et concordi, nos ex una parte, et subdelegatus seu subcommissarius ex altera, convenimus in hunc modum, quod proposita hinc inde referrentur domino nostro pape, et quod super hoc suam intentionem declararet; et in casu quo, non obstantibus allegatis, diceret seu declararet quod virtute suarum litterarum apostolicarum teneremur ad visitationem admittere commissarium, seu subdelegatum, vel subcommissarium predictum, seu aliquem eorumdem, parati eramus eos admittere et de procuratione satisfacere fieri, si et in quantum de jure vel de consuetudine approbata teneremur, dictamque visitationem, in casu predicto dumtaxat et non alias, gratam habuimus et acceptam; nec unquam intentionis nostre [exstitit], nec existit, juri seu jurisdictioni, quod vel quam habet in nos capitulum predictum reverendus in Christo pater ac dominus, dominus archiepiscopus Turonensis, in visitando et corrigendo, seu alias, prejudicare seu obviare quoquomodo, nec per hoc eximere nos a jurisdictione sua, quin eam exercere valeat, sicut antea faciebat in casibus sibi licitis. et premissis; quod omnibus quorum interest significamus tenore presentium litterarum. In cujus rei, etc. Datum die XVII mensis decembris, anno Domini MCCC quinquagesimo septimo. (1) Bét. : qui. LVII Qualiter, vacante ecclesia Andegavensi, capitulum ipsius ecclesie petiit a domino archiepiscopo licentiam eligendi. (JANV. 1356, N. s.?) Sciendum est quod dicti decanus et capitulum ecclesie Andegavensis, ipsa ecclesia vacante per obitum bone. memorie Fulconis, nuper episcopi Andegavensis (1), petierunt per suas litteras a domino P[etro], tunc Turonensi archiepiscopo, [licentiam] futurum episcopum in ea eligendi, qua obtenta dominus Radulphus de Machecol, tunc decanus Andegavensis, fuit per eos in episcopum electus (2). - (1) Foulques de Mathefelon mourut le 22 décembre 1355 Gal. christ., t. XIV, col. 578. Port, Dict, de Maine-el-Loire, t. II, p. 615. — Cf. Bibl. nat., Hous., t. VIII, no 3619. (2) D'après la Gallia christania, t. XIV, col. 578, et d'après M. Port, Dict. de Maine-et-Loire, t. II, p. 564, Raoul de Machecoul aurait été nommé, sans élection, par le pape Innocent VI, le 2 mars 1356, n. s., et installé le 23 avril. On lit, dans les notes de Suarez (Bibl. nat., lat. 8968, f. 306 v.), les extraits suivants du premier volume de la quatrième année des Registres d'Innocent VI: « Innocentius, etc., Radulpho, decano ecclesiæ Andegavensis,... confert episcopatum Andegavensem vacantem per obitum extra curiam Fulconis, episcopi Andegavensis et SEDI APOSTOLICE RESERVATUM. Dal. Avinione, VInon. martii, anno ¡V. (2 mars 1356. n. s.) — In eodem modo [Petro], archiepiscopo Turonensi, et Johanni, regi Francorum. Innocentius elc, Rodulpho, ELECTO ANDEGAVENSI, a quo maluerit antistile consecrari. Dat. apud Villum Novam, VI idus aprilis, anno IV. (8 avril 1356, n. 8.) > |