صور الصفحة
PDF
النشر الإلكتروني
[graphic][subsumed][merged small][merged small][merged small][merged small]

suis inperpetuum uendicauit, et postea per sententiam heinrici inperatoris successoris patris sui ducibus austrie sunt jure proprietatis et hereditario adiecta in perpetuum duraturo. insuper dominus de palm effugiens etiam manus ducis lupoldi et fratrum suorum, in terra ultra non apparuit, cuius castrum dictum alburren situm in ergow dominus lupoldus obsidens pluribus diebus cepit, et deprehensos in eo auctores et fautores homicidii patris sui. xlv. decollari secundum ordinem super vno sulco precepit. preterea cum dominus de uinstingen patronus et protector predictorum sceleratorum uirorum factus, quadam die duci lupoldo insidias aput argentinam posuisset, et hoc duci significatum fuisset, congregauit exercitum. et ad terram domini de uinstingen properans,

.

• Umschrift heißen: S'. JOHANIS. DEI, GRĀ. DVCIS. AVSTRIE. ET STYRIE. COMITIS, IN. HABSBVRG. | ET. IN. KYBVRG. LANGRAVII. ALSACIE. Nunmehr liest man aber noch einzig: HANIS. DE.

[ocr errors][merged small][merged small]

An dieses seltene Siegel dürfte sich wohl auch das eben so unbekannte Siegel der Mutter des Meuchlers Johannes anreihen. Diese Mutter war Agnes, eine Tochter des Böhmenkönigs Otakars († 26 Augstm. 1278) und der Kunegundis Rostislawa von Halitsch († 9 Herbstm. 1285). Sie gebar dem Herzog Rudolf von Oesterreich († 1290 im Mai), dem Bruder des röm. Königs Albrecht, circa 1290 den unglücklichen Johannes, und starb am 17 Mai 1296. Dieses angerufene Siegel hängt an einer im Stadtarchive Lucern verwahrten Urkunde, welche ebenfalls bei Kopp (a. a. D. S. 35.) abgedruckt sich vorfindet. Das Siegel ist wohl erhalten, und in grünes Wachs abgedruckt; einzig zur linken Seite oben im Stuhle wurde versucht in das Wachs einzubohren, was auch bei der Abbildung bemerkt wurde. Eine Frauensperson in langem faltenreichem Gewande sizt auf einem schmucken Stuhle; die linke Hand ruht im Schoose, die rechte auf der Brust. Stirne und Haupt sind mit einem Schleier umwunden. Die Herzogin hat zur Rechten Oesterreichs obenbenannter Schild; das Stammwappen Habsburgs, den gekrönten **) Löwen in aufrechter Stellung zum Grimmen geschickt, zur Linken. Die Umschrift lautet: †. S': AGNETIS : D' : GRA : DUCISSE : AUSTE. BOEMOR: REGIS : FILIE. Herr Robert Zünd in Lucern lie ferte die Zeichnung dem Originale getreu. (S. Beilage Tab. I. Nro. 2.) *) Beim Strich | hört die erste Zeile am äußern Rande auf, und es beginnt die ¡weite am innern Rande.

**) Was eine Seltenheit ist.

ipsam per incendium deuastavit. ecce quam gloriose uindicauit mortem patris sui dux lupoldus, laudabilissime autem in illis decapitatis. unde adinpletum est in eis uerbum christi, in euangelio dicentis: qui acceperit gladium, in gladio peribit; et uerbum sapientis dicentis: in quo quis deliquit, in hoc et punietur. (17 a. — 17 b.)

51. Horum tempore anno domini MCCCXV. quedam gens rusticalis in uallibus dictis swiz habitans, montibus fere excelsis ubique uallata, confisa de montium suorum presidiis et munitionibus firmissimis, ab obedientia et stipendiis et conswetis seruiciis duci lupoldo debitis se subtraxit, et ad resistendum sibi se preparauit. quod dux lupoldus dissimulare nolens in ira magna congregauit circa festum sancti martini exercitum de oppidis sibi subiectis, et de aliis auxilium sibi ferentibus in propinquo positis XX. ut fertur, milia uirorum expeditorum ad prelium, ad debellandum, ad depredandum, et ad subjugandum montanos illos rebelles sibi factos. in quo exercitu dux lupoldus habuit militiam robustissimam et electissimam, et ad pugnandum peritissimam et intrepidissimam. Conuenerunt igitur uiri istius exercitus vnanimiter quasi uir unus ad perdomandos et humiliandos illos rusticos, montibus pro muris circundatos, et uolentes esse certissimi de victoria sua, et captione illius terre ejusque direptione et depredatione, restes et funes secum tulerunt, ut mediantibus illis predam pecudum et peccorum inde abducerent. Quod illi audientes et nimis timentes, infirmiora loca terre, et ubi ad eos aditus esse poterat, muris et fossatis et aliis quibus poterant modis muniuerunt, et orationibus, ieiuniis, processionibus letaniisque deo se commendauerunt, preoccupaueruntque omnes uertices montium, et datum est in mandatis singulis, per quos transitus esse poterat, ut obtinerent ascensus montium, per quos uia esse poterat ad terram suam, et illic custodirent, ubi angustum iter esse viderant inter montes, et fecerunt secundum quod constitutum erat eis, et clamauit omnis populus ad dominum in instantia mangna, et humiliauerunt animas suas in ieiuniis ipsi et mulieres sue, et clamauerunt unanimiter ad deum, ne darentur ad predam peccora eorum, et uxores eorum in diuisionem, et loca eorum in exterminium, et honor et virtus ipsorum in pollutionem. orabant itaque dominum ex toto corde, ut uisitaret eos populum suum, dicentes: domine deus celi et terre, intuere superbiam eorum

et respice ad humilitatem nostram, et ostende, quoniam non derelinquis presumentes de te, et presumentes de se, ac de sua virtute gloriantes humilias. hec autem dixerunt, penitentiam agentes et de sua contumacia, gratiam et pacem totis viribus postulantes, per dominum quendam dictum de toggenburg comitem, uirum in uirtute animi et corporis insignem, qui mediator extitit utrorumque, nitens pacem inter eos conponere et totam discordiam conplanare. qui cum agitando profectum utriusque partis multum fideliter laborasset, nichil profecit aput ducem lupoldum, quia nimis indignatus contra switenses, et nimio furore succensus, noluit pacta humilia ipsorum sibi porrecta per comitem de toggenburg acceptare, sed tantum eos conterere uoluit, et cum rebus suis dissipare. quod audientes switenses timore ac tremore concussi sunt. assumpserunt ergo arma sua bellica switenses et sederunt super loca, que angusti itineris erant et tramitem dirigunt inter montuosa, et erant custodientes ea tota die et nocte. die ergo sancti othmari dux lupoldus cum suis bellatoribus inter quendam montem et lacum vocatum egrer sew, terram invadere cupiens, propter montis procliuitatem et celsitudinem prepeditus est. equites enim fere omnes nobiles amore et spe rerum percipiendarum estuantes in prima acie se locantes et audacter constituentes, minime facultatem seu possibilitatem ascendendi montem habebant pedites. nam vix gressus suos ibidem figere uel sistere quibant. prescientes autem suitenses per reuelationem comitis memorati, 1) se in illa parte aggrediendos, et recognoscentes inpedimentum et obstaculum eorum propter difficultatem accessus ad terram ipsorum, animati et valde cordati contra eos descendunt de latibulis suis, et eos quasi pisces in sagena conclusos inuadunt, et sine omni resistentia occidunt. erant enim in pedibus secundum eorum conswetudinem quibusdam instrumentis pedicis et ferreis induti, quibus faciliter gressum uel gradum in terra fixerant, in montibus quantumcunque proclivis, inimicis et inimicorum equis minime pedes suos sistere ualentibus. habe

1) Es dürfte so bald klar werden, was es Wahres sei an dem Freunde der Länder, Heinrich von Hünenberg, und an dem Abschießen etlicher Pfeile. wovon Tschudi mit gewohnter Zuversicht erzählt. (I. 272.) Man vergleiche den am Ende dieser Lieferung in der Urkundensammlung abgedruckten Brief vom 6 Hornung 1404,

bant quoque switenses in manibus quedam instrumenta occisionis gesa, ) in uulgari illo appellata helnbartam, ualde terribilia, quibus aduersarios firmissime armatos quasi cum nouacula diuiserunt, in in frusta conciderunt. ibi non erat pugna, sed tantum propter causam pretactam populi ducis lupoldi a montanis illis quasi mactatio gregis ducti ad uictimam. nemini pepercerunt, nec aliquos capere curabant, sed omnes indifferenter usque ad internecionem percusserunt. Qui uero ab eis interfecti non fuerunt, in lacu submersi sunt, per quem manus eorum effugere autamabant, transire posse nando sperantes. quidam etiam de peditibus audientes pugnatores strenuissimos suos tam crudeliter a switensibus in mortem prosterni, terrore tam horribilis mortis consternati et inebriati, lacui se inmiserunt, magis uolentes se in profundum aque dimergere, quam in manus hostium tam terribilium incidere. Referuntur autem mille et quingenti uiri in illa cede cecidisse in ore gladii, exceptis submersis in laco memorato; propter militiam illic perditam in terra circumposita, per multos dies militia rarior fuit, nam fere soli milites ibi perierunt, et alii nobiles in armis ab annis infantilibus exercitati. Qui vero ad alias uias directi sunt ad terram capiendam, euaserunt hostium manus cruentas: nam audientes alios tam ferociter cedi ab hostibus, cunctis postpositis ad saluandas animas fugierunt; de singulis castellis et oppidis plures interempti fuerunt, et ideo ubique uoce letitie et jubilationis deposita, sola uox fletus et ululatus audita est. de oppido uero wintertur nullus periit, nisi unus ciuis, qui se ab aliis sequestrauit, et se in malum sui nobilibus associavit: ceteri omnes sani corpore et saluis suis rebus ad propria redierunt, inter quos dux lupoldus reuersus, tanquam semimortuus apparuit nimia pre tristitia, quod occulis meis conspexi, quia tunc scolaris existens cum aliis longe scolaribus patri meo ante portam cum gaudio non modico occurebam. 2) merito autem ducis lupoldi wultus lugubris et turbulentus apparuit,

-

1) Dieses Wort scheint von etwas anderer Hand hineingeschrieben worden zu sein. Von dieser Kampfwaffe, der Hellbarte, erzählt Johann von Winterthur später (Abdruck p. 29 a ), wie König Johannes aus Böhmen bei der Belagerung Colmars (1330) die Männer von Glarus, welche solche führten, als die best, aber auch als die furchtbarst bewaffneten Krieger im Lager rühmt.

2) Man merke sich wiederum diese Worte.

« السابقةمتابعة »