Turonensis ecclesie, prout moris est, et venerabilis viri decani ejusdem ecclesie presentis consilio super hoc solito more requisito, in nostra camera Turonensi, parum post previam pulsationem prime, canonicatum et prebendam dicte ecclesie Turonensis liberos et vacantes per mortem deffuncti magistri Hervei de Villa Albi, nuper obtinentis eosdem, venerabili viro magistro Philippo Blanche, clerico, in utroque jure licentiato, officiali nostro Turonensi, amore Dei et pietatis intuitu, et tanquam bene merito, contulimus, cum suis juribus et pertinentiis universis; dictumque magistrum Philippum per nostri traditionem anuli, quem in manu nostra tenebamus, salvo jure quolibet alieno, investivimus presentialiter de eisdem. Quare vobis significamus quatenus eundem magistrum Philippum, vobis per venerabiles viros magistros Robertum Tirelli et Johannem de Lucio, canonicos Turonenses, seu alterum eorumdem, quos et eorum quemlibet ad hoc deputamus, ex parte nostra, ut moris est, presentandum, ad dictos canonicatum et prebendam admittatis; assignantes sibi stallum in choro et locum in capitulo, cum plenitudine juris canonici, ut est moris. Datum, teste signo nostro, anno, die et loco quibus supra. XXIII Instrumentum de receptione ad prebendam In nomine Domini, amen. Per hoc presens publicum instrumentum cunctis mais la date de cette pièce est fournie par la suivante. Aus-i comme le 23 avril 1341 était le lundi suivant le second dimanche après Pâques, dimanche quelquefois désigné, d'après son introit, sous le nom : Misericordia Domint, il ne semble pas pouvoir y avoir de doute sur le mot laissé en blanc. pateat evidenter quod, anno Domini millesimo CCC quadragesimo primo, die lune in festo beati Georgii, videlicet XXIII die aprilis, in camera archiepiscopali Turonensi, indictione nona, pontificatus sanctissimi in Christo patris ac domini nostri domini Benedicti superna providentia pape XII anno VII, in nostrorum notariorum publicorum infrascriptorum et venerabilium virorum dominorum Roberti Tirelli et Johannis de Lueio, canonicorum Turonensis ecclesie, Johannis Graffin, Ivonis de Sancto Nicholao et Johannis de Balae, presbyterorum, et plurium aliorum testium ad hoc vocatorum, reverendus in Christo pater ac dominus, dominus Petrus, Dei gratia archiepiscopus Turonensis, post primam pulsationem prime, et ante personitum, ejusdem diei predicte, vocatis prioribus ecclesie Turonensis ad hostium dicte camere, per Herveum de Bralleu, de mandato dicti reverendi patris qui eos per spacium prime pulsationis expectaverat, et solius decani persone comparentis consilio a dicto reverendo patre more solito super hoc requisito, canonicatum et prebendam ecclesie Turonensis liberos et vacantes per mortem deffuncti magistri Hervei de Villa Albi, nuper dum vivebat obtinentis eosdem, ad dictum dominum reverendum pleno jure spectantes, ut dicebat, venerabili viro magistro Philippo Blanche, clerico, in utroque jure licentiato, officiali suo Turonensi, amore Dei et pietatis intuitu, contulit et de eis sibi providit, cum suis juribus et pertinentiis; ipsumque magistrum Philippum per sui anuli traditionem, quem in manu sua tenebat, investivit presentialiter de eisdem, dicto decano presente et hoc fieri expresse consulente; dictisque dominis Roberto Tirelli et Johanni de Lueio, presente dicto decano, commisit quatenus dictum magistrum Philippum, ex parte sua, dictis decano et capitulo, more solito, presenlarent. Hiis vero ita peractis, post modicum temporis intervallum, hora capitulari dicte dici, in capitulo Turo CART. ARCH. TOURS. 3 nensi presentibus venerabilibus viris dominis, decano, Petro Taffonnelli, Petro de Parra, Johanne Renulphi, Johanne Burgondi, Johanne Egidii, Gasberto de Monte Lauduno, canonicis dicte Turonensis ecclesie, et pluribus aliis canonicis dicte ecclesie capitulantibus et capitulum facientibus ibidem, in nostrorum predictorum notariorum publicorum infrascriptorum et Mathei Robini, Johannis de Balae, Johannis de Bocahou, presbyterorum, Mathei de Chauce, Johannis Pagani, Hervei de Keraleu, clericorum, et plurium aliorum testium ad hoc vocatorum, presentia, dicti domini Robertus Tirelli et Johannes de Lueio commissarii, ut asserebant, in hac parte, a dicto reverendo patre deputati, dictum magistrum Philippum dictis venerabilibus dominis decano et capitulo, ex parte dicti domini reverendi archiepiscopi, more solito, presentarunt; qui, decanus et capitulum, eosdem dominos, Robertum et Johannem de Lueio, deputaverunt ad presentandum dictum magistrum Philippum ad domos singulorum canonicorum commorantium in claustro Turonensi, ex parte dominorum decani et capituli predictorum, secundum morem antiquum ecclesie prædicte. Preterea, die martis proximo inde sequenti, videlicetXXIIII die mensis aprilis predicti, hora capitulari diei ejusdem, in dicto capitulo, presentibus venerabilibus viris dominis, decano, Guillelmo Johannis, Johanne Giles, Petro Taffonnelli, Johanne Renulphi, Petro de Parra, Gauberto de Monte Lauduno, canonicis dicte ecclesie, et pluribus aliis capitulantibus et capitulum facientibus ibidem, dicti domini Robertus et Johannes de Lueio dictis dominis decano et capitulo retulerunt quod dictum magistrum Philippum, ex parte dictorum decani et capituli, ad domos singulorum canonicorum commorantium in dicto claustro Turonnensi, tanquam commissarii, ut dicebant, ex parte dictorum decani et capituli ad hoc deputati, presentaverant. Qua relatione audita, dictus dominus decanus prenominatus, canoni cis ibidem presentibus et non contradicentibus, quin ymo potius consentientibus, vocavit ad se dictum magistrum Philippum, ac tenens in manibus suis quemdam librum, dictus magister Philippus, flexis genibus, solitum a canonicis in dicta ecclesia de novo instituendis prestitit in eodem capitulo juramentum; quod quidem juramentum legit de verbo ad verbum, prout in dicto libro sibi exhibito continebatur. Quo juramento sic prestito, dictus dominus Robertus Tirelli, de mandato et ex parte eorumdem dominorum decani et capituli, illo tunc verbo tenus sibi facto, dicto magistro Philippo stallum in choro ex parte dextra, auctoritate capituli ut dicebat, et deinde locum in capitulo ex parte dictorum dominorum assignavit. Quibus sic actis, post modicum inde temporis intervallum, dictus dominus Robertus sepe dictum magistrum Philippum induttum vestibus chori, antiquo more, cum solempnitate solita, posuit ex parte qua supra, et installavit in choro ecclesie supradicte, presentibus ad hoc domino Jacobo Brochart, canonico Beati Martini de Basilica, Herveo de Keraleu, Hamelino Foillet, clericis, et pluribus aliis vocatis in testes de premissis, etc. Et est hujusmodi instrumentum signatum signis et subscriptionibus (1) Droeti de Poceyo, clerici Redonensis, et Johannis Bastardi, clerici civitatis Trecorensis oriundi. XXIV De collatione dignitatum ecclesie Turonensis Item, prefatus dominus archiepiscopus, non vocatis dictis prioribus vel aliquibus aliis, solus confert decanatum, archidiaconatum Turonensem, thesaurariam, archi (1) Le cartulaire de Bétencourt porte: subscriptionis. diaconatum Transligerensem, archidiaconatum Transvigenensem, cantoriam et cancellariam, officium pœnitentiarie ecclesie Turonensis. Predicte tamen non consueverunt nisi canonico dicte ecclesie conferri. Et similiter confert in dicta ecclesie unam matriculariam cuidam clerico vel presbytero, et alteram persone seculari, quibus certas pensiones seu redditus ipse dominus archiepiscopus solvi facere consuevit et tenetur. XXV De collatione ecclesie de Canda et aliurum Item, collatio capiceriatus, prepositure et prebendarum ecclesie Beati Martini de Canda, et capiceriatus Sancti Maximi de Caynone ad ipsum dominum archiepiscopum spectat pleno jure. Et etiam jus patronatus seu presentatio ecclesie Sancti Petri de Marcayo, diocesis Pictavensis. Dicitur tamen quod dicti duo capiceriatus et prepositura nulli, nisi sit canonicus in ecclesia in qua consistunt, debent conferri. XXVI De collatione prebendarum Ambazie (1257) Item, modo simili habet collationem prebendarum ecclesie Beate Marie et Sancti Florentini de Ambazia, prout apparet per litteras quarum tenor sequitur, in hec verba : Omnibus presentes litteras inspecturis, magister Gauffridus de Sondayo, prior ecclesie Sancti Florentini de |